< متی 5 >
روزی عیسی جماعت زیادی را دید که جمع شدهاند. پس به بالای کوهی برآمد و نشست، و شاگردانش نیز دور او جمع شدند. | 1 |
Y viendo Jesús las multitudes, subió a un monte; y sentándose él, se llegaron a él sus discípulos.
آنگاه شروع کرد به تعلیم دادنِ ایشان و فرمود: | 2 |
Y abriendo él su boca, les enseñaba, diciendo:
«خوشا به حال فقیران که به خدا محتاجند، زیرا ملکوت آسمان از آنِ ایشان است. | 3 |
Bienaventurados los pobres en espíritu; porque de ellos es el reino de los cielos.
«خوشا به حال ماتمزدگان، زیرا ایشان تسلی خواهند یافت. | 4 |
Bienaventurados los tristes; porque ellos recibirán consolación.
«خوشا به حال آنان که فروتن هستند، زیرا ایشان وارث زمین خواهند گشت. | 5 |
Bienaventurados los mansos; porque ellos recibirán la tierra por heredad.
«خوشا به حال آنان که گرسنه و تشنۀ عدل و انصاف هستند، زیرا سیر خواهند شد. | 6 |
Bienaventurados los que tienen hambre y sed de justicia; porque ellos serán hartos.
«خوشا به حال آنان که بر دیگران رحم میکنند، زیرا بر ایشان رحم خواهد شد. | 7 |
Bienaventurados los misericordiosos; porque ellos alcanzarán misericordia.
«خوشا به حال پاکدلان، زیرا خدا را خواهند دید. | 8 |
Bienaventurados los de limpio corazón; porque ellos verán a Dios.
«خوشا به حال آنان که برای برقراری صلح در میان مردم کوشش میکنند، زیرا ایشان فرزندان خدا نامیده خواهند شد. | 9 |
Bienaventurados los pacificadores; porque ellos serán llamados hijos de Dios.
«خوشا به حال آنان که در راه عدالت آزار میبینند، زیرا ملکوت آسمان از آنِ ایشان است. | 10 |
Bienaventurados los que padecen persecución por causa de la justicia; porque de ellos es el reino de los cielos.
«خوشا به حال شما، وقتی که مردم به خاطر من شما را مسخره کنند و به شما جفا رسانند و دربارۀ شما دروغ بگویند و هر نوع سخن بدی در مورد شما بر زبان بیاورند. | 11 |
Bienaventurados sois, cuando os maldijeren, y os persiguieren, y dijeren de vosotros todo mal por mi causa, mintiendo.
شاد و خوشحال باشید، زیرا در آسمان پاداشی بزرگ در انتظار شماست. بدانید که با انبیای قدیم نیز چنین کردند. | 12 |
Regocijáos y alegráos; porque vuestro galardón es grande en los cielos; que así persiguieron a los profetas que fueron antes de vosotros.
«شما نمک جهان هستید. اما اگر نمک طعم و خاصیتش را از دست بدهد، چگونه میتوان طعم و خاصیتش را به آن بازگرداند؟ دیگر به درد هیچ کاری نخواهد خورد، جز اینکه بیرون انداخته شود و مردم آن را پایمال کنند. | 13 |
Vosotros sois la sal de la tierra; y si la sal perdiere su sabor, ¿con qué será salada? no vale más para nada; sino que sea echada fuera, y sea hollada de los hombres.
«شما نور جهانید، همچون شهری که بر تپهای بنا شده و نمیتوان آن را از دیدهها پنهان ساخت. | 14 |
Vosotros sois la luz del mundo. La ciudad asentada sobre el monte no se puede esconder.
همچنین چراغ را روشن نمیکنند تا آن را زیر کاسهای بگذارند، بلکه آن را روی چراغدان میگذارند تا به همۀ کسانی که در خانه هستند، روشنایی ببخشد. | 15 |
Ni se enciende la luz, y se pone debajo de un almud, sino en el candelero, y alumbra a todos los que están en casa.
به همین شکل، بگذارید کارهای نیک شما مانند نور بر مردم بتابد، تا آنها این کارها را ببینند و پدر آسمانیتان را ستایش کنند. | 16 |
Así pues alumbre vuestra luz delante de los hombres, para que vean vuestras obras buenas, y glorifiquen a vuestro Padre que está en los cielos.
«گمان مبرید که آمدهام تا تورات موسی و نوشتههای انبیای گذشته را منسوخ و باطل سازم، بلکه آمدهام تا آنها را به انجام رسانم. | 17 |
No penséis que he venido para invalidar la ley, o los profetas: no he venido para invalidar los, sino para cumplir los.
براستی به شما میگویم که آسمان و زمین از میان نخواهد رفت، مگر زمانی که تمامی تورات، حتی کوچکترین جزء آن، یک به یک عملی شده باشد. | 18 |
Porque de cierto os digo, que hasta que perezca el cielo y la tierra, ni una jota, ni un tilde perecerá de la ley, sin que todas las cosas sean cumplidas.
پس اگر کسی کوچکترین حکم را نادیده بگیرد و به دیگران نیز تعلیم دهد که چنین کنند، او در ملکوت آسمان کوچکترین خوانده خواهد شد. اما هر که از احکام خدا اطاعت نماید و آنها را تعلیم دهد، در ملکوت آسمان بزرگ خوانده خواهد شد. | 19 |
De manera que cualquiera que quebrantare uno de estos mandamientos muy pequeños, y así enseñare a los hombres, muy pequeño será llamado en el reino de los cielos; mas cualquiera que los hiciere, y enseñare, éste será llamado grande en el reino de los cielos.
«این هشدار را نیز به شما میدهم: تا دینداری شما برتر از دینداری علمای دین یهود و فریسیان نباشد، هرگز وارد ملکوت آسمان نخواهید شد. | 20 |
Porque yo os digo, que si vuestra justicia no fuere mayor que la de los escribas y de los Fariseos, no entraréis en el reino de los cielos.
«شنیدهاید که به نیاکان ما گفته شده که”قتل نکن و هر که مرتکب قتل شود، محاکمه خواهد شد“. | 21 |
Oísteis que fue dicho a los antiguos: No matarás; mas cualquiera que matare, estará expuesto a juicio.
اما من میگویم که حتی اگر نسبت به برادر خود خشمگین شوی، مورد محاکمه قرار خواهی گرفت؛ و اگر به کسی بگویی”ابله“، در دادگاه پاسخگو خواهی بود. اگر به دوستت ناسزا بگویی، سزاوار آتش جهنم خواهی بود. (Geenna ) | 22 |
Yo pues os digo, que cualquiera que se enojare sin razón con su hermano, estará expuesto a juicio; y cualquiera que dijere a su hermano: Raca, estará expuesto al concilio; y cualquiera que a su hermano dijere: Insensato, estará expuesto al fuego del infierno. (Geenna )
«پس اگر هنگام تقدیم قربانی بر مذبح معبد، به یادت آید که دوستت از تو رنجیده است، | 23 |
Por tanto si trajeres tu presente al altar, y allí te acordares, que tu hermano tiene algo contra ti,
قربانیات را همان جا بر مذبح رها کن و اول برو و از دوستت طلب بخشش نما و با او آشتی کن؛ آنگاه بیا و قربانیات را به خدا تقدیم نما. | 24 |
Deja allí tu presente delante del altar, y vé: vuelve primero en amistad con tu hermano, y entonces vé, y ofrece tu presente.
وقتی کسی از تو شاکی است و تو را به دادگاه میبَرَد، در راه، اختلاف خود را با او حل کن، مبادا او تو را به قاضی بسپارد، و قاضی نیز تو را به مأمور تحویل دهد، و به زندان بیفتی؛ | 25 |
Pónte de acuerdo con tu adversario presto, entre tanto que estás con él en el camino; porque no acontezca que el adversario te entregue al juez, y el juez te entregue al ministro; y seas echado en prisión.
و اگر چنین شود، در زندان خواهی ماند، و تا دینار آخر را نپرداخته باشی، بیرون نخواهی آمد. | 26 |
De cierto te digo, que no saldrás de allí, hasta que pagues el postrer cornado.
«شنیدهاید که گفته شده”زنا نکن.“ | 27 |
Oísteis que fue dicho a los antiguos: No cometerás adulterio:
اما من میگویم که حتی اگر با نظر شهوتآلود به زنی نگاه کنی، همان لحظه در دل خود با او زنا کردهای. | 28 |
Yo pues os digo, que cualquiera que mira a una mujer para codiciarla, ya adulteró con ella en su corazón.
پس اگر چشم راستت باعث لغزش تو میگردد، آن را از حدقه درآور و دور انداز، زیرا بهتر است بخشی از بدنت را از دست بدهی، تا این که تمام وجودت به دوزخ انداخته شود. (Geenna ) | 29 |
Por tanto si tu ojo derecho te fuere ocasión de caer, sácale, y échale de ti; que mejor te es, que se pierda uno de tus miembros, que no que todo tu cuerpo sea echado al infierno. (Geenna )
و اگر دست راستت باعث لغزش تو میشود، آن را قطع کن و دور بینداز، زیرا بهتر است بخشی از بدنت را از دست بدهی، تا اینکه تمام وجودت به دوزخ انداخته شود. (Geenna ) | 30 |
Y si tu mano derecha te fuere ocasión de caer, córtala, y échala de ti: que mejor te es, que se pierda uno de tus miembros, que no que todo tu cuerpo sea echado al infierno. (Geenna )
«همچنین گفته شده که”هر که زن خود را طلاق دهد، باید به او طلاقنامهای بدهد.“ | 31 |
También fue dicho: Cualquiera que despidiere a su mujer, déle carta de divorcio.
اما من به شما میگویم، هر که زن خود را به هر علّتی جز خیانت، طلاق دهد، باعث میشود آن زن مرتکب زنا گردد. و هر که با زنی ازدواج کند که طلاق داده شده، او نیز مرتکب زنا میشود. | 32 |
Mas yo os digo, que el que despidiere a su mujer, a no ser por causa de fornicación, hace que ella adultere; y el que se casare con la despedida, comete adulterio.
«باز شنیدهاید که به نیاکان ما گفته شده:”سوگند دروغ مَخور و هرگاه به نام خدا قسم یاد کنی، به آن وفا کن.“ | 33 |
También oísteis que fue dicho a los antiguos: No te perjurarás; mas cumplirás al Señor tus juramentos.
اما من میگویم: هیچگاه قسم نخورید، نه به آسمان که تخت خداست، | 34 |
Yo pues os digo: No juréis en ninguna manera; ni por el cielo, porque es el trono de Dios;
و نه به زمین که پایانداز اوست، و نه به اورشلیم که شهر آن پادشاه بزرگ است؛ به هیچیک از اینها سوگند یاد نکنید. | 35 |
Ni por la tierra, porque es el estrado de sus pies; ni por Jerusalem, porque es la ciudad del gran Rey.
به سر خود نیز سوگند مخور، زیرا قادر نیستی مویی را سفید یا سیاه کنی. | 36 |
Ni por tu cabeza jurarás; porque no puedes hacer un cabello blanco o negro.
تنها چیزی که باید بگویی، فقط”بله“یا”نه“است. هر سخنی فراتر از این، شیطانی است. | 37 |
Mas sea vuestro hablar, Sí, sí: No, no; porque lo que es más de esto, de mal procede.
«شنیدهاید که گفته شده مجازات شخص خطاکار باید با آسیبی که رسانده، متناسب باشد، یعنی”چشم به عوض چشم، و دندان به عوض دندان“. | 38 |
Oísteis que fue dicho a los antiguos: Ojo por ojo; y diente por diente:
اما من میگویم که در برابر شخص شَریر مقاومت نکنید! اگر کسی به طرف راست صورتت سیلی بزند، طرف دیگر را نیز به سوی او بگردان. | 39 |
Mas yo os digo: que no resistáis al mal: antes a cualquiera que te hiriere en tu mejilla derecha, vuélvele también la otra.
اگر کسی تو را به دادگاه بکشاند تا قبایت را از تو بگیرد، عبای خود را نیز به او ببخش. | 40 |
Y al que quisiere ponerte a pleito, y tomarte tu ropa, déjale también la capa.
اگر یک سرباز رومی به تو دستور دهد که باری را به مسافت یک میل برایش حمل کنی، تو دو میل حمل کن. | 41 |
Y a cualquiera que te forzare a ir una milla, ve con él dos.
اگر کسی از تو چیزی بخواهد، به او بده؛ و اگر از تو قرض بخواهد، او را دست خالی روانه نکن. | 42 |
Al que te pidiere, dále; y al que quisiere tomar de ti prestado, no le rehúses.
«شنیدهاید که میگویند:”همسایهات را دوست بدار“و با دشمنت دشمنی کن. | 43 |
Oísteis que fue dicho: Amarás a tu prójimo; y aborrecerás a tu enemigo.
اما من میگویم که دشمنان خود را دوست بدارید، و برای آنان که به شما جفا میرسانند، دعای خیر کنید. | 44 |
Yo pues os digo: Amád a vuestros enemigos: bendecíd a los que os maldicen: hacéd bien a los que os aborrecen, y orád por los que os calumnian y os persiguen;
اگر چنین کنید، همچون فرزندان حقیقی پدر آسمانی خود عمل کردهاید. زیرا او آفتاب خود را هم بر بدان و هم بر نیکان میتاباند و باران خود را نیز هم بر عادلان و هم بر بدکاران میبارانَد. | 45 |
Para que seáis hijos de vuestro Padre que está en los cielos: que hace que su sol salga sobre malos y buenos; y llueve sobre justos e injustos.
اگر فقط کسانی را دوست بدارید که شما را دوست میدارند، چه پاداشی برای این کار دریافت خواهید کرد؟ حتی باجگیران فاسد نیز چنین میکنند. | 46 |
Porque si amareis a los que os aman, ¿qué galardón tendréis? ¿No hacen también lo mismo los publicanos?
اگر فقط با دوستان خود مهربانی کنید، چه فرقی با دیگران دارید؟ حتی بتپرستان نیز چنین میکنند. | 47 |
Y si saludareis a vuestros hermanos solamente, ¿qué hacéis de más? ¿No hacen también así los publicanos?
پس شما باید کامل باشید، همانگونه که پدر آسمانی شما کامل است. | 48 |
Sed pues vosotros perfectos, como vuestro Padre que está en los cielos es perfecto.