امثال 1
| امثال سلیمان، پادشاه اسرائیل، که پسر داوود بود: | 1 |
Dies sind die Sprüche Salomos, des Königs Israels, Davids Sohns,
| این امثال به شما کمک خواهند کرد تا حکمت و ادب بیاموزید و بتوانید سخنان پرمغز را درک کنید. | 2 |
zu lernen Weisheit und Zucht, Verstand,
| آنها به شما یاد خواهند داد چگونه رفتار عاقلانه داشته باشید و با صداقت و عدالت و انصاف عمل کنید. | 3 |
Klugheit, Gerechtigkeit, Recht und Schlecht,
| این امثال به جاهلان حکمت می‌بخشند و به جوانان فهم و بصیرت. | 4 |
daß die Albernen witzig und die Jünglinge vernünftig und vorsichtig werden.
| با شنیدن و درک این امثال، حتی دانایان داناتر می‌شوند و دانشمندان چاره اندیشی کسب می‌کنند تا بتوانند معانی گفتار پیچیدهٔ حکیمان را بفهمند. | 5 |
Wer weise ist, der höret zu und bessert sich; und wer verständig ist, der läßt ihm raten,
| 6 |
daß er vernehme die Sprüche und ihre Deutung, die Lehre der Weisen und ihre Beispiele.
| ترس خداوند سرآغاز دانش است. کسی که حکمت و ادب را خوار می‌شمارد، جاهل است. | 7 |
Des HERRN Furcht ist Anfang zu lernen. Die Ruchlosen verachten Weisheit und Zucht.
| ای جوان، نصیحت پدرت را بشنو و از تعلیم مادرت رویگردان نشو، | 8 |
Mein Kind gehorche der Zucht deines Vaters und verlaß nicht das Gebot deiner Mutter!
| زیرا سخنان ایشان مانند تاج و جواهر، سیرت تو را زیبا خواهند ساخت. | 9 |
Denn solches ist ein schöner Schmuck deinem Haupt und eine Kette an deinem Halse.
| وقتی گناهکاران تو را وسوسه می‌کنند، تسلیم نشو. | 10 |
Mein Kind, wenn dich die bösen Buben locken, so folge nicht!
| اگر آنها به تو بگویند: «بیا در کمین مردم بنشینیم و آنها را بکشیم | 11 |
Wenn sie sagen: Gehe mit uns, wir wollen auf Blut lauern und den Unschuldigen ohne Ursache nachstellen;
| و مانند قبر، آنها را ببلعیم و از هستی ساقط کنیم؛ (Sheol h7585) | 12 |
wir wollen sie lebendig verschlingen wie die Hölle, und die Frommen, als die hinunter in die Grube fahren; (Sheol h7585)
| از این راه ما اشیاء قیمتی فراوان به چنگ خواهیم آورد و خانه‌های خود را از این غنایم پر خواهیم ساخت؛ | 13 |
wir wollen groß Gut finden; wir wollen unsere Häuser mit Raube füllen;
| هر چه به دست بیاوریم به تساوی بین خود تقسیم خواهیم کرد؛ پس بیا و با ما همدست شو!» | 14 |
wage es mit uns; es soll unser aller ein Beutel sein:
| پسرم تو با آنها نرو و خود را از چنین افرادی دور نگه دار؛ | 15 |
mein Kind, wandle den Weg nicht mit ihnen; wehre deinem Fuß von ihrem Pfad!
| زیرا آنها همیشه در پی گناه و قتل هستند. | 16 |
Denn ihre Füße laufen zum Bösen und eilen, Blut zu vergießen.
| یک پرنده وقتی می‌بیند برایش دام گذاشته‌اند، از آن دوری می‌کند. | 17 |
Denn es ist vergeblich, das Netz auswerfen vor den Augen der Vögel.
| ولی این افراد چنین نیستند. آنها خودشان را به دام می‌اندازند و با دست خود گور خود را می‌کنند. | 18 |
Auch lauern sie selbst untereinander auf ihr Blut, und stellet einer dem andern nach dem Leben.
| این است سرنوشت تمام کسانی که در پی سود نامشروع هستند. چنین اشخاص خود را نابود می‌کنند. | 19 |
Also tun alle Geizigen, daß einer dem andern das Leben nimmt.
| حکمت در کوچه‌ها ندا می‌دهد. | 20 |
Die Weisheit klagt draußen und läßt sich hören auf den Gassen.
| مردم را که در سر چهارراه‌ها و نزد دروازهٔ شهر جمع شده‌اند صدا کرده، می‌گوید: | 21 |
Sie ruft in der Tür am Tor vorne unter dem Volk; sie redet ihre Worte in der Stadt:
| «ای نادانان! تا کی می‌خواهید نادان بمانید؟ تا کی می‌خواهید دانایی را مسخره کنید و از آن متنفر باشید؟ | 22 |
Wie lange wollt ihr Albernen albern sein und die Spötter Lust zu Spötterei haben und die Ruchlosen die Lehre hassen?
| بیایید و مشورت مرا بپذیرید، و من روح خود را بر شما نازل خواهم کرد و شما را دانا خواهم ساخت. | 23 |
Kehret euch zu meiner Strafe! Siehe, ich will euch heraussagen meinen Geist und euch meine Worte kundtun.
| «بارها شما را صدا کردم ولی توجه نکردید، التماس نمودم اما اعتنا ننمودید. | 24 |
Weil ich denn rufe, und ihr weigert euch; ich recke meine Hand aus, und niemand achtet drauf,
| شما نصیحت و نکوهش مرا نپذیرفتید. | 25 |
und laßt fahren allen meinen Rat und wollt meiner Strafe nicht:
| من نیز به مصیبت شما خواهم خندید، و هنگامی که بلا دامنگیرتان شود شما را مسخره خواهم کرد، | 26 |
so will ich auch lachen in eurem Unfall und euer spotten, wenn da kommt, das ihr fürchtet,
| آری، وقتی بلا مانند طوفان شما را فرا گیرد و مصیبت مثل گردباد شما را احاطه کند، و سختی و بدبختی شما را از پای درآورد. | 27 |
wenn über euch kommt wie ein Sturm, das ihr fürchtet, und euer Unfall als ein Wetter, wenn über euch Angst und Not kommt.
| «هنگامی که آنها فریاد برآورند، به دادشان نخواهم رسید، و اگرچه با اشتیاق به دنبالم بگردند، مرا نخواهند یافت؛ | 28 |
Dann werden sie mir rufen, aber ich werde nicht antworten; sie werden mich frühe suchen und nicht finden.
| زیرا از دانایی متنفر بوده‌اند و از خداوند اطاعت نکرده‌اند. | 29 |
Darum daß sie hasseten die Lehre und wollten des HERRN Furcht nicht haben,
| نصیحت مرا گوش نگرفته‌اند و نکوهش مرا نپذیرفته‌اند. | 30 |
wollten meines Rats nicht und lästerten alle meine Strafe,
| بنابراین ثمرهٔ راهی را که در پیش گرفته‌اند خواهند دید. | 31 |
so sollen sie essen von den Früchten ihres Wesens und ihres Rats satt werden.
| زیرا سرکشی احمقان، ایشان را خواهد کشت و بی‌خیالی نادانان آنها را از پای در خواهد آورد. | 32 |
Das die Albernen gelüstet, tötet sie, und der Ruchlosen Glück bringt sie um.
| ولی همهٔ کسانی که به من گوش دهند، از هیچ بلایی نخواهند ترسید و در امنیت زندگی خواهند کرد.» | 33 |
Wer aber mir gehorchet, wird sicher bleiben und genug haben und kein Unglück fürchten.
