متی 22
| عیسی برای تشریح ملکوت آسمان، حکایت دیگری بیان کرده، گفت: «پادشاهی برای عروسی پسرش جشن مفصلی ترتیب داد | 1 |
Yesuusi asaas zaaridi hayssada yaagidi leemiso odis.
| 2 |
“Xoossaa kawotethay ba na7aas yaagano giigisida kawuwa daanees.
| و عدهٔ بسیاری را نیز به این جشن دعوت کرد. وقتی همه چیز آماده شد، خدمتکاران خود را به دنبال دعوت‌شدگان فرستاد تا آنان را به جشن بیاورند. اما هیچ‌کس نیامد! | 3 |
He kawoy yaagano yaana mela odi wothida asata xeeganaw ba aylleta kiittis. Shin asati yaanaw koyibookkona.
| پس بار دیگر افرادی فرستاد تا بگویند:”عجله کنید! به عروسی بیایید! زیرا گاوهای پرواری خود را سر بریده‌ام و همه چیز آماده است!“ | 4 |
Qassi hara aylleta xeegidi, xeegettida asatakko bidi, ‘Taani ta sanggatanne modhdhida gatarmenthota shukkas; ubbabay giigis. Ta yaaganuwa haa yiite yaagite’ yaagidi kiittis.
| «ولی مهمانان با بی‌اعتنایی، پوزخندی زدند و هر یک به سر کار خود رفتند، یکی به مزرعه‌اش و دیگری به محل کسب خود! | 5 |
Shin xeegettidayssati xeessaa ixxidi, bantta oosos oosos bidosona. Issoy ba goshshaas, hankkoy ba zal77iyas bis.
| حتی بعضی، فرستاده‌های پادشاه را زدند و چند نفرشان را نیز کشتند. | 6 |
Harati qassi kawuwa aylleta oykkidi, kawushshi wadhdhidi wodhidosona.
| «وقتی خبر به گوش پادشاه رسید، به خشم آمد و فوری سپاهی فرستاده، همهٔ آنان را کشت و شهرشان را به آتش کشید. | 7 |
“Kawoy daro yilottidi, ba wotaaddareta yeddidi shemppo wodhidayssata wodhisis, entta katamakka xuuggis.
| سپس به افراد خود گفت:”جشن عروسی سرجای خود باقی است، اما مهمانانی که من دعوت کرده بودم، لیاقت آن را نداشتند. | 8 |
Hessafe guye, ba aylletakko, ‘Yaaganoy giigis, shin xeegettidayssati yaaganuwas bessiya asi gidokkona.
| حال، به کوچه و بازار بروید و هر که را دیدید به عروسی دعوت کنید.“ | 9 |
Hessa gisho, wogga ogeta bidi, demmida asi ubbaa yaaganuwa yaana mela xeegite’ yaagis.
| «پس ایشان رفته، هر که را یافتند، خوب و بد، با خود آوردند، به طوری که تالار عروسی از مهمانان پر شد. | 10 |
Aylleti ogiya bolla bidi bantta demmida asi ubbaa lo77otanne iitata ehidi yaagano shaqara gelssidi kunthidosona.
| ولی وقتی پادشاه وارد شد تا به مهمانان خوش آمد گوید، متوجه شد یکی از آنان لباس مخصوص عروسی را که برایش آماده کرده بودند، به تن ندارد. | 11 |
“Shin kawoy kathaa maanaw uttida asaa be7anaw gelida wode yaagano ma7o ma77iboonna issi asi demmis.
| «پادشاه از او پرسید:”ای دوست، چرا بدون لباس عروسی به اینجا آمدی؟“ولی او جوابی نداشت بدهد. | 12 |
Iyaakko, ‘Laa, ne yaagano ma7o ma77onna waanada hayssa geladii?’ yaagis. Shin uray si7i gis.
| «پس پادشاه دستور داد: دست و پایش را ببندید و بیرون در تاریکی رهایش کنید تا در آنجا گریه و زاری کند. | 13 |
“Kawoy ba aylletakko, ‘Ha uraa kushiyanne tohuwa qachchidi, kare dhumaa kessi yeggite. Yan iyaw yeehonne achcha garccethi gidana’ yaagis.
| «پس ملاحظه می‌کنید که دعوت‌شدگان بسیارند، اما برگزیدگان کم!» | 14 |
“Hessadakka, Xoossaa kawotethaas xeegettidayssati daro shin doorettidayssati guutha” yaagis.
| فریسیان با هم مشورت کردند تا راهی بیابند که عیسی را به هنگام بحث به دام بیندازند و مدرکی از سخنانش علیه او به دست آورند و دستگیرش کنند. | 15 |
Hessafe guye, Farisaaweti bidi, Yesuusa waati odan oykkaneekko zorettidosona.
| پس تصمیم گرفتند چند نفر از شاگردان خود را با عده‌ای از هیرودیان نزد عیسی بفرستند و این سؤال را از او بکنند: «استاد، می‌دانیم مردی صادق هستی و راه خدا را به‌درستی تعلیم می‌دهی و از کسی ترسی نداری، زیرا تحت تأثیر ظاهر و مقام افراد قرار نمی‌گیری. | 16 |
Bantta tamaaretanne Heroodisa baggatappe issota issota kiittidosona. Enttika, “Asttamaariyaw, ne tuma odeyssa nu eroos. Neeni asappe ase shaakkaka, asa woyganddes gada aykkoka oothaka, Xoossaa ogiya tumatethan tamaarssasa.
| حال به ما بگو آیا باید به دولت روم خَراج داد یا خیر؟» | 17 |
Ane nuus oda, nuuni Roome Kawuwas giira giiranaw bessi bessennee?” yaagidosona.
| عیسی که می‌دانست آنها چه نقشه‌ای در سر دارند، جواب داد: «ای ریاکاران، با این سؤالها می‌خواهید مرا غافلگیر کنید؟ | 18 |
Shin Yesuusi entta iita qofaa eridi, “Ha cubboto, tana ays paacetii?
| یکی از سکه‌هایی را که با آن خَراج می‌دهید، به من نشان دهید.» به او سکه‌ای دادند. | 19 |
Giira giiriya miishiya tana bessite” yaagis. Enttika iyaw santime ehidosona.
| از ایشان پرسید: «نقش و نام چه کسی روی این سکه است؟» | 20 |
I, “Ha sunthaynne malay oodebaye?” yaagis.
| جواب دادند: «قیصر روم.» فرمود: «بسیار خوب، مال قیصر را به قیصر بدهید، و مال خدا را به خدا.» | 21 |
Entti, “Roome Kawuwayssa” yaagidosona. Yaatin Yesuusi enttako, “Hiza, Kawuwas besseyssa kawuwas, Xoossas besseyssa Xoossas immite” yaagis.
| جواب عیسی ایشان را مات و مبهوت ساخت؛ پس او را رها کرده، رفتند. | 22 |
Entti hessa si7ida wode malaalettidi iya matappe aggidi bidosona.
| در همان روز، عده‌ای از صدوقی‌ها که منکر قیامت هستند، نزد او آمدند و پرسیدند: | 23 |
He gallas hayqoppe denddoy baawa yaagiya Saduqaaweti Yesuusakko yidi, yaagidi iya oychchidosona.
| «استاد، موسی فرموده است که اگر مردی بی‌اولاد فوت شود، برادر آن مرد باید آن زن بیوه را به همسری بگیرد، و برای برادر خود نسلی باقی بگذارد. | 24 |
“Asttamaariyaw, ‘Musey, issi asi na7a yelonna hayqqiko, he hayqqidayssa ishay iya machchiw ekkidi, ba ishaas na7a yelo’ yaagidi kiittis.
| ما خانواده‌ای را می‌شناختیم که هفت برادر بودند. اولی، زنی گرفت و بی‌اولاد مُرد. بنابراین همسر او، زن برادر دومی شد. | 25 |
Nu eriya laappun ishati de7oosona. Bayray machcho ekkidi na7a yelonna hayqqis. Iya machchiw iya kaalo ishay ekkis.
| این یکی هم بی‌اولاد مرد، و آن زن به عقد برادر سومی درآمد؛ و این ادامه یافت و او زن هر هفت برادر شد. | 26 |
Hessadakka, he maccasiw ekkida nam77anthoyka, heedzanthoyka, bidi laappunati wurana gakkanaw ubbay hayqqidosona.
| در آخر، آن زن نیز مرد. | 27 |
Ubbaafe guye he maccasiya hayqqasu.
| حال در روز قیامت، آن زن، همسر کدام یک از این برادران خواهد بود؟ چون او در واقع زن همهٔ ایشان بوده است.» | 28 |
Yaatin, laappunati ubbay iyo ekkida gisho, hayqoppe denddiya gallas, he maccasiya laappunatappe awussas machcho gidanee?” yaagidosona.
| عیسی جواب داد: «شما چقدر گمراهید، زیرا نه از کلام خدا چیزی می‌دانید نه از قدرت خدا. | 29 |
Yesuusi zaaridi, “Hintte Xoossaa qaalay tamaarssiyabaa woykko iya wolqqaa eronna gisho baleeta.
| زیرا در روز قیامت، انسانها دیگر ازدواج نمی‌کنند بلکه مثل فرشتگان آسمان خواهند بود. | 30 |
Asay hayqoppe denddiya wode salon de7iya kiitanchchota mela gidanaappe attin ekkokona gelokkona.
| اما دربارهٔ روز قیامت، مگر در کتب مقدّس نخوانده‌اید که خدا می‌فرماید: | 31 |
Qassi hayqqida asati hayqoppe denddanabaa Xoossay hinttew odidayssa nabbabibeekketii?
| من هستم خدای ابراهیم، خدای اسحاق و خدای یعقوب؟ پس خدا، خدای مردگان نیست، بلکه خدای زندگان می‌باشد.» | 32 |
Xoossay, ‘Taani Abrahaame Xoossaa, Yisaaqa Xoossaa, Yayqooba Xoossaa’ yaagis. Hessa gisho, Xoossay paxa de7eyssata Xoossaafe attin hayqqidayssata Xoossaa gidenna” yaagis.
| مردم وقتی جواب عیسی را شنیدند از تعلیم او در شگفت شدند. | 33 |
Daro asay hessa si7idi, iya timirttiyan malaalettidosona.
| اما فریسیان وقتی شنیدند که عیسی چه جواب دندان‌شکنی به صدوقیان داده است، تصمیم گرفتند خودشان او را در بحث گرفتار سازند. | 34 |
Yesuusi Saduqaawetas gaanabaa dhayssidayssa Farisaaweti si7ida wode issife shiiqidosona.
| از این رو، یکی از فریسی‌ها که فقیه بود، پرسید: | 35 |
Entta giddofe issi higge asttamaarey Yesuusa paace oysho oychchis.
| «استاد، در میان دستورهای مذهبی کدام یک از همه بزرگتر است؟» | 36 |
“Asttamaariyaw, higge ubbaafe aadhdheyssi awussee?” yaagidi oychchis.
| عیسی جواب داد: «خداوند، خدای خود را با تمامی دل و با تمامی جان و با تمامی فکر خود دوست بدار. | 37 |
Yesuusi zaaridi, “‘Ne Godaa, ne Xoossaa, ne kumetha wozanappe, ne kumetha shemppuwafe, ne kumetha qofaappe dosa.
| این اولین و مهمترین دستور خداست. | 38 |
Ubbaafe aadhdheyssinne bayra kiitay hayssa.
| دومین دستور مهم نیز مانند اولی است: همسایه‌ات را همچون جان خویش دوست بدار. | 39 |
Nam77antho ubbaafe aadhdhiya kiitay, ase ubbaa ne huu7iya ne doseyssada dosa’ yaageyssa.
| تمام احکام خدا و گفتار انبیا در این دو حکم خلاصه می‌شود و اگر شما این دو را انجام دهید، در واقع همه را انجام داده‌اید.» | 40 |
Muse higgeynne nabeta timirttey ubbay ha kiitata bolla katoosona” yaagis.
| در همان حال که فریسیان دور عیسی را گرفته بودند، از ایشان پرسید: | 41 |
Farisaaweti issi bolla shiiqidi de7ishin, Yesuusi enttana,
| «دربارهٔ مسیح چه فکر می‌کنید؟ او پسر کیست؟» جواب دادند: «پسر داوود پیغمبر.» | 42 |
“Kiristtoosabaa hintte woygetii? I oode na7ee?” yaagidi oychchis. Entti, “I Kawuwa Dawite na7a” yaagidi zaaridosona.
| عیسی پرسید: «پس چرا داوود با الهام خدا، مسیح را خداوند می‌خواند؟ زیرا می‌گوید: | 43 |
Yesuusi enttako, “Yaatin, Dawitey Geeshsha Ayyaanan gididi waattidi Kiristtoosa, ‘Godaa’ gidi xeegii? Dawitey gishe,
| ”خداوند به خداوند من گفت: به دست راست من بنشین تا دشمنانت را به زیر پایت بیفکنم.“ | 44 |
‘Godaa Xoossay, ta Godaakko, ne morkketa ne tohoy yedhdhiyaso oothana gakkanaw, hayssan taappe ushachcha baggan utta’ gis.
| اگر داوود مسیح را”خداوند من“می‌خواند، چگونه ممکن است مسیح پسر او باشد؟» | 45 |
Hiza, Dawitey Kiristtoosa Godaa gidi xeegikko, waanidi Kiristtoosi Dawite na7a gidii?” yaagis.
| ایشان جوابی نداشتند بدهند؛ و پس از آن دیگر کسی جرأت نکرد سؤالی از او بپرسد. | 46 |
Yesuusas issi qaala zaaranaw dandda7ida asi oonikka baawa. Qassi he gallasappe doomidi hara oysha oychchanaw oonikka dandda7ibeenna.
