امثال 12

1 کسی می‌تواند دانا شود که تأدیب را دوست داشته باشد. هر که از اصلاح شدن نفرت داشته باشد نادان است.

Whoever loves correction loves knowledge, but he who hates reproof is stupid.

2 خداوند از اشخاص نیک خشنود است، اما کسانی را که نقشه‌های پلید می‌کشند محکوم می‌کند.

A good man shall obtain favour from the LORD, but he will condemn a man of wicked plans.

3 انسان با کارهای بد نمی‌تواند برای خود امنیت به وجود آورد، اما اشخاص درستکار پا برجا خواهند ماند.

A man shall not be established by wickedness, but the root of the righteous shall not be moved.

4 زن نجیب، تاج سر شوهرش است، ولی زن بی‌حیا مانند خوره جان او را می‌خورد.

A worthy woman is the crown of her husband, but a disgraceful wife is as rottenness in his bones.

5 انسان نیک فکرش پر از درستکاری است، اما فکر آدم بدکار انباشته از دروغ و نیرنگ است.

The thoughts of the righteous are just, but the advice of the wicked is deceitful.

6 سخنان بدکاران مردم را به دام هلاکت می‌کشاند، اما سخنان نیکان مردم را رهایی می‌بخشد.

The words of the wicked are about lying in wait for blood, but the speech of the upright rescues them.

7 بدکاران نابود می‌شوند، اما نیکان پایدار می‌مانند.

The wicked are overthrown, and are no more, but the house of the righteous shall stand.

8 آدم عاقل را همه می‌ستایند، اما شخص کوته‌فکر را حقیر می‌شمارند.

A man shall be commended according to his wisdom, but he who has a warped mind shall be despised.

9 بهتر است انسان شخص مهمی به حساب نیاید اما دستش به دهانش برسد تا اینکه خود را آدم بزرگی نشان دهد ولی محتاج نان باشد.

Better is he who is little known, and has a servant, than he who honours himself and lacks bread.

10 شخص خداشناس حتی به فکر آسایش چارپایان خود نیز هست، اما رحم و مروت خدانشناسان چیزی به‌جز ستمگری نیست.

A righteous man respects the life of his animal, but the tender mercies of the wicked are cruel.

11 هر که در زمین خود زراعت کند نان کافی خواهد داشت، اما کسی که وقت خود را به بیهودگی بگذراند آدم احمقی است.

He who tills his land shall have plenty of bread, but he who chases fantasies is void of understanding.

12 اشخاص خدانشناس چشم طمع به اموالی که بدکاران غارت کرده‌اند دارند، اما اعمال خداشناسان، میوۀ خود را می‌دهد.

The wicked desires the plunder of evil men, but the root of the righteous flourishes.

13 دروغ انسان را در دام گرفتار می‌کند، ولی شخص درستکار از تنگنا خلاصی می‌یابد.

An evil man is trapped by sinfulness of lips, but the righteous shall come out of trouble.

14 پاداش تو بستگی به گفتار و رفتار تو دارد. هر چه بکاری همان را درو خواهی کرد.

A man shall be satisfied with good by the fruit of his mouth. The work of a man’s hands shall be rewarded to him.

15 آدم نادان فکر می‌کند هر کاری می‌کند درست است و احتیاج به نصیحت ندارد، اما شخص دانا به نصایح دیگران گوش می‌دهد.

The way of a fool is right in his own eyes, but he who is wise listens to counsel.

16 آدم نادان در مقابل توهین دیگران زود خشمگین می‌شود، ولی شخص دانا خونسردی خود را حفظ می‌کند.

A fool shows his annoyance the same day, but one who overlooks an insult is prudent.

17 وقتی که حقیقت را می‌گویی عدالت اجرا می‌گردد، اما دروغ به بی‌عدالتی منجر می‌شود.

He who is truthful testifies honestly, but a false witness lies.

18 هستند کسانی که با سخنان نسنجیدهٔ خود زخم زبان می‌زنند، ولی سخنان مرد دانا تسکین دهنده و شفابخش است.

There is one who speaks rashly like the piercing of a sword, but the tongue of the wise heals.

19 عمر دروغ کوتاه است، اما حقیقت تا ابد پایدار می‌ماند.

Truth’s lips will be established forever, but a lying tongue is only momentary.

20 افکار توطئه‌گران پر از نیرنگ است، اما دلهای آنانی که خیراندیش هستند آکنده از شادی می‌باشد.

Deceit is in the heart of those who plot evil, but joy comes to the promoters of peace.

21 هیچ بدی به خداشناسان نمی‌رسد، اما بدکاران همیشه گرفتار بلا می‌شوند.

No mischief shall happen to the righteous, but the wicked shall be filled with evil.

22 خدا کسانی را که به قول خود وفا می‌کنند دوست دارد، ولی از اشخاص بدقول بیزار است.

Lying lips are an abomination to the LORD, but those who do the truth are his delight.

23 آدم عاقل علم و دانش خود را به نمایش نمی‌گذارد، ولی شخص نادان حماقت خود را آشکار می‌سازد.

A prudent man keeps his knowledge, but the hearts of fools proclaim foolishness.

24 کار و کوشش، انسان را به قدرت می‌رساند؛ اما تنبلی، او را نوکر دیگران می‌سازد.

The hands of the diligent ones shall rule, but laziness ends in slave labour.

25 غم و غصه انسان را گرانبار می‌کند، اما سخن دلگرم کننده او را سبکبار و شاد می‌سازد.

Anxiety in a man’s heart weighs it down, but a kind word makes it glad.

26 شخص درستکار مردم را به راه راست هدایت می‌کند، اما آدم بدکار آنها را منحرف می‌سازد.

A righteous person is cautious in friendship, but the way of the wicked leads them astray.

27 آدم تنبل حتی دنبال شکار خود نیز نمی‌رود. تلاش و کوشش، گنج گرانبهای انسان است.

The slothful man doesn’t roast his game, but the possessions of diligent men are prized.

28 راهی که خداشناسان در آن گام برمی‌دارند به حیات منتهی می‌شود و در آن مرگ نیست.

In the way of righteousness is life; in its path there is no death.