لوقا 2
| در آن زمان، اوگوستوس، قیصر روم، فرمان داد تا مردم را در تمام سرزمینهای تحت سُلطه امپراتوری‌اش سرشماری کنند. | 1 |
Lino mulayo mazuba, kwakasika akuti oyo siza Agasitasi wakatamuna mulumbe kulayilila kuti kubalwa kwachitwe kwabantu boonse bapona munyika.
| این اولین سرشماری زمانی صورت گرفت که کورینیوس بر سوریه فرمان می‌راند. | 2 |
Oku kwakali kubalwa kutanzi kwakachitwa chiindi kkwiniliyasi nakali mwendelezyi wa Siliya.
| برای شرکت در سرشماری، هر شخص می‌بایست به شهر آبا و اجدادی خود می‌رفت. | 3 |
Aboobo muntu woonse wakiinka kudolopo lyakwe kuti akalembesye kubalwa
| از این رو، یوسف نیز از شهر ناصره در دیار جلیل، به زادگاه داوود پادشاه یعنی بیت‌لحم در دیار یهودیه رفت زیرا او از نسل داوود پادشاه بود. | 4 |
Josefa alakwe wakinka atala kuzwa ku Galile, kuzwa kudolopo lya Nazaleta, kuya kuJudiy, kuya kudolopo lyaDavida, oyo utegwa Betelehema, nkaambo wakali wang'anda a lunyungu lwaDavida.
| مریم نیز که نامزد یوسف بود و آخرین روزهای بارداری خود را می‌گذراند، همراه او رفت تا ثبت نام کند. | 5 |
Wakayinka ooko kuti akalembesye aantomwe a Meli, ooyo ngwakatuminide alumwi wakali aatambu.
| هنگامی که در بیت‌لحم بودند، وقت وضع حمل مریم فرا رسید، | 6 |
Lino kwakasika kuti biyo nibakachiliko oko, ichindi chakasika chakwe kuti atumbuke mwana wakwe.
| و نخستین فرزند خود را که پسر بود، به دنیا آورد و او را در قنداقی پیچید و در آخوری خوابانید، زیرا در مسافرخانهٔ آنجا برای ایشان جا نبود. | 7 |
Wakatumbuka mwana mulombe, mwana mutanzi wakwe, alimwi wakamuputila mumalembo akasala malamfu alimwi wamulazika muchata, nkaambo tekwakalikwe busena bulabo munga'nda yabenzu.
| در دشتهای اطراف آن شهر، چوپانانی بودند که شبانگاه از گله‌های خود مراقبت می‌کردند. | 8 |
Kwakaliwo bembeli mubusena obo bakalikukkala mumyuunda, kabalo kulinda butanga bwabo mansiku.
| آن شب، ناگهان فرشته‌ای در میان ایشان ظاهر شد و نور جلال خداوند در اطرافشان تابید و ترس همه را فرا گرفت. | 9 |
Mungelo wamulami wakaboneka kuli mbabo, alimwi abulemu bwaMwami bwaka yubununwa alimbababo, alimwi bakazula akuyowa kupati.
| اما فرشته به ایشان اطمینان خاطر داد و گفت: «مترسید! من حامل مژده‌ای برای شما هستم، مژده‌ای شادی‌بخش برای همهٔ مردم! | 10 |
Mpawo mungelo wakamba wakati, “Mutayowinkambo ndamwetela makani mabotu ayo atazo yete kukondwa kupati kubantu boonse.
| و آن این است که همین امروز در شهر داوود، نجات‌دهنده‌ای برای شما زاده شد، همان که مسیح و خداوند است. | 11 |
Sunu mufuli wazyalilwa ndinywe mudolopo lyaDavida nguKKilisto mwami!
| علامت درستی سخن من این است که نوزادی را خواهید دید که در قنداق پیچیده و در آخور خوابانیده‌اند.» | 12 |
Echi nchichitondezyo chitakapegwe kuli ndinywe. Mulojana mwana kaputilidwe mulembo likasalaalimwi kalede luchaata.”
| ناگهان گروه بیشماری از فرشتگان آسمانی به آن فرشته پیوستند. آنان در ستایش خدا، می‌سرائیدند و می‌گفتند: | 13 |
Mpawo mpawo kwakaliwo antomwe abangelo biingi loko bazwa kujulu, kulumbaizya Leza alimwi kabati,
| «خدا را در آسمانها جلال باد و بر زمین، در میان مردمی که خدا را خشنود می‌سازند، آرامش و صفا برقرار باد!» | 14 |
“Bulemu kuli Leza usumpukide, alimwi ngakube luumuno munyika akati kabantu amwi amoyo ngwaboteledwe.” Amwi malembo achiindi achi Greeki alakupeleta kusiyenesiyene oko kubona kwaamba kwamabala abili akonzya kwaamba zilikumamanino amabala mache a muchala 14, yabili nkili njiyandisigwa. Kubona kwaamba nkoku.” chiyandisisyo chibotu kubantu kana akati kabantu alumwi awoyo we (LEZA) ngwabo teledwe
| چون فرشتگان به آسمان بازگشتند، چوپانان به یکدیگر گفتند: «بیایید به بیت‌لحم برویم و این واقعهٔ عجیب را که خداوند خبرش را به ما داده است، به چشم ببینیم.» | 15 |
Kwakaba kuti awo bangelo kabali bayinka kuzwa alimbabo kuya kujulu, bembeli bakati kuli umwi awumwi, “ngatwiinke lino ku Betelehema alimwi tukabone echi chintu chachitika, echo Mwami nchatuyubnwida.
| پس با شتاب به بیت‌لحم رفتند و مریم و یوسف را پیدا کردند. آنگاه نوزاد را دیدند که در آخوری خوابیده است. | 16 |
Bakafwambanina nkuko alumwi bakujana Malia, Josefa, amwana oyo wakalede muchata
| چوپانان بی‌درنگ ماجرا را به گوش همه رساندند و سخنانی را که فرشته درباره نوزاد گفته بود، بازگو کردند. | 17 |
Kuzwawo abo nibakabamubona, bakazibisya ezyo zimbakali babuzigwa bo atala amwana.
| هر که گفته‌های آنان را می‌شنید، حیرت‌زده می‌شد. | 18 |
Boonse abo bakamvwa bakagamba kuli zezyo zyakambwa abembeli.
| اما مریم، تمام این رویدادها را در دل خود نگاه می‌داشت و اغلب دربارهٔ آنها به فکر فرو می‌رفت. | 19 |
Pesi Maliya wakali kuyeya a makani ngakali wamvwa, wakalondolawo mumoyo wakwe.
| پس چوپانان به صحرا نزد گله‌های خود بازگشتند و به سبب آنچه مطابق گفتهٔ فرشتگان دیده و شنیده بودند، خدا را سپاس می‌گفتند. | 20 |
Bembeli bakabweda kabalumbaizya akutembawula Leza kuli zyoonse ezyo zibakamvwa akubona, mbuli mbubaka mbilwa.
| در روز هشتم تولد نوزاد، در مراسم ختنهٔ او، نامش را عیسی گذاشتند، یعنی همان نامی که فرشته پیش از باردار شدن مریم، برای او تعیین کرده بود. | 21 |
Elyo kwakiinda mazuba masanu aatatu, elyo nakabalulwa, wakuzikwa wategwa Jsu, izina ndyakapedwe amungelo musule katana mintwa mwida
| روزی که قرار بود والدین عیسی به اورشلیم، به خانۀ خدا بروند و مطابق شریعت موسی، مراسم طهارت خود را بجا آورند، عیسی را نیز به آنجا بردند تا به خداوند وقف کنند؛ | 22 |
Elyo ilangililwa mweelwe yamazuba akulisalazya kwabo nakiinda, mbuli mumulawo waMozesi, bo bakamweta kuchikombelo kuJelusalema kulomupeda kumwaami.
| زیرا در شریعت آمده بود که پسر ارشد هر خانواده باید وقف خداوند گردد. | 23 |
Mbuli mbukulembedwe mumulawu wamwami, “woonse mwana mulombe ujula ida ulo bikkwa kumbali kuMwami.”
| پس والدین عیسی برای طهارت خود، قربانی لازم را تقدیم کردند، که مطابق شریعت می‌بایست دو قمری یا دو جوجه کبوتر باشد. | 24 |
Abobo bakapa chipaizyo mbuli ezyo zyakambidwe mumulawu wamwana, “inziba zibili nabana bankuilimba.
| در آن زمان مردی صالح، خداترس و پر از روح‌القدس، به نام شمعون، در اورشلیم زندگی می‌کرد. او در انتظار بود تا مسیح ظهور کند و اسرائیل را نجات بخشد. | 25 |
Amubone kwakali mwalumi muJelusalema ula zina litegwa Simiyoni, alumwi oyo mwalumi wakali luleme a kulipeda. Wakali kalangilila kumbilizigwa kwabaIzilayeli, alubo muuya usalala wakala tala anguwe.
| روح‌القدس بر او آشکار ساخته بود که تا مسیح موعود را نبیند، چشم از جهان فرو نخواهد بست. | 26 |
Zyakali zyayubununwa kuli nguwe amuya usalala kutitakozobona lufu katanakubona uNanikidwewaMwami.
| آن روز، روح‌القدس او را هدایت کرد که به خانۀ خدا برود؛ و هنگامی که یوسف و مریم، عیسای کوچک را آوردند تا مطابق شریعت، به خدا وقف کنند، | 27 |
Kazulwidwa aMuuya, Simiyoni waka sika muchikombelo. Elyo bazyali bakanjizya mukati mwana Jeso, kulo muchitila mbuli chiyanza chabo chamulawo.
| شمعون، او را در آغوش کشید و خدا را ستایش کرد و گفت: | 28 |
Wakamubweza mumaboko aakwe alimwi walumbaizya Leza, alimwi wakati,
| «خداوندا، اکنون دیگر می‌توانم با خیالی آسوده چشم از جهان فرو بندم، همان‌طور که قول داده بودی. | 29 |
“Lino leka mulandawako ayiinde mulumuno, mwami, mbuli ijwi lyako.
| با چشمان خود نجات تو را دیده‌ام، | 30 |
Nkaambo menso angu abona lufutuko lwako,
| نجاتی که برای همۀ ملتها آماده کرده‌ای. | 31 |
olo mbwakambilwa abuliwo bwabantu boonse.
| او همچون نوری بر دیگر قومها خواهد تابید و مایه سربلندی قوم تو، بنی‌اسرائیل، خواهد شد!» | 32 |
“Mumuni wachiyubunuzyo kuli bamasi alimwi bulemu kubantu bako izilayeli.”
| یوسف و مریم مات و مبهوت ایستاده بودند و از آنچه درباره عیسی گفته می‌شد، به شگفت آمده بودند. | 33 |
Wisi abanyina, bakagambilwa aatala azintu zyakalikwaambulwa aatala amwana wabo.
| اما شمعون برای ایشان دعای خیر کرد. سپس به مریم، مادر کودک گفت: «این کودک تعیین شده تا باعث افتادن و برخاستن بسیاری از بنی‌اسرائیل شود، و آیتی باشد که بر علیه‌اش سخن بگویند، | 34 |
Simiyoni wakabalongezya mpawo wakati kuli banyina, “Amulange mwana ooyu ulisalidwe kuti kube kuwa akusumpulwa kwabamwi bantu biingi muli Izirayeli achitondeezyo chikakidwe -
| و بدین طور افکار دلهای بسیاری آشکار خواهد شد. شمشیری نیز به قلب تو فرو خواهد رفت!» | 35 |
alimwi ipanga liyoyasa muuya wako - kuchitila kuti myoyo myiingi ikayubununwe.”
| در معبد زنی می‌زیست به نام آنّا، دختر فنوئیل از قبیلهٔ اشیر که بسیار سالخورده بود. او پس از هفت سال زندگی زناشویی، شوهرش را از دست داده بود | 36 |
Musinsimi mwanakazi uutegwa Ana wakaliwo. Wakali mwana musimbi waFanuwelo kuzwa kumukowa wa Asha. Wakali wapona amulumi wakwe minyaka ili musanu ayibili kuzwa kubusimbi bwakwe.
| و تا هشتاد و چهار سالگی همچنان بیوه مانده بود. آنّا هرگز معبد را ترک نمی‌کرد، بلکه شب و روز، با روزه و دعا به عبادت مشغول بود. | 37 |
Alimwi wakali mukamufu kwamwinyaka ili makumi musanu aatatu atune. Takwe nakazwide muchikombelo pesi wakali kubelekela kulyimya a kukomba mansiku, asikati.
| هنگامی که شمعون با یوسف و مریم سخن می‌گفت، آنّا نیز وارد شده، خدا را شکر نمود و به تمام کسانی که چشم به راه ظهور رهایی‌دهندۀ اورشلیم بودند، دربارۀ آن طفل سخن گفت. | 38 |
Kuli ndilelyo wola wakaswena afwifwi kuli mbabo almwi wakatalika kupa kulumba kuli Leza, alimwi wakambula alubo aatala amwana kubantu boonse abo bakali kulindila kufutulwa kwaJelusalema.
| یوسف و مریم، پس از اجرای مراسم دینی، به شهر خود ناصره در ایالت جلیل، بازگشتند. | 39 |
Eelyo aabo boonse nibakamanisya nzibakeelede kuchitambuli mulawo wamwami, bakabweeda ku Galilii, kudolopo lyabo lya Nazaleta.
| در آنجا، عیسی رشد کرد و بزرگ شد. او سرشار از حکمت بود و فیض خدا بر او قرار داشت. | 40 |
Mwana wakakomena alimwi wakasima, kuyungizya mubusongo, alimwi luzyalo lwaleza lwakali aanguwe
| والدین عیسی هر سال برای شرکت در مراسم عید پِسَح به اورشلیم می‌رفتند. | 41 |
Bazyali bakwe bakali kwiinka munyaka umwi awumwi ku Jelusalema kupobwe lya kwindilila.
| وقتی عیسی دوازده ساله شد، طبق رسم یهود، او را نیز همراه خود بردند. | 42 |
Awo nakaba aminyaka kkumi ayibili, bakabweda lubo mbuli chiindi chachiyanza chabo kupobwe.
| پس از پایان ایام عید، عازم ناصره شدند. اما عیسی بدون اطلاع یوسف و مادرش، در اورشلیم ماند. | 43 |
Nibakakkala mazuba azulide aa pobwe, bakabweda kumunzi. Pesi mulombe Jeso wakasyala ku Jelusalema alimwi bazyali bakwe tebakazipe.
| آنان روز اول متوجهٔ غیبت او نشدند، چون فکر می‌کردند که او در میان همسفرانشان است. اما وقتی شب شد و دیدند که عیسی هنوز نزد ایشان نیامده، در میان بستگان و دوستان خود به دنبال او گشتند، | 44 |
Bakayelela kuti wakali akabunga ako nkibakayobwenda aako, mpawo bo bakenda musinzo wazuba limwi. Mpawo bakasanguna kumulangula akati kanzubo zyabo abeenzinyina.
| اما او را نیافتند. پس مجبور شدند به اورشلیم بازگردند و او را جستجو کنند. | 45 |
Eelyo nibakamubula, bakabweda ku Jelusalema alimwi bakatalika kumuyandula nkuko.
| سرانجام، پس از سه روز جستجو، او را در صحن معبد یافتند که در میان علمای دین نشسته بود و به سخنان آنها گوش می‌داد و از آنها سؤال می‌کرد. | 46 |
Zyakachitika kuti musule lyamazuba aatatu bakasanguna kumuyandula mung'anda ya Leza, kakkede akati kabayisyi, kalokubaswilizya akubabuzya mibuzyo.
| هر که سخنان او را می‌شنید، از فهم و جوابهای او به حیرت فرو می‌رفت. | 47 |
Boonse bakamumvwa bakagamba kukumvwisisisya kwakwe akunsandulo zyakwe
| والدینش وقتی او را دیدند، متحیّر شدند! مادرش به او گفت: «پسرم، چرا با ما چنین کردی؟ من و پدرت، دلواپس بودیم و همه جا را به دنبالت گشتیم!» | 48 |
Elyo nibakamubona bakakankabala. Banyina bakati kulinguwe, “Mwanaangu, nkambonzi nwatujata enzila eyi? Langa, wuso andime twalikukuyandula achakutankalinkana.”
| عیسی پاسخ داد: «چه نیازی بود به دنبالم بگردید؟ مگر نمی‌دانستید که من باید در خانۀ پدرم باشم؟» | 49 |
Wakati kulimbabo, “Nkambonzi nimwalikundiyandula? Temwazi na kuti ndeelede kuba mungánda yandeende?”
| اما آنان منظور عیسی را درک نکردند. | 50 |
Pesi bo tebakamvwisisya nzyakalikwamba awayo majwi.
| آنگاه عیسی به همراه یوسف و مریم به ناصره بازگشت و همواره مطیع ایشان بود. مادرش نیز تمام این امور را در خاطر خود نگاه می‌داشت. | 51 |
Elyo wakabweda kumunzi kulimbabo kuNazaleta alimwi wakali kulibombya kuli mbabo. Banyina bakalondola zyoonse ezi mumoyo wabo.
| اما عیسی در حکمت و قامت رشد می‌کرد و مورد پسند خدا و مردم بود. | 52 |
Pesi Jeso wakaya kunembo akukomena mubusongo a muchiimo, alimwi wakayungizya kuluzyalo kuli Leza aku bantu
