متی 18

1 همان موقع، شاگردان نزد عیسی آمده، پرسیدند: «چه کسی در ملکوت آسمان از همه بزرگتر است.»

Muda bhobhuobhu bhanafunzi bhakahida kwa Yesu ni kun'jobhela, “Niani mbaha mu bhufalme bhwa mbinguni?”

2 عیسی بچۀ کوچکی را صدا زد و او را به میان شاگردان آورد،

Yesu akankuta mwana n'debe akambheka pagati pa bhene, ni kujobha,

3 و گفت: «تا دگرگون نشوید و مانند کودکان نگردید، هرگز نخواهید توانست وارد ملکوت آسمان گردید.

“Kweli nikabhajobhela, kama mtubwi lepi ni kujha kama bhana bhadebe mwibetalepi kujhingila mu ufalme bhwa K'yara.

4 پس، هر که خود را مانند این کودک فروتن سازد، در ملکوت آسمان بزرگترین خواهد بود؛

Hiyo j'hej'hioha j'haikiselesya kama mwana n'debe, munu ojhu ibetakujha mmbaha mu ufalme bhwa K'yara kumbinguni.

5 و هر که به خاطر من چنین کودکی را بپذیرد، در واقع مرا پذیرفته است.

Na yeyote j'ha ikanjamb'elela muana n'debe kwa lihina lya nene an'jamb'elili nene.

6 ولی اگر کسی باعث شود یکی از این کودکان که به من ایمان دارند، ایمانش را از دست بدهد، برای او بهتر است که یک سنگ بزرگ دور گردنش آویخته و به دریا انداخته شود.

Lakini j'hej'hioha j'haibetakusababisya mmonga kati j'ha bhadebe abha bhabhakaniamini kuasi, ibetakuj'ha kinofu kwa munu oj'hu liganga likholo lya kusyaghila likakhongibhwa mu nsingu mwa muene, ni kusopibhwa kul'osi kunyanja.

7 «وای به حال این دنیا که باعث می‌شود مردم ایمانشان را از دست بدهند! البته وسوسۀ گناه همیشه وجود دارد، ولی وای به حال کسی که مردم را وسوسه کند.

Ole kwa dunia kwa ndabha j'ha bhwakati bhwa kudadisibhwa! kwa kuj'ha haina budi kwa nyakati esu kuhida, lakini ole ghwake kwa munu j'hola nyakati e'su sideta kuhida kwa ndabha j'ha muene!

8 اگر دستت یا پایت باعث لغزش تو می‌شود، آن را قطع کن و دور انداز، زیرا بهتر است با یک دست و یک پا وارد حیات شوی، تا اینکه با دو دست و دو پا به آتش ابدی انداخته شوی. (aiōnios g166)

kama kibhoko kya bhebhe au kigolo kikakusababishilayi kudada, uudumulayi ni kuutagha patali nabhi. Kinofu zaidi kwa bhebhe kujhingila mu bhuzima bila kibhoko au kilema, kuliko kutaghibhwa mu muoto bhwa milele akaj'helayi ni mabhoko ghoha ni magolo ghoha. (aiōnios g166)

9 و اگر چشمت باعث لغزش تو می‌گردد، آن را از حدقه درآور و دور انداز، زیرا بهتر است با یک چشم وارد حیات جاوید شوی تا اینکه با دو چشم در آتش دوزخ انداخته شوی. (Geenna g1067)

Kama lihu lya j'hobhi likakudadisiayi ulibhosiayi na ulitaghai kutali nabhi. Na kinofu zaidi kwa bhebhe uj'hingilayi hosi mu bhusima ni lihu limonga, kuliko kutaghibhwa mu muoto bhwa milele ukaj'helayi ni mihu ghoha. (Geenna g1067)

10 «هیچگاه این بچه‌های کوچک را تحقیر نکنید، چون آنها در آسمان فرشتگانی دارند که همیشه در پیشگاه پدر آسمانی من حاضر می‌شوند.

Mulangayi kuj'ha musihidi mukan'jimula mmonga wa abha bhadebe. Kwa ndabha nikabhajobhela kuj'ha kumbinguni bhajhele malaika bha bhene magono ghoha bhakabhulanga bhuso bhwa Tata ghwangu j'haaj'hele kumbinguni.

11 زیرا پسر انسان آمده تا گمشده را نجات بخشد.

(Zingatilayi: Malobhi ghaghibhonekana kama gha mstari ghwa 11, “Kwa kuj'ha Mwana ghwa Adamu ahidili kuokola khela kyakyaj'haghili” ghabhonekene lepi mu nakala bora sya muandi).

12 «اگر مردی صد گوسفند داشته باشد، و یکی از آنها از گله دور بیفتد و گم شود، آن مرد چه می‌کند؟ آیا آن نود و نه گوسفند دیگر را در کوهسار رها نمی‌کند تا به دنبال گوسفند گمشده‌اش برود؟

Mwifikirira kiki? Ikaj'hiaghe munu aj'he ni likondoo mia moja, na limonga likajhagha, je ibetakughaleka tisini na tisa kukid'onda ni kulota kulonda limonga lyalijhaghili?

13 بله، او می‌رود و وقتی آن را پیدا کرد، برای آن یک گوسفند بیشتر شاد می‌شود تا برای آن نود و نه گوسفندی که جانشان در خطر نبوده است.

Na akamalayi kulikabha, kweli nikabhajobhela akamfurahia kuliko bhala tisini na tisa bhabhabeli kujhagha.

14 به همین ترتیب، خواست پدر آسمانی شما این نیست که حتی یکی از این کودکان از دست برود و هلاک گردد.

Fefuefu, sio mapenzi gha Tata ghwinu g'hwa mbinguni kuj'ha mmonga ghwa bhadebe abha ajhangamilayi.

15 «اگر برادری به تو بدی کند، برو و خصوصی با او گفتگو کن و او را متوجهٔ خطایش بساز. اگر سخن تو را گوش گرفت و به تقصیرش اعتراف کرد، برادری را باز یافته‌ای.

Kama ndongobhu akakuselayi, lotayi, kandasiayi dosari j'haj'hiyele kati ya bhebhe ni muene akaj'helayi muene. Kama ibetakup'helekesya bhwibeta kiujha unkerebhwisi ndongobhu.

16 ولی اگر قبول نکرد، این بار با دو یا سه شاهد پیش او برو تا این اشخاص شاهد سخنان تو باشند.

Lakini kama ibetakubela kup'elekesya ntolayi ndongobhu mmonga au bhabhele zaidi pamonga ni bhebhe kwa kuj'ha kwa vinywa fya mashahidi bhabhele au bhadatu kila lilobhi libhwesya kuthibitishibhwa.

17 ولی اگر باز هم به گفته‌های شما گوش نداد، آنگاه موضوع را با کلیسا در میان بگذار؛ و اگر کلیسا به تو حق بدهد و آن برادر باز هم زیر بار نرود، آنگاه کلیسا باید با او همچون یک بیگانه یا باجگیر فاسد رفتار کند.

Na kama ibetakubhapuuzila kubhap'helekesya, lijobhelayi kanisa khenu ekhu, kama ibetakupuuzila kabhele kulip'helekesya kanisa, basi na aj'helayi kama munu bhwa mataifa ni mtoza ushuru.

18 مطمئن باشید که آنچه بر زمین ببندید، در آسمان نیز بسته خواهد شد، و آنچه بر زمین بگشایید، در آسمان نیز گشوده خواهد شد.

Kweli nikabhajobhela, kyokyoha khela kyamwibeta kukidenda kuduniani ni kumbinguni kid'endibhu. na kyokyoha khela kya mwibeta kukidendulila ku duniani ni kumbinguni kid'endulibhu.

19 «این را نیز به شما می‌گویم که اگر دو نفر از شما اینجا بر روی زمین دربارهٔ چیزی که از خدا می‌خواهید با هم یکدل باشید، پدر آسمانی من آن را به شما خواهد داد.

Kabhele nikabhajobhela kama bhanu bhabhele kati j'ha muenga bhakubaliene juu jha khenu kyokyoha khela pa duniani kyabhis'oma, e'lu Tata ghwa nene ghwa kumbinguni ibetakulibhomba.

20 چون هر جا که دو یا سه نفر به نام من جمع شوند، من آنجا در میان آنها حاضرم.»

Kwa kuj'ha bhabhele au bhadatu bhakakusanyikayi pamonga kwa lihina lya nene, Nene njele pagati pa bhene.

21 در این هنگام پطرس پیش آمد و پرسید: «سَرور من، برادری را که به من بدی می‌کند، تا چند مرتبه باید ببخشم؟ آیا هفت بار؟»

Kabhele Petro akahida ni kun'jobhela Yesu, “Bwana, ni mara silenga ndongo bhangu akanikosela ni nene nikan'samehe? Hata mara jha saba?”

22 عیسی جواب داد: «نه، هفتاد مرتبه هفت بار.»

Yesu akan'jobhela, “Nikujobhela lepi mara saba, lakini hata sabini mara saba.

23 آنگاه افزود: «وقایع ملکوت آسمان مانند ماجرای آن پادشاهی است که تصمیم گرفت حسابهای خود را تسویه کند.

Kwa ndabha ejhu bhufalme bhwa mbinguni ni sawa ni mfalme mmonga jhaalondeghe kwisahihisha hesabu kuhoma kwa bhatumwa bha muene.

24 در جریان این کار، یکی از بدهکاران را به دربار آوردند که مبلغ هنگفتی به پادشاه بدهکار بود.

Bho abhwanji kusahihisha hesabu, mtumwa mmonga akaletibhwa kwa muene ambajhe an'dajheghe talanta elfu kumi.

25 اما چون پول نداشت قرضش را بپردازد، پادشاه دستور داد در مقابل قرضش، او را با زن و فرزندان و تمام دارایی‌اش بفروشند.

Kwa kujha ajhelepi ni njela jha kulepa, bwana ghwa muene akalaghisya aghosibhwayi, n'dala munu pamonga ni bhana munu ni khila khenu kyaajhe nakhu, ni mal'epu ghabhombekayi.

26 ولی آن مرد بر پاهای پادشاه افتاد و التماس کرد و گفت:”ای پادشاه استدعا دارم به من مهلت بدهید تا همهٔ قرضم را تا به آخر تقدیم کنم.“

Hivyo mtumwa akabina, akapiga magoti m'bele jha muene, akajobha, 'Bwana, uj'helayi ni bhuvumilivu pamonga ni nene, na nibetakulepa khila khenu.'

27 پادشاه دلش به حال او سوخت و او را آزاد کرد و قرضش را بخشید.

Hivyo bwana ghwa j'hola n'tumwa, kwa kuj'ha asukumibhu sana ni huruma andekhesili ni kun'samehe lideni e'lu

28 ولی وقتی این بدهکار از دربار پادشاه بیرون آمد، فوری به سراغ همکارش رفت که فقط صد دینار از او طلب داشت. پس گلوی او را فشرد و گفت:”زود باش، بدهی‌ات را بپرداز!“

Lakini n'tumwa j'hola akabhoka ni kunkabha mmonga kati j'ha bhatumwa bhajhinu, jhaajhele akan'dai denari mia. Akamfuta, akankaba pa nkoromelu, ni kun'jobhela, 'Nil'epai khela kyanikudai.'

29 بدهکار بر پاهای او افتاد و التماس کرد:”خواهش می‌کنم مهلتی به من بده تا تمام بدهی‌ات را بپردازم.“

Lakini y'ola n'tumwa njinu akabina ni kun'sihi sana akajobha, 'Ujhelayi ni bhuvumilivu nani, na nibetakul'epa.'

30 اما طلبکار راضی نشد و او را به زندان انداخت تا پولش را تمام و کمال بپردازد.

Lakini n'tumwa j'hola ghwa kubhwandelu abelili. Badala j'hiake, akalota ni kun'tagha gerezani, mpaka pa ibeta kundepa khela kyaakan'dai.

31 وقتی دوستان این شخص ماجرا را شنیدند، بسیار اندوهگین شدند و به حضور پادشاه رفته، تمام جریان را به عرض او رساندند.

Na bho bhabhuene bhatumwa bhajhinu khela kya kitokili. Bhasikitishibu sana. Bhakahida ni kun'jobhela bwana ghwa bhene kila khenu kya kyah'omili.

32 پادشاه بلافاصله آن مرد را خواست و به او فرمود:”ای ظالم بدجنس! من محض خواهش تو آن قرض کلان را بخشیدم.

Ndipo y'ola bwana ghwa mtumwa j'hola akan'kuta, ni kun'jobhela, 'Ewe n'tumwa mwovu, nikakusamehe bhebhe lideni lyangu lyoha kwa ndabha ukan'somili muni.

33 آیا حقش نبود تو هم به این همکارت رحم می‌کردی، همان‌طور که من به تو رحم کردم؟“

Je! Ulondekaghelepi kujha ni huruma kwa n'tumwa njinu, kama nene kyanikuhurumili bhebhe?

34 پادشاه بسیار غضبناک شد و دستور داد او را به زندان بیندازند و شکنجه دهند، و تا دینار آخر قرضش را نپرداخته، آزادش نکنند.

Bwana ghwa muene akadada ni kun'kabidhi kwa bhala bhatesaji mpaka pa ibetakulepa kiasi kyoha kyaadaibhweghe.

35 «بلی، و اینچنین پدر آسمانی من با شما رفتار خواهد کرد اگر شما برادرتان را از ته دل نبخشید.»

Efyo ndo dadi j'hangu ghwa kumbinguni kyaibetakubhabhombela, kama kila mmonga ghwinu ibetalepi kun'samehe ndongo munu kuhomela ghwa muene.”