دوم پادشاهان 25

1 صدقیا بر ضد پادشاه بابِل شورش کرد و نِبوکَدنِصَّر، پادشاه بابِل تمام سپاه خود را به طرف اورشلیم به حرکت درآورد و در روز دهم ماه دهم از سال نهم سلطنت صدقیا، پادشاه یهودا، اورشلیم را محاصره کرد.

Sedegaia da Ba: bilone hina bagade Nebiuga: denesema odoga: i. Amaiba: le, eso nabu amola oubi nabu, Sedegaia ea ouligibi ode sesege amoga, Nebiuga: denese da ea dadi gagui wa: i oule asili, Yelusaleme doagala: musa: misi. Ilia da moilai hamega, ha wa: i amo fisilalu, doagala: musa: , osobo gasa: le lelegela heda: i,

2 این محاصره تا یازدهمین سال سلطنت صدقیا ادامه یافت.

Ilia da eale disili, doagala: lalu, Sedegaia ea ouligilaloba ode gida da doaga: i.

3 در روز نهم از ماه چهارم آن سال، قحطی آنچنان در شهر شدت گرفته بود که مردم برای خوراک چیزی نداشتند.

Amo odega, eso sesege amola oubi biyadu amoga Yelusaleme dunu da ha: i manu hamedafa galu.

4 آن شب، صدقیای پادشاه و تمام سربازانش دیوار شهر را سوراخ کردند و از دروازه‌ای که در میان دو حصار نزدیک باغ پادشاه بود به جانب درهٔ اردن گریختند. سربازان بابِلی که شهر را محاصره کرده بودند پادشاه را تعقیب نموده، در بیابان اریحا او را دستگیر کردند و در نتیجه تمام افرادش پراکنده شدند.

Amo esoga, Ba: bilone dadi gagui dunu da Yelusaleme gagoi dogoa fili, ganodini golili sa: i. Ba: bilone dadi gagui dunu ilia da Yelusaleme eale disi ba: i. Be Yuda dadi gagui dunu da gasia hobea: i. Ilia da hina bagade ea ifabia amodili asili, logo holei amo da gagoi aduna di dialu amodili, Yodane Fagoa doaga: musa: hobeale afia: i.

5

Be Ba: bilone dadi gagui wa: i da hina bagade Sedegaia se bobogele, umi soge amo da Yeligou moilai bai bagade gadenene, amoga e gagulaligi. Amalu, Sedegaia ea dadi gagui dunu huluane da e fisiaga: lu, mugululi afia: i.

6 آنها صدقیا را به ربله بردند و پادشاه بابِل او را محاکمه و محکوم کرد.

Ba: bilone dadi gagui dunu da Sedegaia amo hina bagade Nebiuga: denese da Libila esalu, amoga e oule asili, Nebiuga: denese da ema fofada: nanu, ema se bidi imunu ilegei.

7 سپس پسران صدقیا را جلوی چشمانش کشتند و چشمان خودش را نیز از کاسه درآوردند و او را به زنجیر بسته، به بابِل بردند.

Sedegaia da hi ba: lobawane, ilia da eagofelali fufuga: lelegei. Amalu, Nebiuga: denese da sia: beba: le, ilia da Sedegaia ea si aduna duga: le fasilalu, sia: inega la: gilalu, e Ba: bilone sogega hiouginana asi.

8 نبوزرادان، فرماندهٔ لشکر پادشاه بابِل، در روز هفتم ماه پنجم از سال نوزدهم سلطنت نِبوکَدنِصَّر، به اورشلیم آمد.

Eso fesu amola oubi bi, Ba: bilone hina bagade Nebiuga: denese ea ouligibi ode 19 amoga, Nebiusala: ida: ne (hina bagade ea fada: i sia: ne iasu dunu amola ea dadi gagui wa: i ouligisu dunu) e da Yelusaleme doagala: la sa: i.

9 او خانۀ خداوند، کاخ سلطنتی و تمام بناهای با ارزش اورشلیم را سوزانید.

E da Debolo Diasu amola hina bagade diasu amola mimogo dunu Yelusalemega esafulu ilia diasu, amo huluane ulagili sali.

10 سپس به نیروهای بابِلی دستور داد که حصار شهر اورشلیم را خراب کنند و خود بر این کار نظارت نمود.

Ea dadi gagui dunu da moilai gagoi mugululi sali.

11 او بقیهٔ ساکنان شهر را با یهودیان فراری که طرفداری خود را به پادشاه بابِل اعلام کرده بودند، به بابِل تبعید کرد.

Amalu, Nebiusala: ida: ne da dunu oda hame hobea: i moilai ganodini esalu, amola hawa: hamosu bagade dawa: dunu musa: hame mugululi asi amo huluane, amola dunu amo da musa: Ba: bilone dadi gagui wa: i ilima hobeale madelala asi, amo huluane e da Ba: bilone sogega hiouginana asi.

12 ولی افراد فقیر و بی‌چیز باقی ماندند تا در آنجا کشت و زرع کنند.

Be hamedafa gagui dunu, amo da soge hame gagui, amo e da waini sagaiga amola ifabi amoga hawa: hamoma: ne, e da Yuda sogega esaloma: ne yolesi.

13 بابِلی‌ها ستونهای مفرغین خانهٔ خداوند و حوض مفرغین و میزهای متحرکی را که در آنجا بود، شکستند و مفرغ آنها را به بابِل بردند.

Ba: bilone dadi gagui wa: i dunu da balasega hamoi duni bugi, amola balasega hamoi gaguli fula ahoasu liligi amo Debolo Diasu ganodini diafulu, amola balasega hamoi ofodo sugi, amo huluane fifili, Ba: bilone sogega gaguli asi.

14 همچنین تمام دیگها، خاک‌اندازها، انبرها، ظروف و تمام اسباب و آلات مفرغین را که برای قربانی کردن از آنها استفاده می‌شد، بردند. آنها تمام آتشدانها و کاسه‌های طلا و نقره را نیز با خود بردند.

Ilia da safala amola nasubu gasa: su yaeya (amoga ilia da oloda doa: su), gamali gesosu liligi, gobele salimusa: maga: me disu ofodo, amola balasega hamoi Debolo hawa: hamosu liligi, amo huluane gagaguli afia: i.

15

Amola ilia da liligi huluane amo da gouliga hamoi o silifaga hamoi, amola ofodo sugi fonobahadi, amola lalu oso gaguli ahoasu yaeya, amo huluane amolawane gagaguli asi.

16 ستونها و حوض بزرگ و میزهای متحرک آن، که سلیمان پادشاه برای خانهٔ خداوند ساخته بود، آنقدر سنگین بود که نمی‌شد وزن کرد.

Balasega hamoi liligi amo hina bagade Soloumane da Debolo amogili sia: ne hahamoi, (duni bugi aduna, gaguli fula ahoasu huluane, amola ofodo sugi bagade) amo da dioi bagadeba: le, defemu hamedei ba: i.

17 بلندی هر ستون هشت متر بود و سر ستونهای مفرغین آنها که با رشته‌های زنجیر و انارهای مفرغین تزیین شده بود یک متر و نیم ارتفاع داشت.

Amo duni bugi aduna da ela defeledafa ba: i. Ela seda defei da 8 mida. Amola balasega hamoi bada amo ela seda defei da 1.3 mida. Amo bada ela sisiga: le da balasega hamoi gigiadomai. Amo da balasega hamoi bomegala: nidi fage amoga nina: hamoi ba: i.

18 سرایا کاهن اعظم و صفنیا، معاون او، و سه نفر از نگهبانان خانهٔ خداوند به دست نبوزرادان، فرماندهٔ لشکر بابِل، به بابِل تبعید شدند.

Ba: bilone dadi gagui wa: i ouligisu dunu Nebiusala: ida: ne, e da gobele salasu Ouligisudafa Sela: ia, amola ea afoha gobele salasu dunu Sefenaia, amola Debolo ouligisu dunu mimogodafa udiana, amo huluane e da Ba: bilone sogega hiouginana asi.

19 همچنین فرماندهٔ سپاه یهودا، پنج مشاور پادشاه، معاون فرماندهٔ سپاه که مسئول جمع‌آوری سرباز بود همراه با شصت نفر دیگر که در شهر مانده بودند،

Amola Yelusalemega, e da Yuda dadi gagui wa: i ouligisudafa, amola e fidisu dunu (e da dadi gagui wa: i hamonanu meloa dedei ouligisu), Yuda hina bagade ea fada: i sia: ne iasu dunu biyale gala, amola mimogo dunu eno 60 agoane, amo huluane hiouginana asi.

20 همهٔ اینها را نبوزرادان به ربله در سرزمین حمات نزد پادشاه بابِل برد.

21 پادشاه بابِل در آنجا همه را اعدام کرد. به این ترتیب یهودا از سرزمین خود تبعید شد.

Nebiusala: ida: ne da ili huluane amo Ba: bilone hina bagade Libina moilai bai bagade (Ha: ima: de sogega gala) amoga esalu, ema hiouginana asi. Amogawi, hina bagade Nebiuga: denese da sia: beba: le, ilia amo dunu huluane bubulufananu, medole lelegei. Ilia da amanewane Yuda fi dunu mugululi hiouginana asi.

22 سپس نِبوکَدنِصَّر، پادشاه بابِل جدلیا (پسر اخیقام و نوه شافان) را به عنوان حاکم یهودا بر مردمی که هنوز در آن سرزمین باقی مانده بودند، گماشت.

Ba: bilone hina bagade Nebiuga: denese da Gedalaia (Ahaiga: me egefe amola Sia: ifa: ne ea aowa) Yuda soge ouligisu dunu hamoi. E da Gedalaiama Yuda dunu amo da Ba: bilonega mugululi hame asi, amo ouligima: ne sia: i.

23 وقتی فرماندهان و سربازان یهودی که تسلیم نشده بودند، شنیدند که پادشاه بابِل جدلیا را حاکم تعیین کرده است، در مصفه به جدلیا ملحق شدند. این فرماندهان عبارت بودند از: اسماعیل پسر نتنیا، یوحنان پسر قاری، سرایا پسر تنحومت نطوفاتی و یازنیا پسر معکاتی.

Yuda dadi gagui wa: i ouligisu dunu amo da hamedafa goaiya: i, ilia amo sia: nababeba: le, ilia da Misiba moilaiga Gedalaiama madelai. Amo ouligisu dunu da Isiama: iele (Nedanaia egefe), Youha: ina: ne (Galia egefe), Sela: ia (Da: nahiumede egefe. E da Nidoufa dunu misi) amola Yesanaia (Ma: iaga dunu misi).

24 جدلیا برای آنها قسم خورد و گفت: «لازم نیست از فرماندهان بابِلی بترسید. با خیال راحت در این سرزمین زندگی کنید. اگر پادشاه بابِل را خدمت کنید ناراحتی نخواهید داشت.»

Gedalaia da ilima amane sia: i, “Ba: bilone ouligisu dunu ilima mae beda: ma! Amo soge ganodini ha: ini fili, Ba: bilone hina bagade ea hawa: hamosu hamoma. Amasea, dilia da hahawane ba: mu.”

25 ولی در ماه هفتم همان سال اسماعیل (پسر نتنیا و نوهٔ الیشمع) که از اعضای خاندان سلطنتی بود، با ده نفر دیگر به مصفه رفت و جدلیا و همدستان یهودی و بابِلی او را کشت.

Be amo odega, oubi fesu agoane, Isiama: iele (Nedanaia egefe amola Ilisiama ea aowa. E da hina bagade ea sosogo fi dunu), e da Misiba moilaiga dunu nabuane gala oule asili, Gedalaia doagala: le, e medole legei. Amola e da Yuda fi dunu amola Ba: bilone fi dunu Gedalaia bisili amogai esalu, amo huluane medole legei.

26 بعد از آن تمام مردم یهودا، از کوچک تا بزرگ، همراه فرماندهان به مصر فرار کردند تا از چنگ بابِلی‌ها در امان باشند.

Amalalu, Isala: ili dunu, (bagade gagui amola hame gagui) ilia huluane amola dadi gagui ouligisu dunu huluane da amo soge fisili, Idibidi sogega hobea: i. Bai ilia da Ba: bilone dunuba: le beda: i galu.

27 وقتی اویل مرودک پادشاه بابِل شد، یهویاکین، پادشاه یهودا را از زندان آزاد ساخت و این مصادف بود با بیست و هفتمین روز از ماه دوازدهم سی و هفتمین سال اسارت یهویاکین.

Ode afaega, Ifilimelouda: ge da Ba: bilone hina bagade hamoi. Amo odega, e da Yuda hina bagade Yihoiaginima asigiba: le, e da se iasu diasu ganodini esalu, ga masa: ne logo doasi. Ilia da Yihoiagini Ba: bilone sogega hiouginana asili, e da ode 37 agoane se iasu diasu ganodini esalu, amalu amo odega, eso 27 amola oubi fago, amoga Ba: bilone hina bagade da e se iasu diasu ganodini esalu amo logo doasi.

28 اویل مرودک با یهویاکین به مهربانی رفتار کرد و مقامی به او داد که بالاتر از مقام تمام پادشاهانی بود که به بابِل تبعید شده بودند.

Ifilimelouda: ge da ema asigiwane hamoi. E da eno hina bagade dunu Ba: bilone sogega mugululi misi, ilima Yihoiagimi e bisilua dunu hamone ouligima: ne sogebi ema i.

29 پس لباس زندانی او را عوض کرد و اجازه داد تا آخر عمرش بر سر سفرهٔ پادشاه بنشیند و غذا بخورد.

Amaiba: le, Ifilimelouda: ge da sia: beba: le, Yihoiagini da ea se iasu diasua ga: su abula amo gisa: le, eno gaheabolo ga: i. Amola ea fifi manu amoga e da hina bagade e bisili ha: i mai.

30 تا روزی که یهویاکین زنده بود، هر روز مبلغی از طرف پادشاه به او پرداخت می‌شد.

Amola eso huluane, ea fifi manu amoga, ea esala lamu liligi defele, ilia da igili bidi iasu. Sia: ama dagoi

Zedekiah's Sons Are Slaughtered before His Eyes