استر 1
| خشایارشا، پادشاه پارس، بر سرزمین پهناوری سلطنت می‌کرد که از هند تا حبشه را در بر می‌گرفت و شامل ۱۲۷ استان بود. او در سال سوم سلطنت خود، در کاخ سلطنتی شوش جشن بزرگی بر پا نمود و تمام بزرگان و مقامات مملکتی را دعوت کرد. فرماندهان لشکر پارس و ماد همراه با امیران و استانداران در این جشن حضور داشتند. | 1 |
India hoi Ethiopia prae khoek to, prae cumvai, pumphae sarihto ukkung, Ahasuerus dung ah,
| 2 |
siangpahrang Ahasuerus loe angraeng ohhaih ahmuen, Susan vangpui ah angraeng tangkhang nuiah siangpahrang ah anghnuthaih,
| 3 |
saning thumto naah, angmah ih angraengnawk hoi a tamnanawk hanah buhraenghaih a sak pae; Persia hoi Media prae ih misatuh angraengnawk, prae thung ih congkhang kaminawk hoi angraengnawk loe to ahmuen ah akoep o boih.
| در طی این جشن که شش ماه طول کشید، خشایارشا تمام ثروت و شکوه و عظمت سلطنت خود را به نمایش گذاشت. | 4 |
To naah ni cumvai, quitazetto thung a prae lensawkhaih hoi a lensawkhaih to minawk khaeah patuek.
| پس از پایان جشن، خشایارشا برای تمام کسانی که در شوش زندگی می‌کردند، فقیر و غنی، میهمانی هفت روزه‌ای در باغ کاخ سلطنتی ترتیب داد. | 5 |
Patuekhaih ni boeng pacoengah, anih angraenghaih ahmuen Susan vangpui ah angzo, kathoeng kalen kaminawk boih hanah loe, siangpahrang angmah ih takha thungah, buhraenghaih to ni sarihto thung a sak pae;
| محل میهمانی با پرده‌هایی از کتان سفید و آبی تزیین شده بود. این پرده‌ها با ریسمانهای سفید و ارغوانی که داخل حلقه‌های نقره‌ای قرار داشتند از ستونهای مرمر آویزان بود. تختهای طلا و نقره روی سنگفرشهایی از سنگ سماک، مرمر، صدف مروارید و فیروزه قرار داشت. | 6 |
to ahmuen loe puungan kanglung, kahing, kam-iing hoiah pathoep moe, sumkanglung bet ih thlung kamtaak tung nuiah, puungan tlangqui kamling hup hoiah a paeh.
| از سخاوت پادشاه، شراب شاهانه فراوان بود و در جامهای طلایی که شکلهای گوناگون داشت، صرف می‌شد. | 7 |
Siangpahrang hoi kamcuk ah, siangpahrang ih misurtui loe sui boengloeng hoiah a naek o, boengloeng loe maeto hoi maeto krang anghmong ai.
| پادشاه به پیشخدمتهای دربار دستور داده بود میهمانان را در نوشیدن آزاد بگذارند، پس ایشان به دلخواه خود، هر قدر که می‌خواستند شراب می‌نوشیدند. | 8 |
Misurtui naekhaih loe daan baktiah sak o, mi kawbaktih doeh tha patoh hoi nae o sak nganga ai; kami boih angmah koeh zetto naeksak hanah, siangpahrang mah angmah ih angraengnawk to lokpaek.
| در همان هنگام، ملکه وشتی هم برای زنان دربار خشایارشا ضیافتی ترتیب داده بود. | 9 |
Siangpahrang zu Vashti mah doeh siangpahrang Ahasuerus ih im ah nongpatanawk hanah buhraenghaih a sak pae toeng.
| در آخرین روز میهمانی، پادشاه که از باده‌نوشی سرمست شده بود، هفت خواجهٔ حرمسرا یعنی مهومان، بزتا، حربونا، بغتا، ابغتا، زاتر و کرکس را که خادمان مخصوص او بودند احضار کرد. | 10 |
Ni sarihto naah, siangpahrang Ahasuerus loe misurtui mah poeknawmsak, angmah ih toksah angraengnawk, Mehuman, Biztha, Harbona, Bigtha, Abagtha, Zethar hoi Karkas khaeah,
| او به آنان دستور داد ملکه وشتی را که بسیار زیبا بود با تاج ملوکانه به حضورش بیاورند تا زیبایی او را به مقامات و مهمانانش نشان دهد. | 11 |
siangparhrang zu Vashti loe kranghoih parai pongah, siangpahrang zu lumuek angmuek nasoe loe, minawk hoi angraengnawk hmaa ah, a kranghoihaih to patuek hanah angzoh o haih ah, tiah lokpaek.
| اما وقتی خواجه‌سرایان فرمان پادشاه را به ملکه وشتی رساندند، او از آمدن سرباز زد. پادشاه از این موضوع بسیار خشمناک شد؛ | 12 |
Toe a zu loe siangpahrang ih toksah tangzat mii kadueh kaminawk mah thuih pae o ih, siangpahrang mah paek ih lok baktih toengah angzoh han koeh ai angmak pae; to naah siangpahrang loe paroeai palungphui, anih loe palungphui hmai baktiah amngaeh.
| اما پیش از آنکه اقدامی کند، اول از مشاوران خود نظر خواست، چون بدون مشورت با آنها کاری انجام نمی‌داد. مشاوران او مردانی دانا و آشنا به قوانین و نظام دادگستری پارس بودند و پادشاه به قضاوت آنها اعتماد داشت. نام این دانشمندان کرشنا، شیتار، ادماتا، ترشیش، مرس، مرسنا و مموکان بود. این هفت نفر جزو مقامات عالی رتبهٔ پارس و ماد و از امیران ارشد مملکتی بودند. | 13 |
(Siangpahrang mah, daan panoek, katoeng ah lokcaek kop kaminawk khaeah sakzong ih baktih toengah, siangpahrang mah, angmah tlim ah toksah,
| 14 |
Karshena, Shethar, Admatha, Tarshish, Meres, Marsena hoi Memukan cae khaeah lokthuih; hae angraeng sarihtonawk loe Persia hoi Media prae kami ah oh o moe, siangpahrang hoi anghnai koek kami, siangpahrang mikhmai tong thaih kami, prae thungah areangh sang koek kaminawk ah oh o; )
| خشایارشا از ایشان پرسید: «در مورد ملکه وشتی چه باید کرد؟ زیرا از فرمان پادشاه که به او ابلاغ شده، سر باز زده است. قانون چه مجازاتی برای چنین شخصی تعیین کرده است؟» | 15 |
siangpahrang toksah angraengnawk mah thuih pae o ih, siangpahrang Ahasuerus lokpaekhaih to Vashti mah aek pongah, daan baktiah kawbangmaw sak han? tiah angdueng o naah,
| مموکان خطاب به پادشاه و امیران دربار گفت: «ملکه وشتی نه فقط به پادشاه بلکه به امیران دربار و تمام مردم مملکت خشایارشای پادشاه اهانت کرده است. | 16 |
Memukan mah siangpahrang hoi angraengnawk hmaa ah, siangpahrang zu Vashti loe, siangpahrang khae khue ai, angraegnawk, Ahasuerus siangpahrang prae thungah kaom kaminawk boih nuiah doeh zaehaih sak boeh.
| هر زنی که بشنود که ملکه وشتی از آمدن به حضور پادشاه سرپیچی کرده است، او نیز از دستور شوهرش سرپیچی خواهد کرد. | 17 |
Siangpahrang Ahasuerus mah a zu Vashti to a hmaa ah tacawt hanah kawk, toe caeh pae ai, tiah kami boih mah thuih o boeh; siangpahrang zu mah sak ih hmuen hae nongpatanawk boih mah thaih naah, angmacae ih sava to khingya o mak ai.
| وقتی زنانِ امیرانِ دربارِ پارس و ماد بشنوند که ملکه چه کرده، آنان نیز با شوهرانشان چنین خواهند کرد و این بی‌احترامی و سرکشی به همه جا گسترش خواهد یافت. | 18 |
Siangpahrang zu mah sak ih hmuen to vaihni roe ah Persia hoi Media prae ih angraeng zunawk mah, siangpahrang ih toksah angraengnawk khaeah, siangpahrang zu khosakhaih kawng to thui o tih boeh. To naah khingya ai ih palungthin hoi lokaekhaih to pung aep tih boeh.
| بنابراین، اگر پادشاه صلاح بدانند، فرمانی صادر کنند تا در قوانین ماد و پارس که هرگز تغییر نمی‌کند ثبت گردد و بر طبق آن فرمان، ملکه وشتی دیگر به حضور پادشاه شرفیاب نشود. آنگاه زن دیگری که بهتر از او باشد به جای وی به عنوان ملکه انتخاب شود. | 19 |
To pongah siangpahrang naakrakhaih om nahaeloe, Vashti loe natuek naah doeh siangpahrang Ahasuerus hmaa ah amtueng hmah lai nasoe, tiah amkhrai thai ai, siangpahrang lokpaekhaih to Persia hoi Media prae ih daan ah tariksak ah; to pacoengah siangpahrang mah, Vashti pong kahoih kue kalah nongpata to, siangpahrang zu angdoethaih ahmuen ah suem nasoe.
| وقتی این فرمان در سراسر این سرزمین پهناور اعلام شود آنگاه در همه جا شوهران، هر مقامی که داشته باشند، مورد احترام زنانشان قرار خواهند گرفت.» | 20 |
To baktih siangpahrang lokpaekhaih to a prae thung boih ah thuih naah ni, kathoeng kalen tih ai, nongpatanawk boih mah, angmacae ih sava nuiah khingyahaih tawn o tih, tiah a naa.
| پیشنهاد مموکان مورد پسند پادشاه و امیران دربار واقع شد و خشایارشا مطابق صلاحدید او عمل کرد | 21 |
Anih mah thuih ih lok mah siangpahrang hoi angraengnawk ih palungthin to daengh khuek pongah, Memukan ih lok baktih toengah siangpahrang mah sak;
| و به تمام استانها، هر یک به خط و زبان محلی، نامه فرستاده، اعلام داشت که هر مرد باید رئیس خانهٔ خود باشد. | 22 |
kami boih mah angmah ih imthung to uk moe, angmah ih lok to apaeh han oh, tiah siangpahrang mah paek ih lok to, prae kami boih ih lok hoiah leh moe, to ca to siangpahrang ukhaih prae thung boih ah a paek.
