اعمال رسولان 15

1 در همان زمان که پولس و برنابا در انطاکیه بودند، عده‌ای از یهودیه آمدند و به مسیحیان تعلیم غلط داده، می‌گفتند: «اگر کسی به آیین موسی وفادار نماند و ختنه نشود، محال است بتواند نجات پیدا کند.»

nitianba bo ñani jude ki jiidi ki tundu i naataani ki maadi: «a yaa kɔndi nani lan buali maama Moyiisi bal tili nni a kan baa gaa po.»

2 پولس و برنابا در این باره به مخالفت و مباحثۀ شدید با ایشان پرداختند، تا بالاخره قرار شد مسیحیان انطاکیه، پولس و برنابا را با چند نفر از میان خود به اورشلیم بفرستند تا عقیدهٔ رسولان و مشایخ کلیسای آنجا را در این باره جویا شوند.

Poli yeni Barnabasi n bo cendi ba ke ki tieni li buoli yenba, i naataani bo bo cuo ke yeni Barnabasi n do bi tuonsɔnba yeni a nikpela kani Jerualemi a ki kali li laabaalo po.

3 پس ایشان با بدرقهٔ کلیسا، به سوی اورشلیم حرکت کردند و سر راهشان، در شهرهای فینیقیه و سامره نیز به مسیحیان سر زدند و مژده دادند که غیریهودیان نیز به مسیح ایمان آورده‌اند؛ و همه از شنیدن این خبر شاد شدند.

Nani ban bo tie li jaandieli tondi yeni ban tɔgni Fenisi yeni ki wangi bi nilanba ke ban tuo ki gaa Jesu maama. Bi bo cua yeni li pamanli i naataani kuli po.

4 وقتی به اورشلیم رسیدند اعضای کلیسا و رسولان و مشایخ، ایشان را با آغوش باز پذیرفتند. پولس و برنابا نیز آنچه را که خدا به‌وسیلۀ ایشان انجام داده بود گزارش دادند.

ban pundi Jerusalemi li jaandieli nni tuonsɔnba, yeni li nikpela n gaa ba ban togdi ba u Tienu n tieni yaali kuli yenba.

5 آنگاه چند نفر از مسیحیان که قبلاً از فرقهٔ فریسیان بودند، برخاسته، گفتند: «تمام غیریهودیانی که مسیحی شده‌اند باید ختنه شوند و شریعت موسی را نگاه دارند.»

Lan yognu nitianba bo ye Falisiani nba cagli nni ke mɔ bo tuo gaa, bo fii ki maadi: «Li bo ŋani ki dagdi ke ti kɔndi ba ki cedi ban ya ŋua moyiisi bali maama» (moyiisi yikodi maama)

6 پس رسولان و مشایخ کلیسا تصمیم گرفتند جلسه‌ای تشکیل دهند تا به این موضوع رسیدگی کنند.

Bi tuonsɔnba yeni li jaandieli nikpela bo taani kali ki ba diidi li maama po.

7 در این جلسه، پس از مباحثهٔ بسیار، پطرس برخاست و به ایشان گفت: «برادران، شما همه می‌دانید که از مدتها پیش خدا مرا از میان خودتان انتخاب کرد تا پیغام انجیل را به غیریهودیان برسانم تا ایشان آن را بشنوند و ایمان آورند.

Bi bo dadi li maama po ki li waagi Piaali n fii ki sedi ki maadi bi. «I bani k u tienu bo tieni mi lugdima i siiga nni li waagi boncianla, ke n ñɔbu po bi lanba n gbadi u Tienu laabaŋanmo ki gɔ tuo ki dugi n po.

8 خدا که از دل مردم باخبر است، روح‌القدس را همان‌طور که به ما داد، به غیریهودیان نیز ارزانی داشت تا این حقیقت را ثابت کند که ایشان را نیز مانند ما می‌پذیرد.

Ke u Tienu bani yua kuli ya yantugu, tieni ba kasieda ki tem ba mi fuoŋanma nani wan tieni ti po maama.

9 «پس خدا میان ما و آنان هیچ فرقی نگذاشت، چون همان‌طور که دل ما را با ایمان پاک کرد، دل آنان را نیز پاک نمود.

Yeni ke waa tieni paadnma tinba yeni bani siiga nni ki ŋuudi bi pala li dandanli nni.

10 حال، چرا می‌خواهید از کار خدا ایراد بگیرید و باری روی دوش دیگران بگذارید که نه ما توانستیم حمل کنیم و نه اجداد ما؟

Mɔla be ya po i ke i kpaani u Tienu mi maama ki taadi ya tuga kpiagi ki bua ki tuni bi ŋɔdikaaba ya tuga ke ti báa, mɔno bo ki fidi tugi?

11 مگر ایمان ندارید که با فیض عیسای خداوند، همه یکسان نجات پیدا می‌کنند؟»

Ama ti pia li dandanli ke ti ba baa gaa po ti yonmdaano Jesu ŋanbidi po nani bani yeni.»

12 بدین ترتیب، بحث خاتمه یافت. سپس حضار به برنابا و پولس گوش دادند و ایشان معجزاتی را که خدا در میان غیریهودیان به عمل آورده بود، بازگو کردند.

Ku nuwulugu kuli ŋmini ki gba Poli yeni Barnabasi ke b maadi u Tienu n bo teni ke bi tieni ya bonninandi yeni ya yaalidma bi nilanba siig nni.

13 پس از ایشان، نوبت به یعقوب رسید. او برخاست و گفت: «برادران، گوش کنید.

Ban bo maadi ki gbeni, Saaki bo gaa mi maama ki maadi: “n naataani songi mani n maama.

14 پطرس برای شما بیان کرد که چگونه خدا برای نخستین بار بر غیریهودیان ظاهر شد تا برای جلال خود، از میان ایشان قومی جدید انتخاب کند.

Simo bo togdi lan bo tieni maama k u Tienu todi yeni o ŋanbidi ke bi nilanba ń mɔ fidi ki lugdi bi siiga bi niba ban doni o yeli.

15 و این امر که غیریهودیان ایمان می‌آورند، دقیقاً منطبق با کلام انبیا است، همان‌طور که نوشته شده:

O sawalipualo laabaalo taani yeni lan bo dianiki yedi yaala.

16 ”پس از آن، باز خواهم گشت و خیمۀ افتادهٔ داوود را از نو بر پا خواهم داشت و ویرانه‌هایش را بازسازی خواهم کرد و آن را به حالت نخست برخواهم گردانید،

Lan bona puoli po yo ke n ba ti guani ki gɔ sieni Davidi diegu yugu n bo ba. Nba ŋmagdigu ki ŋanbi siegu.

17 تا باقی افراد بشر بتوانند خداوند را بجویند، حتی تمام قومهایی که نام مرا بر خود دارند. این است سخن خداوندی که این امور را به انجام می‌رسانَد“،

Yeni ya niba sieni ba kpaani o yonmdaano, yeni ya nilanba gaa o yeli.

18 اموری که از دیرباز معلوم بوده است. (aiōn g165)

Oyonmdaano yua bo tieni a bona ke bi bandi ti ya yogu nni n maadi yaala n yeni. (aiōn g165)

19 «بنابراین، عقیدهٔ من این است که نباید در مورد غیریهودیانی که به سوی خدا باز می‌گردند، مسائل را دشوار سازیم.

Lan cedi ke n maalima tie ke ti kan ya ŋmadi bi nilanba yaaba ya pala ŋmagdi u Tienu po.

20 فقط بنویسیم که گوشت حیواناتی را که برای بتها قربانی شده‌اند و خون و حیوانات خفه‌شده را نخورند و از بی‌عفتی بپرهیزند.

Ama ti diani ba ke ban da jɔgni bi ba yeni i buli jiema, ki cuo bi ba yeni mi cunconma buali kuli k gɔ daa di mi sɔma.

21 چون سالهاست که روزهای شَبّات در هر شهر در کنیسه‌ها این شریعت موسی موعظه می‌شود.»

Ya bina bo pendi, bi niba bo dogu kuli nni ki cogi moyiisi balmaama ki gɔ wangi u Tienu laabaalo a jaandiena nni saba daali.

22 پس رسولان و مشایخ کلیسا با تمام اعضای کلیسا رأی دادند که دو نفر را همراه پولس و برنابا به انطاکیه بفرستند تا نتیجهٔ این جلسه را به ایشان اطلاع دهند. این دو نفر یکی یهودا معروف به برسابا بود و دیگری سیلاس. ایشان هر دو از افراد سرشناس کلیسا بودند.

Li bo naani li ŋani bi ŋɔdikaaba yeni u jaadidɔngu nikpela po, yeni u jaadidɔngu po ke ban lugdi Jude yua ke b yi o Barsabasi yeni Slasi, u jaandidɔngu yudanba, ki sɔni ba Atiosi yeni Poli yeni Barnabasi.

23 متن نامه‌ای که با خود بردند، از این قرار بود: «ما رسولان، مشایخ و برادران اهل اورشلیم به شما برادران غیریهودی اهل انطاکیه، سوریه و قیلیقیه سلام می‌رسانیم.

Bi bo diani nanda i: «bi tuonsɔnba, a nikpela yeni i naataani, n diani i naataani yaba tie nilanba Antiosi, Siri yeni Slisi, ti fuondi i.

24 از قرار معلوم، افرادی از میان ما نزد شما آمده، شما را مشوش ساخته و رنجانده‌اند و بدون دستور ما به شما گفته‌اند که برای نجات یافتن، باید شریعت یهود را نگاه دارید.

Ti gbadi ke bi niba ñani ti siiga nni ki gedi i kani ke ti naa puni ba sanu, ki ŋmadi i yama yeni bi tunda.

25 پس، ما تصمیم گرفتیم از طرف خود این دو نماینده را همراه عزیزانمان برنابا و پولس نزد شما بفرستیم،

Li bo baa ŋani ti kuli po ke yi cabi ti ti lugdi bi niba ki sɔni ba i kani bani Barnasi yeni Poli,

26 افرادی که به خاطر خداوند ما عیسی مسیح از جان خود گذشته‌اند.

Yaaba bo taa bi miali ki cabi ti yonmdaano Jesu Kristi po.

27 پس ما یهودا و سیلاس را می‌فرستیم تا به شما بگویند که نظر ما دربارهٔ مشکل شما چیست.

Ti gɔ sɔni Jude yeni Silasi ke bi ba maadi yi a bona.

28 زیرا با هدایت روح‌القدس صلاح دیدیم که باری بر دوش شما نگذاریم، جز این ضروریات که:

Lani li ŋani ki dagdi fuoŋanma po yeni tinba mɔ ya po ke ti daa tuni bonli ke laa ŋani.

29 از گوشت حیواناتی که برای بتها قربانی می‌شوند و گوشت حیوانات خفه شده و خون و بی‌عفتی بپرهیزید. اگر از این چیزها دوری کنید، کار خوبی خواهید کرد. همین و بس.»

Lani n tie ki kubi i yula yeni n padjiema yi gɔ daa ŋmani mi sɔma yeni ya bona ke bi padi i buli, yi kubi iyula yeni mi cumconma buali kuli. i ya kubi i yula yeni lani bona li baa ŋani i po. n cabdi i n yeni.»

30 این چهار نفر بی‌درنگ به انطاکیه رفتند و تمام مسیحیان را دور هم جمع کردند و آن نامه را به ایشان دادند.

Lani ke bi guani sɔni ba, ban bo pundi Antiosi ki taani u niwulgu ki teni ba li tili.

31 وقتی نامه را خواندند بی‌اندازه شاد شدند.

Ban bo cogi li ya yogu ke bi la li papaali.

32 سپس، یهودا و سیلاس که هر دو نبی بودند، با سخنان بسیار ایمانداران را تشویق و تقویت کردند.

Judeyeni Slasi bo mɔ bo tie sawalpuali ki fiidi i naataani yeni u Tienu ñɔmaama ki gɔ paagi bi pala.

33 سپس مدتی در آنجا ماندند، و بعد ایمانداران ایشان را به سلامت روانه کردند تا به کلیسای اورشلیم برگردند.

Ban bo tieni dana li po i naataani bo guani teni ba li lanbonmanli ke bi mɔ ń guani kuni yeni laafia ki pan teni yaaba sɔni ba.

34 اما سیلاس تصمیم گرفت در آنجا بماند.

Li bo mani Silasi po ke wan ya ye.

35 پولس و برنابا در انطاکیه ماندند تا همراه دیگران، کلام خدا را تعلیم و بشارت دهند.

Ama Poli yeni Barnabasi bo ye Antiosi yeni nitianba boncianli bi bo wangi ki gɔ tundi ti yonmdaano ñɔmaama.

36 پس از چندی، پولس به برنابا پیشنهاد کرد که بازگردند و به شهرهایی که قبلاً در آنجا موعظه کرده بودند، سر بزنند تا ببینند ایمانداران در چه حالند.

Lan tieni dana ke Poli maadi Barnabasi: «ti guani i diidi inaataani ya dogi nni ke ti waani ti yonmdaano ñɔmaama ki diidi ban ye maama.»

37 برنابا موافقت کرد و خواست یوحنا معروف به مرقس را نیز با خود ببرند.

Barnabasi bo bua wan gedi yeni San yua ke bi yi o Maarki.

38 ولی پولس صلاح نمی‌دید کسی را با خود ببرند که در پامفیلیا آنان را ترک نموده و با ایشان همکاری نکرده بود.

Ama ke Poli diidi sua ke laa dagdi yeni wan gedi. Wani ji bo ŋaa ba hali Panfili dogu nni kaa ji bo todi ba bi tuonli nni.

39 اختلاف آنان بر سر این موضوع به قدری شدت گرفت که از هم جدا شدند. برنابا مرقس را برداشت و با کشتی رهسپار قبرس شد؛

Ke mi paadma tieni bi siiga nni ke bi yadi lieba. Ke Barnabai taaa Marrki ke bi ji bo gedi Cipri.

40 امّا پولس، سیلاس را انتخاب کرد و به دست برادران به فیض خداوند سپرده شده، عازم سفر گشت.

Ama Poli bo lugdi Sllasi ke wan yegi yeni o, ke o naataantieba mia ke ti yonmdaano ŋanbidi n ya ye yeni owan caa naan kani.

41 سپس به سراسر سوریه و کیلیکیه سفر کرده، کلیساها را استوار می‌کرد.

O bo puodi ki gedi Siri yeni Silisi ki paagidi li jaandieli yaaba pa.