امثال 14

1 زن دانا خانه خود را بنا می‌کند، اما زن نادان با دست خود خانه‌اش را خراب می‌کند.

Une femme sage édifie sa maison; l’insensée détruira de ses propres mains celle même qui était construite.

2 کسانی که به راستی عمل می‌کنند به خداوند احترام می‌گذارند، ولی اشخاص بدکار او را تحقیر می‌کنند.

Celui qui marche par un droit chemin, et qui craint le Seigneur, est méprisé par celui qui marche dans une voie infâme.

3 نادان چوب سخنانِ متکبرانهٔ خود را می‌خورد، ولی سخنان مرد دانا او را محافظت می‌کند.

Dans la bouche d’un insensé est la verge de l’orgueil; mais les lèvres des sages les gardent.

4 اگر در طویله گاو نباشد، طویله تمیز می‌ماند، اما بدون گاو نمی‌توان محصول زیادی به دست آورد.

Où il n’y a point de bœufs, la crèche est vide; mais où abondent les moissons, là est manifeste la force du bœuf.

5 شاهد امین دروغ نمی‌گوید، ولی از دهان شاهد ناراست دروغ می‌بارد.

Un témoin fidèle ne ment pas, mais un témoin trompeur profère le mensonge.

6 کسی که همه چیز را به باد مسخره می‌گیرد هرگز نمی‌تواند حکمت پیدا کند، اما شخص فهیم به آسانی آن را به دست می‌آورد.

Le railleur cherche la sagesse, et ne la trouve pas: la doctrine des prudents est facile.

7 از احمقان دوری کن زیرا چیزی ندارند به تو یاد دهند.

Va contre l’homme insensé, et qui ne connaît pas les lèvres de la prudence.

8 حکمت شخص عاقل راهنمای اوست، اما حماقت احمقان باعث گمراهی آنان می‌شود.

La sagesse d’un homme habile est de comprendre sa voie; et l’imprudence des insensés est errante.

9 نادانان با گناه بازی می‌کنند، اما درستکاران رضایت خدا را می‌طلبند.

L’insensé se jouera du péché; et c’est parmi les justes que demeurera la grâce.

10 تنها دل شخص است که تلخی جان او را احساس می‌کند و در شادی او نیز کسی جز خودش نمی‌تواند سهیم باشد.

Quant au cœur qui connaît l’amertume de son âme, un étranger ne se mêlera pas dans sa joie.

11 خانهٔ بدکاران خراب می‌شود، اما خیمهٔ درستکاران وسعت می‌یابد.

La maison des impies sera détruite; mais les tabernacles des justes seront florissants.

12 راههایی هستند که به نظر انسان راست می‌آیند اما عاقبت به مرگ منتهی می‌شوند.

Il est une voie qui paraît droite à l’homme; mais ses issues conduisent à la mort.

13 خنده نمی‌تواند اندوه دل را پنهان سازد؛ هنگامی که خنده پایان می‌یابد، درد و اندوه برجای خود باقی می‌ماند.

Le rire de douleur sera mêlé, et le deuil occupe les extrémités de la joie.

14 آدم خدانشناس نتیجهٔ کارهای خود را خواهد دید و شخص نیک از ثمرهٔ اعمال خویش بهره خواهد برد.

L’insensé sera rempli de ses voies; mais au-dessus de lui sera l’homme vertueux.

15 آدم ساده لوح هر حرفی را باور می‌کند، اما شخص زیرک سنجیده رفتار می‌نماید.

L’innocent croit à toute parole: l’homme avisé considère ses pas. Pour un fils trompeur il n’y aura rien de bon: mais à un serviteur sage ses actes seront prospères, et sa voie sera dirigée.

16 شخص دانا محتاط است و از خطر دوری می‌کند، ولی آدم نادان از روی غرور، خود را به خطر می‌اندازد.

Le sage craint et se détourne du mal: l’insensé passe outre et a confiance.

17 آدم تندخو کارهای احمقانه می‌کند و شخص حیله‌گر مورد نفرت قرار می‌گیرد.

L’impatient commettra des actions de folie; l’homme artificieux est odieux.

18 حماقت نصیب جاهلان می‌شود و دانایی نصیب زیرکان.

Les tout petits posséderont la folie; et les hommes avisés attendront la science.

19 بدکاران عاقبت در برابر نیکان سر تعظیم فرود خواهند آورد و محتاج آنان خواهند شد.

Les méchants seront couchés par terre devant les bons; et les impies devant les portes des justes.

20 ثروتمندان دوستان بسیار دارند، اما شخص فقیر را حتی همسایه‌هایش تحقیر می‌کند.

Même à son prochain, le pauvre est odieux; mais les amis des riches sont nombreux.

21 خوار شمردن فقرا گناه است. خوشا به حال کسی که بر آنها ترحم کند.

Celui qui méprise son prochain pèche; mais celui qui a pitié du pauvre sera bienheureux. Celui qui croit au Seigneur aime la miséricorde.

22 کسانی که نقشه‌های پلید در سر می‌پرورانند گمراه خواهند شد، ولی آنانی که نیت خوب دارند مورد محبت و اعتماد قرار خواهند گرفت.

Ils s’égarent, ceux qui opèrent le mal: la miséricorde et la vérité préparent des biens.

23 کسی که زحمت می‌کشد منفعت عایدش می‌شود، ولی آنکه فقط حرف می‌زند فقیر خواهد شد.

Dans tout travail sera l’abondance: mais où il y a beaucoup de paroles, là fréquemment est la détresse.

24 ثروت نصیب دانایان خواهد شد، اما پاداش احمقان حماقت ایشان است.

La couronne des sages, ce sont leurs richesses; la sottise des insensés, l’imprudence.

25 شاهد راستگو جان مردم را نجات می‌دهد، اما شاهد دروغگو به مردم خیانت می‌کند.

Un témoin fidèle délivre des âmes: et celui qui est double profère des mensonges.

26 کسی که از خداوند می‌ترسد تکیه‌گاه محکمی دارد و فرزندانش در امان خواهند بود.

Dans la crainte du Seigneur est une confiance ferme; et à ses enfants sera l’espérance.

27 خداترسی چشمهٔ حیات است و انسان را از دامهای مرگ دور نگه می‌دارد.

La crainte du Seigneur est une source de vie, afin qu’on évite la ruine de la mort.

28 عظمت یک پادشاه بستگی به تعداد مردمی دارد که بر آنها فرمان می‌راند. پادشاه بدون قوم نابود می‌شود.

Dans la multitude du peuple est la gloire d’un roi; et dans le petit nombre des sujets l’ignominie d’un prince.

29 کسی که صبر و تحمل دارد شخص بسیار عاقلی است، اما از آدم تندخو حماقت سر می‌زند.

Celui qui est patient se gouverne avec une grande prudence; mais celui qui est impatient signale sa folie.

30 آرامش فکر به بدن سلامتی می‌بخشد، اما حسادت مانند خوره جان را می‌خورد.

La vie des chairs, c’est la santé du cœur: la carie des os, l’envie.

31 هر که به فقرا ظلم کند به آفرینندهٔ آنها اهانت کرده است و هر که به فقرا ترحم نماید، به خدا احترام گذاشته است.

Celui qui opprime un indigent, outrage le créateur de cet indigent; mais celui-là l’honore, qui a pitié d’un pauvre.

32 خداشناسان وقتی بمیرند پناهگاهی دارند، اما گناهکاران به‌وسیلۀ گناهان خودشان تباه می‌شوند.

À cause de sa malice, l’impie sera rejeté; mais le juste espère dans sa mort même.

33 حکمت در دل دانایان ساکن است، اما در میان نادانان جای ندارد.

Dans le cœur de l’homme prudent repose la sagesse; et elle instruira tous les ignorants.

34 درستکاری مایه سرافرازی یک قوم است و گناه مایه رسوایی آن.

La justice élève une nation; mais le péché fait les peuples malheureux.

35 پادشاه از خدمتگزاران کاردان خشنود می‌گردد، ولی کسانی که دردسر ایجاد می‌کنند مورد غضب او واقع می‌شوند.

Un ministre intelligent est bien accueilli du roi; celui qui est inutile endurera son courroux.