یوحنا 11
| روزی، شخصی به نام ایلعازر بیمار شد. او در بیت‌عنیا زندگی می‌کرد، در همان دهکدۀ مریم و خواهرش مارتا. | 1 |
Now there was a certain man sick, named Lazarus, of Bethania, of the town of Mary and Martha her sister.
| این مریم که برادرش اکنون بیمار بود، همان است که عطری گرانبها را بر پاهای عیسی ریخت و با گیسوانش آنها را خشک کرد. | 2 |
(And Mary was she that anointed the Lord with ointment, and wiped his feet with her hair: whose brother Lazarus was sick.)
| این دو خواهر برای عیسی پیغام فرستاده، گفتند: «سرور ما، دوست عزیزتان سخت بیمار است.» | 3 |
His sisters therefore sent to him, saying: Lord, behold, he whom thou lovest is sick.
| وقتی عیسی این خبر را شنید فرمود: «این بیماری موجب مرگ ایلعازر نخواهد شد، بلکه باعث جلال خدا خواهد گشت، و پسر خدا نیز از این رویداد جلال خواهد یافت.» | 4 |
And Jesus hearing it, said to them: This sickness is not unto death, but for the glory of God: that the Son of God may be glorified by it.
| عیسی با اینکه نسبت به مارتا و مریم و ایلعازر لطف خاصی داشت، | 5 |
Now Jesus loved Martha, and her sister Mary, and Lazarus.
| اما وقتی خبر بیماری ایلعازر را شنید، در محلی که بود، دو روز دیگر نیز ماند. | 6 |
When he had heard therefore that he was sick, he still remained in the same place two days.
| پس از آن، به شاگردان خود فرمود: «بیایید به یهودیه بازگردیم.» | 7 |
Then after that, he said to his disciples: Let us go into Judea again.
| شاگردان اعتراض کرده، گفتند: «همین چند روز پیش بود که سران یهود می‌خواستند تو را در یهودیه بکشند. حال می‌خواهی باز به آنجا بروی؟» | 8 |
The disciples say to him: Rabbi, the Jews but now sought to stone thee: and goest thou thither again?
| عیسی جواب داد: «در روز، دوازده ساعت هوا روشن است. تا زمانی که همه جا روشن است، مردم می‌توانند راه بروند و نیفتند. آنها راه را می‌بینند زیرا از نور این جهان برخوردارند. | 9 |
Jesus answered: Are there not twelve hours of the day? If a man walk in the day, he stumbleth not, because he seeth the light of this world:
| فقط در شب است که خطر افتادن وجود دارد، چون هوا تاریک است.» | 10 |
But if he walk in the night, he stumbleth, because the light is not in him.
| آنگاه فرمود: «دوست ما ایلعازر خوابیده است و من می‌روم تا او را بیدار کنم.» | 11 |
These things he said; and after that he said to them: Lazarus our friend sleepeth; but I go that I may awake him out of sleep.
| شاگردان به او گفتند: «سرور ما، پس حالش خوب خواهد شد.» | 12 |
His disciples therefore said: Lord, if he sleep, he shall do well.
| ولی منظور عیسی این بود که ایلعازر مرده است، اما شاگردان تصور کردند منظورش این است که ایلعازر در خواب است. | 13 |
But Jesus spoke of his death; and they thought that he spoke of the repose of sleep.
| آنگاه عیسی به طور واضح فرمود: «ایلعازر مرده است. | 14 |
Then therefore Jesus said to them plainly: Lazarus is dead.
| و من خوشحالم که در کنار او نبودم، چون مرگ او یک بار دیگر به شما فرصت خواهد داد که به من ایمان آورید. حال بیایید نزد او برویم.» | 15 |
And I am glad, for your sakes, that I was not there, that you may believe: but let us go to him.
| یکی از شاگردان او به نام توما، که به او دوقلو هم می‌گفتند، به شاگردان دیگر گفت: «بیایید ما نیز برویم و با او بمیریم.» | 16 |
Thomas therefore, who is called Didymus, said to his fellow disciples: Let us also go, that we may die with him.
| وقتی به بیت‌عنیا رسیدند، شنیدند که ایلعازر را چهار روز پیش به خاک سپرده‌اند. | 17 |
Jesus therefore came, and found that he had been four days already in the grave.
| بیت‌عنیا فقط چند کیلومتر تا اورشلیم فاصله داشت | 18 |
(Now Bethania was near Jerusalem, about fifteen furlongs off.)
| و عده‌ای از سران قوم یهود از آنجا آمده بودند تا مارتا و مریم را برای مرگ برادرشان تسلی بدهند. | 19 |
And many of the Jews were come to Martha and Mary, to comfort them concerning their brother.
| وقتی به مارتا خبر دادند که عیسی آمده است، برخاست و بی‌درنگ به پیشواز او رفت، ولی مریم در خانه ماند. | 20 |
Martha therefore, as soon as she heard that Jesus had come, went to meet him: but Mary sat at home.
| مارتا به عیسی گفت: «سَرورم، اگر اینجا بودید، برادرم نمی‌مرد. | 21 |
Martha therefore said to Jesus: Lord, if thou hadst been here, my brother had not died.
| حال نیز دیر نشده؛ اگر از خدا بخواهید، برادرم دوباره زنده خواهد شد.» | 22 |
But now also I know that whatsoever thou wilt ask of God, God will give it thee.
| عیسی فرمود: «مارتا، برادرت زنده خواهد شد.» | 23 |
Jesus saith to her: Thy brother shall rise again.
| مارتا گفت: «بله، می‌دانم که در روز قیامت زنده خواهد شد.» | 24 |
Martha saith to him: I know that he shall rise again, in the resurrection at the last day.
| عیسی فرمود: «من قیامت و حیات هستم. هر که به من ایمان داشته باشد، حتی اگر بمیرد، زنده خواهد شد. | 25 |
Jesus said to her: I am the resurrection and the life: he that believeth in me, although he be dead, shall live:
| و چون به من ایمان دارد، زندگی جاوید یافته، هرگز هلاک نخواهد شد. مارتا! آیا به این گفتۀ من ایمان داری؟» (aiōn g165) | 26 |
And every one that liveth, and believeth in me, shall not die for ever. Believest thou this? (aiōn g165)
| مارتا گفت: «بله، سرورم، من ایمان دارم که تو مسیح، پسر خدا هستی، همان که منتظرش بودیم.» | 27 |
She saith to him: Yea, Lord, I have believed that thou art Christ the Son of the living God, who art come into this world.
| آنگاه مارتا به خانه بازگشت و مریم را از مجلس عزاداری بیرون برد و به او گفت: «عیسی اینجاست و می‌خواهد تو را ببیند.» | 28 |
And when she had said these things, she went, and called her sister Mary secretly, saying: The master is come, and calleth for thee.
| مریم بی‌درنگ نزد عیسی رفت. | 29 |
She, as soon as she heard this, riseth quickly, and cometh to him.
| عیسی بیرون دهکده بود، در همان جایی که مارتا با او ملاقات کرده بود. | 30 |
For Jesus was not yet come into the town: but he was still in that place where Martha had met him.
| یهودیانی که در خانه سعی می‌کردند مریم را دلداری دهند، وقتی دیدند که او با عجله از خانه بیرون می‌رود، تصور کردند به سر قبر می‌رود تا باز گریه کند. پس ایشان نیز به دنبال او رفتند. | 31 |
The Jews therefore, who were with her in the house, and comforted her, when they saw Mary that she rose up speedily and went out, followed her, saying: She goeth to the grave to weep there.
| وقتی مریم نزد عیسی رسید، به پاهای او افتاد و گفت: «سرورم، اگر اینجا بودید، برادرم نمی‌مرد.» | 32 |
When Mary therefore was come where Jesus was, seeing him, she fell down at his feet, and saith to him: Lord, if thou hadst been here, my brother had not died.
| وقتی عیسی دید که مریم گریه می‌کند و یهودیان نیز با او ماتم گرفته‌اند عمیقاً متأثر و پریشان گردید. | 33 |
Jesus, therefore, when he saw her weeping, and the Jews that were come with her, weeping, groaned in the spirit, and troubled himself,
| او پرسید: «کجا او را دفن کرده‌اید؟» گفتند: «سرور ما، بیا و ببین.» | 34 |
And said: Where have you laid him? They say to him: Lord, come and see.
| عیسی گریست. | 35 |
And Jesus wept.
| سران یهود به یکدیگر گفتند: «ببینید چقدر او را دوست می‌داشت.» | 36 |
The Jews therefore said: Behold how he loved him.
| ولی بعضی می‌گفتند: «این مرد که چشمان کور را باز کرد، چرا نتوانست کاری کند که ایلعازر نمیرد؟» | 37 |
But some of them said: Could not he that opened the eyes of the man born blind, have caused that this man should not die?
| باز عیسی به شدت متأثر شد. سرانجام به سر قبر رسیدند. قبر او غاری بود که سنگ بزرگی جلوی دهانه‌اش غلتانیده بودند. | 38 |
Jesus therefore again groaning in himself, cometh to the sepulchre. Now it was a cave; and a stone was laid over it.
| عیسی فرمود: «سنگ را به کنار بغلتانید!» ولی مارتا، خواهر ایلعازر گفت: «سرورم، حالا دیگر متعفن شده، چون چهار روز است که او را دفن کرده‌ایم.» | 39 |
Jesus saith: Take away the stone. Martha, the sister of him that was dead, saith to him: Lord, by this time he stinketh, for he is now of four days.
| عیسی فرمود: «مگر نگفتم اگر ایمان داشته باشی، جلال خدا را خواهی دید؟» | 40 |
Jesus saith to her: Did not I say to thee, that if thou believe, thou shalt see the glory of God?
| پس سنگ را کنار زدند. آنگاه عیسی به آسمان نگاه کرد و فرمود: «پدر، شکر می‌کنم که دعای مرا شنیده‌ای. | 41 |
They took therefore the stone away. And Jesus lifting up his eyes said: Father, I give thee thanks that thou hast heard me.
| البته همیشه دعایم را می‌شنوی ولی این را به خاطر مردمی که اینجا هستند گفتم، تا ایمان آورند که تو مرا فرستاده‌ای.» | 42 |
And I knew that thou hearest me always; but because of the people who stand about have I said it, that they may believe that thou hast sent me.
| سپس با صدای بلند فرمود: «ایلعازر، بیرون بیا!» | 43 |
When he had said these things, he cried with a loud voice: Lazarus, come forth.
| ایلعازر از قبر بیرون آمد، در حالی که تمام بدنش در کفن پیچیده شده و پارچه‌ای سر و صورتش را پوشانده بود. عیسی فرمود: «او را باز کنید تا بتواند راه برود.» | 44 |
And presently he that had been dead came forth, bound feet and hands with winding bands; and his face was bound about with a napkin. Jesus said to them: Loose him, and let him go.
| بعضی از یهودیان که با مریم بودند و این معجزه را دیدند، به عیسی ایمان آوردند. | 45 |
Many therefore of the Jews, who were come to Mary and Martha, and had seen the things that Jesus did, believed in him.
| ولی بعضی نیز نزد فریسیان رفته، واقعه را گزارش دادند. | 46 |
But some of them went to the Pharisees, and told them the things that Jesus had done.
| کاهنان اعظم و فریسیان بی‌درنگ جلسه‌ای تشکیل دادند تا به این موضوع رسیدگی کنند. ایشان به یکدیگر می‌گفتند: «چه کنیم؟ این شخص معجزات بسیاری انجام می‌دهد. | 47 |
The chief priests therefore, and the Pharisees, gathered a council, and said: What do we, for this man doth many miracles?
| اگر او را به حال خود بگذاریم، تمام این قوم به دنبال او خواهند رفت. آنگاه رومی‌ها به اینجا لشکرکشی کرده، معبد و قوم ما را از بین خواهند برد.» | 48 |
If we let him alone so, all will believe in him; and the Romans will come, and take away our place and nation.
| یکی از ایشان به نام قیافا، که در آن سال کاهن اعظم بود، برخاست و گفت: «شما اصلاً متوجه موضوع نیستید. | 49 |
But one of them, named Caiphas, being the high priest that year, said to them: You know nothing.
| آیا درک نمی‌کنید که بهتر است یک نفر برای قوم بمیرد تا آن که همۀ قوم هلاک شوند.» | 50 |
Neither do you consider that it is expedient for you that one man should die for the people, and that the whole nation perish not.
| او این را از خود نگفت، بلکه چون در آن سال کاهن اعظم بود، به او الهام شد. او با این سخن، در واقع پیشگویی کرد که عیسی باید برای قوم یهود فدا شود، | 51 |
And this he spoke not of himself: but being the high priest of that year, he prophesied that Jesus should die for the nation.
| و نه فقط برای قوم یهود، بلکه برای جمع کردن و متحد ساختن همهٔ فرزندان خدا که در سراسر دنیا پراکنده‌اند. | 52 |
And not only for the nation, but to gather together in one the children of God, that were dispersed.
| از آن روز به بعد، سران قوم یهود توطئه چیدند تا عیسی را به قتل رسانند. | 53 |
From that day therefore they devised to put him to death.
| عیسی از آن پس، دیگر در میان مردم آشکار نمی‌شد، بلکه با شاگردانش از اورشلیم به دهکدهٔ افرایم در نزدیکی بیابان رفت و در آنجا ماند. | 54 |
Wherefore Jesus walked no more openly among the Jews; but he went into a country near the desert, unto a city that is called Ephrem, and there he abode with his disciples.
| کم‌کم عید پِسَح که از روزهای مقدّس یهود بود نزدیک می‌شد. مردم از سراسر مملکت در اورشلیم جمع می‌شدند تا خود را برای شرکت در مراسم عید آماده کنند. | 55 |
And the pasch of the Jews was at hand; and many from the country went up to Jerusalem, before the pasch to purify themselves.
| در این میان، همه می‌خواستند عیسی را ببینند، و در معبد با کنجکاوی از یکدیگر می‌پرسیدند: «چه فکر می‌کنید؟ آیا عیسی برای شرکت در مراسم عید به اورشلیم خواهد آمد؟» | 56 |
They sought therefore for Jesus; and they discoursed one with another, standing in the temple: What think you that he is not come to the festival day?
| ولی از طرف دیگر کاهنان اعظم و فریسیان اعلام کرده بودند که هر که عیسی را ببیند، خبر دهد تا او را بگیرند. | 57 |
And the chief priests and Pharisees had given a commandment, that if any man knew where he was, he should tell, that they might apprehend him.
