امثال 10

1 امثال سلیمان: پسر عاقل پدرش را شاد می‌سازد، اما پسر نادان باعث غم مادرش می‌گردد.

Притчи Соломонови. Мъдър син радва баща си. А безумен син е тъга за майка си.

2 ثروتی که از راه نادرست به دست آمده باشد نفعی به انسان نمی‌رساند، اما درستکاری به او سعادت دائمی می‌بخشد.

Съкровища придобити с неправда не ползуват; А правдата избавя от смърт.

3 خداوند نمی‌گذارد مرد درستکار گرسنگی بکشد و یا مرد شریر به آرزوی خود برسد.

Господ не ще остави да гладува душата на праведния; Не отхвърля злобното желание на нечестивите.

4 آدمهای تنبل، فقیر می‌شوند، ولی اشخاص کوشا ثروتمند می‌گردند.

Ленивата ръка докарва сиромашия, А трудолюбивата ръка обогатява.

5 کسی که به موقع محصول خود را برداشت می‌کند عاقل است، اما کسی که موقع برداشت محصول می‌خوابد مایهٔ ننگ است.

Който събира лятно време, той е разумен син, А който спи в жетва, той е син, който докарва срам.

6 بر سر درستکاران برکت‌هاست، اما وجود بدکاران از ظلم و لعنت پوشیده است.

Благословения почиват на главата на праведния; Но устата на нечестивите покриват насилство.

7 نیکان خاطرهٔ خوبی از خود باقی می‌گذارند، اما نام بدکاران به فراموشی سپرده می‌شود.

Паметта на праведния е благословена, А името на нечестивите ще изгние.

8 شخص عاقل پند و اندرز را می‌پذیرد، اما نادان یاوه‌گو هلاک می‌شود.

Мъдрият по сърце приема заповеди; А безумен бъбрица пада.

9 قدمهای شخص درستکار ثابت و استوار است، ولی شخص کجرو عاقبت می‌لغزد و می‌افتد.

Който ходи непорочно, ходи безопасно, А който изкривява пътищата си ще се познае.

10 آن که با نیت بد چشمک می‌زند سبب رنجش می‌شود، اما آن که بی‌پرده نکوهش می‌کند باعث صلح می‌شود.

Който намигва с око докарва скръб, А безумен бъбрица пада.

11 دهان درستکاران چشمهٔ حیات است، اما دهان شخص بدکار پر از نفرین می‌باشد.

Устата на праведния са извор на живот, А устата на нечестивите покриват насилие.

12 کینه و نفرت باعث نزاع می‌شود، اما محبت گناه دیگران را می‌بخشد.

Омразата повдига раздори, А любовта покрива всички погрешки.

13 اشخاص دانا به خاطر سخنان حکیمانه‌شان مورد ستایش قرار می‌گیرند، اما اشخاص نادان چوب حماقت خود را می‌خورند.

В устните на разумния се намира мъдрост, А тоягата е за гърба на безумния.

14 در دهان شخص دانا سخنان سنجیده یافت می‌شود، اما آدم نادان نسنجیده سخن می‌گوید و خرابی به بار می‌آورد.

Мъдрите запазват знанието, А устата на безумния близка погибел.

15 ثروت شخص ثروتمند قلعۀ اوست، اما بینوایی شخص فقیر او را از پای درمی‌آورد.

Имотът на богатия е неговият укрепен град, А съсипия за бедните е тяхната сиромашия.

16 درآمد شخص درستکار به زندگی او رونق می‌بخشد، اما شخص بدکار درآمد خود را در راههای گناه‌آلود بر باد می‌دهد.

Заплатата на праведния е живот. А благоуспяването на нечестивия е за грях.

17 کسی که تأدیب را می‌پذیرد در راه حیات گام برمی‌دارد، اما کسی که نمی‌خواهد اصلاح گردد، به گمراهی کشیده می‌شود.

Който внимава на изобличението е по пътя към живот. А който пренебрегва мъмренето, заблуждава се.

18 کسی که کینه‌اش را پنهان می‌کند آدم نادرستی است. شخصی که شایعات بی‌اساس را پخش می‌کند نادان است.

Който скришно мрази има лъжливи устни; И който възгласява клевета е безумен.

19 پرحرفی، انسان را به سوی گناه می‌کشاند. عاقل کسی است که زبانش را مهار کند.

В многото говорене грехът е неизбежен; Но който въздържа устните си е разумен.

20 سخنان عادلان مانند نقره گرانبهاست، اما سخنان بدکاران هیچ ارزشی ندارد.

Езикът на праведния е избрано сребро; Сърцето на нечестивите малко струва.

21 سخنان خوب عادلان، دیگران را احیا می‌کند، اما حماقت نادانان باعث مرگ خودشان می‌شود.

Устните на праведния хранят мнозина; А безумните умират от нямане на разум.

22 برکت خداوند انسان را ثروتمند می‌سازد بدون اینکه زحمتی برای وی به بار آورد.

Благословението Господно обогатява; И трудът на човека не ще притури нищо.

23 آدم نادان از عمل بد لذت می‌برد و شخص دانا از حکمت.

Злотворството е като забавление за безумния. Така и мъдростта на разумния човек.

24 آنچه بدکاران از آن می‌ترسند بر سرشان می‌آید، اما نیکان به آرزوی خود می‌رسند.

Това, от, което се страхува нечестивият, ще го постигне; А желанието на праведните ще се изпълни.

25 بلا و مصیبت چون گردباد از راه می‌رسد و بدکاران را با خود می‌برد، اما شخص درستکار مانند صخره، پا برجا می‌ماند.

Както отминава вихрушката, така и нечестивият изчезва; А праведният има вечна основа.

26 هرگز از آدم تنبل نخواه برای تو کاری انجام دهد؛ او مثل دودی است که به چشم می‌رود و مانند سرکه‌ای است که دندان را کند می‌کند.

Както е оцетът за зъбите и димът за очите, Така е ленивият за ония, които го пращат.

27 خداترسی سالهای عمر انسان را زیاد می‌کند، اما شرارت از عمر او می‌کاهد.

Страхът от Господа придава дни, А годините на нечестивите се съкратяват.

28 امید درستکاران به شادی می‌انجامد، اما امید بدکاران بر باد می‌رود.

Надеждата на праведните е радост, А очакването на нечестивите е напразно.

29 خدا برای نیکان قلعه‌ای محافظ است، اما او بدان را هلاک خواهد کرد.

Пътят Господен е крепост за непорочния И съсипване за ония, които вършат беззаконие.

30 درستکاران همیشه از امنیت برخوردار خواهند بود، اما بدکاران بر زمین، زنده نخواهند ماند.

Праведният никога няма да се поклати, А нечестивите няма да населят земята,

31 از دهان درستکاران غنچه‌های حکمت می‌شکفد، اما زبان دروغگویان از ریشه کنده خواهد شد.

Из устата на праведния блика мъдрост, А лъжливият език ще се отреже.

32 عادلان همیشه سخنان خوشایند بر زبان می‌آورند، اما دهان بدکاران از سخنان نیشدار پر است.

Устните на праведния знаят приятното за слушане; А устата на нечестивите говорят извратеното.