امثال 14
| زن دانا خانه خود را بنا می‌کند، اما زن نادان با دست خود خانه‌اش را خراب می‌کند. | 1 |
LA mujer sabia edifica su casa: mas la necia con sus manos la derriba.
| کسانی که به راستی عمل می‌کنند به خداوند احترام می‌گذارند، ولی اشخاص بدکار او را تحقیر می‌کنند. | 2 |
El que camina en su rectitud teme á Jehová: mas el pervertido en sus caminos lo menosprecia.
| نادان چوب سخنانِ متکبرانهٔ خود را می‌خورد، ولی سخنان مرد دانا او را محافظت می‌کند. | 3 |
En la boca del necio está la vara de la soberbia: mas los labios de los sabios los guardarán.
| اگر در طویله گاو نباشد، طویله تمیز می‌ماند، اما بدون گاو نمی‌توان محصول زیادی به دست آورد. | 4 |
Sin bueyes el granero está limpio: mas por la fuerza del buey hay abundancia de pan.
| شاهد امین دروغ نمی‌گوید، ولی از دهان شاهد ناراست دروغ می‌بارد. | 5 |
El testigo verdadero no mentirá: mas el testigo falso hablará mentiras.
| کسی که همه چیز را به باد مسخره می‌گیرد هرگز نمی‌تواند حکمت پیدا کند، اما شخص فهیم به آسانی آن را به دست می‌آورد. | 6 |
Busca el escarnecedor la sabiduría, y no [la halla]: mas la sabiduría al hombre entendido es fácil.
| از احمقان دوری کن زیرا چیزی ندارند به تو یاد دهند. | 7 |
Vete de delante del hombre necio, porque [en él] no advertirás labios de ciencia.
| حکمت شخص عاقل راهنمای اوست، اما حماقت احمقان باعث گمراهی آنان می‌شود. | 8 |
La ciencia del cuerdo es entender su camino: mas la indiscreción de los necios es engaño.
| نادانان با گناه بازی می‌کنند، اما درستکاران رضایت خدا را می‌طلبند. | 9 |
Los necios se mofan del pecado: mas entre los rectos hay favor.
| تنها دل شخص است که تلخی جان او را احساس می‌کند و در شادی او نیز کسی جز خودش نمی‌تواند سهیم باشد. | 10 |
El corazón conoce la amargura de su alma; y extraño no se entrometerá en su alegría.
| خانهٔ بدکاران خراب می‌شود، اما خیمهٔ درستکاران وسعت می‌یابد. | 11 |
La casa de los impíos será asolada: mas florecerá la tienda de los rectos.
| راههایی هستند که به نظر انسان راست می‌آیند اما عاقبت به مرگ منتهی می‌شوند. | 12 |
Hay camino que al hombre parece derecho; empero su fin son caminos de muerte.
| خنده نمی‌تواند اندوه دل را پنهان سازد؛ هنگامی که خنده پایان می‌یابد، درد و اندوه برجای خود باقی می‌ماند. | 13 |
Aun en la risa tendrá dolor el corazón; y el término de la alegría es congoja.
| آدم خدانشناس نتیجهٔ کارهای خود را خواهد دید و شخص نیک از ثمرهٔ اعمال خویش بهره خواهد برد. | 14 |
De sus caminos será harto el apartado de razón: y el hombre de bien [estará contento] del [suyo].
| آدم ساده لوح هر حرفی را باور می‌کند، اما شخص زیرک سنجیده رفتار می‌نماید. | 15 |
El simple cree á toda palabra: mas el avisado entiende sus pasos.
| شخص دانا محتاط است و از خطر دوری می‌کند، ولی آدم نادان از روی غرور، خود را به خطر می‌اندازد. | 16 |
El sabio teme, y se aparta del mal: mas el necio se arrebata, y confía.
| آدم تندخو کارهای احمقانه می‌کند و شخص حیله‌گر مورد نفرت قرار می‌گیرد. | 17 |
El que presto se enoja, hará locura: y el hombre malicioso será aborrecido.
| حماقت نصیب جاهلان می‌شود و دانایی نصیب زیرکان. | 18 |
Los simples heredarán necedad: mas los cuerdos se coronarán de sabiduría.
| بدکاران عاقبت در برابر نیکان سر تعظیم فرود خواهند آورد و محتاج آنان خواهند شد. | 19 |
Los malos se inclinarán delante de los buenos, y los impíos á las puertas del justo.
| ثروتمندان دوستان بسیار دارند، اما شخص فقیر را حتی همسایه‌هایش تحقیر می‌کند. | 20 |
El pobre es odioso aun á su amigo: pero muchos son los que aman al rico.
| خوار شمردن فقرا گناه است. خوشا به حال کسی که بر آنها ترحم کند. | 21 |
Peca el que menosprecia á su prójimo: mas el que tiene misericordia de los pobres, es bienaventurado.
| کسانی که نقشه‌های پلید در سر می‌پرورانند گمراه خواهند شد، ولی آنانی که نیت خوب دارند مورد محبت و اعتماد قرار خواهند گرفت. | 22 |
¿No yerran los que piensan mal? Misericordia empero y verdad [alcanzarán] los que piensan bien.
| کسی که زحمت می‌کشد منفعت عایدش می‌شود، ولی آنکه فقط حرف می‌زند فقیر خواهد شد. | 23 |
En toda labor hay fruto: mas la palabra de los labios solamente empobrece.
| ثروت نصیب دانایان خواهد شد، اما پاداش احمقان حماقت ایشان است. | 24 |
Las riquezas de los sabios son su corona: [mas] es infatuación la insensatez de los necios.
| شاهد راستگو جان مردم را نجات می‌دهد، اما شاهد دروغگو به مردم خیانت می‌کند. | 25 |
El testigo verdadero libra las almas: mas el engañoso hablará mentiras.
| کسی که از خداوند می‌ترسد تکیه‌گاه محکمی دارد و فرزندانش در امان خواهند بود. | 26 |
En el temor de Jehová está la fuerte confianza; y esperanza tendrán sus hijos.
| خداترسی چشمهٔ حیات است و انسان را از دامهای مرگ دور نگه می‌دارد. | 27 |
El temor de Jehová es manantial de vida, para apartarse de los lazos de la muerte.
| عظمت یک پادشاه بستگی به تعداد مردمی دارد که بر آنها فرمان می‌راند. پادشاه بدون قوم نابود می‌شود. | 28 |
En la multitud de pueblo está la gloria del rey: y en la falta de pueblo la flaqueza del príncipe.
| کسی که صبر و تحمل دارد شخص بسیار عاقلی است، اما از آدم تندخو حماقت سر می‌زند. | 29 |
El que tarde se aira, es grande de entendimiento: mas el corto de espíritu engrandece el desatino.
| آرامش فکر به بدن سلامتی می‌بخشد، اما حسادت مانند خوره جان را می‌خورد. | 30 |
El corazón apacible es vida de las carnes: mas la envidia, pudrimiento de huesos.
| هر که به فقرا ظلم کند به آفرینندهٔ آنها اهانت کرده است و هر که به فقرا ترحم نماید، به خدا احترام گذاشته است. | 31 |
El que oprime al pobre, afrenta á su Hacedor: mas el que tiene misericordia del pobre, lo honra.
| خداشناسان وقتی بمیرند پناهگاهی دارند، اما گناهکاران به‌وسیلۀ گناهان خودشان تباه می‌شوند. | 32 |
Por su maldad será lanzado el impío: mas el justo en su muerte tiene esperanza.
| حکمت در دل دانایان ساکن است، اما در میان نادانان جای ندارد. | 33 |
En el corazón del cuerdo reposa la sabiduría; y es conocida en medio de los necios.
| درستکاری مایه سرافرازی یک قوم است و گناه مایه رسوایی آن. | 34 |
La justicia engrandece la nación: mas el pecado es afrenta de las naciones.
| پادشاه از خدمتگزاران کاردان خشنود می‌گردد، ولی کسانی که دردسر ایجاد می‌کنند مورد غضب او واقع می‌شوند. | 35 |
La benevolencia del rey es para con el ministro entendido: mas su enojo [contra] el que [lo] avergüenza.
