امثال 1
| امثال سلیمان، پادشاه اسرائیل، که پسر داوود بود: | 1 |
The parables of Solomon, son of David, king of Israel,
| این امثال به شما کمک خواهند کرد تا حکمت و ادب بیاموزید و بتوانید سخنان پرمغز را درک کنید. | 2 |
in order to know wisdom and discipline,
| آنها به شما یاد خواهند داد چگونه رفتار عاقلانه داشته باشید و با صداقت و عدالت و انصاف عمل کنید. | 3 |
to understand words of prudence, and to accept the instruction of doctrine, justice and judgment, and equity,
| این امثال به جاهلان حکمت می‌بخشند و به جوانان فهم و بصیرت. | 4 |
so as to give discernment to little ones, knowledge and understanding to adolescents.
| با شنیدن و درک این امثال، حتی دانایان داناتر می‌شوند و دانشمندان چاره اندیشی کسب می‌کنند تا بتوانند معانی گفتار پیچیدهٔ حکیمان را بفهمند. | 5 |
By listening, the wise shall become wiser and the intelligent shall possess governments.
| 6 |
He shall turn his soul to a parable and to its interpretation, to the words of the wise and their enigmas.
| ترس خداوند سرآغاز دانش است. کسی که حکمت و ادب را خوار می‌شمارد، جاهل است. | 7 |
The fear of the Lord is the beginning of wisdom. The foolish despise wisdom as well as doctrine.
| ای جوان، نصیحت پدرت را بشنو و از تعلیم مادرت رویگردان نشو، | 8 |
Listen, my son, to the discipline of your father, and forsake not the law of your mother,
| زیرا سخنان ایشان مانند تاج و جواهر، سیرت تو را زیبا خواهند ساخت. | 9 |
so that grace may be added to your head and a collar to your neck.
| وقتی گناهکاران تو را وسوسه می‌کنند، تسلیم نشو. | 10 |
My son, if sinners should entice you, do not consent to them.
| اگر آنها به تو بگویند: «بیا در کمین مردم بنشینیم و آنها را بکشیم | 11 |
If they should say: “Come with us. We will lie in wait for blood. We will lay traps against the innocent, without cause.
| و مانند قبر، آنها را ببلعیم و از هستی ساقط کنیم؛ (Sheol h7585) | 12 |
Let us swallow him alive, like Hell, and whole, like one descending into the pit. (Sheol h7585)
| از این راه ما اشیاء قیمتی فراوان به چنگ خواهیم آورد و خانه‌های خود را از این غنایم پر خواهیم ساخت؛ | 13 |
We will discover every precious substance. We will fill our houses with spoils.
| هر چه به دست بیاوریم به تساوی بین خود تقسیم خواهیم کرد؛ پس بیا و با ما همدست شو!» | 14 |
Cast your lot with us. One purse will be for us all.”
| پسرم تو با آنها نرو و خود را از چنین افرادی دور نگه دار؛ | 15 |
My son, do not walk with them. Preclude your feet from their paths.
| زیرا آنها همیشه در پی گناه و قتل هستند. | 16 |
For their feet rush to evil, and they hurry to shed blood.
| یک پرنده وقتی می‌بیند برایش دام گذاشته‌اند، از آن دوری می‌کند. | 17 |
But a net is thrown in vain before the eyes of those who have wings.
| ولی این افراد چنین نیستند. آنها خودشان را به دام می‌اندازند و با دست خود گور خود را می‌کنند. | 18 |
Likewise, they lie in ambush against their own blood, and they undertake deceits against their own souls.
| این است سرنوشت تمام کسانی که در پی سود نامشروع هستند. چنین اشخاص خود را نابود می‌کنند. | 19 |
Thus, the ways of all those who are greedy seize the souls of those who possess.
| حکمت در کوچه‌ها ندا می‌دهد. | 20 |
Wisdom forewarns far and wide; she bestows her voice in the streets.
| مردم را که در سر چهارراه‌ها و نزد دروازهٔ شهر جمع شده‌اند صدا کرده، می‌گوید: | 21 |
She cries out at the head of crowds; at the entrance of the gates of the city, she offers her words, saying:
| «ای نادانان! تا کی می‌خواهید نادان بمانید؟ تا کی می‌خواهید دانایی را مسخره کنید و از آن متنفر باشید؟ | 22 |
“Little ones, how long will you choose to be childish, and how long will the foolish desire what is harmful to themselves, and how long will the imprudent hate knowledge?
| بیایید و مشورت مرا بپذیرید، و من روح خود را بر شما نازل خواهم کرد و شما را دانا خواهم ساخت. | 23 |
Be converted by my correction. Lo, I will offer my spirit to you, and I will reveal my words to you.
| «بارها شما را صدا کردم ولی توجه نکردید، التماس نمودم اما اعتنا ننمودید. | 24 |
For I called, and you refused. I extended my hand, and there was no one who watched.
| شما نصیحت و نکوهش مرا نپذیرفتید. | 25 |
You have despised all my counsels, and you have neglected my rebukes.
| من نیز به مصیبت شما خواهم خندید، و هنگامی که بلا دامنگیرتان شود شما را مسخره خواهم کرد، | 26 |
Similarly, I will ridicule you at your demise, and I will mock you, when that which you feared shall overcome you.
| آری، وقتی بلا مانند طوفان شما را فرا گیرد و مصیبت مثل گردباد شما را احاطه کند، و سختی و بدبختی شما را از پای درآورد. | 27 |
When sudden calamity rushes upon you, and your demise advances like a tempest, when tribulation and anguish overcome you,
| «هنگامی که آنها فریاد برآورند، به دادشان نخواهم رسید، و اگرچه با اشتیاق به دنبالم بگردند، مرا نخواهند یافت؛ | 28 |
then they will call to me, and I will not heed, they will arise in the morning, and not find me.
| زیرا از دانایی متنفر بوده‌اند و از خداوند اطاعت نکرده‌اند. | 29 |
For they held hatred for discipline, and they would not accept the fear of the Lord;
| نصیحت مرا گوش نگرفته‌اند و نکوهش مرا نپذیرفته‌اند. | 30 |
they would not consent to my counsel, but they detracted from all of my corrections.
| بنابراین ثمرهٔ راهی را که در پیش گرفته‌اند خواهند دید. | 31 |
Therefore, they shall eat the fruit of their way, and they shall have their fill of their own counsels.
| زیرا سرکشی احمقان، ایشان را خواهد کشت و بی‌خیالی نادانان آنها را از پای در خواهد آورد. | 32 |
The loathing of the little ones shall destroy them, and the prosperity of the foolish shall perish them.
| ولی همهٔ کسانی که به من گوش دهند، از هیچ بلایی نخواهند ترسید و در امنیت زندگی خواهند کرد.» | 33 |
But whoever will listen to me shall rest without terror, and shall have full enjoyment of abundance, without fear of evils.”
