پیدایش 38

1 در همان روزها بود که یهودا خانهٔ پدر خود را ترک نموده، به عدولام رفت و نزد شخصی به نام حیره ساکن شد.

Basa naa ma, Yahuda lao hela odꞌi-aꞌa nara, de leo no nonoo na Hira sia kambo Adulam.

2 در آنجا او دختر مردی کنعانی به نام شوعا را به زنی گرفت

Sia naa, hambu amaꞌ esa, atahori Kanaꞌan, naran Sua. Yahuda hii Sua ana feto na esa, de ruꞌa se sao. De ana bꞌonggi ana touꞌ hira matutunggaꞌ.

3 و از او صاحب پسری شد که او را عیر نامید.

Ana ka esa na, ara babꞌae e, Er.

4 شوعا بار دیگر حامله شد و پسری زایید و او را اونان نام نهاد.

Boe ma karua na, ara babꞌae e, Onan.

5 وقتی آنها در کزیب بودند، زن یهودا پسر سوم خود را به دنیا آورد و او را شیله نامید.

Ma katelu na, naran Sela. Bonggi Sela ma, ara lali risiꞌ kambo feaꞌ, naran Kesib.

6 وقتی عیر، پسر ارشد یهودا، بزرگ شد پدرش دختری را به نام تامار برای او به زنی گرفت.

Ana kaesa na, Er, naꞌamoko boe, Yahuda neu natane fee ne ana fetoꞌ esa, naran Tamar. De ruꞌa se sao.

7 اما چون عیر شخص شروری بود، خداوند او را کُشت.

Te Er naa, deꞌulaka na seli. Naa de, Lamatualain hukun nisa e. De ana mate nda hela anaꞌ sa.

8 آنگاه یهودا به اونان برادر عیر گفت: «مطابق رسم ما، تو باید با زن برادرت تامار ازدواج کنی تا نسل برادرت از بین نرود.»

Basa ma, Yahuda denu ana karua na nae, “Onan! Aꞌa ma mate ena, te nda ma anaꞌ sa. De ia naa, tungga atahori lasiꞌ ra, musi nggati aꞌa ma fo sao mala sao na. Fo fee aꞌa ma tititi-nonosiꞌ.”

9 اونان با تامار ازدواج کرد، اما چون نمی‌خواست فرزندش از آنِ کس دیگری باشد، هر وقت با او نزدیکی می‌کرد، جلوگیری نموده، نمی‌گذاشت تامار بچه‌ای داشته باشد که از آنِ برادر مرده‌اش شود.

Onan nahine adat naa ena. Te ana nda nau fee tititi-nonosiꞌ neu aꞌa na Er sa. De mete ma ana sungguꞌ no Tamar, naa, ana nggari hendi fini a, naa fo Tamar nda bꞌonggi sa.

10 این کار اونان در نظر خداوند ناپسند آمد و خدا او را نیز کشت.

Onan tatao na taꞌo naa, tao fee Lamatualain namanasa seli. Naa de Lamatualain o hukun nisa e boe.

11 یهودا به عروس خود تامار گفت: «به خانهٔ پدرت برو و بیوه بمان تا وقتی که پسر کوچکم شیله بزرگ شود. آن وقت می‌توانی با او ازدواج کنی.» (ولی یهودا قلباً راضی به این کار نبود، چون می‌ترسید شیله نیز مثل دو برادر دیگرش بمیرد.) پس تامار به خانۀ پدرش رفت.

Huu Yahuda ana nara ruꞌa se mana sao Tamar mate ena, de ana namatau. Ana duꞌa, afiꞌ losa ana muri na Sela sao nala Tamar, ma ana o mate boe. Naa de, nafadꞌe ana feto feu na Tamar nae, “Ana ngge. Malole lenaꞌ baliꞌ misiꞌ ina-ama mara leo. Dei fo ana ngga Sela naꞌamoko fo, baliꞌ uma sao mala e.” Boe ma Tamar baliꞌ.

12 پس از مدتی، زن یهودا مُرد. وقتی که روزهای سوگواری سپری شد، یهودا با دوستش حیرهٔ عدولامی برای نظارت بر پشم‌چینی گوسفندان به تمنه رفت.

Nda doo sa ma, Yahuda sao na mate. De ana susa losa fai sususaꞌ basa. Basa naa ma, ana noꞌe nonoo na naran Hira, de ruꞌa se kambo Timna reu. Sia naa, atahori ra raꞌabꞌue nggute bibꞌi lombo fuluꞌ, fo seo.

13 به تامار خبر دادند که پدر شوهرش برای چیدنِ پشمِ گوسفندان به طرف تمنه حرکت کرده است.

Boe ma atahori rafadꞌe Tamar rae, “Ama ari ma, Timna neu tungga fefetas nggute bibꞌi lombo fuluꞌ.”

14 تامار لباس بیوگی خود را از تن درآورد و برای این که شناخته نشود چادری بر سر انداخته، دم دروازهٔ عینایم سر راه تمنه نشست، زیرا او دید که هر چند شیله بزرگ شده ولی او را به عقد وی در نیاورده‌اند.

Leleꞌ naa, Yahuda ana muri na Sela naꞌamoko ena. Te Tamar nahine nae ama ari na nda nau fee eni sao nala Sela sa. Boe ma Tamar sangga dalaꞌ fo noꞌe hak na. De ana olu hendi bua ina-falu na, ma nggati bua meulauꞌ. Ana lalaa langgan ma mboti matan nendiꞌ lafe anaꞌ. De neu endoꞌ sia kambo Enaim lelesu ine na, sia dalaꞌ nisiꞌ Timna neu.

15 یهودا او را دید، ولی چون او روی خود را پوشانیده بود، او را نشناخت و پنداشت زن بدکاره‌ای است.

Leleꞌ Yahuda tungga lelesu ineꞌ a, nita inaꞌ esa. Nae neꞌo ina dalaꞌ, huu Tamar koao no bua-baꞌu na, ma mboti mata na.

16 پس به کنار جاده به طرف او رفته، به او پیشنهاد کرد که با وی همبستر شود، غافل از این که عروس خودش می‌باشد. تامار به او گفت: «چقدر می‌خواهی به من بدهی؟»

Yahuda nda bubꞌuluꞌ nae, naa eni ana feto feu na sa. Dadꞌi ana neu deka-deka inaꞌ naa, de natane nae, “We! Mete ma au o ho naa, moꞌe baꞌu sa?” Tamar nataa nae, “Neu. Miaꞌ a amaꞌ hihii na.”

17 یهودا گفت: «بزغاله‌ای از گله‌ام برایت خواهم فرستاد.» زن گفت: «برای این که مطمئن شوم که بزغاله را می‌فرستی باید چیزی نزد من گرو بگذاری.»

Yahuda naloe nae, “Ona bee, au fee hiek esa, do?” Tamar naselu nae, “Malole, Amaꞌ. Sadꞌi fee au toꞌu saa dadꞌi neu nemehereꞌ dei. Losa sudꞌiꞌ a fai hiraꞌ amaꞌ haitua hiek a nema.”

18 یهودا گفت: «چه چیزی را گرو بگذارم؟» زن جواب داد: «مُهر و بند آن و عصایت را.» پس یهودا آنها را به او داد و با وی همبستر شد و در نتیجه تامار آبستن گردید.

Boe ma Yahuda natane nae, “Au fee saa dadꞌi neu nemehereꞌ?” Tamar nataa nae, “Amaꞌ fee hela cap fo mana doko-dokoꞌ, no tali na sia boto ma. Ma lao hela teteas boe.” Rena taꞌo naa, ma Yahuda fee basa saa naa ra neu e. De ruꞌa se reu sungguꞌ raꞌabꞌue. Basa ma, Tamar baliꞌ. Ana olu hendi bua-baꞌu meulau na no lafe anaꞌ naa, de pake baliꞌ bua-baꞌu ina falu na. Nda bubꞌuluꞌ sa te, Tamar nairu.

19 پس از این واقعه، تامار به خانه بازگشت و روبند خود را برداشت و دوباره لباس بیوِگی خود را پوشید.

20 یهودا بزغاله را به دوستش حیرهٔ عدولامی سپرد تا آن را برای آن زن ببرد و اشیاء گرویی را پس بگیرد، اما حیره آن زن را نیافت.

Nda doo sa fai, Yahuda noꞌe tulun nonoo na Hira nae, “Mendi hiek ia fee ina dalaꞌ sia Enaim dei, fo haꞌi mala baliꞌ au sudꞌi a saa ngga fo ana toꞌu a.” Hira neu losa naa ma, natane neu nema, te nda nandaa no inaꞌ naa sa.

21 پس، از مردم آنجا پرسید: «آن روسپی بتکده که دمِ دروازه، سر راه نشسته بود کجاست؟» به او جواب دادند: «ما هرگز چنین زنی در اینجا ندیده‌ایم.»

Boe ma natane atahori mana sia naa ra nae, “We! Hei mita ina dalaꞌ fo laꞌefa naa ana endoꞌ sia lelesu ineꞌ ia, do? Ana sia bee?” Te rataa rae, “Amaꞌ, ina dalaꞌ nese ia.”

22 حیره نزد یهودا بازگشت و به او گفت: «او را نیافتم و مردمان آنجا هم می‌گویند چنین زنی را در آنجا ندیده‌اند.»

De Hira baliꞌ nisiꞌ Yahuda neu. Nafadꞌe nae, “Au nda undaa o inaꞌ naa sa. Au sangga-sangga, te atahori rae, ina dalaꞌ nese naa.”

23 یهودا گفت: «بگذار آن اشیاء مال او باشد، مبادا رسوا شویم. به هر حال من بزغاله را برای او فرستادم، ولی تو نتوانستی او را پیدا کنی.»

Yahuda nataa nae, “Hela sudꞌi a saa naa ra, fo ana soa se. Sadꞌi atahori afiꞌ tao raꞌamamaeꞌ hita. Au ae bae, te nda tandaa to e sa na.”

24 حدود سه ماه بعد از این واقعه، به یهودا خبر دادند که عروسش تامار زنا کرده و حامله است. یهودا گفت: «او را بیرون آورید و بسوزانید.»

Seli fula telu ma, atahori reu rafadꞌe Yahuda rae, “Ana feto feu ma Tamar tao ao na dadꞌi ina dalaꞌ. De ia naa ana nairu ena.” Rena taꞌo naa, ma Yahuda namanasa seli. De ana parenda atahori nara nae, “Mi lea mo inaꞌ naa nema, fo lalangge e horis!”

25 در حالی که تامار را بیرون می‌آوردند تا او را بکشند این پیغام را برای پدر شوهرش فرستاد: «مردی که صاحب این مُهر و بند آن و عصا می‌باشد، پدر بچهٔ من است، آیا او را می‌شناسی؟»

De reu lea rendi Tamar. Te ana haꞌi cap no teteas a. Boe ma ana denu rafadꞌe ama ari na nae, “Amaꞌ, tulun paresaꞌ sudꞌi a saa ia ra dei. Tenu-enaꞌ cap ma teteas ia, tao au uiru.”

26 یهودا مُهر و عصا را شناخت و گفت: «او تقصیری ندارد، زیرا من به قول خود وفا نکردم و او را برای پسرم شیله نگرفتم.» یهودا دیگر با او همبستر نشد.

Nita sudꞌi a saa naa ra, ma Yahuda nahine neuꞌ ena, nae eni ena na. De nafadꞌe nae, “Memaꞌ! Inaꞌ naa nda sala sa. Mana salaꞌ a, au. Matetu na, au musi uꞌusasaoꞌ e no ana ngga Sela. Te huu au nda nau sa. Mboꞌi e neu!” Boe ma, Yahuda nda naꞌabꞌue no Tamar sa ena.

27 چون وقت وضع حمل تامار رسید، دوقلو زایید.

Tamar fula-fai bobꞌonggi na losa ma, ana bꞌonggi ana dꞌuaꞌ.

28 در موقع زایمان، یکی از پسرها دستش را بیرون آورد و قابله نخ قرمزی به مچ دست او بست و گفت: «این اول بیرون آمد.»

Leleꞌ ana bꞌonggi, anaꞌ esa lima na naꞌahuluꞌ dea nema. De mana naꞌabꞌobꞌonggiꞌ a paꞌa aba mbilas neu lima na. Ana nae, “Ia, kaesa na.”

29 اما او دست خود را عقب کشید و پسر دیگر، اول به دنیا آمد. قابله گفت: «چگونه بیرون آمدی؟» پس او را فارص نامیدند.

Te anaꞌ naa lea baliꞌ lima na. De nonoo na dea nema naꞌahuluꞌ. Mana naꞌabꞌobꞌonggiꞌ a nafadꞌe neu anaꞌ naa nae, “We! Ho memaꞌ maꞌadereꞌ o. Naa de, mukuseseti muꞌuhuluꞌ dea muu!” Ara babꞌae anaꞌ naa, Peres (sosoa na, ‘naseseti dea nema’).

30 اندکی بعد، پسری که نخ قرمز به دستش بسته شده بود متولد شد و او را زارح نامیدند.

Dei de, odꞌi na mana paꞌa aba mbilas a dea nema. Ara babꞌae e, Sera (sosoa na, ‘mbila raraa’).