امثال 12

1 کسی می‌تواند دانا شود که تأدیب را دوست داشته باشد. هر که از اصلاح شدن نفرت داشته باشد نادان است.

Whoever loves discipline loves knowledge. But whoever hates correction is unwise.

2 خداوند از اشخاص نیک خشنود است، اما کسانی را که نقشه‌های پلید می‌کشند محکوم می‌کند.

Whoever is good shall draw grace from the Lord. But whoever trusts in his own thoughts acts impiously.

3 انسان با کارهای بد نمی‌تواند برای خود امنیت به وجود آورد، اما اشخاص درستکار پا برجا خواهند ماند.

Man will not be made strong from impiety. And the root of the just shall not be moved.

4 زن نجیب، تاج سر شوهرش است، ولی زن بی‌حیا مانند خوره جان او را می‌خورد.

A diligent woman is a crown to her husband. And she who acts with confusion as to which things are worthy is decay to his bones.

5 انسان نیک فکرش پر از درستکاری است، اما فکر آدم بدکار انباشته از دروغ و نیرنگ است.

The thoughts of the just are judgments. And the counsels of the impious are dishonest.

6 سخنان بدکاران مردم را به دام هلاکت می‌کشاند، اما سخنان نیکان مردم را رهایی می‌بخشد.

The words of the impious lie in wait for blood. The mouth of the just shall free them.

7 بدکاران نابود می‌شوند، اما نیکان پایدار می‌مانند.

Turn from the impious, and they will not be. But the house of the just shall stand firm.

8 آدم عاقل را همه می‌ستایند، اما شخص کوته‌فکر را حقیر می‌شمارند.

A man will be known by his doctrine. But whoever is vain and heartless will suffer contempt.

9 بهتر است انسان شخص مهمی به حساب نیاید اما دستش به دهانش برسد تا اینکه خود را آدم بزرگی نشان دهد ولی محتاج نان باشد.

Better is a pauper who has what he needs, than someone glorious and in need of bread.

10 شخص خداشناس حتی به فکر آسایش چارپایان خود نیز هست، اما رحم و مروت خدانشناسان چیزی به‌جز ستمگری نیست.

The just one knows the lives of his beasts. But the inner most parts of the impious are cruel.

11 هر که در زمین خود زراعت کند نان کافی خواهد داشت، اما کسی که وقت خود را به بیهودگی بگذراند آدم احمقی است.

Whoever works his land shall be satisfied with bread. But whoever continually pursues leisure is most foolish. Whoever is soothed by lingering over wine leaves behind contempt in his strongholds.

12 اشخاص خدانشناس چشم طمع به اموالی که بدکاران غارت کرده‌اند دارند، اما اعمال خداشناسان، میوۀ خود را می‌دهد.

The desire of the impious is the fortification of what is most wicked. But the root of the just shall prosper.

13 دروغ انسان را در دام گرفتار می‌کند، ولی شخص درستکار از تنگنا خلاصی می‌یابد.

For the sins of the lips draw ruin to the evil. But the just shall escape from distress.

14 پاداش تو بستگی به گفتار و رفتار تو دارد. هر چه بکاری همان را درو خواهی کرد.

By the fruit of his own mouth, each one shall be filled with good things, and according to the works of his own hands, it will be distributed to him.

15 آدم نادان فکر می‌کند هر کاری می‌کند درست است و احتیاج به نصیحت ندارد، اما شخص دانا به نصایح دیگران گوش می‌دهد.

The way of the foolish is right in his own eyes. But whoever is wise listens to counsels.

16 آدم نادان در مقابل توهین دیگران زود خشمگین می‌شود، ولی شخص دانا خونسردی خود را حفظ می‌کند.

The senseless immediately reveals his anger. But whoever ignores injuries is clever.

17 وقتی که حقیقت را می‌گویی عدالت اجرا می‌گردد، اما دروغ به بی‌عدالتی منجر می‌شود.

He is a sign of justice, who speaks what he knows. But whoever deceives is a dishonest witness.

18 هستند کسانی که با سخنان نسنجیدهٔ خود زخم زبان می‌زنند، ولی سخنان مرد دانا تسکین دهنده و شفابخش است.

He who makes promises is also jabbed, as if with a sword, in conscience. But the tongue of the wise is reasonable.

19 عمر دروغ کوتاه است، اما حقیقت تا ابد پایدار می‌ماند.

The lips of truth shall be steadfast forever. But a hasty witness readies a lying tongue.

20 افکار توطئه‌گران پر از نیرنگ است، اما دلهای آنانی که خیراندیش هستند آکنده از شادی می‌باشد.

Deceit is in the heart of those who devise evils. But gladness follows those who take up counsels of peace.

21 هیچ بدی به خداشناسان نمی‌رسد، اما بدکاران همیشه گرفتار بلا می‌شوند.

Whatever may befall the just, it will not discourage him. But the impious will be filled with disasters.

22 خدا کسانی را که به قول خود وفا می‌کنند دوست دارد، ولی از اشخاص بدقول بیزار است.

Lying lips are an abomination to the Lord. But whoever acts faithfully pleases him.

23 آدم عاقل علم و دانش خود را به نمایش نمی‌گذارد، ولی شخص نادان حماقت خود را آشکار می‌سازد.

A resourceful man conceals knowledge. And the heart of the unwise provokes foolishness.

24 کار و کوشش، انسان را به قدرت می‌رساند؛ اما تنبلی، او را نوکر دیگران می‌سازد.

The hand of the strong will rule. But anyone who is neglectful will pay tribute.

25 غم و غصه انسان را گرانبار می‌کند، اما سخن دلگرم کننده او را سبکبار و شاد می‌سازد.

Grief in the heart of a man humbles him. And with a good word he shall be made glad.

26 شخص درستکار مردم را به راه راست هدایت می‌کند، اما آدم بدکار آنها را منحرف می‌سازد.

He who ignores a loss for the sake of a friend is just. But the way of the impious will deceive them.

27 آدم تنبل حتی دنبال شکار خود نیز نمی‌رود. تلاش و کوشش، گنج گرانبهای انسان است.

The dishonest will not discover gain. But the substance of a man will be like precious gold.

28 راهی که خداشناسان در آن گام برمی‌دارند به حیات منتهی می‌شود و در آن مرگ نیست.

In the path of justice, there is life. But the devious way leads to death.