امثال 10

1 امثال سلیمان: پسر عاقل پدرش را شاد می‌سازد، اما پسر نادان باعث غم مادرش می‌گردد.

A wise son gladdens the father. Yet truly, a foolish son is the grief of his mother.

2 ثروتی که از راه نادرست به دست آمده باشد نفعی به انسان نمی‌رساند، اما درستکاری به او سعادت دائمی می‌بخشد.

Treasures of impiety will profit nothing. Truly, justice shall liberate from death.

3 خداوند نمی‌گذارد مرد درستکار گرسنگی بکشد و یا مرد شریر به آرزوی خود برسد.

The Lord will not afflict with famine the soul of the just, and he will overthrow the treacheries of the impious.

4 آدمهای تنبل، فقیر می‌شوند، ولی اشخاص کوشا ثروتمند می‌گردند.

The neglectful hand has wrought destitution. But the hand of the steadfast prepares riches. He who advances by lies, this one feeds on the wind. For he is the same as one who runs after flying birds.

5 کسی که به موقع محصول خود را برداشت می‌کند عاقل است، اما کسی که موقع برداشت محصول می‌خوابد مایهٔ ننگ است.

He who gathers the harvest is a wise son. But he who snores in warm weather is a son of confusion.

6 بر سر درستکاران برکت‌هاست، اما وجود بدکاران از ظلم و لعنت پوشیده است.

The blessing of the Lord is on the head of the just. But iniquity covers the mouth of the impious.

7 نیکان خاطرهٔ خوبی از خود باقی می‌گذارند، اما نام بدکاران به فراموشی سپرده می‌شود.

The remembrance of the just is with praises. And the name of the impious shall decay.

8 شخص عاقل پند و اندرز را می‌پذیرد، اما نادان یاوه‌گو هلاک می‌شود.

The wise of heart accept precepts. The foolish are cut down by the lips.

9 قدمهای شخص درستکار ثابت و استوار است، ولی شخص کجرو عاقبت می‌لغزد و می‌افتد.

He who walks in simplicity walks in confidence. But he who corrupts his ways shall be discovered.

10 آن که با نیت بد چشمک می‌زند سبب رنجش می‌شود، اما آن که بی‌پرده نکوهش می‌کند باعث صلح می‌شود.

He who winks with the eye gives sorrow. And the foolish in lips shall be beaten.

11 دهان درستکاران چشمهٔ حیات است، اما دهان شخص بدکار پر از نفرین می‌باشد.

The mouth of the just is a vein of life. And the mouth of the impious covers iniquity.

12 کینه و نفرت باعث نزاع می‌شود، اما محبت گناه دیگران را می‌بخشد.

Hatred rises up from disputes. And charity covers all offenses.

13 اشخاص دانا به خاطر سخنان حکیمانه‌شان مورد ستایش قرار می‌گیرند، اما اشخاص نادان چوب حماقت خود را می‌خورند.

In the lips of the wise, wisdom is discovered. And a rod is for the back of one who lacks heart.

14 در دهان شخص دانا سخنان سنجیده یافت می‌شود، اما آدم نادان نسنجیده سخن می‌گوید و خرابی به بار می‌آورد.

The wise store away knowledge. But the mouth of the foolish is a neighbor to confusion.

15 ثروت شخص ثروتمند قلعۀ اوست، اما بینوایی شخص فقیر او را از پای درمی‌آورد.

The substance of the rich is the city of his strength. The fear of the poor is their destitution.

16 درآمد شخص درستکار به زندگی او رونق می‌بخشد، اما شخص بدکار درآمد خود را در راههای گناه‌آلود بر باد می‌دهد.

The work of the just is unto life. But the fruit of the impious is unto sin.

17 کسی که تأدیب را می‌پذیرد در راه حیات گام برمی‌دارد، اما کسی که نمی‌خواهد اصلاح گردد، به گمراهی کشیده می‌شود.

The way of life is for those who observe discipline. But whoever abandons correction wanders astray.

18 کسی که کینه‌اش را پنهان می‌کند آدم نادرستی است. شخصی که شایعات بی‌اساس را پخش می‌کند نادان است.

Lying lips conceal hatred; whoever brings forth contempt is unwise.

19 پرحرفی، انسان را به سوی گناه می‌کشاند. عاقل کسی است که زبانش را مهار کند.

In a multitude of speaking, sin will not be lacking. But whoever tempers his lips is most prudent.

20 سخنان عادلان مانند نقره گرانبهاست، اما سخنان بدکاران هیچ ارزشی ندارد.

The tongue of the just is choice silver. But the heart of the impious is exchanged for nothing.

21 سخنان خوب عادلان، دیگران را احیا می‌کند، اما حماقت نادانان باعث مرگ خودشان می‌شود.

The lips of the just instruct many. But those who are unlearned shall die in destitution of heart.

22 برکت خداوند انسان را ثروتمند می‌سازد بدون اینکه زحمتی برای وی به بار آورد.

The blessing of the Lord causes riches. Affliction will not be a companion to them.

23 آدم نادان از عمل بد لذت می‌برد و شخص دانا از حکمت.

The foolish work wickedness as if in jest. But wisdom is prudence to a man.

24 آنچه بدکاران از آن می‌ترسند بر سرشان می‌آید، اما نیکان به آرزوی خود می‌رسند.

What the impious fear will overwhelm them. The just shall be given their desire.

25 بلا و مصیبت چون گردباد از راه می‌رسد و بدکاران را با خود می‌برد، اما شخص درستکار مانند صخره، پا برجا می‌ماند.

Like a passing tempest, so the impious one will be no more. But the just one is like an everlasting foundation.

26 هرگز از آدم تنبل نخواه برای تو کاری انجام دهد؛ او مثل دودی است که به چشم می‌رود و مانند سرکه‌ای است که دندان را کند می‌کند.

Like vinegar to the teeth, and smoke to the eyes, so is a lazy one to those who sent him.

27 خداترسی سالهای عمر انسان را زیاد می‌کند، اما شرارت از عمر او می‌کاهد.

The fear of the Lord adds days. And the years of the impious will be shortened.

28 امید درستکاران به شادی می‌انجامد، اما امید بدکاران بر باد می‌رود.

The expectation of the just is rejoicing. But the hope of the impious will perish.

29 خدا برای نیکان قلعه‌ای محافظ است، اما او بدان را هلاک خواهد کرد.

The strength of the simple is the way of the Lord, and it is fear to those who work evil.

30 درستکاران همیشه از امنیت برخوردار خواهند بود، اما بدکاران بر زمین، زنده نخواهند ماند.

The just in eternity shall not be moved. But the impious will not live upon the earth.

31 از دهان درستکاران غنچه‌های حکمت می‌شکفد، اما زبان دروغگویان از ریشه کنده خواهد شد.

The mouth of the just shall bring forth wisdom. The tongue of the depraved will perish.

32 عادلان همیشه سخنان خوشایند بر زبان می‌آورند، اما دهان بدکاران از سخنان نیشدار پر است.

The lips of the just consider what is acceptable. And the mouth of the impious considers perversities.