امثال 14

1 زن دانا خانه خود را بنا می‌کند، اما زن نادان با دست خود خانه‌اش را خراب می‌کند.

Les femmes sages bâtissent leurs maisons; l'insensée les détruit de ses mains.

2 کسانی که به راستی عمل می‌کنند به خداوند احترام می‌گذارند، ولی اشخاص بدکار او را تحقیر می‌کنند.

Celui qui marche droit craint le Seigneur; celui qui s'avance en des voies tortueuses sera déshonoré.

3 نادان چوب سخنانِ متکبرانهٔ خود را می‌خورد، ولی سخنان مرد دانا او را محافظت می‌کند.

Une verge d'orgueil sort de la bouche des insensés; les lèvres des sages les gardent eux-mêmes.

4 اگر در طویله گاو نباشد، طویله تمیز می‌ماند، اما بدون گاو نمی‌توان محصول زیادی به دست آورد.

Où il n'y a point de bœufs, la crèche est vide; où il y a abondance de grains, la force des bœufs est manifeste.

5 شاهد امین دروغ نمی‌گوید، ولی از دهان شاهد ناراست دروغ می‌بارد.

Le témoin fidèle ne ment pas; le faux témoin est un brandon de mensonges.

6 کسی که همه چیز را به باد مسخره می‌گیرد هرگز نمی‌تواند حکمت پیدا کند، اما شخص فهیم به آسانی آن را به دست می‌آورد.

Tu chercheras la sagesse parmi les méchants, et tu ne la trouveras pas; auprès des sages, le discernement est sous ta main.

7 از احمقان دوری کن زیرا چیزی ندارند به تو یاد دهند.

Toutes choses sont contraires à l'insensé; des lèvres sages sont l'arme de la doctrine.

8 حکمت شخص عاقل راهنمای اوست، اما حماقت احمقان باعث گمراهی آنان می‌شود.

La sagesse des habiles éclaire leurs voies; l'irréflexion des insensés les conduit à l'erreur.

9 نادانان با گناه بازی می‌کنند، اما درستکاران رضایت خدا را می‌طلبند.

Les demeures des méchants ont besoin d'être purifiées; la maison des justes est agréable.

10 تنها دل شخص است که تلخی جان او را احساس می‌کند و در شادی او نیز کسی جز خودش نمی‌تواند سهیم باشد.

Le cœur de l'homme est inquiet; son âme est triste, et, lorsqu'il se réjouit, c'est qu'il ne se mêle point de honte à sa joie.

11 خانهٔ بدکاران خراب می‌شود، اما خیمهٔ درستکاران وسعت می‌یابد.

Les maisons des impies seront effacées; les tentes des cœurs droits resteront debout.

12 راههایی هستند که به نظر انسان راست می‌آیند اما عاقبت به مرگ منتهی می‌شوند.

Il est une voie qui aux hommes semble droite; mais elle aboutit aux abîmes de l'enfer. (questioned)

13 خنده نمی‌تواند اندوه دل را پنهان سازد؛ هنگامی که خنده پایان می‌یابد، درد و اندوه برجای خود باقی می‌ماند.

La tristesse ne se mêle point aux joies sages; toujours le deuil succède aux fausses joies.

14 آدم خدانشناس نتیجهٔ کارهای خود را خواهد دید و شخص نیک از ثمرهٔ اعمال خویش بهره خواهد برد.

Le cœur audacieux s'enorgueillit de ses voies; l'homme bon se complaît en ses pensées.

15 آدم ساده لوح هر حرفی را باور می‌کند، اما شخص زیرک سنجیده رفتار می‌نماید.

L'ingénuité est crédule; l'expérience mène aux regrets.

16 شخص دانا محتاط است و از خطر دوری می‌کند، ولی آدم نادان از روی غرور، خود را به خطر می‌اندازد.

Le sage a peur et se détourne du méchant; l'insensé, confiant en lui- même, se mêle aux pervers.

17 آدم تندخو کارهای احمقانه می‌کند و شخص حیله‌گر مورد نفرت قرار می‌گیرد.

L'homme irascible agit sans réflexion; l'homme sensé supporte beaucoup.

18 حماقت نصیب جاهلان می‌شود و دانایی نصیب زیرکان.

Les insensés ont le mal en partage; l'homme habile est maître de la science.

19 بدکاران عاقبت در برابر نیکان سر تعظیم فرود خواهند آورد و محتاج آنان خواهند شد.

Les mauvais tomberont devant les bons; les impies seront des serviteurs aux portes des justes.

20 ثروتمندان دوستان بسیار دارند، اما شخص فقیر را حتی همسایه‌هایش تحقیر می‌کند.

On n'aime pas les amis des pauvres; mais les amis des riches sont nombreux.

21 خوار شمردن فقرا گناه است. خوشا به حال کسی که بر آنها ترحم کند.

Mépriser les indigents, c'est pécher; avoir compassion des pauvres, c'est se ménager la plus grande joie.

22 کسانی که نقشه‌های پلید در سر می‌پرورانند گمراه خواهند شد، ولی آنانی که نیت خوب دارند مورد محبت و اعتماد قرار خواهند گرفت.

Les cœurs égarés songent au mal; les bons songent à la miséricorde et à la vérité; ceux qui commettent le mal ne connaissent ni miséricorde ni vérité; les miséricordes et la fidélité sont à ceux qui font le bien.

23 کسی که زحمت می‌کشد منفعت عایدش می‌شود، ولی آنکه فقط حرف می‌زند فقیر خواهد شد.

Tout homme diligent a le superflu; tout homme ami des douceurs et des plaisirs sera dans l'indigence.

24 ثروت نصیب دانایان خواهد شد، اما پاداش احمقان حماقت ایشان است.

La couronne des sages est l'activité; le travail des injustes est mauvais.

25 شاهد راستگو جان مردم را نجات می‌دهد، اما شاهد دروغگو به مردم خیانت می‌کند.

Le témoin fidèle délivrera son âme du mal; le témoin trompeur est un brandon de mensonges.

26 کسی که از خداوند می‌ترسد تکیه‌گاه محکمی دارد و فرزندانش در امان خواهند بود.

Dans la crainte du Seigneur est l'espérance de la force; il laissera à ses enfants un appui.

27 خداترسی چشمهٔ حیات است و انسان را از دامهای مرگ دور نگه می‌دارد.

Les commandements du Seigneur sont une source de vie; ils nous font détourner des pièges de la mort.

28 عظمت یک پادشاه بستگی به تعداد مردمی دارد که بر آنها فرمان می‌راند. پادشاه بدون قوم نابود می‌شود.

La gloire d'un roi est dans la multitude de la nation; son affliction, dans le petit nombre de ses sujets.

29 کسی که صبر و تحمل دارد شخص بسیار عاقلی است، اما از آدم تندخو حماقت سر می‌زند.

L'homme patient est un vrai sage; l'impatient, un insensé.

30 آرامش فکر به بدن سلامتی می‌بخشد، اما حسادت مانند خوره جان را می‌خورد.

L'homme qui a bon cœur est le médecin de l'âme; un cœur trop sensible est un ver qui ronge les os.

31 هر که به فقرا ظلم کند به آفرینندهٔ آنها اهانت کرده است و هر که به فقرا ترحم نماید، به خدا احترام گذاشته است.

Tromper l'indigent, c'est irriter son Créateur; celui qui honore Dieu a compassion du pauvre.

32 خداشناسان وقتی بمیرند پناهگاهی دارند، اما گناهکاران به‌وسیلۀ گناهان خودشان تباه می‌شوند.

L'impie sera rejeté à cause de sa malice; l'homme ferme en sa propre sainteté est vraiment juste.

33 حکمت در دل دانایان ساکن است، اما در میان نادانان جای ندارد.

Dans le bon cœur d'un homme on trouve la sagesse; on ne la trouvera pas dans le cœur de l'insensé.

34 درستکاری مایه سرافرازی یک قوم است و گناه مایه رسوایی آن.

La justice élève une nation; les péchés amoindrissent un peuple.

35 پادشاه از خدمتگزاران کاردان خشنود می‌گردد، ولی کسانی که دردسر ایجاد می‌کنند مورد غضب او واقع می‌شوند.

Le serviteur prudent est agréable au prince, et par sa dextérité il évite la disgrâce.