امثال 13

1 فرزند عاقل تأدیب پدر خود را می‌پذیرد، ولی کسی که همه چیز را به باد مسخره می‌گیرد از پذیرفتن توبیخ سر باز می‌زند.

A wise son listens to his father's instruction, but a scoffer doesn't listen to rebuke.

2 سخنان مرد نیک حتی برای خود او نیکوست و جانش را سیر می‌کند، اما شخص بداندیش فقط تشنهٔ ظلم است.

By the fruit of his lips, a man enjoys good things; but the unfaithful crave violence.

3 هر که زبان خود را نگه دارد جان خود را حفظ می‌کند، اما کسی که نسنجیده سخن بگوید خود را هلاک خواهد کرد.

He who guards his mouth guards his soul. One who opens wide his lips comes to ruin.

4 آدم تنبل آنچه را که آرزو می‌کند به دست نمی‌آورد، اما شخص کوشا کامیاب می‌شود.

The soul of the sluggard desires, and has nothing, but the desire of the diligent shall be fully satisfied.

5 درستکار از دروغ گفتن نفرت دارد، اما شرور رسوا و خوار می‌شود.

A righteous man hates lies, but a wicked man brings shame and disgrace.

6 صداقت درستکاران آنها را حفظ می‌کند، اما شرارت بدکاران آنها را به نابودی می‌کشاند.

Righteousness guards the way of integrity, but wickedness overthrows the sinner.

7 هستند کسانی که وانمود می‌کنند ثروتمندند در حالی که چیزی ندارند، و هستند کسانی که خود را فقیر نشان می‌دهند اما صاحب ثروت هنگفتی می‌باشند.

There are some who pretend to be rich, yet have nothing. There are some who pretend to be poor, yet have great wealth.

8 ثروت شخص پولدار صرف حفاظت جان او می‌شود، اما جان آدم فقیر را خطری تهدید نمی‌کند.

The ransom of a man's life is his riches, but the poor hear no threats.

9 زندگی شخص نیک مانند چراغی نورانی می‌درخشد، ولی زندگی شریران مثل چراغی است که در حال خاموشی است.

The light of the righteous shines brightly, but the lamp of the wicked is snuffed out.

10 تکبر باعث نزاع می‌شود، ولی شخص دانا نصیحت را می‌پذیرد.

Pride only breeds quarrels, but with ones who take advice is wisdom.

11 ثروتی که از راه نادرست به دست بیاید طولی نمی‌کشد که از دست می‌رود؛ اما دارایی که با کار و کوشش جمع شود، به تدریج زیاد می‌گردد.

Wealth gained dishonestly dwindles away, but he who gathers by hand makes it grow.

12 آرزویی که انجام آن به تعویق افتاده باشد دل را بیمار می‌کند، اما برآورده شدن مراد، درخت حیات است.

Hope deferred makes the heart sick, but when longing is fulfilled, it is a tree of life.

13 هر که دستوری را که به او داده‌اند خوار بشمارد بی‌سزا نخواهد ماند، اما کسی که آن را اطاعت کند پاداش خواهد یافت.

Whoever despises instruction will pay for it, but he who respects a command will be rewarded.

14 تعلیم مرد دانا چشمهٔ حیات است و شخص را از دامهای مرگ می‌رهاند.

The teaching of the wise is a spring of life, to turn from the snares of death.

15 دانایی، احترام می‌آورد ولی خیانت به هلاکت منتهی می‌شود.

Good understanding brings favor; but the way of the unfaithful leads to calamity.

16 مرد دانا سنجیده عمل می‌کند، اما جاهل حماقت خود را بروز می‌دهد.

Every prudent man acts from knowledge, but a fool exposes folly.

17 قاصدی که قابل اعتماد نباشد باعث گرفتاری می‌شود، اما پیک امین شفا به ارمغان می‌آورد.

A wicked messenger falls into trouble, but a trustworthy envoy gains healing.

18 فقر و رسوایی دامنگیر کسی می‌شود که تأدیب را نمی‌پذیرد، اما شخصی که آن را بپذیرد مورد احترام واقع خواهد شد.

Poverty and shame come to him who refuses discipline, but he who heeds correction shall be honored.

19 برآورده شدن آرزوها لذتبخش است، اما افراد نادان در پی آرزوهای ناپاک خود هستند و نمی‌خواهند از آنها دست بردارند.

Longing fulfilled is sweet to the soul, but fools detest turning from evil.

20 با اشخاص دانا معاشرت کن و دانا خواهی شد، با احمقان بنشین و زیان خواهی دید.

One who walks with wise men grows wise, but a companion of fools suffers harm.

21 بلا دامنگیر گناهکاران می‌شود، اما چیزهای خوب نصیب نیکان می‌گردد.

Misfortune pursues sinners, but prosperity rewards the righteous.

22 شخص نیک حتی برای نوه‌هایش میراث باقی می‌گذارد، اما ثروتی که گناهکاران اندوخته‌اند به درستکاران می‌رسد.

A good man leaves an inheritance to his children's children, but the wealth of the sinner is stored for the righteous.

23 مزرعۀ شخص فقیر ممکن است محصول فراوان بدهد، ولی ظالمان آن را از چنگ او در می‌آورند.

An abundance of food is in poor people's fields, but injustice sweeps it away.

24 کسی که فرزند خود را تنبیه نمی‌کند او را دوست ندارد، اما کسی که فرزندش را دوست دارد از تأدیب او کوتاهی نمی‌کند.

One who spares the rod hates his son, but one who loves him is careful to discipline him.

25 شخص درستکار از خوراکی که دارد می‌خورد و سیر می‌شود، ولی آدم بدکار گرسنگی می‌کشد.

The righteous one eats to the satisfying of his soul, but the belly of the wicked goes hungry.