امثال 10

1 امثال سلیمان: پسر عاقل پدرش را شاد می‌سازد، اما پسر نادان باعث غم مادرش می‌گردد.

THE PARABLE OF SALOMON. A wise sonne maketh a glad father: but a foolish sonne is an heauines to his mother.

2 ثروتی که از راه نادرست به دست آمده باشد نفعی به انسان نمی‌رساند، اما درستکاری به او سعادت دائمی می‌بخشد.

The treasures of wickednesse profite nothing: but righteousnesse deliuereth from death.

3 خداوند نمی‌گذارد مرد درستکار گرسنگی بکشد و یا مرد شریر به آرزوی خود برسد.

The Lord will not famish the soule of the righteous: but he casteth away the substance of the wicked.

4 آدمهای تنبل، فقیر می‌شوند، ولی اشخاص کوشا ثروتمند می‌گردند.

A slouthfull hand maketh poore: but the hand of the diligent maketh riche.

5 کسی که به موقع محصول خود را برداشت می‌کند عاقل است، اما کسی که موقع برداشت محصول می‌خوابد مایهٔ ننگ است.

He that gathereth in sommer, is the sonne of wisdome: but he that sleepeth in haruest, is the sonne of confusion.

6 بر سر درستکاران برکت‌هاست، اما وجود بدکاران از ظلم و لعنت پوشیده است.

Blessings are vpon the head of the righteous: but iniquitie shall couer the mouth of the wicked.

7 نیکان خاطرهٔ خوبی از خود باقی می‌گذارند، اما نام بدکاران به فراموشی سپرده می‌شود.

The memoriall of the iust shalbe blessed: but the name of the wicked shall rotte.

8 شخص عاقل پند و اندرز را می‌پذیرد، اما نادان یاوه‌گو هلاک می‌شود.

The wise in heart will receiue commandements: but the foolish in talke shalbe beaten.

9 قدمهای شخص درستکار ثابت و استوار است، ولی شخص کجرو عاقبت می‌لغزد و می‌افتد.

He that walketh vprightly, walketh boldely: but he that peruerteth his wayes, shalbe knowen.

10 آن که با نیت بد چشمک می‌زند سبب رنجش می‌شود، اما آن که بی‌پرده نکوهش می‌کند باعث صلح می‌شود.

He that winketh with the eye, worketh sorowe, and he yet is foolish in talke, shalbe beaten.

11 دهان درستکاران چشمهٔ حیات است، اما دهان شخص بدکار پر از نفرین می‌باشد.

The mouth of a righteous man is a welspring of life: but iniquitie couereth the mouth of the wicked.

12 کینه و نفرت باعث نزاع می‌شود، اما محبت گناه دیگران را می‌بخشد.

Hatred stirreth vp contentions: but loue couereth all trespasses.

13 اشخاص دانا به خاطر سخنان حکیمانه‌شان مورد ستایش قرار می‌گیرند، اما اشخاص نادان چوب حماقت خود را می‌خورند.

In the lippes of him that hath vnderstanding wisdome is founde, and a rod shalbe for the backe of him that is destitute of wisedome.

14 در دهان شخص دانا سخنان سنجیده یافت می‌شود، اما آدم نادان نسنجیده سخن می‌گوید و خرابی به بار می‌آورد.

Wise men lay vp knowledge: but ye mouth of the foole is a present destruction.

15 ثروت شخص ثروتمند قلعۀ اوست، اما بینوایی شخص فقیر او را از پای درمی‌آورد.

The riche mans goodes are his strong citie: but the feare of the needie is their pouertie.

16 درآمد شخص درستکار به زندگی او رونق می‌بخشد، اما شخص بدکار درآمد خود را در راههای گناه‌آلود بر باد می‌دهد.

The labour of the righteous tendeth to life: but the reuenues of the wicked to sinne.

17 کسی که تأدیب را می‌پذیرد در راه حیات گام برمی‌دارد، اما کسی که نمی‌خواهد اصلاح گردد، به گمراهی کشیده می‌شود.

He that regardeth instruction, is in the way of life: but he that refuseth correction, goeth out of the way.

18 کسی که کینه‌اش را پنهان می‌کند آدم نادرستی است. شخصی که شایعات بی‌اساس را پخش می‌کند نادان است.

He that dissembleth hatred with lying lips, and he that inuenteth slaunder, is a foole.

19 پرحرفی، انسان را به سوی گناه می‌کشاند. عاقل کسی است که زبانش را مهار کند.

In many wordes there cannot want iniquitie: but he that refrayneth his lippes, is wise.

20 سخنان عادلان مانند نقره گرانبهاست، اما سخنان بدکاران هیچ ارزشی ندارد.

The tongue of the iust man is as fined siluer: but the heart of the wicked is litle worth.

21 سخنان خوب عادلان، دیگران را احیا می‌کند، اما حماقت نادانان باعث مرگ خودشان می‌شود.

The lippes of the righteous doe feede many: but fooles shall die for want of wisedome.

22 برکت خداوند انسان را ثروتمند می‌سازد بدون اینکه زحمتی برای وی به بار آورد.

The blessing of the Lord, it maketh riche, and he doeth adde no sorowes with it.

23 آدم نادان از عمل بد لذت می‌برد و شخص دانا از حکمت.

It is as a pastime to a foole to doe wickedly: but wisedome is vnderstanding to a man.

24 آنچه بدکاران از آن می‌ترسند بر سرشان می‌آید، اما نیکان به آرزوی خود می‌رسند.

That which the wicked feareth, shall come vpon him: but God wil graunt the desire of the righteous.

25 بلا و مصیبت چون گردباد از راه می‌رسد و بدکاران را با خود می‌برد، اما شخص درستکار مانند صخره، پا برجا می‌ماند.

As the whirlewinde passeth, so is the wicked no more: but the righteous is as an euerlasting foundation.

26 هرگز از آدم تنبل نخواه برای تو کاری انجام دهد؛ او مثل دودی است که به چشم می‌رود و مانند سرکه‌ای است که دندان را کند می‌کند.

As vineger is to the teeth, and as smoke to the eyes, so is the slouthful to them that send him.

27 خداترسی سالهای عمر انسان را زیاد می‌کند، اما شرارت از عمر او می‌کاهد.

The feare of the Lord increaseth the dayes: but the yeeres of the wicked shalbe diminished.

28 امید درستکاران به شادی می‌انجامد، اما امید بدکاران بر باد می‌رود.

The patient abiding of the righteous shall be gladnesse: but the hope of the wicked shall perish.

29 خدا برای نیکان قلعه‌ای محافظ است، اما او بدان را هلاک خواهد کرد.

The way of the Lord is strength to the vpright man: but feare shall be for the workers of iniquitie.

30 درستکاران همیشه از امنیت برخوردار خواهند بود، اما بدکاران بر زمین، زنده نخواهند ماند.

The righteous shall neuer be remooued: but the wicked shall not dwell in the land.

31 از دهان درستکاران غنچه‌های حکمت می‌شکفد، اما زبان دروغگویان از ریشه کنده خواهد شد.

The mouth of the iust shall be fruitfull in wisdome: but the tongue of the froward shall be cut out.

32 عادلان همیشه سخنان خوشایند بر زبان می‌آورند، اما دهان بدکاران از سخنان نیشدار پر است.

The lips of the righteous knowe what is acceptable: but the mouth of the wicked speaketh froward things.