متی 21
| هنگامی که به حوالی اورشلیم، به نزدیکی بیت‌فاجی واقع در کوه زیتون رسیدند، عیسی دو نفر از شاگردان خود را جلوتر فرستاد | 1 |
Ka koro ne gichiegni chopo Jerusalem, bangʼ chopo Bethfage manie Got Zeituni, Yesu nooro jopuonjrene ariyo,
| و فرمود: «به دهکده‌ای که در مقابل شماست بروید. هنگامی که وارد شدید، الاغی را با کُرّه‌اش خواهید دید که بسته‌اند. آنها را باز کنید و نزد من بیاورید. | 2 |
kowachonegi niya, “Dhiuru e dala man nyimu cha kendo udhi yudo mapiyo kanyna moro motwe kuno ka nyathine ni bute kanyo; gonygiuru mondo ukelnagi.
| اگر کسی پرسید که چه می‌کنید، بگویید:”خداوند لازمشان دارد،“و او بی‌درنگ اجازه خواهد داد آنها را بیاورید.» | 3 |
Ka ngʼato owachonu gimoro amora to unyise ni Ruoth dwarogi, kendo gikanyono obiro miyougi mondo ukelnagi.”
| با این کار، پیشگویی یکی از انبیای دوران گذشته جامهٔ عمل پوشید که گفته بود: | 4 |
Mano notimore mondo ochop gima nowachi gi dho janabi kama:
| «به اورشلیم بگویید:”پادشاهت نزد تو می‌آید. او فروتن است و سوار بر الاغ، بر کرّهٔ الاغ.“» | 5 |
“Nyisuru nyar Sayun niya, ‘Nee, Ruodhi biro iri, obiro komuol, kendo koidho kanyna; koidho kanyna matin, adier en mana nyathi punda.’”
| آن دو شاگرد رفتند و هر چه عیسی گفته بود، انجام دادند. | 6 |
Jopuonjre nodhi motimo kaka Yesu nochikogi.
| ایشان الاغ و کرّه‌اش را آوردند و لباسهای خود را بر پشت آنها انداختند و عیسی سوار شد. | 7 |
Negikelone kanyna gi nyathi kanyna, kendo negiketo lepgi e ngʼegi, mi Yesu nobet kuomgi.
| از میان جمعیت، عدۀ زیادی رداهای خود را در مقابل او، روی جاده پهن می‌کردند و عده‌ای هم شاخه‌های درختان را بریده، جلوی او روی جاده پهن می‌کردند. | 8 |
Oganda maduongʼ nopedho kodegi e yo, to jomoko to nongʼado bede yiende, kendo gin bende negi pedhogi e yo.
| مردم از جلو و از پشت سر حرکت می‌کردند و فریاد می‌زدند: «هوشیعانا بر پسر داوود! مبارک است آن که به نام خداوند می‌آید. هوشیعانا در عرش برین!» | 9 |
Oganda mane otelo nyime kod mago mane odongʼ chien nekok ni, “Hosana ne Wuod Daudi!” “Ogwedh ngʼat mabiro e nying Jehova Nyasaye!” “Hosana manie polo malo!”
| وقتی او وارد اورشلیم شد، تمام شهر به هیجان آمد. مردم می‌پرسیدند: «این مرد کیست؟» | 10 |
Kane Yesu odonjo Jerusalem to dala duto ne iye osakni kendo ji nopenjore kendgi niya, “Ma to ngʼa?”
| جواب می‌شنیدند: «او عیسای پیامبر است از ناصرهٔ جلیل.» | 11 |
To oganda nodwokogi niya, “Ma en Yesu, janabi moa Nazareth, e piny Galili.”
| آنگاه عیسی به داخل معبد رفت و کسانی را که در آنجا خرید و فروش می‌کردند، بیرون راند و میزهای صرافان و بساط کبوترفروشان را واژگون کرد. | 12 |
Yesu nodonjo ei hekalu mi noriembo oko joma ne ngʼiewo kendo uso gik moko kanyo. Noloko mesni mag jowil pesa ataro kod kombe mag joma ne uso akuche, kendo
| عیسی به ایشان گفت: «کتب مقدّس می‌فرماید که”خانهٔ من خانهٔ دعا خوانده خواهد شد“، اما شما آن را لانۀ دزدان ساخته‌اید.» | 13 |
nowachonegi niya, “Ondiki ni, ‘Oda noluongi ni od lamo,’to un to uloke ‘kar chokruok mar jomecho.’”
| در همان حال، نابینایان و افلیجان نزد او به معبد آمدند و او همه را شفا داد. | 14 |
Muofni gi rongʼonde nobiro ire e hekalu kendo nochangogi.
| کاهنان اعظم و علمای دین نیز این معجزات را می‌دیدند، و می‌شنیدند که کودکان فریاد زده، می‌گویند: «خوش آمدی، ای پسر داوود پادشاه!» | 15 |
To ka jodolo madongo gi jopuonj chik noneno gik miwuoro mane otimo, kendo ka nyithindo kok ei hekalu niya, “Hosana ne Wuod Daudi,” chunygi nokethore.
| از این رو به خشم آمده، به عیسی گفتند: «نمی‌شنوی این بچه‌ها چه می‌گویند؟» عیسی جواب داد: «چرا، می‌شنوم! مگر شما هرگز کتب مقدّس را نخوانده‌اید؟ در آنجا نوشته شده که”کودکان و شیرخوارگان، زبان به ستایش تو می‌گشایند!“» | 16 |
Negipenje niya, “Bende iwinjo gima nyithindogi wacho?” Yesu nodwokogi niya, “Ee, awinjo. Kare pok usomo kama wacho ni, “‘Ne isechano mondo nyithindo kod nyithindo mayom omiyi pak’?”
| آنگاه از شهر خارج شده به بیت‌عنیا رفت و شب را در آنجا به سر برد. | 17 |
Omiyo noweyogi, mowuok odhi e dala maduongʼ mar Bethania, kuma ne oninde otienono.
| صبح روز بعد، وقتی عیسی به اورشلیم بازمی‌گشت، گرسنه شد. | 18 |
Kinyne kogwen kane oyudo en e yo odok Jerusalem, kech ne kaye.
| کنار جاده درخت انجیری دید؛ جلو رفت تا میوه‌ای از آن بچیند. اما جز برگ چیز دیگری بر درخت نیافت. پس گفت: «باشد که دیگر هرگز از تو میوه‌ای به‌عمل نیاید!» بلافاصله درخت خشک شد. (aiōn g165) | 19 |
Ka noneno yiend ngʼowu moro e bath yo, nobaro kochomo yien-no, to ne ok oyudo gimoro amora kuome, makmana ite. Eka nowachone niya, “Kik ichak inyag olemo kendo!” Gikanyono yien-no noner. (aiōn g165)
| شاگردان که از دیدن این واقعه حیرت‌زده شده بودند، گفتند: «چه زود درخت انجیر خشک شد!» | 20 |
Kane jopuonjre oneno gima notimoreno, ne giwuoro, ka gipenjore niya, “Ere kaka yadh ngʼowuni ne oner mapiyo kamano?”
| عیسی به ایشان گفت: «براستی به شما می‌گویم اگر ایمان داشته باشید و شک نکنید، نه فقط این کار، بلکه بزرگتر از این نیز انجام خواهید داد. حتی می‌توانید به این کوه بگویید،”از جا کنده شو و به دریا افکنده شو“، و چنین خواهد شد. | 21 |
To Yesu nodwokogi niya, “Awachonu adier ni ka un gi yie ma uonge gi kiawa, to ok unyal mana timo gima ne otim ne ngʼowuni, to unyalo bende wacho ne godni ni, ‘Dhiyo mondo inyumri e nam,’ kendo notimre kamano.
| اگر ایمان داشته باشید، هر چه در دعا بخواهید، خواهید یافت.» | 22 |
Ka uyie to unuyud gimoro amora mukwayo kulamo.”
| عیسی بار دیگر به معبد آمد و به تعلیم مردم پرداخت. کاهنان اعظم و مشایخ قوم پیش آمدند و از او پرسیدند: «با چه اختیاری این کارها را انجام می‌دهی؟ چه کسی به تو این اختیار را داده است؟» | 23 |
Yesu nodonjo e laru mar hekalu, kendo kane oyudo opuonjo, jodolo madongo gi jodong oganda nobiro ire. Negipenje niya, “Itimo gigi gi teko mane, koso ngʼa momiyi teko ma in-goni?”
| عیسی فرمود: «من به شرطی جواب شما را می‌دهم که اول به سؤال من جواب دهید. | 24 |
Yesu nodwokogi niya, “Abiro penjou penjo achiel. Ka udwoka, to abiro nyisou teko ma atimogo gigi.
| آیا اقتدار یحیی برای تعمید دادن مردم از آسمان بود یا از انسان؟» ایشان درباره این موضوع با یکدیگر مشورت کرده، گفتند: «اگر بگوییم از سوی خدا فرستاده شده بود، خود را به دام انداخته‌ایم، زیرا خواهد پرسید: پس چرا به او ایمان نیاوردید؟ | 25 |
Uparo ni batiso mar Johana noa kanye. Noa e polo, koso noa kuom dhano?” Negiwuoyo kuom wachni e kindgi giwegi kendo giwacho niya, “Ka wawacho ni, ‘Noa e polo,’ to obiro penjowa ni, ‘ka en kamano to angʼo momiyo nutamoru yie kuome?’
| و اگر بگوییم از انسان بود، این مردم بر ما هجوم خواهند آورد، چون همه یحیی را پیامبر می‌دانند.» | 26 |
To ka wawacho ni, ‘Noa kuom dhano,’ to waluoro ji nimar giduto gikawo ni Johana ne en janabi.”
| سرانجام گفتند: «ما نمی‌دانیم!» عیسی فرمود: «پس در این صورت من هم به شما نمی‌گویم که با چه اقتداری این کارها را می‌کنم. | 27 |
Omiyo negidwoko Yesu niya, “Ok wangʼeyo.” Eka nowachonegi niya, “An bende ok abi nyisou kuma agole teko ma atimogo gigi.
| «اما نظرتان در این مورد چیست؟ «مردی دو پسر داشت. به پسر بزرگتر گفت: پسرم، امروز به مزرعه برو و کار کن. | 28 |
“Uparo nade? Ne nitie ngʼato moro mane nigi yawuowi ariyo. Nodhi ir mokwongo mowachone ni, ‘Kawuono dhi iti e puoth mzabibu.’
| جواب داد:”نمی‌روم!“ولی بعد پشیمان شد و رفت. | 29 |
“To nodwoko ni, ‘Ok abi dhi.’ Kata kamano bangʼe achien noloko pache mi odhi.
| پس از آن، به پسر کوچکترش همین را گفت. او جواب داد:”اطاعت می‌کنم آقا.“ولی نرفت. | 30 |
“Eka wuon-gino nodhi ir wuowi machielo monyise gima nonyiso wuowi mokwongo. To en nodwoko ni, ‘Abiro dhi, jaduongʼ, to ne ok odhi.’”
| به نظر شما کدام پسر دستور پدر را اطاعت کرده است؟» جواب دادند: «البته پسر بزرگتر.» آنگاه عیسی منظورش را از این حکایت بیان فرمود: «مطمئن باشید باجگیران فاسد و فاحشه‌ها زودتر از شما وارد ملکوت خدا خواهند شد، | 31 |
Yesu nopenjogi niya, “Kuom yawuowi ariyogi, mane manotimo gima wuon-gi ne dwaro?” Negidwoke niya, “Wuowi mokwongo.” Yesu nowachonegi niya, “Awachonu adier ni josol osuru gi jochode kuongonu donjo e pinyruodh Nyasaye.
| زیرا یحیی شما را به توبه و بازگشت به سوی خدا دعوت کرد، اما شما به دعوتش توجهی نکردید، در حالی که بسیاری از باجگیران و فاحشه‌ها به سخنان او ایمان آوردند. حتی با دیدن این موضوع، باز هم شما توبه نکردید و ایمان نیاوردید. | 32 |
Nimar Johana nobiro iru mondo onyisu yor tim makare, to ne ok uyie kuome, kata obedo ni josol osuru gi jochode to noyie kuome. Kendo kata bangʼ neno mano, pod ne udagi lokoru mondo uyie kuome.
| «به مَثَل دیگری گوش کنید: صاحب مِلکی تاکستانی درست کرد، دور تا دور آن را دیوار کشید، حوضی برای له کردن انگور ساخت، و یک برج هم برای دیده‌بانی احداث کرد و باغ را به چند باغبان اجاره داد، و خود به سفر رفت. | 33 |
“Winjuru ngero machielo. Ne nitie wuon puodho moro mane opidho mzabibu e puothe. Nochiele gi ohinga, mi okunyo bugo mibiyoe olemo mochiek e iye, kendo ogero ne osuch ngʼicho. Eka ne oketo puothe mar mzabibuno e lwet jopur moko, bangʼe nowuok odhi e wuoth moro mabor.
| در فصل انگورچینی، خدمتکارانش را فرستاد تا سهم خود را از محصول باغ بگیرد. | 34 |
Kane kinde keyo koro chiegni, nooro jotichne ir jorit puothego mondo oomne olembe mowuok e puothe.
| ولی باغبانان ایشان را گرفته، یکی را زدند، یکی را کشتند و دیگری را سنگسار کردند. | 35 |
“To jopur puodhogo nomako jotichnego mi ogoyo achiel, to machielo ginego to mar adek gichielo gi kite.
| صاحب باغ خدمتکاران بیشتری فرستاد تا سهم خود را بگیرد؛ ولی نتیجه همان بود. | 36 |
Eka nochako ooro jotich mamoko irgi; jotich mangʼeny moloyo mago mane ooro mokwongo, kendo gin bende negitimonegi machalre.
| سرانجام پسر خود را فرستاد، با این تصور که به او احترام خواهند گذاشت. | 37 |
Mogik tik ne ooro negi wuode, koparo ni, ‘Wuoda to gibiro miyo luor.’
| ولی وقتی باغبانها چشمشان به پسر مالک افتاد، به یکدیگر گفتند:”او وارث است؛ پس بیایید او را بکشیم تا باغ مال ما شود.“ | 38 |
“To ka jopur puodhogo noneno wuod wuon puodho, negiwacho e kindgi giwegi ni, ‘Ma e jacham girkeni. Biuru mondo wanege mondo girkeni odongʼnwa.’
| پس او را از باغ بیرون کشیدند و کشتند. | 39 |
Omiyo negimake mi gidire oko mar puoth mzabibu kendo neginege.
| «حالا به نظر شما وقتی صاحب باغ برگردد، با باغبانها چه خواهد کرد؟» | 40 |
“Koro, uparo ni ka wuon puoth mzabibu obiro to angʼo mobiro timo ne jopur puothego?”
| سران قوم جواب دادند: «حتماً انتقام شدیدی از آنان خواهد گرفت و باغ را به باغبانهایی اجاره خواهد داد تا بتواند سهم خود را به موقع از ایشان بگیرد.» | 41 |
Negidwoke niya, “Obiro nego joma achachgo gi nek marach bangʼe oketo puothe mar mzabibuno e lwet jopur mamoko, manyalo miye olembege, ka kinde keyo ogik.”
| آنگاه عیسی از ایشان پرسید: «آیا تا به حال در کتب مقدّس نخوانده‌اید که:”سنگی که معماران دور افکندند، سنگ اصلی ساختمان شده است. این کارِ خداوند است و در نظر ما عجیب می‌نماید“؟ | 42 |
Yesu nowachonegi niya, “Donge usesomo Ndiko mawacho niya, “‘Kidi mane jogedo odagi osedoko kidi motegno moriwo kor ot, Jehova Nyasaye ema osetimo mano, kendo en gima iwuoro ka waneno?’
| «منظورم این است که ملکوت خدا از شما گرفته و به قومی داده خواهد شد که میوۀ آن را بدهند. | 43 |
“Emomiyo anyisou ni pinyruodh Nyasaye ibiro gol kuomu kendo mi oganda machielo ma biro nyago olemo mare.
| اگر کسی روی این سنگ بیفتد، تکه‌تکه خواهد شد؛ و اگر این سنگ بر روی کسی بیفتد، او را له خواهد کرد.» | 44 |
Ngʼato angʼata mopodho kuom kidino notur matindo tindo, to ngʼatno ma kidino ogore kuome noregre ka buru.”
| وقتی کاهنان اعظم و فریسیان متوجه شدند که عیسی دربارهٔ آنان سخن می‌گوید و منظورش از باغبانهای ظالم در این مَثَل، خود آنهاست، | 45 |
Ka jodolo madongo gi jo-Farisai nowinjo ngeche mag Yesu, negingʼeyo ni gin ema nowuoyo kuomgi.
| تصمیم گرفتند او را بکشند، اما از مردم ترسیدند چون همه عیسی را پیامبر می‌دانستند. | 46 |
Negichako manyo yo mane ginyalo makego, to negiluoro oganda, nikech ji nokawe ni en janabi.
