امثال 13

1 فرزند عاقل تأدیب پدر خود را می‌پذیرد، ولی کسی که همه چیز را به باد مسخره می‌گیرد از پذیرفتن توبیخ سر باز می‌زند.

Un hijo sabio escucha la instrucción de su padre, pero un burlón no escucha la reprimenda.

2 سخنان مرد نیک حتی برای خود او نیکوست و جانش را سیر می‌کند، اما شخص بداندیش فقط تشنهٔ ظلم است.

Por el fruto de sus labios, el hombre disfruta de las cosas buenas, pero los infieles ansían la violencia.

3 هر که زبان خود را نگه دارد جان خود را حفظ می‌کند، اما کسی که نسنجیده سخن بگوید خود را هلاک خواهد کرد.

El que guarda su boca guarda su alma. El que abre mucho los labios se arruina.

4 آدم تنبل آنچه را که آرزو می‌کند به دست نمی‌آورد، اما شخص کوشا کامیاب می‌شود.

El alma del perezoso desea y no tiene nada, pero el deseo de los diligentes será plenamente satisfecho.

5 درستکار از دروغ گفتن نفرت دارد، اما شرور رسوا و خوار می‌شود.

El hombre justo odia la mentira, pero un hombre malvado trae vergüenza y desgracia.

6 صداقت درستکاران آنها را حفظ می‌کند، اما شرارت بدکاران آنها را به نابودی می‌کشاند.

La justicia guarda el camino de la integridad, pero la maldad derriba al pecador.

7 هستند کسانی که وانمود می‌کنند ثروتمندند در حالی که چیزی ندارند، و هستند کسانی که خود را فقیر نشان می‌دهند اما صاحب ثروت هنگفتی می‌باشند.

Hay quienes pretenden ser ricos, pero no tienen nada. Hay algunos que fingen ser pobres, pero tienen grandes riquezas.

8 ثروت شخص پولدار صرف حفاظت جان او می‌شود، اما جان آدم فقیر را خطری تهدید نمی‌کند.

El rescate de la vida de un hombre es su riqueza, pero los pobres no escuchan las amenazas.

9 زندگی شخص نیک مانند چراغی نورانی می‌درخشد، ولی زندگی شریران مثل چراغی است که در حال خاموشی است.

La luz de los justos brilla con fuerza, pero la lámpara de los malvados se apaga.

10 تکبر باعث نزاع می‌شود، ولی شخص دانا نصیحت را می‌پذیرد.

La soberbia sólo genera peleas, pero la sabiduría está en las personas que aceptan los consejos.

11 ثروتی که از راه نادرست به دست بیاید طولی نمی‌کشد که از دست می‌رود؛ اما دارایی که با کار و کوشش جمع شود، به تدریج زیاد می‌گردد.

La riqueza obtenida de forma deshonesta se desvanece, pero el que recoge a mano lo hace crecer.

12 آرزویی که انجام آن به تعویق افتاده باشد دل را بیمار می‌کند، اما برآورده شدن مراد، درخت حیات است.

La esperanza postergada enferma el corazón, pero cuando el anhelo se cumple, es un árbol de la vida.

13 هر که دستوری را که به او داده‌اند خوار بشمارد بی‌سزا نخواهد ماند، اما کسی که آن را اطاعت کند پاداش خواهد یافت.

Quien desprecia la instrucción lo pagará, pero el que respeta una orden será recompensado.

14 تعلیم مرد دانا چشمهٔ حیات است و شخص را از دامهای مرگ می‌رهاند.

La enseñanza de los sabios es un manantial de vida, para alejarse de las trampas de la muerte.

15 دانایی، احترام می‌آورد ولی خیانت به هلاکت منتهی می‌شود.

El buen entendimiento gana el favor, pero el camino de los infieles es duro.

16 مرد دانا سنجیده عمل می‌کند، اما جاهل حماقت خود را بروز می‌دهد.

Todo hombre prudente actúa desde el conocimiento, pero un tonto expone la locura.

17 قاصدی که قابل اعتماد نباشد باعث گرفتاری می‌شود، اما پیک امین شفا به ارمغان می‌آورد.

Un mensajero malvado cae en problemas, pero un enviado de confianza consigue la curación.

18 فقر و رسوایی دامنگیر کسی می‌شود که تأدیب را نمی‌پذیرد، اما شخصی که آن را بپذیرد مورد احترام واقع خواهد شد.

La pobreza y la vergüenza llegan al que rechaza la disciplina, pero el que hace caso a la corrección será honrado.

19 برآورده شدن آرزوها لذتبخش است، اما افراد نادان در پی آرزوهای ناپاک خود هستند و نمی‌خواهند از آنها دست بردارند.

El anhelo cumplido es dulce para el alma, pero los tontos detestan apartarse del mal.

20 با اشخاص دانا معاشرت کن و دانا خواهی شد، با احمقان بنشین و زیان خواهی دید.

El que camina con los sabios se hace sabio, pero el compañero de los tontos sufre daños.

21 بلا دامنگیر گناهکاران می‌شود، اما چیزهای خوب نصیب نیکان می‌گردد.

La desgracia persigue a los pecadores, pero la prosperidad recompensa a los justos.

22 شخص نیک حتی برای نوه‌هایش میراث باقی می‌گذارد، اما ثروتی که گناهکاران اندوخته‌اند به درستکاران می‌رسد.

Un buen hombre deja una herencia a los hijos de sus hijos, pero la riqueza del pecador se almacena para el justo.

23 مزرعۀ شخص فقیر ممکن است محصول فراوان بدهد، ولی ظالمان آن را از چنگ او در می‌آورند.

En los campos de los pobres hay abundancia de alimentos, pero la injusticia la barre.

24 کسی که فرزند خود را تنبیه نمی‌کند او را دوست ندارد، اما کسی که فرزندش را دوست دارد از تأدیب او کوتاهی نمی‌کند.

El que ahorra la vara odia a su hijo, pero quien lo ama tiene cuidado de disciplinarlo.

25 شخص درستکار از خوراکی که دارد می‌خورد و سیر می‌شود، ولی آدم بدکار گرسنگی می‌کشد.

El justo come para satisfacer su alma, pero el vientre de los malvados pasa hambre.