مَرقُس 14
| دو روز به عید پِسَح مانده بود. در ایام این عید، یهودیان فقط نان فطیر می‌خوردند. کاهنان اعظم و علمای دین هنوز در پی فرصت می‌گشتند تا عیسی را بی‌سر و صدا دستگیر کنند و بکشند. | 1 |
It was now two days before the Festival of the Passover and the Unleavened bread. The Chief Priests and the Teachers of the Law were looking for an opportunity to arrest Jesus by stealth, and to put him to death;
| ولی می‌گفتند: «در روزهای عید نمی‌توان این کار را کرد مبادا مردم سر به شورش بگذارند.» | 2 |
for they said: “Not during the Festival, for fear of a riot.”
| در این هنگام، عیسی در بیت‌عنیا در خانهٔ شمعون جذامی میهمان بود. وقت شام، زنی با یک شیشه عطر گرانبها از سُنبُل خالص وارد شد و شیشه را باز کرد و عطر را بر سر عیسی ریخت. | 3 |
When Jesus was still at Bethany, in the house of Simon the leper, while he was at table, a woman came with an alabaster jar of choice spikenard perfume of great value. She broke the jar, and poured the perfume on his head.
| بعضی از حضار از این عمل ناراحت شده، به یکدیگر گفتند: «افسوس! چرا عطر به این گرانی به‌هدر رفت؟ | 4 |
Some of those who were present said to one another indignantly: “Why has the perfume been wasted like this?
| می‌شد آن را به سیصد سکۀ نقره بفروشیم و پولش را به فقرا بدهیم.» به این ترتیب، آن زن را سخت سرزنش کردند. | 5 |
This perfume could have been sold for more than thirty pounds, and the money given to the poor.”
| ولی عیسی گفت: «کاری به کار او نداشته باشید! چرا او را آزار می‌دهید؟ او کار نیکویی در حق من کرده است. | 6 |
“Let her alone,” said Jesus, as they began to find fault with her, “why are you troubling her? This is a beautiful deed that she has done for me.
| فقرا همیشه دور و بر شما هستند، هرگاه بخواهید می‌توانید کمکشان کنید. ولی من مدت زیادی با شما نخواهم بود. | 7 |
You always have the poor with you, and whenever you wish you can do good to them; but you will not always have me.
| این زن هر چه از دستش برمی‌آمد، انجام داد. در واقع بدن مرا پیشاپیش برای دفن، تدهین کرد. | 8 |
She has done what she could; she has perfumed my body beforehand for my burial.
| براستی به شما می‌گویم، در هر نقطهٔ جهان که انجیل موعظه شود، خدمتی نیز که این زن به من کرد، ذکر خواهد شد.» | 9 |
And I tell you, wherever, in the whole world, the Good News is proclaimed, what this woman has done will be told in memory of her.”
| آنگاه یهودای اسخریوطی که یکی از دوازده شاگرد بود، نزد کاهنان اعظم رفت تا عیسی را به ایشان تسلیم کند. | 10 |
After this, Judas Iscariot, one of the Twelve, went to the Chief Priests, to betray Jesus to them.
| کاهنان وقتی دانستند به چه منظور آمده است، بسیار شاد شدند و به او وعدۀ پول دادند. او نیز در پی فرصت می‌گشت تا عیسی را به ایشان تسلیم کند. | 11 |
They were glad to hear what he said, and promised to pay him. So he looked for a way to betray Jesus opportunely.
| در روز اول عید فطیر که در آن برۀ پِسَح را قربانی می‌کردند، شاگردان عیسی پرسیدند: «کجا می‌خواهی برایت تدارک ببینیم تا شام پِسَح را بخوری؟» | 12 |
On the first day of the Festival of the Unleavened bread, when it was customary to kill the Passover lambs, his disciples said to Jesus: “Where do you wish us to go and make preparations for your eating the Passover?”
| عیسی دو نفر از ایشان را به اورشلیم فرستاد تا شام را حاضر کنند و گفت: «وقتی داخل شهر شوید، مردی با کوزه‌ای آب در دست به شما بر می‌خورد. به دنبال او بروید. | 13 |
Jesus sent forward two of his disciples and said to them: “Go into the city, and there a man carrying a pitcher of water will meet you; follow him;
| به هر خانه‌ای که داخل شد، به صاحب آن خانه بگویید،”استادمان ما را فرستاده است تا اتاقی را که برای ما حاضر کرده‌ای تا امشب شام پِسَح را بخوریم، به ما نشان دهی.“ | 14 |
and, wherever he goes in, say to the owner of the house ‘The Teacher says — Where is my room where I am to eat the Passover with my disciples?’
| او شما را به بالاخانه، به یک اتاق بزرگ و مفروش و آماده خواهد برد. شام را همان جا تدارک ببینید.» | 15 |
He will himself show you a large upstairs room, set out ready; and there make preparations for us.”
| پس آن دو شاگرد به شهر رفتند و همه چیز را همان‌طور که عیسی گفته بود یافتند و شام پسَح را در آنجا تدارک دیدند. | 16 |
So the disciples set out and went into the city, and found everything just as Jesus had told them; and they prepared the Passover.
| هنگام شب، عیسی و بقیهٔ شاگردان رسیدند. | 17 |
In the evening he went there with the Twelve,
| وقتی دور سفره نشستند، عیسی گفت: «براستی به شما می‌گویم که یکی از شما به من خیانت خواهد کرد. بله، یکی از خود شما که اینجا با من شام می‌خورد.» | 18 |
and when they had taken their places and were eating, Jesus said: “I tell you that one of you is going to betray me — one who is eating with me.”
| همه از این سخن غمگین شدند و یکی پس از دیگری از او پرسیدند: «من که آن شخص نیستم؟» | 19 |
They were grieved at this, and began to say to him, one after another: “Can it be I?”
| عیسی جواب داد: «یکی از شما دوازده نفر است، همان که نان خود را با من در این کاسه فرو می‌بَرَد. | 20 |
“It is one of you Twelve,” said Jesus, “the one who is dipping his bread beside me into the dish.
| پسر انسان باید بمیرد، همان‌طور که در کتب مقدّس دربارۀ او نوشته شده است. اما وای به حال آنکه او را تسلیم دشمن می‌کند. برای او بهتر می‌بود که هرگز به دنیا نمی‌آمد.» | 21 |
True, the Son of Man must go, as Scripture says of him, yet alas for that man by whom the Son of Man is being betrayed! For that man ‘it would be better never to have been born!’”
| وقتی شام می‌خوردند، عیسی نان را برداشت و شکر نمود؛ سپس آن را تکه‌تکه کرد و به شاگردان داد و فرمود: «بگیرید، این بدن من است.» | 22 |
While they were eating, Jesus took some bread, and, after saying the blessing, broke it, and gave it to them, and said: “Take it; this is my body.”
| پس از آن جام شراب را برداشت، شکر کرد و به ایشان داد و همه از آن نوشیدند. | 23 |
Then he took a cup, and, after saying the thanksgiving, gave it to them, and they all drank from it.
| آنگاه به ایشان فرمود: «این خون من است که با آن، پیمان جدید میان خدا و قومش را مهر می‌کنم. خون من در راه بسیاری ریخته می‌شود. | 24 |
“This is my Covenant-blood,” he said, “which is poured out on behalf of many.
| براستی به شما می‌گویم که دیگر از این محصول انگور نخواهم نوشید تا روزی که آن را در ملکوت خدا، تازه بنوشم.» | 25 |
I tell you that I shall never again drink of the juice of the grape, until that day when I shall drink it new in the Kingdom of God.”
| سپس سرودی خواندند و به سوی کوه زیتون به راه افتادند. | 26 |
They then sang a hymn, and went out up the Mount of Olives,
| آنگاه عیسی به ایشان فرمود: «همهٔ شما مرا تنها می‌گذارید. چون در کتب مقدّس نوشته شده که خدا چوپان را می‌زند و گوسفندان پراکنده می‌شوند. | 27 |
presently Jesus said to them: “All of you will fall away; for Scripture says — ‘I will strike down the Shepherd, and the sheep will be scattered.’
| اما پس از زنده شدنم، به جلیل خواهم رفت و شما را در آنجا خواهم دید.» | 28 |
Yet, after I have risen, I shall go before you into Galilee.”
| پطرس گفت: «حتی اگر همه تو را تنها بگذارند، من از کنارت دور نخواهم شد.» | 29 |
“Even if every one else falls away,” said Peter, “yet I shall not.”
| عیسی به او گفت: «باور کن که همین امشب، پیش از آنکه خروس دو بار بانگ بزند، تو سه بار مرا انکار کرده، خواهی گفت که مرا نمی‌شناسی!» | 30 |
“I tell you,” answered Jesus, “that you yourself today — yes, this very night — before the cock crows twice, will disown me three times.”
| ولی پطرس گفت: «حتی اگر لازم باشد، با تو خواهم مرد، ولی هرگز تو را انکار نخواهم کرد!» بقیه شاگردان نیز چنین گفتند. | 31 |
But Peter vehemently protested: “Even if I must die with you, I shall never disown you!” And they all said the same.
| سپس به یک باغ زیتون رسیدند، که به باغ جتسیمانی معروف بود. عیسی به شاگردان خود گفت: «شما اینجا بنشینید تا من بروم دعا کنم.» | 32 |
Presently they came to a garden known as Gethsemane, and Jesus said to his disciples “Sit down here while I pray.”
| او پطرس، یعقوب و یوحنا را نیز با خود برد. در حالی که پریشانی و اضطراب وجود او را فرا گرفته بود، | 33 |
He took with him Peter, James, and John; and began to show signs of great dismay and deep distress of mind.
| به ایشان گفت: «از شدت حزن و اندوه، در آستانۀ مرگ هستم. شما همین‌جا بمانید و با من بیدار باشید.» | 34 |
“I am sad at heart,” he said, “sad even to death; wait here, and watch.”
| سپس کمی دورتر رفت و بر زمین افتاده، دعا کرد که اگر ممکن باشد از رنج و عذابی که برایش مقدر است، دور بماند. | 35 |
Going on a little further, he threw himself on the ground, and began to pray that, if it were possible, he might be spared that hour.
| او دعا کرده، گفت: «اَبّا، ای پدر، هر کاری نزد تو امکان‌پذیر است. پس این جام رنج و عذاب را از مقابل من بردار. اما خواست تو را می‌خواهم، نه خواست خود را.» | 36 |
“Abba, Father,” he said, “all things are possible to thee; take away this cup from me; yet, not what I will, but what thou willest.”
| آنگاه نزد آن سه شاگرد برگشت و دید که در خوابند. پس به پطرس گفت: «شمعون! خوابی؟ نتوانستی حتی یک ساعت با من بیدار بمانی؟ | 37 |
Then he came and found the three Apostles asleep. “Simon,” he said to Peter, “are you asleep? Could not you watch for one hour?
| بیدار بمانید و دعا کنید تا وسوسه بر شما غلبه نکند. روحْ تمایل دارد، اما جسم ضعیف است.» | 38 |
Watch and pray,” he said to them all, “that you may not fall into temptation. True, the spirit is eager, but human nature is weak.”
| باز رفت و همان دعا را کرد. | 39 |
Again he went away, and prayed in the same words;
| وقتی بازگشت، دید که هنوز در خوابند، چون نمی‌توانستند پلکهایشان را باز نگاه دارند و نمی‌دانستند چه بگویند. | 40 |
and coming back again he found them asleep, for their eyes were heavy; and they did not know what to say to him.
| وقتی برای بار سوم برگشت، گفت: «آیا هنوز در خوابید و استراحت می‌کنید؟ بس است! اکنون زمان مقرر فرا رسیده است و پسر انسان در چنگ بدکاران گرفتار می‌شود. | 41 |
A third time he came, and said to them: “Sleep on now, and rest yourselves. Enough! My time has come. Hark! the Son of Man is being betrayed into the hands of wicked men.
| برخیزید، باید برویم. نگاه کنید، این هم تسلیم کنندۀ من!» | 42 |
Up, and let us be going. Look! my betrayer is close at hand.”
| سخن عیسی هنوز به پایان نرسیده بود که یهودا، یکی از دوازده شاگرد عیسی، از راه رسید؛ عده‌ای بسیار نیز با شمشیر و چوب و چماق او را همراهی می‌کردند. آنان از طرف کاهنان اعظم و سران قوم یهود آمده بودند. | 43 |
And just then, while he was still speaking, Judas, who was one of the Twelve, came up; and with him a crowd of people, with swords and clubs, sent by the Chief Priests, the Teachers of the Law, and the Councillors.
| تسلیم‌کنندۀ او یهودا، به همراهان خود گفته بود: «هر که را ببوسم، همان است؛ او را بگیرید.» | 44 |
Now the betrayer had arranged a signal with them. “The man whom I kiss,” he had said, “will be the one; arrest him and take him away safely.”
| پس به محض اینکه یهودا رسید، نزد عیسی رفت و گفت: «استاد!» و او را بوسید. | 45 |
As soon as Judas came, he went up to Jesus at once, and said: “Rabbi!” and kissed him.
| آنان نیز عیسی را گرفتند و محکم بستند تا ببرند. | 46 |
Then the men seized Jesus, and arrested him.
| ولی یکی از آنان که همراه عیسی بود، شمشیر خود را کشید و با یک ضربه، گوش غلام کاهن اعظم را برید. | 47 |
One of those who were standing by drew his sword, and struck at the High Priest’s servant, and cut off his ear.
| عیسی گفت: «مگر من دزد فراری هستم که با چوب و چماق و شمشیر به سراغم آمده‌اید؟ | 48 |
But Jesus interposed, and said to the men: “Have you come out, as if after a robber, with swords and clubs, to take me?
| چرا در معبد مرا نگرفتید؟ من که هر روز در آنجا بودم و تعلیم می‌دادم. ولی لازم است تمام اینها اتفاق بیفتد تا پیشگویی کلام خدا جامۀ عمل بپوشد.» | 49 |
I have been among you day after day in the Temple Courts teaching, and yet you did not arrest me; but this is in fulfilment of the Scriptures.”
| در این گیرودار، تمام شاگردان او را تنها گذاشته، فرار کردند. | 50 |
And all the Apostles forsook him, and fled.
| جوانی نیز از پشت سرشان می‌آمد که فقط پارچه‌ای بر خود انداخته بود. چون کوشیدند او را بگیرند، | 51 |
One young man did indeed follow him, wrapped only in a linen sheet. They tried to arrest him;
| پارچه را در دست آنها رها کرد و عریان پا به فرار گذاشت. | 52 |
but he left the sheet in their hands, and fled naked.
| پس عیسی را به خانهٔ کاهن اعظم بردند. بی‌درنگ، تمام کاهنان اعظم و مشایخ و علمای دین در آنجا جمع شدند. | 53 |
Then they took Jesus to the High Priest; and all the Chief Priests, the Councillors, and the Teachers of the Law assembled.
| پطرس نیز از دور به دنبال عیسی می‌آمد تا وارد خانهٔ کاهن اعظم شد و میان سربازان، کنار آتش نشست. | 54 |
Peter, who had followed Jesus at a distance into the court-yard of the High Priest, was sitting there among the police-officers, warming himself at the blaze of the fire.
| در داخل خانه، کاهنان اعظم و اعضای شورای عالی یهود سعی می‌کردند علیه عیسی مدرکی به دست آورند تا بتوانند به مرگ محکومش کنند، اما موفق نشدند مدرکی علیه او بیابند. | 55 |
Meanwhile the Chief Priest and the whole of the High Council were trying to get such evidence against Jesus as would warrant his being put to death, but they could not find any;
| چند نفر نیز شهادت دروغ دادند ولی گفته‌هایشان با هم یکسان نبود. | 56 |
for, though there were many who gave false evidence against him, yet their evidence did not agree.
| سرانجام، بعضی برخاسته، به دروغ علیه او شهادت داده، گفتند: | 57 |
Presently some men stood up, and gave this false evidence against him —
| «ما شنیدیم که می‌گفت من این معبد را که با دست انسان ساخته شده است، خراب می‌کنم و بدون کمک دست انسان، در عرض سه روز، معبدی دیگر می‌سازم.» | 58 |
“We ourselves heard him say ‘I will destroy this Temple made with hands, and in three days build another made without hands.’”
| ولی این تهمت نیز به جایی نرسید. | 59 |
Yet not even on that point did their evidence agree.
| آنگاه کاهن اعظم در حضور شورای عالی برخاست و از عیسی پرسید: «خوب، چه می‌گویی؟ آیا آنچه می‌گویند صحت دارد؟» | 60 |
Then the High Priest stood forward, and questioned Jesus. “Have you no answer to make?” he asked. “What is this evidence which these men are giving against you?”
| عیسی خاموش ماند و پاسخی نداد. پس کاهن اعظم پرسید: «آیا تو مسیح، پسر خدای متبارک هستی؟» | 61 |
But Jesus remained silent, and made no answer. A second time the High Priest questioned him. “Are you,” he asked, “the Christ, the Son of the Blessed One?”
| عیسی گفت: «هستم، و پسر انسان را خواهید دید که به دست راست خدا نشسته، بر ابرهای آسمان می‌آید.» | 62 |
“I am,” replied Jesus, “and you shall all see the Son of Man sitting on the right hand of the Almighty; and ‘coming in the clouds of heaven’.”
| کاهن اعظم یقۀ لباس خود را درید و فریاد زد: «دیگر چه نیاز به شاهد داریم؟ | 63 |
At this the High Priest tore his vestments. “Why do we want any more witnesses?” he exclaimed.
| خودتان شنیدید که کفر گفت. چه رأی می‌دهید؟» همگی فتوا دادند که باید بمیرد. | 64 |
“You heard his blasphemy? What is your verdict?” They all condemned him, declaring that he deserved death.
| آنگاه برخی از آنها بر صورتش آب دهان می‌انداختند و چشمانش را می‌بستند و به صورتش سیلی می‌زدند و با ریشخند می‌گفتند: «نبوّت کن!» نگهبانان نیز به‌هنگام بردنش، او را می‌زدند. | 65 |
Some of those present began to spit at him, and to blindfold his eyes, and strike him, saying, as they did so, “Now play the Prophet!” and even the police-officers received him with blows.
| اما پطرس هنوز پایین، در حیاط بود. در آن حال، یکی از کنیزان کاهن اعظم نیز به آنجا آمد | 66 |
While Peter was in the court-yard down below, one of the High Priest’s maidservants came up;
| و او را دید که کنار آتش خود را گرم می‌کند؛ پس به او خیره شد و گفت: «مثل اینکه تو هم با عیسای ناصری بودی!» | 67 |
and, seeing Peter warming himself, she looked closely at him, and exclaimed: “Why, you were with Jesus, the Nazarene!”
| پطرس انکار کرد و گفت: «نمی‌دانم چه می‌گویی!» و به گوشهٔ دیگر حیاط رفت. همان وقت خروس بانگ زد. | 68 |
But Peter denied it. “I do not know or understand what you mean,” he replied. Then he went out into the porch;
| آن کنیز دوباره پطرس را دید و به دیگران گفت: «او را می‌بینید؟ او هم یکی از آنهاست!» | 69 |
and there the maidservant, on seeing him, began to say again to the by-standers: “This is one of them!”
| باز پطرس انکار کرد. کمی بعد، دیگران که دور آتش بودند، به او گفتند: «تو باید یکی از آنها باشی، چون لهجه‌ات جلیلی است!» | 70 |
But Peter again denied it. Soon afterwards the bystanders again said to him: “You certainly are one of them; why you are a Galilean!”
| پطرس لعنت کرد و قسم خورد که من او را نمی‌شناسم. | 71 |
But he began to swear with the most solemn imprecations: “I do not know the man you are speaking about.”
| بار دوم خروس بانگ زد و پطرس گفتهٔ عیسی را به یاد آورد که به او گفته بود: «پیش از آنکه خروس دو بار بانگ بزند، تو سه بار مرا انکار خواهی کرد.» پس سخت اندوهگین شد و گریست. | 72 |
At that moment, for the second time, a cock crowed; and Peter remembered the words that Jesus had said to him — ‘Before a cock has crowed twice, you will disown me three times’; and, as he thought of it, he began to weep.
