عبرانیان 11

1 ایمان یعنی اطمینان داشتن به آنچه امید داریم و یقین داشتن به آنچه که هنوز نمی‌بینیم.

Mvngjwng doodubv rinam si ngonugv mvngtin nama paarungre vla mvngnam mv, ngonugv kaapa nyula manam oguogua jvjvbv dorungdunv vla mvngnamv.

2 مردان خدا در زمان قدیم، به سبب ایمانشان بود که مورد پسند خدا واقع شدند.

Krimklu gv nyi vdwv bunugv mvngjwng kolokv Pwknvyarnv gv torwksinama paayatoku.

3 با ایمان است که درمی‌یابیم عالَم هستی به امر خدا شکل گرفت، به گونه‌ای که آنچه دیدنی است، از آنچه قابل دیدن بود، ساخته نشد. (aiōn g165)

Mvngjwng lokv ngonu chindu Pwknvyarnv gv gamchar lokv chinggodogo nga pwklinyarlin pvnv, vkvlvgavbolo kaapanam vdw si kaapa manam lokv mvlin pvnv. (aiōn g165)

4 از راه ایمان بود که هابیل هدیه‌ای نیکوتر از هدیۀ قائن به خدا تقدیم کرد. به‌واسطۀ ایمان بود که او عادل شمرده شد، زیرا خدا دربارۀ هدیۀ او به نیکی شهادت داد. و با ایمان است که هابیل با اینکه مرده است، هنوز سخن می‌گوید.

Mvngjwng ngv Abelnyi Kein nyimam svnga alvyabv Pwknvyarnvnyi erinpeelwk jimoto. Ninyigv mvngjwng lokv nw Pwknvyarnv gvlo darwknv nyi gubv torwksinama paayatoku, ogulvgavbolo Pwknvyarnv atubongv ninyigv erinpeelwk jinama torwk sitoku. Abel siro kujeka, ninyigv mvngjwng ngv vjaklodvbv gaam raadungdo.

5 خنوخ نیز به خدا ایمان داشت. به همین جهت، بدون اینکه طعم مرگ را بچشد، خدا او را به حضور خود برد و دیگر کسی او را ندید. زیرا پیش از آن، خدا فرموده بود که از خنوخ خشنود است.

Mvngjwng ngv Enoknyi simu mato. Vmabvya, ninyia Pwknvyarnv gvlo naacha toku, yvvka ninyia mapa matoku, ogulvgavbolo Pwknvyarnv ninyia naacha rotoku. Darwknv kitaplo mindu ninyia naacha madv yika Enok Pwknvyarnvnyi mvngpu dubv ritoku.

6 اما خشنود ساختن خدا بدون ایمان و توکل به او محال است. هر که می‌خواهد به سوی خدا بیاید، باید ایمان داشته باشد که خدا هست و به آنانی که با دلی پاک در جستجوی او هستند، پاداش می‌دهد.

Mvngjwng kaamabv yvvka Pwknvyarnvnyi mvngpu dubv rinyu mare, yvvdw Pwknvyarnv gvlo aadudw hv Pwknvyarnv doorungdo vla mvngjwng rungtoka okv yvvdw ninyia makar dunv um amina jire.

7 از طریق ایمان بود که نوح وقتی دربارۀ اموری که هنوز دیده نشده بود، هشداری دریافت کرد، با ترسی مقدّس کشتی‌ای ساخت تا خانوادۀ خود را نجات بخشد. او با ایمانش بود که دنیا را محکوم ساخت و وارث عدالت شده، در پیشگاه خدا بی‌گناه به شمار آمد، امری که نتیجۀ ایمان است.

Mvngjwng lokv Noah Pwknvyarnv gv gamrw vdwa aainvlo, nwgv kaapa manam oguogu gv lvkwng nga tvvpa toku. Nw Pwknvyarnv gv minam ha tvvtoku okv svpw go pwktoku ho nw la okv nw gv vpin v ringnam ha paatoku. Vbvrikulokv nyiamooku hv miyakaya kotoku, okv mvngjwng lokv aanv darwkchongjor ha Noah Pwknvyarnv gvlo naarwk sitoku.

8 ابراهیم نیز به خاطر ایمانی که به خدا داشت، دعوت او را اطاعت کرد و به سوی سرزمینی که خدا وعده‌اش را داده بود، به راه افتاد. او بدون آنکه بداند به کجا می‌رود، شهر و دیار خود را ترک گفت؛

Mvngjwng lokv Abraham Pwknvyarnv gv ninyia diringmooku jinvpv vla milv kunam diringmooku lo vnglin yikv vla kanamla minam ha tvvtoku. Nw ogolo vngtv dunvdw um chimatola atubogv diringmooku nga vngyula vngtoku.

9 حتی وقتی به سرزمین موعود رسید، مانند یک بیگانه در خیمه‌ها زندگی می‌کرد. اسحاق و یعقوب نیز که همین وعده را از خدا یافته بودند، مانند او در خیمه‌ها زندگی خود را سپری می‌کردند.

Mvngjwng lokv nw Pwknvyarnv gv ninyia milv kunam diringmooku lo nw nyebunyi gubvrila dootoku. Nw tombu lo dootoku, Isaak ka okv Jakob ka, bunyi Pwknvyarnv gvlokv milvvnam akin ha paatoku.

10 ابراهیم با اطمینان کامل، در انتظار روزی بود که خدا او را به آن شهر مستحکم و جاودان ببرد، شهری که طراح و سازنده‌اش خود خداست.

Abraham Pwknvyarnv gv doobwng dubv lvngtung dwlwkla, kaapu tain dubv mvlwk rilwkla pamtv mvnam ha kaayala dootoku.

11 همسر او سارا نیز به خدا ایمان داشت و به دلیل همین ایمان، قدرت یافت تا باردار شود، گرچه بسیار سالخورده بود؛ زیرا او پی برده بود که خدا قادر است به وعده‌ای که به او داده، وفا کند.

Mvngjwng kolokv Abrahamnyi abu gubvrila moto, nw achialvbv nyikam kubvka okv Sara ka nyirium nvgobv rikubvka. Nw Pwknvyarnv gv milv nama rirungre vla mvngjwng toku.

12 بنابراین، از ابراهیم، یعنی از کسی که دیگر قادر به تولید مثل نبود، نسلهایی به وجود آمد که همچون ستارگان آسمان و شنهای کنار دریا، بیشمار بودند.

Abraham sikunv jvbv rikubvka, so nyi akin lokv nyido gv takar vdw jvbv okv svmasa gv adarai lo kila manam chokri aingbv husi hv doolin pvkunv.

13 این مردان ایمان، همه مُردند بدون آنکه تمام وعده‌های خدا را دریافت کنند، اما آنها را از دور دیده، به امید دریافتشان شاد شدند. آنان تصدیق کردند که این دنیای زودگذر خانهٔ واقعی ایشان نیست، بلکه در این دنیا، رهگذر و غریب هستند.

So nyi mvnwng si mvngjwnglo sinya toku. Bunu Pwknvyarnv gv milv kunam yikungyira vdwa naarwk sima toku, vbvritola adu lokv bunu kaapato okv bunu torwk sitoku, okv bunu sichingmooku so nyebunyi gubv okv ngookarkunv nyi gubv mvngbwk sutoku.

14 در واقع، کسانی که چنین سخن می‌گویند، نشان می‌دهند که در انتظار وطنی هستند که بتوانند آن را متعلق به خود بدانند.

Yvvbunudw svkvnv vdwa mindunv bunu atubogv lvgabv diringmooku ako makardu vla minbwk jitoku.

15 در ضمن، اگر بازگشت به دیاری را در سر می‌پروراندند که آن را ترک گفته بودند، قطعاً فرصت چنین کاری را داشتند؛

Bunu bunugv vngyu rokunam diringmooku gv lvgabv mvngbvmato; bunu vbv mvngnv guilo, bunu vngkur dukubv agi paapikui.

16 اما ایشان مایل به بازگشت به عقب نبودند، و به امور این دنیا دلبستگی نداشتند، بلکه علاقه و توجهشان به وطن آسمانی بود. بنابراین خدا شرمنده نیست که خدای ایشان نامیده شود، زیرا شهری در آسمان برای ایشان تدارک دیده است.

Vmabvya, bunugv paadubv vla mvngdv-mvngdv kunam diringmooku angv alvyaung nvgo, hv nyidomooku tologv diringmooku go. Okv vkvlvgabv Pwknvyarnv bunugv ninyia ngonugv Pwknvyarnv vla minjeka nw hinying matoku, ogulvgavbolo nw bunugv lvgabv pamtv go mvpvripv jitoku.

17 زمانی که خدا ابراهیم را در بوتهٔ آزمایش قرار داد و از او خواست تا پسرش اسحاق را قربانی کند، او به سبب ایمانی که به خدا داشت، حاضر شد دستور خدا را اطاعت نماید. با اینکه او دربارهٔ اسحاق وعده‌هایی از خدا دریافت کرده بود، اما آماده شد تا او را قربانی کند،

Vdwlo Pwknvyarnv Abrahamnyi rikwripak tokudw mvngjwng ngv Abrahamnyi nw gv kuunyilo Isaaknyi erinpeelwk segubv mvla jitoku. Abraham Pwknvyarnv gv milv jikunam angv, vbvritola nw atubogv kuunyilo akin a erinpeelwk riji dubv doya toku.

18 گرچه دربارۀ او بود که خدا به ابراهیم فرموده بود: «توسط اسحاق است که تو صاحب نسلی می‌شوی که وعده‌اش را به تو داده‌ام.»

Pwknvyarnv ninyia minto, “Ngoogv naa husi doolinre vla milv kunam anga Isaak gvlokv doolinre.”

19 زیرا ابراهیم ایمان داشت که حتی اگر اسحاق بمیرد، خدا قادر است او را زنده سازد. در واقع، همین‌طور نیز شد، زیرا اسحاق از دیدگاه ابراهیم محکوم به مرگ بود، اما عمر دوباره یافت.

Pwknvyarnv Isaaknyi sinam loka turkur moreku vla Abraham mvngtinto—okv, vbv mvngku lokv, Abraham Isaaknyi sinam loka paakor toku.

20 در اثر ایمان بود که اسحاق پسرانش، یعقوب و عیسو را در خصوص آینده‌شان برکت داد.

Mvngjwng ngv Isaaknyi Jakob gvla Isau gv aainvlo bokta paaji nama milv motoku.

21 به ایمان بود که یعقوب، به هنگام پیری و در آستانهٔ رحلت، هر دو پسر یوسف را برکت داد و در حالی که بر سر عصای خود تکیه زده بود، سجده کرد.

Mvngjwng ngv Jakobnyi ninyigv sitv madvbv Josep gv kuunyilo vdwa bokta jilwk moto. Nw atubogv bangngi nga kvtor sila baabw tola Pwknvyarnvnyi kumtojotoku.

22 در اثر ایمان بود که یوسف پیش از وفات خود، با اطمینان اعلام کرد که روزی قوم اسرائیل از سرزمین مصر بیرون خواهند رفت. او حتی در خصوص تدفین استخوانهای خود نیز رهنمودهایی به ایشان داد.

Mvngjwng lokv, Josep nw gv sitv tvrilo, Israel nyi vdwgv Ijipt lokv vnglin kuse nga minto, okv ninyigv svma nga ogubv rise ngvdw um gaam minla vvpv jitoku.

23 به‌واسطۀ ایمان بود که والدین موسی او را تا سه ماه پس از زاده شدنش پنهان کردند، زیرا دیدند که او کودکی خوش‌سیما است، و از حکم پادشاه هراسی به دل راه ندادند.

Mvngjwng lokv Moses gv anv-abua ninyia bvngro kochingbv poolu pwvmgo vvsi nyutoku. Ninyia bunu kaapunv kuunyilo gubv kaanyato, okv bunu dvbv gv orto nga tvvmabv rise nga busu matoku.

24 در اثر ایمان بود که موسی، وقتی بزرگ شد، امتناع ورزید که پسرِ دخترِ فرعون نامیده شود.

Mvngjwng lokv Moses vdwlo kai tokudw nw dvbv gv kuunyijar gv kuunyilo gubv minku svnga maakv vtoku.

25 او ترجیح داد همراه با قوم خدا متحمل ظلم و ستم شود، تا اینکه از لذت‌های زودگذر گناه بهره‌مند گردد.

Nw rimur rila achukgo ayungjvma go himpukain bv svngse yanga kayu tvla Pwknvyarnv gv nyi vdwa lvkobv hirukaya yabv svngse nga mvngyato.

26 در نظر او تحمل زحمت و ننگ در راه مسیح، بسیار باارزشتر از تمام خزاین و گنجهای مصر بود. زیرا او چشم انتظار آن پاداش بزرگی بود که خدا وعده داده بود.

Nw Ijipt gv nyitv nyigam nvnv yikungyira ngam svnga Kristo gv lvgabv hinching chingya svnga arv doya nvgobv mvngyato, ogulvgavbolo nw nyik v aainv amina kaagapto.

27 به خاطر ایمان به خدا بود که او بدون ترس از غضب پادشاه، مصر را ترک گفت و استوار به پیش رفت، همچون کسی که خدای نادیده را در مقابل دیدگان خود دارد.

Mvngjwng ngv Mosesnyi dvbv gv haachi a busu madubv mvtola Ijipt mooku a vngyu motoku. Ho nw kaapa lamanam Pwknvyarnvnyi kaapanam aingbv, nw vngkur kuse nga maakv vtoku.

28 به‌واسطۀ ایمان بود که به قوم اسرائیل امر کرد که «پِسَح» را نگاه دارند و بر چارچوب درهای خانه‌شان خون بپاشند تا فرشته‌ای که پسران نخست‌زاده را هلاک می‌کرد، بر پسران نخست‌زادۀ قوم اسرائیل دست نگذارد.

Mvngjwng ngv ninyia Israel nyi vdwgv kuunyilo bvngtu vdwa Sinv Nyidogindung vdwv mvki madubv naam agi gwngtung lo oyi paksak lakv vla mimula vbvrila vngbo dvmin ha rilin motoku.

29 قوم اسرائیل نیز به خدا ایمان آوردند و به سلامت از میان دریای سرخ عبور کردند، گویی از زمین خشک رد می‌شدند. اما وقتی مصری‌ها به دنبالشان آمدند و قصد عبور نمودند، همگی غرق شدند.

Mvngjwng lokv Israel nyi vdwv lwngchingnv svmasa nga dvpw lo vngnam apiabv vngbola vngrap toku; vdwlo Ijipt nyi vdwv vbv ritv tvvtokudw, bunua isi hv dvmit toku.

30 در اثر ایمان بود که حصار شهر اریحا، پس از آنکه قوم اسرائیل به دستور خدا هفت روز آن را دور زدند، فرو ریخت.

Mvngjwng lokv Israel nyi vdwv alu kanw go bunu Jeriko gv vlwng svlung vdwa vngyit karto kudw vlwng svlung vdwv yaktoku.

31 اما در آن میان راحاب فاحشه، همراه اهالی اریحا کشته نشد، زیرا به خدا و به قدرت او ایمان داشت و از فرستادگان قوم خدا به گرمی پذیرایی کرد؛ اما دیگران حاضر نشدند خدا را اطاعت کنند.

Mvngjwng ngv Yooriak karnv Rahabnyi Pwknvyarnvnyi tvvmanv nyi vdwa lvkobv siming gvmumato, ogulvgavbolo nw Israel nyimak makru runv vdwa ajin-amin aingbv alvbv torwksinam lvgabv.

32 دیگر چه نمونه‌ای بیاورم؟ زیرا وقت مجال نمی‌دهد که از ایمان جدعون، باراق، سامسون، یفتاح، داوود، سموئیل و انبیای دیگر سخن گویم.

Ngo mindv dubvre? Ngo Gidion, Barak, Samson, Jepta, Dabid, Samuel okv nyijwk vdwgv lvkwng nga mindubv dw ngv chiyoma.

33 به‌واسطۀ ایمان بود که ایشان ممالک را شکست دادند، با عدل و انصاف فرمانروایی کردند، و آنچه را که وعده داده شده بود، به دست آوردند. ایشان دهان شیرها را بستند،

Mvngjwngnam lokv bunu diringmooku mooku mvnwng dvdv nga nyimak pala paaya yatoku. Bunu tarwk nvnga rinyato okv Pwknvyarnv gv milv kunam ha naarwk sinya toku. Bunu abwngapa vdwgv gaam ha mvtum nyatoku,

34 شدّت و حدّت آتش را خاموش ساختند، و از دَمِ شمشیر رَستند. ناتوانی ایشان تبدیل به قوّت شد، و در جنگ نیرومند شدند، و لشکریان بیگانگان را تار و مار کردند.

maatarbv gunv vmv nga mvngit nyatoku okv riokse lokv paki koomabv kitoku. Bunu lvvkumanv vdwv, vbvritola gwlwk nyatoku; bunu nyimaklo torbin lvvbin yanv gubvrila okv nyebu nyi vdwgv sipai vdwa mvya yatoku.

35 زنان به نیروی ایمان، عزیزان از دست رفتۀ خود را زنده در آغوش کشیدند. اما عده‌ای دیگر از مؤمنین نیز بودند که تا سرحد مرگ شکنجه و آزار دیدند و ترجیح دادند بمیرند تا اینکه به خدا خیانت ورزند و آزاد شوند. زیرا خاطرجمع بودند که پس از مرگ، آزادی واقعی و جاودانی نصیبشان خواهد شد.

Mvngjwng lokv nyimv vdwv bunugv amiasa sikunv vdwa turkur dukubv paatoku. Kvvbi vdwv, ajarabi nama torwk simare vla turkur lakula alvyabv svngyakunam lvgabv mvdwkmvku kolo sinya toku.

36 بعضی شلّاق خورده، مورد تمسخر قرار گرفتند؛ بعضی دیگر در سیاهچالها به زنجیر کشیده شدند.

Megonv vdwa nyarjikaula okv svnyak patoku, okv kvvbi vdwa jaako lwkla okv patwklo boolwk nyatoku.

37 برخی سنگسار گردیدند و برخی دیگر با اره دو پاره شدند، و برخی نیز از دَمِ تیغ گذشتند. عده‌ای دیگر در پوست گوسفندان و بزها، تهیدست و ستمدیده و آزاردیده، آوارگی کشیدند.

Bunua vlwng orki nyato, bunua hari lokv tungnyi gubv peetung nyatoku, bunua riokse lokv paki nyatoku. Bunu svlar okv yabin gv apin vdwa vji bv kotola vnggo karnyato—heema nyato, mvdwkmvku nyato, okv mvjikmvbik minto.

38 آنانی که جهان لایقشان نبود، در بیابانها و کوهها سرگردان شدند، و خود را در غارها و گودالها پنهان کردند.

Tanyi mooku si bunugv lvgabv alvnvgobv riyo mato! Bunu diringmooku mooku kaamanv nyi jvbv rinyala chukrimooku lo okv moodw vdwlo ngookar nyatoku, lvngpwk vdwlo okv kvdw ungrung vdwlo doonya toku.

39 این انسانهای مؤمن، با اینکه به سبب ایمانشان مقبول خدا واقع شدند، اما هیچ‌یک برکات موعود خدا را نیافتند.

So gv lvkpvla pvvnam dvdv si bunugv mvngjwng lokv yaanam dvdv ngv! Rigvrila bunu Pwknvyarnv gv milv nama naarwk sima toku,

40 زیرا خدا می‌خواست که ایشان منتظر بمانند تا همراه ما به آن برکات بهتری برسند که او برای ما در نظر گرفته است.

ogulvgavbolo Pwknvyarnv ngonugv lvgabv alvyanv rungnam go rungpv jiyato. Ninyigv mvngnam mv ngonu lvkobv rila bunu rvbwngchwng kunv gubv rire vla mvngtoku.

The Testing of Abraham's Faith