متی 26
| چون عیسی همۀ این سخنان را به پایان رساند، به شاگردانش گفت: | 1 |
Yesuusi ha timirttiya ubbaa wurssida wode ba tamaaretakko,
| «همان‌طور که می‌دانید، دو روز دیگر عید پِسَح آغاز می‌شود. در این عید مرا دستگیر کرده، بر صلیب خواهند کشت.» | 2 |
“Nam77u gallasappe guye, Faasika Baale bonchchiya gallas gideyssa ereeta. He gallas Asa Na7ay masqaliya bolla kaqettanaw asa kushen aadhdhi imettana” yaagis.
| در این هنگام، کاهنان اعظم و مشایخ قوم در خانهٔ قیافا، کاهن اعظم، گرد آمدند، | 3 |
He wode kahine halaqatinne cimati, Qayyaafa giya kahine halaqaa keethan shiiqidi,
| و با یکدیگر مشورت کردند که با چه حیله‌ای عیسی را دستگیر کرده، بکشند؛ | 4 |
asi eronna Yesuusa oykkidi, wodhanaw maqettidosona.
| ولی تصمیم گرفتند این کار را به هنگام عید نکنند تا آشوبی به راه نیفتد. | 5 |
Shin entti, “Asay ooshshi kessonna mela gidi, Faasika bonchchiya gallas hessa oothoko” yaagidosona.
| در آن هنگام عیسی در بیت‌عنیا در خانهٔ شمعون جذامی بود. | 6 |
Yesuusi Bitaaniya kataman baro harggida Simoona son de7ees.
| سر سفره، زنی با یک شیشه عطر گرانبها وارد شد و عطر را بر سر عیسی ریخت. | 7 |
Yesuusi imatuwa bolla de7ishin issi maccasiya albasxiroose philqqaaxe kumetha daro al77o shitto ekka yada Yesuusa huu7en tigasu.
| شاگردانش وقتی این را دیدند، اوقاتشان تلخ شد و گفتند: | 8 |
Shin Yesuusa tamaareti hessa be7idi hanqettidi, “Ha shittoy coo iitey aybisse?
| «حیف از این عطر که تلف شد. می‌شد آن را به سیصد سکۀ نقره بفروشیم و پولش را به فقرا بدهیم.» | 9 |
Ha shittoy al77o gaten bayzettidi, miishey manqotas imettanaw dandda7ettees” yaagidosona.
| عیسی که می‌دانست به یکدیگر چه می‌گویند، گفت: «چرا این زن را آزار می‌دهید؟ او کار نیکویی در حق من کرده است. | 10 |
Yesuusi entti geyssa eridi, enttako, “Ha maccasiw ays waaysetii? Iya taw lo77obaa oothasu.
| فقرا را همیشه با خود دارد، ولی مرا همیشه با خود نخواهید داشت. | 11 |
Manqoti ubba wode hinttera daana. Shin taani hinttera ubba wode de7ikke.
| این زن در واقع با ریختن این عطر روی من، بدن مرا برای دفن آماده کرد. | 12 |
Iya ha shittuwa ta bolla tigidayssi tana mooganaw giigisanaassa.
| براستی به شما می‌گویم، در هر نقطهٔ جهان که انجیل موعظه شود، خدمتی نیز که این زن به من کرد، ذکر خواهد شد.» | 13 |
Taani hinttew tuma odays; biitta ubban ha Wonggelay sabbakettiya bessan awunkka, asay iyo hassayana mela iya oothidayssi odettana” yaagis.
| آنگاه یهودای اسخریوطی که یکی از دوازده شاگرد بود، نزد کاهنان اعظم رفت | 14 |
He wode tammanne nam77u Yesuusa tamaaretappe issoy Asqoroota Yihuda geetetteyssi kahine halaqatakko,
| و گفت: «چقدر به من می‌دهید تا عیسی را به شما تسلیم کنم؟» آنان سی سکهٔ نقره به او دادند. | 15 |
bidi, “Taani hinttew Yesuusa aatha immiko, hintte taw ay immanee?” yaagidi entta oychchis. Entti zorettidi hasttamu bira santime immidosona.
| از آن هنگام، او به دنبال فرصت مناسبی بود تا عیسی را به ایشان تسلیم کند. | 16 |
Hessafe guye, Yihudi Yesuusa aathidi immanaw injjetiya wode wochchees.
| روز اول عید فطیر فرا رسید. شاگردان عیسی نزد او آمده، پرسیدند: «کجا می‌خواهی برایت تدارک ببینیم تا شام پِسَح را بخوری؟» | 17 |
Uytha Baale bonchchiya koyro gallas, Yesuusa tamaareti iyaakko yidi, “Faasika bonchchiya gallas neeni maana kathi nuuni awun giigisino?” yaagidosona.
| او در جواب گفت که به شهر نزد فلان شخص رفته، بگویند: «استاد ما می‌گوید:”وقت من فرا رسیده است. می‌خواهم با شاگردانم در منزل شما شام پسَح را بخوریم.“» | 18 |
Yesuusi enttako, “Kataman de7iya addiyako bidi, ‘Asttamaarey, taw wodey gakkida gisho, ta tamaaretara Faasika bonchchiya gallasa ne son aathana yaagees’ yaagite” yaagis.
| شاگردان طبق گفتۀ عیسی عمل کرده، شام پسَح را در آنجا تدارک دیدند. | 19 |
Iya tamaareti Yesuusi banttana kiittidayssada oothidi, Faasika Baale gallas maana kathaa giigisidosona.
| شب، عیسی با دوازده شاگرد خود بر سر سفره نشست. | 20 |
Sa7ay omarssiya wode, Yesuusi tammanne nam77u hawaaretara kathi maanaw uttis.
| هنگام خوردن شام او به ایشان گفت: «براستی به شما می‌گویم که یکی از شما به من خیانت خواهد کرد.» | 21 |
Entti miishin, Yesuusi enttako, “Taani hinttew tuma odays; hinttefe issi uray tana aathidi immana” yaagis.
| همه از این سخن غمگین شدند و یکی پس از دیگری از او پرسیدند: «سرورم، من که آن شخص نیستم؟» | 22 |
Entti daro dagammidi, huu7en huu7en, “Godaw, tuma taneshsha?” gidi iya oychchidosona.
| او در پاسخ فرمود: «آن که دستش را با دست من به سوی بشقاب دراز کرد، همان کسی است که به من خیانت می‌کند. | 23 |
Yesuusi zaaridi, “Ba kushiya taara issife shaatiyan yeddeyssi I tana aathidi immana.
| پسر انسان باید بمیرد، همان‌طور که در کتب مقدّس دربارۀ او نوشته شده است. اما وای به حال آنکه او را تسلیم دشمن می‌کند. برای او بهتر می‌بود که هرگز به دنیا نمی‌آمد.» | 24 |
Asa Na7ay, Xoossaa qaalan iyaw xaafettidayssada hayqqana. Shin Asa Na7aa aathidi immiya uraa ayye; he uray yelettonna attidaakko iyaw lo77oshin” yaagis.
| یهودا نیز که بعد به او خیانت کرد، از او پرسید: «استاد، آیا آن شخص منم؟» عیسی جواب داد: «بله، خودت گفتی!» | 25 |
Iya aathi immanaw de7iya Yihudi zaaridi, “Asttamaariyaw, neeni gey taneyye?” yaagis. Yesuusi zaaridi, “Neeni ne huu7en gadasa” yaagis.
| وقتی شام می‌خوردند، عیسی نان را برداشت و شکر نمود؛ سپس آن را تکه‌تکه کرد و به شاگردان داد و فرمود: «بگیرید بخورید، این بدن من است.» | 26 |
Entti mishin, Yesuusi uythaa ekkidi Xoossaa galatis. He uythaa menthidi ba tamaaretas immidi, “He7ite, miite, hayssi ta ashuwa” yaagis.
| پس از آن، جام شراب را برداشت، شکر کرد و به ایشان داده، گفت: «هر یک از شما از این جام بنوشید. | 27 |
Xuu7aa ekkidi, Xoossaa galatis. Enttaw immidi, “Ubbay hayssafe uyite.
| این خون من است که با آن، پیمان جدید میان خدا و قومش را مهر می‌کنم. خون من برای آمرزش گناهان بسیاری ریخته می‌شود. | 28 |
Hayssi daro asaa nagaray atto geetettana mela gukkiya ta suuthaa. Ha suuthay Xoossay hinttera geliya caaquwa mintheyssa.
| به شما می‌گویم که من دیگر از این محصول انگور نخواهم نوشید تا روزی که آن را با شما در ملکوت پدرم، تازه بنوشم.» | 29 |
Shin taani hinttew odays; taani ta Aawa kawotethan ooratha woyne ushshaa hinttera uyana gallasa gakkanaw nam77antho ha woyne ushshaa uyikke” yaagis.
| سپس سرودی خواندند و به سوی کوه زیتون به راه افتادند. | 30 |
Galata mazmure yexxidayssafe guye, Shamaho Deriya bidosona.
| آنگاه عیسی به ایشان فرمود: «امشب همهٔ شما مرا تنها می‌گذارید. چون در کتب مقدّس نوشته شده که خدا چوپان را می‌زند و گوسفندان گله پراکنده می‌شوند. | 31 |
He wode Yesuusi enttako, “‘Xoossay henthanchchuwa shocana dorssatikka laalettana’ geetettidi Xoossa qaalan xaafettidayssa mela hachchi qamma hintte ubbay tana aggidi baqatana.
| اما پس از زنده شدنم، به جلیل خواهم رفت و شما را در آنجا خواهم دید.» | 32 |
Shin taani hayqoppe denddidaappe guye hinttefe sinthatada Galiila baana” yaagis.
| پطرس گفت: «اگر حتی همه تو را تنها بگذارند، من از کنارت دور نخواهم شد.» | 33 |
Phexiroosi zaaridi, “Entti ubbay nena aggidi baqatikkoka, taani nena aggike” yaagis.
| عیسی به او گفت: «باور کن که همین امشب، پیش از بانگ خروس، تو سه بار مرا انکار کرده، خواهی گفت که مرا نمی‌شناسی!» | 34 |
Yesuusi Phexiroosakko, “Taani new tuma odays; hachchi qamma kuttoy waassanaappe sinthe neeni tana heedzu toho kaddana” yaagis.
| ولی پطرس گفت: «حتی اگر لازم باشد، با تو خواهم مرد، ولی هرگز تو را انکار نخواهم کرد!» بقیه شاگردان نیز چنین گفتند. | 35 |
Phexiroosi zaaridi, “Taani neera issife hayqoppe attin nena ubbaka kaddike” yaagis. Hankko iya tamaareti ubbayka hessada gidoosona.
| پس عیسی با شاگردان خود به یک باغ زیتون رسیدند، که به باغ جتسیمانی معروف بود. او به ایشان گفت: «شما اینجا بنشینید تا من کمی دورتر رفته، دعا کنم.» | 36 |
Yaatidi, Yesuusi ba tamaaretara Geetesemaane giya bessaa bidi, enttako, “Taani hini bada Xoossaa woossashshana, hintte hayssan uttite” yaagis.
| سپس پطرس و دو پسر زبدی یعنی یعقوب و یوحنا را نیز با خود برد و در حالی که اندوه و اضطراب وجود او را فرا گرفته بود، | 37 |
Phexiroosanne Zabdiyoosa nayta nam77ata baara ekki bidi daro azzanonne un77etethi doomis.
| به ایشان گفت: «از شدت حزن و اندوه، در آستانۀ مرگ هستم. شما همین‌جا بمانید و با من بیدار باشید.» | 38 |
Qassika enttako, “Taani hayqos gathiya un77a un77ettas. Hayssan taara gam77itenne minnidi naagite” yaagis.
| سپس کمی دورتر رفت و بر زمین افتاد و چنین دعا کرد: «پدر، اگر ممکن است، این جام رنج و عذاب را از مقابل من بردار؛ اما نه به خواهش من، بلکه به خواست تو.» | 39 |
Guuthi sinthe bidi biittan gufannidi, “Ta Aawaw, dandda7ettiyaba gidikko ha waaye xuu7aa taappe digga. Shin ne sheney hanoppe attin ta sheney hanoppo” yaagidi Xoossaa woossis.
| آنگاه نزد آن سه شاگرد برگشت و دید که در خوابند. پس به پطرس گفت: «نتوانستید حتی یک ساعت با من بیدار بمانید؟ | 40 |
Yesuusi ba tamaaretakko simmi yidi entti dhiskkidashin demmis. Phexiroosakko, “Hintte issi saatekkonne dhiskkonna taara minnanaw dandda7ibeekketii?
| بیدار بمانید و دعا کنید تا وسوسه بر شما غلبه نکند. روحْ تمایل دارد، اما جسم ضعیف است.» | 41 |
Paacen hintte gelonna mela barkkidi naagitenne Xoossaa woossite. Hinttew lo77o amoy de7ees, shin hintte daaburanchcho asi” yaagis.
| باز ایشان را گذاشت و رفت و چنین دعا کرد: «پدر، اگر ممکن نیست این جام از مقابل من برداشته شود، پس آن را می‌نوشم. آنچه خواست توست بشود.» | 42 |
Yesuusi qassi nam77antho bidi, “Ta Aawaw, taani ha waaye xuu7appe uyonna de7ishe aadhdhanaw dandda7ettonnabaa gidikko ne sheney hano” yaagidi Xoossaa woossis.
| وقتی بازگشت، دید که هنوز در خوابند، چون نمی‌توانستند پلکهایشان را باز نگاه دارند. | 43 |
Qassika simmi yaa wode iya tamaareta ayfiyaa dhiskkoy goozin, zin77idashin demmis.
| پس برای بار سوم رفت و همان دعا را کرد. | 44 |
Qassika entta aggi bidi, kase qaalaa zaari heedzantho woossis.
| سپس، نزد شاگردان بازگشت و گفت: «آیا هنوز در خوابید و استراحت می‌کنید؟ اکنون زمان مقرر فرا رسیده است و پسر انسان در چنگ بدکاران گرفتار می‌شود. | 45 |
Hessafe guye, ba tamaaretakko yidi, “Ha77i gakkanaw dhiskkeetinne shemppetii? Hekko, Asa Na7ay, nagaranchchota kushen aadhdhi imettiya saatey gakkis.
| برخیزید، باید برویم. نگاه کنید، این هم تسلیم کنندۀ من!» | 46 |
Denddidi yedhdhite, tana aathidi immeyssi hayssish gakkis” yaagis.
| سخن عیسی هنوز به پایان نرسیده بود که یهودا، از راه رسید. همراه او عده‌ای با شمشیر و چوب و چماق نیز آمده بودند. آنان از سوی کاهنان اعظم و مشایخ قوم فرستاده شده بودند. | 47 |
Yesuusi buroo hessa haasayishin, tammanne nam77u tamaaretappe issoy, Yihudi gakki wodhdhis. Kahine halaqatinne deriya cimati kiitida daro asati mashshenne xam77a oykkidi iyara issife yidosona.
| تسلیم‌کنندۀ او یهودا، به همراهان خود گفته بود: «هر که را ببوسم، همان است؛ او را بگیرید.» | 48 |
Yesuusa aathi immiya Yihudi he daro asaakko, “Taani yeereyssi hintte koyeyssi iya, iya oykkite” yaagidi malla immi wothis.
| پس یهودا مستقیم به سوی عیسی رفت و گفت: «سلام استاد!» و او را بوسید. | 49 |
Iirakka Yesuusakko shiiqidi, “Asttamaariyaw, saro de7ay” yaagidi iya yeeris.
| عیسی گفت: «دوست من، کار خود را انجام بده!» پس آن عده جلو رفتند و عیسی را گرفتند. | 50 |
Yesuusi iyakko, “Ta laggiyaw, neeni oothanabaa ootha agga” yaagis. Hessafe guye, shiiqidi, Yesuusa oykkidosona.
| در این لحظه یکی از همراهان عیسی شمشیر خود را کشید و با یک ضربه، گوش غلام کاهن اعظم را برید. | 51 |
Yesuusara de7eyssatappe issoy ba mashsha shoddidi kahine halaqaa aylliya shocidi, iya haythaa qanxidi yeggis.
| عیسی به او فرمود: «شمشیرت را غلاف کن. هر که شمشیر بکشد، با شمشیر نیز کشته خواهد شد. | 52 |
Shin Yesuusi, “Ne bisuwa guye shoohuwan zaara. Ays giikko, mashsha shoddiya ubbay mashshan hayqqana.
| مگر نمی‌دانی که می‌توانم از پدرم درخواست کنم تا هزاران فرشته به کمک من بفرستد؟ | 53 |
Ta, ta Aawa woossiyako daro mukulun taybettiya kiitanchchota yeddanaw dandda7onnabaa new daanii?
| ولی اگر چنین کنم، چگونه پیشگویی‌های کتب مقدّس جامۀ عمل خواهند پوشید که می‌فرمایند چنین وقایعی باید رخ دهند؟» | 54 |
Yaatin, Xoossaa qaalan hessada hananaw bessees geetettidayssi waanidi polettanee?” yaagis.
| آنگاه رو به آن عده کرد و گفت: «مگر من دزد فراری هستم که با چوب و چماق و شمشیر به سراغم آمده‌اید؟ من هر روز در برابر چشمانتان در معبد بودم و به مردم تعلیم می‌دادم؛ چرا در آنجا مرا نگرفتید؟ | 55 |
He saatiyan, Yesuusi he shiiqida daro asaakko, “Tana pangga oothidi oykkanaw mashshanne xam77a oykkidi yidetii? Taani Xoossa Keethan gallas gallas tamaarssashe hinttera de7iya wode tana oykkibeekketa.
| بله، می‌بایست اینطور می‌شد، چون تمام این وقایع را انبیا در کتب مقدّس پیشگویی کرده‌اند.» در این گیرودار، تمام شاگردان، او را تنها گذاشته، فرار کردند. | 56 |
Shin hayssi ubbay hanidayssi nabeti Xoossaa qaalan xaafidayssi polettana melassa” yaagis. He wode iya tamaareti ubbay iya aggidi baqatidosona.
| پس آن گروه، عیسی را به خانهٔ قیافا، کاهن اعظم بردند. در آنجا تمام علمای دین و مشایخ یهود جمع بودند. | 57 |
Yesuusa oykkidayssati kahine halaqaa Qayyafakko iya efidosona. Yan higge asttamaaretinne biitta cimati shiiqidi de7oosona.
| در ضمن، پطرس هم از دور به دنبال عیسی رفت تا وارد حیاط خانهٔ کاهن اعظم شد و کنار سربازان نشست تا ببیند بر سر عیسی چه می‌آید. | 58 |
Shin Phexiroosi kahine halaqaa zabbaa gakkanaw haahon iya kaallis. Iya wurssethay shaakettana gakkanaw zabbaa gelidi naageyssatara uttis.
| کاهنان اعظم، و در واقع، تمام اعضای شورای عالی یهود جمع شده بودند و به دنبال شاهدانی می‌گشتند که به دروغ به عیسی تهمت بزنند، تا بتوانند به مرگ محکومش کنند. | 59 |
Kahine halaqatinne shiiqida asay ubbay Yesuusa wodhanaw iya bolla worddo markka koyidosona.
| ولی با این که چند نفر را یافتند و آنان نیز شهادت دروغ دادند، ولی سخنان ایشان با هم یکی نبود. سرانجام دو نفر را پیدا کردند که | 60 |
Daroti yidi iya bolla worddo markka markkattidosona shin aykkoka demmibookkona. Guyeppe nam77u asati yidi,
| می‌گفتند: «این مرد می‌گفت من می‌توانم معبد را خراب کنم، و آن را ظرف سه روز باز بنا نمایم.» | 61 |
“Ha uray, ‘Taani Xoossa Keetha laallada heedzu gallasan zaara keexanaw dandda7ays’ yaagis” yaagidosona.
| آنگاه کاهن اعظم برخاست و به عیسی گفت: «خوب، چه می‌گویی؟ آیا آنچه می‌گویند صحت دارد؟» | 62 |
Kahineta halaqay denddi eqqidi Yesuusakko, “Hayssati nena mootiya mootowas neeni zaariyabay baawe?” yaagis.
| ولی عیسی خاموش ماند. کاهن اعظم به او گفت: «به نام خدای زنده از تو می‌خواهم جواب بدهی. آیا تو مسیح، پسر خدا هستی یا نه؟» | 63 |
Shin Yesuusi si7i gis. Qassika kahine halaqay, “Taani nena de7o Xoossaa sunthan oykkays; neeni Xoossaa Na7aa Kiristtoosa gidikko nuus oda” yaagis.
| عیسی جواب داد: «تو خودت می‌گویی! و من هم به شما می‌گویم که از این پس پسر انسان را خواهید دید که به دست راست خدا نشسته، بر ابرهای آسمان می‌آید.» | 64 |
Yesuusi zaaridi, “Neeni ne huu7enkka gadasa. Shin taani hinttew odays; hizappe guye, hintte Asa Na7ay wolqqaama Xoossaa ushachcha baggan uttidashin, qassi salo shaarara yishin hintte be7ana” yaagis.
| آنگاه کاهن اعظم یقۀ لباس خود را درید و فریاد زد: «کفر گفت! دیگر چه نیاز به شاهد داریم؟ خودتان شنیدید که کفر گفت. | 65 |
He wode kahine halaqay daro yilotidi ba ma7uwa peedhidi, “Hayssa be7ite Xoossaa cayis! Nuna hara markka ay koshshii? I ha77i cayidayssa hintte si7ideta.
| چه رأی می‌دهید؟» همه فریاد زدند: «باید بمیرد!» | 66 |
Hintte qofay aybee?” yaagis. Enttika, “Iyaw hayqo bessees” yaagidi zaaridosona.
| آنگاه به صورتش آب دهان انداخته، او را زدند. بعضی نیز به او سیلی زده، | 67 |
Yaatin, entti iya som77uwan cuttidi dechchidosona. Harati iya baqqidi,
| با ریشخند می‌گفتند: «ای مسیح، نبوّت کن! بگو ببینیم چه کسی تو را زد؟» | 68 |
“Kiristtoosaa! Nena dechchiday oonee? Ane nuus oda” yaagidosona.
| اما پطرس هنوز بیرون خانه، در حیاط نشسته بود که یکی از کنیزان کاهن اعظم نزد او آمد و گفت: «به گمانم تو نیز با عیسای جلیلی بودی!» | 69 |
Phexiroosi zabban uttidashin, issi aylliya iyaakko yada, “Neenikka Galiila Yesuusara issife de7aasa” yaagasu.
| ولی پطرس در حضور همه منکر شد و گفت: «نمی‌دانم چه می‌گویی!» | 70 |
Shin I entta ubbaa sinthan he aylleko, “Neeni giyabay aybeekko taani erikke” yaagidi kaddis.
| اندکی بعد، در کنار در، کنیز دیگری به او برخورد و به آنانی که در آنجا بودند گفت: «این مرد نیز با عیسای ناصری بود.» | 71 |
Qassi bidi dirssaa penggeko gakkishin hara aylliya iya be7ada, yan de7iya asaakko, “Ha uray Naazirete Yesuusara de7ees” yaagasu.
| پطرس دوباره انکار کرد، و حتی این بار قسم خورده، گفت: «من اصلاً این مرد را نمی‌شناسم.» | 72 |
Phexiroosi nam77antho caaqqidi, “Taani he uraa erikke!” yaagis.
| ولی کمی بعد، کسانی که آنجا ایستاده بودند پیش پطرس آمده، به او گفتند: «تو حتماً یکی از شاگردان او هستی، چون لهجه‌ات جلیلی است!» | 73 |
Guutha gam77ishin, yan eqqida asati Phexiroosakko yidi, “Nekka tuma enttara issife de7aasa; neeni ne haasayan erettasa” yaagidosona.
| پطرس این بار به لعنت کردن و قسم خوردن شروع کرد و گفت: «من اصلاً این مرد را نمی‌شناسم.» درست در همین هنگام خروس بانگ زد، | 74 |
Hessafe guye, Phexiroosi, “Taani he uraa erikke!” yaagidi, bana qanggethinne caaqo doomis. He wode iirakka kuttoy waassi aggis.
| و پطرس گفتهٔ عیسی را به یاد آورد که گفته بود: «پیش از بانگ خروس، تو سه بار مرا انکار خواهی کرد.» پس بیرون رفت و به تلخی گریست. | 75 |
Yesuusi iyakko, “Neeni kuttoy waassanaappe sinthe tana heedzu toho kaddana” gidayssa Phexiroosi akeekidi, kare keyidi iita yeeho yeekkis.
