یوحنا 6
| پس از این رویداد، عیسی به آن سوی دریاچهٔ جلیل رفت (دریاچهٔ جلیل به دریاچهٔ تیبریه نیز معروف است)، | 1 |
After these things Jesus went over the sea of Galilee, which is the sea of Tiberias.
| و جمعیت انبوهی او را دنبال می‌کردند، زیرا نشانه‌های معجزه‌آسایی را که او با شفای بیماران به‌عمل می‌آورد، دیده بودند. | 2 |
And a great multitude followed Him, because they saw his miracles which He performed on them that were diseased.
| آنگاه عیسی به تپه‌ای برآمد و با شاگردانش نشست. | 3 |
So Jesus went up to a mountain, and there He sat down with his disciples.
| عید پِسَح یهودیان نیز نزدیک بود. | 4 |
And the passover, a feast of the Jews, was near.
| وقتی عیسی نگاه کرد و دید که جماعت بزرگی به سوی او می‌آیند، به فیلیپ فرمود: «از کجا نان بخریم تا این جماعت را سیر کنیم؟» | 5 |
Then Jesus lifted up his eyes, and seeing a great multitude come to Him, saith to Philip, Whence shall we buy bread that these people may eat?
| عیسی این سؤال را از او کرد تا ببیند نظر او چیست، چون عیسی خود می‌دانست چه کند. | 6 |
(and this He said to try him, for He knew what He was going to do: )
| فیلیپ جواب داد: «خروارها نان لازم است تا بتوانیم این جمعیت را سیر کنیم.» | 7 |
Philip answered Him, Two hundred penny-worth of bread is not sufficient for them, that every one may take a little.
| یکی دیگر از شاگردان عیسی، آندریاس برادر شمعون پطرس، گفت: | 8 |
One of his disciples, to wit, Andrew the brother of Simon Peter,
| «پسربچه‌ای اینجاست که پنج نان جو و دو ماهی دارد. ولی این به چه کار این جمعیت می‌آید؟» | 9 |
saith unto Him, There is a lad here, that hath five barley loaves, and two small fishes; but what are they among so many?
| عیسی فرمود: «بگویید همه بنشینند.» پس تمام جمعیت روی سبزه‌ها نشستند. فقط مردها در آن جمعیت، پنج هزار نفر بودند. | 10 |
And Jesus said, Make the men sit down: (now there was much grass in the place: ) so the men sat down in number about five thousand.
| آنگاه عیسی نانها را برداشت، خدا را شکر کرد و داد تا بین مردم تقسیم کنند. با ماهیها نیز چنین کرد. مردم هر قدر خواستند خوردند. | 11 |
And Jesus took the loaves, and when He had given thanks, He distributed them to the disciples, and the disciples to them that were sat down; and of the fishes likewise, as much as they would take.
| وقتی همه سیر شدند، عیسی به شاگردان فرمود: «تکه‌های باقیمانده را جمع کنید تا چیزی تلف نشود.» | 12 |
And when they were filled, He saith to his disciples, Gather up the fragments that are left, that nothing may be lost.
| پس آنها جمع کردند و از پس مانده‌های آن نان جو که مردم خورده بودند، دوازده سبد پر شد. | 13 |
They therefore gathered them together, and filled twelve baskets with the fragments of the five barley-loaves, which remained after they had eaten.
| وقتی مردم این معجزهٔ بزرگ را دیدند گفتند: «بدون شک این همان پیامبری است که ما چشم به راهش بوده‌ایم.» | 14 |
Therefore the people when they had seen the miracle that Jesus wrought, said, this is certainly the Prophet who was to come into the world.
| وقتی عیسی دید که مردم می‌خواهند او را به زور ببرند و پادشاه کنند، از ایشان جدا شد و به تنهایی بر فراز کوهی برآمد. | 15 |
Jesus therefore knowing that they would come, and take Him by force if possible, to make Him king, retired again to the mountain Himself alone.
| هنگام غروب، شاگردان عیسی به کنار دریاچه رفتند و به انتظار او نشستند. | 16 |
And when evening was come, his disciples went down to the sea:
| ولی وقتی دیدند هوا تاریک شده و عیسی هنوز از کوه باز نگشته، سوار قایق شدند و به طرف کَفَرناحوم، که در آن سوی دریاچه بود، حرکت کردند. | 17 |
and having entered into a ship were going over the Sea towards Capernaum: and it was now dark, and Jesus was not yet come to them.
| در همان حال که پارو می‌زدند و جلو می‌رفتند، باد شدیدی وزیدن گرفت و دریاچه توفانی شد. | 18 |
And the sea rose high by reason of a violent wind.
| هنوز بیش از پنج یا شش کیلومتر از ساحل دور نشده بودند که ناگهان در میان ظلمت و توفان، عیسی را دیدند که روی آب به طرف قایق راه می‌رود. همه وحشت کردند. | 19 |
So when they had rowed about five and twenty or thirty furlongs, they see Jesus walking on the sea, and near the ship: and they were affrighted.
| ولی عیسی به ایشان فرمود: «نترسید! منم!» | 20 |
But He saith unto them, It is I: be not afraid.
| وقتی خواستند او را سوار قایق کنند، متوجه شدند که قایق به ساحل رسیده است. | 21 |
They desired therefore to take Him into the ship: and immediately the vessel was at the land to which they were going.
| صبح روز بعد، آن سوی دریاچه، مردم بار دیگر جمع شدند تا عیسی را ببینند، زیرا دیده بودند که شاگردان عیسی با تنها قایقی که در آنجا بود آن محل را ترک گفته و عیسی را با خود نبرده بودند. | 22 |
The day following the people that staid on the other side of the sea, seeing there was no other boat there, but that one into which his disciples embarked, and that Jesus went not with his disciples into the boat, but that his disciples went away alone:
| چند قایق دیگر نیز از تیبریه به محلی که خداوند نانها را برکت داد و مردم خوردند، رسیدند. | 23 |
though there came other vessels from Tiberias, near the place where they had eaten bread after the Lord had given thanks: when therefore the people saw that Jesus was not there,
| وقتی مردم متوجه شدند که نه عیسی در آنجا است و نه شاگردان، سوار قایق شده، خود را به کَفَرناحوم رساندند تا او را بیابند. | 24 |
nor his disciples; they also went into those vessels, and came to Capernaum seeking Jesus.
| وقتی به آنجا رسیدند و عیسی را پیدا کردند، پرسیدند: «استاد، کِی به اینجا آمدی؟» | 25 |
And when they found Him on the other side of the Sea, they said unto Him, Rabbi, when camest thou hither?
| عیسی جواب داد: «حقیقت این است که شما برای خوراک نزد من آمده‌اید نه به سبب ایمان به من. | 26 |
Jesus answered them and said, Verily, verily, I say unto you, Ye seek me, not because ye saw miracles, but because ye did eat of the loaves, and were filled.
| اینقدر در فکر چیزهای زودگذر این دنیا نباشید، بلکه نیروی خود را در راه کسب زندگی جاوید صرف کنید. این زندگی جاوید را پسر انسان به شما می‌بخشد، زیرا خدای پدر مُهر تأییدش را بر او زده است.» (aiōnios g166) | 27 |
Labour not so much for the meat that perisheth, but rather for that food which endureth unto life eternal, which the Son of man will give you: for Him hath God the Father sealed. (aiōnios g166)
| گفتند: «چه باید بکنیم تا کارهای مورد نظر خدا را به انجام برسانیم؟» | 28 |
Therefore said they unto Him, What should we do, that we may work the works approved of God?
| عیسی فرمود: «خدا از شما می‌خواهد که به من که فرستادهٔ او هستم، ایمان آورید.» | 29 |
Jesus answered and said unto them, This is the work of God, that ye believe on Him, whom He hath sent.
| گفتند: «چه نشانۀ معجزه‌آسایی به‌عمل می‌آوری تا آن را ببینیم و به تو ایمان بیاوریم؟ چه عملی انجام می‌دهی؟ | 30 |
Therefore said they unto Him, What sign dost thou shew, that we may see it, and believe Thee? What work dost thou do?
| نیاکان ما در بیابان، مَنّا، آن نان معجزه‌آسا را خوردند، چنانکه نوشته شده:”او از آسمان بدیشان نان داد تا بخورند.“» | 31 |
Our fathers did eat manna in the desert, as it is written, He gave them bread from heaven to eat.
| عیسی فرمود: «براستی به شما می‌گویم که این پدر من بود که به ایشان نان می‌داد، نه موسی. و اکنون نیز اوست که می‌خواهد نان حقیقی را از آسمان به شما ببخشد. | 32 |
Therefore Jesus said unto them, Verily, verily, I tell you, Moses gave you not that bread from heaven, but my Father giveth you the true bread from heaven.
| این نان حقیقی را خدا از آسمان فرستاده است تا به مردم دنیا زندگی جاوید ببخشد.» | 33 |
For the bread of God is that which descendeth from heaven, and giveth life to the world.
| گفتند: «آقا، از این نان هر روز به ما بده.» | 34 |
Therefore said they unto Him, Lord, evermore give us this bread.
| عیسی جواب داد: «نان حیات من هستم. هر که نزد من آید، دیگر هرگز گرسنه نخواهد شد و هر که به من ایمان آوَرَد، هیچگاه تشنه نخواهد گردید. | 35 |
Then Jesus said unto them, I am the bread of life: he that cometh to me shall never hunger, and he that believeth on me shall never thirst.
| ولی همان‌گونه که قبلاً گفتم، شما با اینکه مرا دیده‌اید، هنوز به من ایمان نیاورده‌اید. | 36 |
But I have told you, so that ye have seen me, and yet ye do not believe.
| ولی بعضی نزد من خواهند آمد و ایشان کسانی هستند که پدرم، خدا به من داده است و ممکن نیست هرگز ایشان را از دست بدهم. | 37 |
All that the Father giveth me, will come unto me; and him that cometh to me I will not cast out.
| چون من از آسمان آمده‌ام تا آنچه را که خدا می‌خواهد انجام دهم، نه آنچه را که خودم می‌خواهم. | 38 |
For I came down from heaven, not to do my own will, but the will of Him that sent me.
| و خدا از من می‌خواهد که هیچ‌یک از کسانی را که به من بخشیده، از دست ندهم، بلکه ایشان را در روز قیامت برخیزانم. | 39 |
And this is the will of the Father who sent me, that of all that He hath given me, I should lose none, but should raise them up at the last day.
| چون خواست خدا این است که هر که پسر او را دید و به او ایمان آورد، زندگی جاوید بیابد، و من در روز قیامت او را برخواهم خیزانید.» (aiōnios g166) | 40 |
And this is the will of Him that sent me, that every one who looketh attentively at the Son, and so believeth on Him, may have eternal life: and I will raise him up at the last day. (aiōnios g166)
| باز یهودیان لب به اعتراض گشودند، چون عیسی ادعا کرده بود نانی است که از آسمان آمده است. | 41 |
The Jews then murmured about Him; because He said, I am the bread that came down from heaven.
| پس گفتند: «مگر این همان عیسی، پسر یوسف نیست؟ همهٔ ما پدر و مادرش را می‌شناسیم! حالا چطور شده که ادعا می‌کند از آسمان آمده است؟» | 42 |
And they said to one another, Is not this Jesus, the son of Joseph, whose father and mother we knew? How then does He say, I came down from heaven?
| ولی عیسی جواب داد: «اینقدر اعتراض نکنید. | 43 |
Jesus therefore said unto them, Murmur not among yourselves.
| فقط کسی می‌تواند نزد من بیاید که پدرم خدا که مرا فرستاده است او را به سوی من جذب کند، و من در روز قیامت او را زنده خواهم ساخت. | 44 |
No one can come to me, unless the Father, who hath sent me, draw him, and I will raise him up at the last day.
| همان‌طور که در کتب انبیا آمده است:”همه از خدا تعلیم خواهند یافت.“پس کسانی که صدای خدای پدر را بشنوند و راستی را از او بیاموزند، به سوی من می‌آیند. | 45 |
It is written in the prophets, "And they shall all be taught of God." Every one therefore that hath heard and learned from the Father, cometh unto me.
| البته منظورم این نیست که کسی خدا را دیده است. هرگز! چون فقط من که از نزد او آمده‌ام، او را دیده‌ام. | 46 |
Not that any one hath seen the Father, but He who is from God.
| «براستی به شما می‌گویم که هر که به من ایمان آورد، از همان لحظه، زندگی جاوید دارد. (aiōnios g166) | 47 |
He hath seen the Father. Verily, verily, I declare unto you, He that believeth on me hath everlasting life. (aiōnios g166)
| من نان حیات هستم. | 48 |
I am the bread of life. Your fathers did eat manna in the wilderness, and are dead:
| پدران شما در بیابان آن نان را خوردند، اما عاقبت مردند. | 49 |
but this is the bread which cometh down from heaven,
| اما هر که از این نان آسمانی بخورد، تا به ابد زنده می‌ماند. | 50 |
that any one may eat thereof and not die.
| آن نان زنده که از آسمان نازل شد، منم. هر که از این نان بخورد، تا ابد زنده می‌ماند. این نان همان بدن من است که فدا می‌کنم تا جهان حیات بیابد.» (aiōn g165) | 51 |
I am the living bread, which came down from heaven: if any one eat of this bread, he shall live for ever. And the bread, that I will give, is my flesh, which I will give up for the life of the world. (aiōn g165)
| یهودیان با شنیدن این سخن، بار دیگر سخت مشاجره کرده، به یکدیگر گفتند: «چه گفتۀ عجیبی! چطور می‌خواهد بدنش را به ما بدهد تا بخوریم؟» | 52 |
The Jews therefore cavilled amongst themselves, saying, How can this man give us his flesh to eat?
| پس عیسی باز فرمود: «براستی به شما می‌گویم که تا بدن پسر انسان را نخورید و خون او را ننوشید، هرگز نمی‌توانید زندگی جاوید داشته باشید. | 53 |
Then said Jesus unto them, I tell you truly, that unless ye eat the flesh of the Son of man and drink his blood, ye have no life in you.
| ولی کسی که بدنم را بخورد و خونم را بنوشد زندگی جاوید دارد، و من در روز قیامت او را زنده خواهم ساخت. (aiōnios g166) | 54 |
He that eateth my flesh, and drinketh my blood, hath eternal life, and I will raise him up at the last day. (aiōnios g166)
| چون بدنم خوراک واقعی و خونم نوشیدنی واقعی است. | 55 |
For my flesh is truly food, and my blood is truly drink: he that feedeth on my flesh and drinketh my blood,
| به همین دلیل، هر که بدنم را بخورد و خونم را بنوشد، در من خواهد ماند و من در او. | 56 |
abideth in me and I in him.
| من به قدرت پدرم خدا زندگی می‌کنم، همان که مرا به این جهان فرستاد. به همین شکل، کسی نیز که از من تغذیه می‌کند، به قدرت من زندگی خواهد کرد. | 57 |
As the living Father hath sent me, and I live by the Father; so he that feedeth on me he also shall live by me.
| نان واقعی منم که از آسمان آمده‌ام. نانی که اجداد شما در بیابان خوردند، نتوانست ایشان را برای همیشه زنده نگه دارد. اما هر که از این نان بخورد، برای همیشه زنده خواهد ماند.» (aiōn g165) | 58 |
This is the bread that came down from heaven: not as your fathers did eat, and yet are dead. He that eateth this bread shall live for ever. (aiōn g165)
| عیسی این سخنان را در کنیسه کَفَرناحوم بیان کرد. | 59 |
These things He said in the synagogue, when He was teaching in Capernaum.
| درک این سخنان چنان سخت بود که حتی شاگردان عیسی نیز به یکدیگر می‌گفتند: «درک این تعلیم بسیار دشوار است. چه کسی می‌تواند آن را بپذیرد؟» | 60 |
Many therefore of his disciples, when they heard Him, said, This discourse is hard to be understood, who can take it in?
| عیسی متوجه شد که شاگردان او نیز لب به اعتراض گشوده‌اند؛ پس به ایشان فرمود: «آیا سخنان من باعث آزار شما شده است؟ | 61 |
But Jesus knowing in Himself, that his disciples were murmuring about it, said unto them, Does this offend you?
| پس اگر ببینید که پسر انسان بار دیگر به آسمان، به جایی که قبلاً بود، بالا می‌رود، چه حالی به شما دست خواهد داد؟ | 62 |
What then, if ye should see the Son of man ascending up, where He was before?
| فقط روح خداست که به انسان زندگی جاودانی می‌بخشد. از تلاشهای انسانی فایده‌ای حاصل نمی‌گردد. سخنانی که به شما گفتم، روح و حیات هستند. | 63 |
The spirit is the principle of life, the flesh availeth nothing: now the words that I speak unto you are spirit, and therefore life.
| با این حال، بعضی از شما به من ایمان نخواهید آورد.» چون عیسی از همان ابتدا می‌دانست چه کسانی به او ایمان خواهند آورد و چه کسی به او خیانت خواهد کرد. | 64 |
But there are some of you that believe not: (for Jesus knew from the beginning, who they were that believed not, and who would betray Him:
| پس گفت: «به همین دلیل گفتم فقط کسی می‌تواند نزد من بیاید که پدرم خدا او را به سوی من جذب کند.» | 65 |
and He said, ) therefore I told you, that no one can come unto me except it be given him from my Father.
| با شنیدن این سخن، بسیاری از پیروانش از او روی گرداندند و دیگر او را پیروی نکردند. | 66 |
From this time many of his disciples went away, and walked no more with Him.
| آنگاه عیسی رو به آن دوازده شاگرد کرد و پرسید: «شما نیز می‌خواهید بروید؟» | 67 |
Jesus therefore said to the twelve, Have ye also a mind to go away?
| شمعون پطرس جواب داد: «سرور ما، نزد که برویم؟ فقط تویی که با سخنانت به انسان زندگی جاوید می‌بخشی. (aiōnios g166) | 68 |
Then Simon Peter answered Him, Lord, to whom shall we go? (aiōnios g166)
| و ما ایمان آورده‌ایم و می‌دانیم که تویی آن قدّوسِ خدا.» | 69 |
Thou hast the words of eternal life. And we believe and know that thou art the Messiah, the Son of the living God.
| آنگاه عیسی فرمود: «من خودم شما دوازده نفر را انتخاب کردم؛ ولی یکی از شما بازیچه دست ابلیس است.» | 70 |
Jesus answered them, Have not I chosen you twelve, and one of you is a devil?
| عیسی درباره یهودا پسر شمعون اِسخریوطی سخن می‌گفت که یکی از آن دوازده شاگرد بود و در آخر به عیسی خیانت کرد. | 71 |
Now He spake of Judas Iscariot, the son of Simon; for he was about to betray Him, though he was one of the twelve apostles.
