امثال 13

1 فرزند عاقل تأدیب پدر خود را می‌پذیرد، ولی کسی که همه چیز را به باد مسخره می‌گیرد از پذیرفتن توبیخ سر باز می‌زند.

A wise son [becometh so] by the correction of his father; but a scorner hearkeneth not to rebuke.

2 سخنان مرد نیک حتی برای خود او نیکوست و جانش را سیر می‌کند، اما شخص بداندیش فقط تشنهٔ ظلم است.

From the fruit of a man's mouth doth he eat what is good; but the longing of the treacherous is for violence.

3 هر که زبان خود را نگه دارد جان خود را حفظ می‌کند، اما کسی که نسنجیده سخن بگوید خود را هلاک خواهد کرد.

He that watcheth his mouth guardeth his soul; but he that openeth wide his lips [prepareth] himself destruction.

4 آدم تنبل آنچه را که آرزو می‌کند به دست نمی‌آورد، اما شخص کوشا کامیاب می‌شود.

The sluggard longeth [in] his soul, and there [cometh] nothing; but the soul of the diligent will be abundantly gratified.

5 درستکار از دروغ گفتن نفرت دارد، اما شرور رسوا و خوار می‌شود.

The righteous hateth the word of falsehood; but the wicked bringeth shame and dishonor.

6 صداقت درستکاران آنها را حفظ می‌کند، اما شرارت بدکاران آنها را به نابودی می‌کشاند.

Righteousness keepeth [him that is] upright on his way; but wickedness perverteth the [man of] sin.

7 هستند کسانی که وانمود می‌کنند ثروتمندند در حالی که چیزی ندارند، و هستند کسانی که خود را فقیر نشان می‌دهند اما صاحب ثروت هنگفتی می‌باشند.

There is some one that pretendeth to be rich without having any thing; another that pretendeth to be poor while having abundant wealth.

8 ثروت شخص پولدار صرف حفاظت جان او می‌شود، اما جان آدم فقیر را خطری تهدید نمی‌کند.

As the ransom of a man's life [hath he often to give] his riches; but the poor heareth no threat.

9 زندگی شخص نیک مانند چراغی نورانی می‌درخشد، ولی زندگی شریران مثل چراغی است که در حال خاموشی است.

The light of the righteous burneth joyfully; but the lamp of the wicked will be quenched.

10 تکبر باعث نزاع می‌شود، ولی شخص دانا نصیحت را می‌پذیرد.

Only through presumptuous conduct doth man produce contention; but with the well-advised is wisdom.

11 ثروتی که از راه نادرست به دست بیاید طولی نمی‌کشد که از دست می‌رود؛ اما دارایی که با کار و کوشش جمع شود، به تدریج زیاد می‌گردد.

Wealth [gotten] by vain deeds will be diminished; but he that gathereth by close labor will increase it.

12 آرزویی که انجام آن به تعویق افتاده باشد دل را بیمار می‌کند، اما برآورده شدن مراد، درخت حیات است.

Expectation long deferred maketh the heart sick; but a tree of life is a desire which is fulfilled.

13 هر که دستوری را که به او داده‌اند خوار بشمارد بی‌سزا نخواهد ماند، اما کسی که آن را اطاعت کند پاداش خواهد یافت.

Whoso despiseth the word shall fall in debt to it; but he that feareth the commandment will be rewarded.

14 تعلیم مرد دانا چشمهٔ حیات است و شخص را از دامهای مرگ می‌رهاند.

The instruction of the wise is a source of life, [teaching] to avoid the snares of death.

15 دانایی، احترام می‌آورد ولی خیانت به هلاکت منتهی می‌شود.

Good intelligence giveth grace; but the way of the treacherous is hard.

16 مرد دانا سنجیده عمل می‌کند، اما جاهل حماقت خود را بروز می‌دهد.

Every prudent man acteth with knowledge; but a fool spreadeth abroad his folly.

17 قاصدی که قابل اعتماد نباشد باعث گرفتاری می‌شود، اما پیک امین شفا به ارمغان می‌آورد.

A wicked messenger falleth into unhappiness; but a faithful ambassador [bringeth] healing.

18 فقر و رسوایی دامنگیر کسی می‌شود که تأدیب را نمی‌پذیرد، اما شخصی که آن را بپذیرد مورد احترام واقع خواهد شد.

Poverty and disgrace will overtake him that rejecteth correction; but he that observeth admonition will be honored.

19 برآورده شدن آرزوها لذتبخش است، اما افراد نادان در پی آرزوهای ناپاک خود هستند و نمی‌خواهند از آنها دست بردارند.

A desire accomplished is pleasant to the soul; but it is abomination to fools to depart from evil.

20 با اشخاص دانا معاشرت کن و دانا خواهی شد، با احمقان بنشین و زیان خواهی دید.

He that walketh with wise men will become wise; but he that associateth with fools will be destroyed.

21 بلا دامنگیر گناهکاران می‌شود، اما چیزهای خوب نصیب نیکان می‌گردد.

Evil pursueth the sinners; but the righteous will [God] repay with happiness.

22 شخص نیک حتی برای نوه‌هایش میراث باقی می‌گذارد، اما ثروتی که گناهکاران اندوخته‌اند به درستکاران می‌رسد.

A good man leaveth an inheritance to his children's children; but the wealth of the sinner is treasured up for the righteous.

23 مزرعۀ شخص فقیر ممکن است محصول فراوان بدهد، ولی ظالمان آن را از چنگ او در می‌آورند.

Much food bringeth the new-tilled ground of the poor; but there are many others that are taken away through injustice.

24 کسی که فرزند خود را تنبیه نمی‌کند او را دوست ندارد، اما کسی که فرزندش را دوست دارد از تأدیب او کوتاهی نمی‌کند.

He that withholdeth his rod hateth his son; but he that loveth him chastiseth him betimes.

25 شخص درستکار از خوراکی که دارد می‌خورد و سیر می‌شود، ولی آدم بدکار گرسنگی می‌کشد.

The righteous eateth to satisfy his desire [to eat]; but the belly of the wicked always suffereth want.