امثال 11

1 خداوند از تقلب و کلاهبرداری متنفر است، ولی درستکاری و صداقت را دوست دارد.

Statera dolosa, abominatio est apud Deum: et pondus aequum, voluntas eius.

2 تکبر باعث سرافکندگی می‌شود، پس دانا کسی است که فروتن باشد.

Ubi fuerit superbia, ibi erit et contumelia: ubi autem est humilitas, ibi et sapientia.

3 صداقت مرد درستکار راهنمای اوست، اما نادرستی شخص بدکار، او را به نابودی می‌کشاند.

Simplicitas iustorum diriget eos: et supplantatio perversorum vastabit illos.

4 در روز داوری مال و ثروت به داد تو نمی‌رسد، اما عدالت تو می‌تواند تو را از مرگ برهاند.

Non proderunt divitiae in die ultionis: iustitia autem liberabit a morte.

5 عدالت درستکاران راهشان را هموار می‌کند، اما بدکاران در زیر بار سنگین گناهان خود از پا در می‌آیند.

Iustitia simplicis diriget viam eius: et in impietate sua corruet impius.

6 عدالت نیکان آنها را نجات می‌دهد، ولی بدکاران در دام خیانت خود گرفتار می‌شوند.

Iustitia rectorum liberabit eos: et in insidiis suis capientur iniqui.

7 آدم خدانشناس وقتی بمیرد همهٔ امیدهایش از بین می‌رود وانتظاری که از قدرتش داشت نقش بر آب می‌شود.

Mortuo homine impio, nulla erit ultra spes: et expectatio solicitorum peribit.

8 مرد عادل از تنگنا رهایی می‌یابد و مرد بدکار به جای او گرفتار می‌شود.

Iustus de angustia liberatus est: et tradetur impius pro eo.

9 سخنان مرد خدانشناس انسان را به هلاکت می‌کشاند، اما حکمت شخص درستکار او را از هلاکت می‌رهاند.

Simulator ore decipit amicum suum: iusti autem liberabuntur scientia.

10 مردمان شهر برای موفقیت عادلان شادی می‌کنند و از مرگ بدکاران خوشحال می‌شوند.

In bonis iustorum exultabit civitas: et in perditione impiorum erit laudatio.

11 از برکت وجود خداشناسان شهر ترقی می‌کند، اما شرارت بدکاران موجب تباهی آن می‌شود.

Benedictione iustorum exaltabitur civitas: et ore impiorum subvertetur.

12 کسی که دربارهٔ دیگران با تحقیر صحبت می‌کند آدم نادانی است. آدم عاقل جلوی زبان خود را می‌گیرد.

Qui despicit amicum suum, indigens corde est: vir autem prudens tacebit.

13 خبرچین هر جا می‌رود اسرار دیگران را فاش می‌کند، ولی شخص امین، اسرار را در دل خود مخفی نگه می‌دارد.

Qui ambulat fraudulenter, revelat arcana: qui autem fidelis est, celat amici commissum.

14 بدون رهبری خردمندانه، مملکت سقوط می‌کند؛ اما وجود مشاوران زیاد امنیت کشور را تضمین می‌کند.

Ubi non est gubernator, populus corruet: salus autem, ubi multa consilia.

15 ضامن شخص غریب نشو چون ضرر خواهی دید. اگر می‌خواهی گرفتار نشوی ضامن کسی نشو.

Affligetur malo, qui fidem facit pro extraneo: qui autem cavet laqueos, securus erit.

16 زن نیکو سیرت، عزت و احترام به دست می‌آورد، اما مردان بی‌رحم فقط می‌توانند ثروت به چنگ آورند.

Mulier gratiosa inveniet gloriam: et robusti habebunt divitias.

17 مرد رحیم به خودش نفع می‌رساند، اما آدم ستمگر به خودش لطمه می‌زند.

Benefacit animae suae vir misericors: qui autem crudelis est, etiam propinquos abiicit.

18 ثروت شخص بدکار، موقتی و ناپایدار است، ولی اجرت شخص عادل جاودانی است.

Impius facit opus instabile: seminanti autem iustitiam merces fidelis.

19 شخص درستکار از حیات برخوردار می‌شود، اما آدم بدکار به سوی مرگ می‌رود.

Clementia praeparat vitam: et sectatio malorum mortem.

20 خداوند از افراد بدسرشت متنفر است، ولی از درستکاران خشنود می‌باشد.

Abominabile Domino cor pravum: et voluntas eius in iis, qui simpliciter ambulant.

21 مطمئن باش بدکاران مجازات خواهند شد، اما درستکاران رهایی خواهند یافت.

Manus in manu non erit innocens malus: semen autem iustorum salvabitur.

22 زیبایی در زن نادان مانند حلقهٔ طلا در پوزهٔ گراز است.

Circulus aureus in naribus suis, mulier pulchra et fatua.

23 آرزوی نیکان همیشه برآورده می‌شود، اما خشم خدا در انتظار بدکاران است.

Desiderium iustorum omne bonum est: praestolatio impiorum furor.

24 هستند کسانی که با سخاوت خرج می‌کنند و با وجود این ثروتمند می‌شوند؛ و هستند کسانی که بیش از اندازه جمع می‌کنند، اما عاقبت نیازمند می‌گردند.

Alii dividunt propria, et ditiores fiunt: alii rapiunt non sua, et semper in egestate sunt.

25 شخص سخاوتمند کامیاب می‌شود و هر که دیگران را سیراب کند خود نیز سیراب خواهد شد.

Anima, quae benedicit, impinguabitur: et qui inebriat, ipse quoque inebriabitur.

26 کسی که غله‌اش را احتکار می‌کند، مورد نفرین مردم قرار خواهد گرفت، ولی دعای خیر مردم همراه کسی خواهد بود که غله خود را در زمان احتیاج به آنها می‌فروشد.

Qui abscondit frumenta, maledicetur in populis: benedictio autem super caput vendentium.

27 اگر در پی نیکی باشی مورد لطف خدا خواهی بود، ولی اگر به دنبال بدی بروی جز بدی چیزی نصیبت نخواهد شد.

Bene consurgit diluculo qui quaerit bona: qui autem investigator malorum est, opprimetur ab eis.

28 کسی که بر ثروت خود تکیه کند خواهد افتاد، اما عادلان مانند درخت سبز شکوفه خواهند آورد.

Qui confidit in divitiis suis, corruet: iusti autem quasi virens folium germinabunt.

29 شخص نادانی که باعث ناراحتی خانواده‌اش می‌شود سرانجام هستی خود را از دست خواهد داد و برده دانایان خواهد شد.

Qui conturbat domum suam, possidebit ventos: et qui stultus est, serviet sapienti.

30 ثمره کار خداشناسان حیات‌بخش است و تمام کسانی که مردم را به سوی نجات هدایت می‌کنند دانا هستند.

Fructus iusti lignum vitae: et qui suscipit animas, sapiens est.

31 اگر عادلان پاداش اعمال خود را در این دنیا می‌یابند، بدون شک گناهکاران و بدکاران نیز به سزای اعمال خود می‌رسند.

Si iustus in terra recipit, quanto magis impius et peccator?