امثال 12

1 کسی می‌تواند دانا شود که تأدیب را دوست داشته باشد. هر که از اصلاح شدن نفرت داشته باشد نادان است.

Terbiye edilmeyi seven bilgiyi de sever, Azarlanmaktan nefret eden budaladır.

2 خداوند از اشخاص نیک خشنود است، اما کسانی را که نقشه‌های پلید می‌کشند محکوم می‌کند.

İyi kişi RAB'bin lütfuna erer, Ama düzenbazı RAB mahkûm eder.

3 انسان با کارهای بد نمی‌تواند برای خود امنیت به وجود آورد، اما اشخاص درستکار پا برجا خواهند ماند.

Kötülük kişiyi güvenliğe kavuşturmaz, Ama doğruların kökü kazılamaz.

4 زن نجیب، تاج سر شوهرش است، ولی زن بی‌حیا مانند خوره جان او را می‌خورد.

Erdemli kadın kocasının tacıdır, Edepsiz kadınsa kocasını yer bitirir.

5 انسان نیک فکرش پر از درستکاری است، اما فکر آدم بدکار انباشته از دروغ و نیرنگ است.

Doğruların tasarıları adil, Kötülerin öğütleri aldatıcıdır.

6 سخنان بدکاران مردم را به دام هلاکت می‌کشاند، اما سخنان نیکان مردم را رهایی می‌بخشد.

Kötülerin sözleri ölüm tuzağıdır, Doğruların konuşmasıysa onları kurtarır.

7 بدکاران نابود می‌شوند، اما نیکان پایدار می‌مانند.

Kötüler yıkılıp yok olur, Doğru kişinin evi ayakta kalır.

8 آدم عاقل را همه می‌ستایند، اما شخص کوته‌فکر را حقیر می‌شمارند.

Kişi sağduyusu oranında övülür, Çarpık düşünceliyse küçümsenir.

9 بهتر است انسان شخص مهمی به حساب نیاید اما دستش به دهانش برسد تا اینکه خود را آدم بزرگی نشان دهد ولی محتاج نان باشد.

Köle sahibi olup aşağılanan Büyüklük taslayıp ekmeğe muhtaç olandan yeğdir.

10 شخص خداشناس حتی به فکر آسایش چارپایان خود نیز هست، اما رحم و مروت خدانشناسان چیزی به‌جز ستمگری نیست.

Doğru kişi hayvanıyla ilgilenir, Ama kötünün sevecenliği bile zalimcedir.

11 هر که در زمین خود زراعت کند نان کافی خواهد داشت، اما کسی که وقت خود را به بیهودگی بگذراند آدم احمقی است.

Toprağını işleyenin ekmeği bol olur, Hayal peşinde koşansa sağduyudan yoksundur.

12 اشخاص خدانشناس چشم طمع به اموالی که بدکاران غارت کرده‌اند دارند، اما اعمال خداشناسان، میوۀ خود را می‌دهد.

Kötü kişi kötülerin ganimetini ister, Ama doğru kişilerin kökü ürün verir.

13 دروغ انسان را در دام گرفتار می‌کند، ولی شخص درستکار از تنگنا خلاصی می‌یابد.

Kötü kişinin günahlı sözleri kendisi için tuzaktır, Ama doğru kişi sıkıntıyı atlatır.

14 پاداش تو بستگی به گفتار و رفتار تو دارد. هر چه بکاری همان را درو خواهی کرد.

İnsan ağzının ürünüyle iyiliğe doyar, Elinin emeğine göre de karşılığını alır.

15 آدم نادان فکر می‌کند هر کاری می‌کند درست است و احتیاج به نصیحت ندارد، اما شخص دانا به نصایح دیگران گوش می‌دهد.

Ahmağın yolu kendi gözünde doğrudur, Bilge kişiyse öğüde kulak verir.

16 آدم نادان در مقابل توهین دیگران زود خشمگین می‌شود، ولی شخص دانا خونسردی خود را حفظ می‌کند.

Ahmak sinirlendiğini hemen belli eder, Ama ihtiyatlı olan aşağılanmaya aldırmaz.

17 وقتی که حقیقت را می‌گویی عدالت اجرا می‌گردد، اما دروغ به بی‌عدالتی منجر می‌شود.

Dürüst tanık doğruyu söyler, Yalancı tanıksa hile solur.

18 هستند کسانی که با سخنان نسنجیدهٔ خود زخم زبان می‌زنند، ولی سخنان مرد دانا تسکین دهنده و شفابخش است.

Düşünmeden söylenen sözler kılıç gibi keser, Bilgelerin diliyse şifa verir.

19 عمر دروغ کوتاه است، اما حقیقت تا ابد پایدار می‌ماند.

Gerçek sözler sonsuza dek kalıcıdır, Oysa yalanın ömrü bir anlıktır.

20 افکار توطئه‌گران پر از نیرنگ است، اما دلهای آنانی که خیراندیش هستند آکنده از شادی می‌باشد.

Kötülük tasarlayanın yüreği hileci, Barışı öğütleyenin yüreğiyse sevinçlidir.

21 هیچ بدی به خداشناسان نمی‌رسد، اما بدکاران همیشه گرفتار بلا می‌شوند.

Doğru kişiye hiç zarar gelmez, Kötünün başıysa beladan kurtulmaz.

22 خدا کسانی را که به قول خود وفا می‌کنند دوست دارد، ولی از اشخاص بدقول بیزار است.

RAB yalancı dudaklardan iğrenir, Ama gerçeğe uyanlardan hoşnut kalır.

23 آدم عاقل علم و دانش خود را به نمایش نمی‌گذارد، ولی شخص نادان حماقت خود را آشکار می‌سازد.

İhtiyatlı kişi bilgisini kendine saklar, Oysa akılsızın yüreği ahmaklığını ilan eder.

24 کار و کوشش، انسان را به قدرت می‌رساند؛ اما تنبلی، او را نوکر دیگران می‌سازد.

Çalışkanların eli egemenlik sürer, Tembellikse köleliğe götürür.

25 غم و غصه انسان را گرانبار می‌کند، اما سخن دلگرم کننده او را سبکبار و شاد می‌سازد.

Kaygılı yürek insanı çökertir, Ama güzel söz sevindirir.

26 شخص درستکار مردم را به راه راست هدایت می‌کند، اما آدم بدکار آنها را منحرف می‌سازد.

Doğru kişi arkadaşına da yol gösterir, Kötünün tuttuğu yolsa kendini saptırır.

27 آدم تنبل حتی دنبال شکار خود نیز نمی‌رود. تلاش و کوشش، گنج گرانبهای انسان است.

Tembel kişi işini bitirmez, Oysa çalışkan değerli bir servet kazanır.

28 راهی که خداشناسان در آن گام برمی‌دارند به حیات منتهی می‌شود و در آن مرگ نیست.

Doğru yol yaşam kaynağıdır, Bu yol ölümsüzlüğe götürür.