امثال 11

1 خداوند از تقلب و کلاهبرداری متنفر است، ولی درستکاری و صداقت را دوست دارد.

Yahweh hates scales that are not accurate, but he delights in a precise weight.

2 تکبر باعث سرافکندگی می‌شود، پس دانا کسی است که فروتن باشد.

When pride comes, then comes disgrace, but with humility comes wisdom.

3 صداقت مرد درستکار راهنمای اوست، اما نادرستی شخص بدکار، او را به نابودی می‌کشاند.

The integrity of the upright guides them, but the crooked ways of the treacherous destroy them.

4 در روز داوری مال و ثروت به داد تو نمی‌رسد، اما عدالت تو می‌تواند تو را از مرگ برهاند.

Wealth is worthless on the day of wrath, but doing right keeps you from death.

5 عدالت درستکاران راهشان را هموار می‌کند، اما بدکاران در زیر بار سنگین گناهان خود از پا در می‌آیند.

The right conduct of a blameless person makes his way straight, but the wicked will fall because of their own wickedness.

6 عدالت نیکان آنها را نجات می‌دهد، ولی بدکاران در دام خیانت خود گرفتار می‌شوند.

The right conduct of those who please God keeps them safe, but the treacherous are trapped by their cravings.

7 آدم خدانشناس وقتی بمیرد همهٔ امیدهایش از بین می‌رود وانتظاری که از قدرتش داشت نقش بر آب می‌شود.

When a wicked man dies, his hope perishes and the hope that was in his strength comes to nothing.

8 مرد عادل از تنگنا رهایی می‌یابد و مرد بدکار به جای او گرفتار می‌شود.

The righteous person is kept away from trouble and it comes upon the wicked instead.

9 سخنان مرد خدانشناس انسان را به هلاکت می‌کشاند، اما حکمت شخص درستکار او را از هلاکت می‌رهاند.

With his mouth the godless person destroys his neighbor, but through knowledge righteous people are kept safe.

10 مردمان شهر برای موفقیت عادلان شادی می‌کنند و از مرگ بدکاران خوشحال می‌شوند.

When righteous people prosper, a city rejoices; when the wicked perish, there are shouts of joy.

11 از برکت وجود خداشناسان شهر ترقی می‌کند، اما شرارت بدکاران موجب تباهی آن می‌شود.

Through the good gifts of those who please God, the city becomes great; by the mouth of the wicked, the city is torn down.

12 کسی که دربارهٔ دیگران با تحقیر صحبت می‌کند آدم نادانی است. آدم عاقل جلوی زبان خود را می‌گیرد.

The man who has contempt for his friend has no sense, but a man of understanding keeps quiet.

13 خبرچین هر جا می‌رود اسرار دیگران را فاش می‌کند، ولی شخص امین، اسرار را در دل خود مخفی نگه می‌دارد.

Whoever goes around slandering reveals secrets, but a faithful person keeps a matter covered.

14 بدون رهبری خردمندانه، مملکت سقوط می‌کند؛ اما وجود مشاوران زیاد امنیت کشور را تضمین می‌کند.

Where there is no wise direction, a nation falls, but victory comes by consulting many advisors.

15 ضامن شخص غریب نشو چون ضرر خواهی دید. اگر می‌خواهی گرفتار نشوی ضامن کسی نشو.

Whoever guarantees a loan for a stranger will surely suffer harm, but the one who hates giving a pledge in that kind of promise is safe.

16 زن نیکو سیرت، عزت و احترام به دست می‌آورد، اما مردان بی‌رحم فقط می‌توانند ثروت به چنگ آورند.

A gracious woman gets honor, but ruthless people grasp for wealth.

17 مرد رحیم به خودش نفع می‌رساند، اما آدم ستمگر به خودش لطمه می‌زند.

A kind person benefits himself, but one who is cruel hurts himself.

18 ثروت شخص بدکار، موقتی و ناپایدار است، ولی اجرت شخص عادل جاودانی است.

The wicked person lies to get his wages, but one who sows what is right reaps the wages of truth.

19 شخص درستکار از حیات برخوردار می‌شود، اما آدم بدکار به سوی مرگ می‌رود.

An honest person who does what is right will live, but the one who pursues evil will die.

20 خداوند از افراد بدسرشت متنفر است، ولی از درستکاران خشنود می‌باشد.

Yahweh hates those whose hearts are perverse, but he delights in those whose ways are blameless.

21 مطمئن باش بدکاران مجازات خواهند شد، اما درستکاران رهایی خواهند یافت.

Be sure of this—the wicked person will not go unpunished, but the descendants of righteous people will be kept safe.

22 زیبایی در زن نادان مانند حلقهٔ طلا در پوزهٔ گراز است.

Like a gold ring in a pig's nose is a beautiful woman without discretion.

23 آرزوی نیکان همیشه برآورده می‌شود، اما خشم خدا در انتظار بدکاران است.

The desires of righteous people result in good, but wicked people can only hope for wrath.

24 هستند کسانی که با سخاوت خرج می‌کنند و با وجود این ثروتمند می‌شوند؛ و هستند کسانی که بیش از اندازه جمع می‌کنند، اما عاقبت نیازمند می‌گردند.

There is one who scatters—he will accumulate even more; another withholds what he should give—he comes to poverty.

25 شخص سخاوتمند کامیاب می‌شود و هر که دیگران را سیراب کند خود نیز سیراب خواهد شد.

The generous person will prosper and the one who gives water to others will have water for himself.

26 کسی که غله‌اش را احتکار می‌کند، مورد نفرین مردم قرار خواهد گرفت، ولی دعای خیر مردم همراه کسی خواهد بود که غله خود را در زمان احتیاج به آنها می‌فروشد.

People curse the man who refuses to sell grain, but good gifts crown the head of him who sells it.

27 اگر در پی نیکی باشی مورد لطف خدا خواهی بود، ولی اگر به دنبال بدی بروی جز بدی چیزی نصیبت نخواهد شد.

The one who diligently seeks good is also seeking favor, but the one who searches for evil will find it.

28 کسی که بر ثروت خود تکیه کند خواهد افتاد، اما عادلان مانند درخت سبز شکوفه خواهند آورد.

Those who trust in their riches will fall, but like the leaf, righteous people will flourish.

29 شخص نادانی که باعث ناراحتی خانواده‌اش می‌شود سرانجام هستی خود را از دست خواهد داد و برده دانایان خواهد شد.

The one who brings trouble on his own household will inherit the wind and the fool will become a servant to the wise of heart.

30 ثمره کار خداشناسان حیات‌بخش است و تمام کسانی که مردم را به سوی نجات هدایت می‌کنند دانا هستند.

The righteous person will be like a tree of life, but violence takes away lives.

31 اگر عادلان پاداش اعمال خود را در این دنیا می‌یابند، بدون شک گناهکاران و بدکاران نیز به سزای اعمال خود می‌رسند.

Behold! The righteous person receives what he deserves; how much more the wicked and the sinner!