امثال 10

1 امثال سلیمان: پسر عاقل پدرش را شاد می‌سازد، اما پسر نادان باعث غم مادرش می‌گردد.

The proverbs of Solomon. A wise son makes his father rejoice but a foolish son brings grief to his mother.

2 ثروتی که از راه نادرست به دست آمده باشد نفعی به انسان نمی‌رساند، اما درستکاری به او سعادت دائمی می‌بخشد.

Treasures accumulated by wickedness have no value, but doing what is right keeps you from death.

3 خداوند نمی‌گذارد مرد درستکار گرسنگی بکشد و یا مرد شریر به آرزوی خود برسد.

Yahweh does not let the soul of the righteous person go hungry, but he frustrates the cravings of the wicked.

4 آدمهای تنبل، فقیر می‌شوند، ولی اشخاص کوشا ثروتمند می‌گردند.

A lazy hand causes a person to be poor, but the hand of the diligent person gains riches.

5 کسی که به موقع محصول خود را برداشت می‌کند عاقل است، اما کسی که موقع برداشت محصول می‌خوابد مایهٔ ننگ است.

A wise son gathers a crop in the summer, but it is disgraceful for him to sleep during harvest.

6 بر سر درستکاران برکت‌هاست، اما وجود بدکاران از ظلم و لعنت پوشیده است.

Gifts from God are upon the head of the righteous person, but the mouth of the wicked covers up violence.

7 نیکان خاطرهٔ خوبی از خود باقی می‌گذارند، اما نام بدکاران به فراموشی سپرده می‌شود.

The righteous person makes those who remember him happy, but the name of the wicked will rot away.

8 شخص عاقل پند و اندرز را می‌پذیرد، اما نادان یاوه‌گو هلاک می‌شود.

Those who are sensible accept commands, but a talkative fool will come to ruin.

9 قدمهای شخص درستکار ثابت و استوار است، ولی شخص کجرو عاقبت می‌لغزد و می‌افتد.

He who walks in integrity walks in safety, but the one who makes his ways crooked, he will be found out.

10 آن که با نیت بد چشمک می‌زند سبب رنجش می‌شود، اما آن که بی‌پرده نکوهش می‌کند باعث صلح می‌شود.

He who winks the eye causes grief, but a talkative fool will be thrown down.

11 دهان درستکاران چشمهٔ حیات است، اما دهان شخص بدکار پر از نفرین می‌باشد.

The mouth of the righteous person is a water spring of life, but the mouth of the wicked covers up violence.

12 کینه و نفرت باعث نزاع می‌شود، اما محبت گناه دیگران را می‌بخشد.

Hatred stirs up conflicts, but love covers over all offenses.

13 اشخاص دانا به خاطر سخنان حکیمانه‌شان مورد ستایش قرار می‌گیرند، اما اشخاص نادان چوب حماقت خود را می‌خورند.

Wisdom is found on the lips of a discerning person, but a rod is for the back of the one who has no sense.

14 در دهان شخص دانا سخنان سنجیده یافت می‌شود، اما آدم نادان نسنجیده سخن می‌گوید و خرابی به بار می‌آورد.

Wise men store up knowledge, but the mouth of a fool brings destruction near.

15 ثروت شخص ثروتمند قلعۀ اوست، اما بینوایی شخص فقیر او را از پای درمی‌آورد.

The wealth of a rich man is his fortified city; the poverty of the poor is their destruction.

16 درآمد شخص درستکار به زندگی او رونق می‌بخشد، اما شخص بدکار درآمد خود را در راههای گناه‌آلود بر باد می‌دهد.

The wage of the righteous person leads to life; the profit of the wicked leads them to sin.

17 کسی که تأدیب را می‌پذیرد در راه حیات گام برمی‌دارد، اما کسی که نمی‌خواهد اصلاح گردد، به گمراهی کشیده می‌شود.

There is a path to life for the one who follows discipline, but the one who rejects correction is led astray.

18 کسی که کینه‌اش را پنهان می‌کند آدم نادرستی است. شخصی که شایعات بی‌اساس را پخش می‌کند نادان است.

Whoever conceals hatred has lying lips, and whoever spreads slander is a fool.

19 پرحرفی، انسان را به سوی گناه می‌کشاند. عاقل کسی است که زبانش را مهار کند.

When there are many words, transgression is not lacking, but he who is careful in what he says is wise.

20 سخنان عادلان مانند نقره گرانبهاست، اما سخنان بدکاران هیچ ارزشی ندارد.

The tongue of the righteous person is pure silver; there is little value in the heart of the wicked.

21 سخنان خوب عادلان، دیگران را احیا می‌کند، اما حماقت نادانان باعث مرگ خودشان می‌شود.

The lips of the righteous person nourish many, but fools die because of their lack of sense.

22 برکت خداوند انسان را ثروتمند می‌سازد بدون اینکه زحمتی برای وی به بار آورد.

The good gifts of Yahweh bring wealth and he adds no pain to it.

23 آدم نادان از عمل بد لذت می‌برد و شخص دانا از حکمت.

Wickedness is a game a fool plays, but wisdom is a pleasure to a man of understanding.

24 آنچه بدکاران از آن می‌ترسند بر سرشان می‌آید، اما نیکان به آرزوی خود می‌رسند.

The fear of the wicked person will overtake him, but the desire of righteous people will be granted.

25 بلا و مصیبت چون گردباد از راه می‌رسد و بدکاران را با خود می‌برد، اما شخص درستکار مانند صخره، پا برجا می‌ماند.

The wicked are like the storm that passes by, and they are no more, but the righteous person is a foundation that lasts forever.

26 هرگز از آدم تنبل نخواه برای تو کاری انجام دهد؛ او مثل دودی است که به چشم می‌رود و مانند سرکه‌ای است که دندان را کند می‌کند.

Like vinegar on the teeth and smoke in the eyes, so is the sluggard to those who send him.

27 خداترسی سالهای عمر انسان را زیاد می‌کند، اما شرارت از عمر او می‌کاهد.

The fear of Yahweh prolongs life, but the years of the wicked will be short.

28 امید درستکاران به شادی می‌انجامد، اما امید بدکاران بر باد می‌رود.

The hope of righteous people is their joy, but the years of wicked people will be short.

29 خدا برای نیکان قلعه‌ای محافظ است، اما او بدان را هلاک خواهد کرد.

The way of Yahweh protects those who have integrity, but it is destruction for the wicked.

30 درستکاران همیشه از امنیت برخوردار خواهند بود، اما بدکاران بر زمین، زنده نخواهند ماند.

The righteous person will never be overthrown, but the wicked will not remain in the land.

31 از دهان درستکاران غنچه‌های حکمت می‌شکفد، اما زبان دروغگویان از ریشه کنده خواهد شد.

Out of the mouth of the righteous person comes the fruit of wisdom, but the perverse tongue will be cut out.

32 عادلان همیشه سخنان خوشایند بر زبان می‌آورند، اما دهان بدکاران از سخنان نیشدار پر است.

The lips of the righteous person know what is acceptable, but the mouth of the wicked, they know what is perverse.