دوم پادشاهان 13

1 در سال بیست و سوم سلطنت یوآش، پادشاه یهودا، یهواخاز پسر ییهو، پادشاه اسرائیل شد و هفده سال در سامره سلطنت کرد.

Yuda hina bagade Youa: se (A: ihasaia egefe) da Yuda fi ode23 ouligilalu, Yihouaha: se (Yihiu egefe) da Isala: ili fi ilia hina bagade hamoi. E da Samelia moilai bai bagadega esala, ode 17 agoanega Isala: ili fi ouligilalu.

2 او نیز مانند یرُبعام پسر نِباط نسبت به خداوند گناه ورزید و اسرائیل را به گناه کشاند و از کارهای زشت خود دست برنداشت.

Yihouaha: se da musa: hina bagade Yelouboua: me defele, Hina Godema wadela: le hamoi, amola Isala: ili fi dunu ilia wadela: le hamoma: ne oule asi. E da ea wadela: i hou hamedafa yolesi.

3 از این رو خداوند بر اسرائیل خشمگین شد و به حزائیل، پادشاه سوریه و بنهدد، پسر حزائیل اجازه داد آنها را سرکوب کنند.

Amaiba: le, Hina Gode da Isala: ili fi ilima ougi galu. Hina Gode da logo doasiba: le, Silia hina bagade Ha: sa: iele amola eagofe Beneha: ida: de da eso bagohame Isala: ili fi hasalalusu.

4 ولی یهواخاز نزد خداوند دعا کرده، کمک طلبید و خداوند دعای او را مستجاب فرمود، زیرا دید که پادشاه سوریه اسرائیل را به ستوه آورده است.

Amalalu, Yihouaha: se da Hina Godema sia: ne gadoi. Amola Hina Gode da Silia hina bagade da Isala: ili fima gasa fili, ilima se bagade iabe, amo dawa: beba: le, ea sia: ne gadosu nabi dagoi.

5 پس خداوند برای قوم اسرائیل رهبری فرستاد تا آنها را از ظلم و ستم سوری‌ها نجات دهد. در نتیجه قوم اسرائیل مثل گذشته از آسایش برخوردار شدند.

Hina Gode da Isala: ili fima gaga: su dunu asunasi. Silia fi da Isala: ili fima gasa fili hamoi, be amo gaga: su dunu da Isala: ili fi amo geiba: le, ilia da bu olofole esalebe ba: i.

6 اما باز از گناهانی که یربعام بنی‌اسرائیل را به آنها آلوده کرده بود، دست برنداشتند و بت اشیره را در سامره عبادت کردند.

Be Isala: ili fi dunu da wadela: i hou amo hina bagade Yelouboua: me da musa: ilia hamoma: ne oule asi, amo da mae yolesili, bu hamonanu. Amola wadela: i uda ogogosu ‘gode’ Asila amo ea loboga hamoi agoaila, da Samelia soge ganodini dialebe ba: i.

7 برای یهواخاز، از تمام سپاهش، فقط پنجاه سرباز سواره، ده ارابهٔ جنگی و ده هزار سرباز پیاده ماند؛ زیرا پادشاه سوریه بقیه را به کلی در هم کوبیده، از بین برده بود.

Yihouaha: se ea dadi gagui wa: i da wadela: lesi dagoi ba: i. Hosiga fila heda: i dadi gagui 50 agoane amola ‘sa: liode’ nabuyane amola emoga ahoasu dadi gagui dunu 10,000 agoane fawane esalebe ba: i. Bai eno huluane, amo Silia hina bagade da gugunufinisi dagoi. E da ilima hasalasili, osa: gili, ili ba: le osobo gulu defele ba: i.

8 شرح بقیهٔ رویدادهای دوران سلطنت یهواخاز، کارها و فتوحات او در کتاب «تاریخ پادشاهان اسرائیل» ثبت گردیده است.

Yihouaha: se ea hawa: hamosu eno amola ea gesa: i hamoi amo huluane da “Isala: ili hina bagade Ilia Hamonanu Meloa” amo ganodini dedene legei.

9 یهواخاز مرد و در سامره دفن شد و پسرش یهوآش به جای او پادشاه شد.

Yihouaha: se da bogole, Samelia sogega uli dogone sali. Egefe Yihoua: se da e bagia, Isala: ili hina bagade hamoi.

10 در سی و هفتمین سال سلطنت یوآش، پادشاه یهودا، یِهوآش، پسر یِهواخاز پادشاه اسرائیل شد و شانزده سال در سامره سلطنت کرد.

Yuda hina bagade Youa: se ea ouligibi ode37 amoga, Yihoua: se (Yihouaha: se egefe) da Isala: ili hina bagade hamoi. E da Samelia moilai bai bagadega esala, ode 16 agoanega Isala: ili fi ouligilalu.

11 او نیز مانند یربعام پسر نِباط نسبت به خداوند گناه ورزیده، اسرائیل را به گناه کشاند و از کارهای زشت خود دست برنداشت.

E amolawane da Hina Godema wadela: le hamoi. E da hina bagade Yelouboua: me amo da Isala: ili fi wadela: le hamoma: ne oule asi, amo ea hou defele hamosu.

12 شرح بقیهٔ رویدادهای دوران سلطنت یهوآش، جنگهای او با اَمَصیا، پادشاه یهودا، کارها و فتوحات او در کتاب «تاریخ پادشاهان اسرائیل» نوشته شده است.

Yihoua: se ea hawa: hamosu eno, amola Isala: ili da Yuda hina bagade A: masaiama gegenoba, ea gesa: i hou, amo huluane da “Isala: ili hina bagade Ilia Hamonanu Meloa” amo ganodini dedene legei.

13 یهوآش مرد و در آرامگاه سلطنتی سامره دفن شد و یربعام دوم به سلطنت رسید.

Yihoua: se da bogole, hina bagade bogoi uli dogosu sogebi Samelia soge ganodini, amoga uli dogone sali. Egefe Yelouboua: me ea gona: su da e bagia, hina bagade hamoi.

14 الیشع نبی بیمار شد و در بستر افتاد. وقتی آخرین روزهای عمر خود را می‌گذرانید، یهوآش پادشاه به عیادتش رفت و با گریه به او گفت: «ای پدرم! ای پدرم! ارابه‌ها و سواران اسرائیل را می‌بینم!»

Balofede dunu Ilaisia da hame uhini bogosu olo madelai. E da bogomusa: dialoba, Isala: ili hina bagade Yihoua: se da e ba: la asi. E da disa amane sia: i, “Na ada! Na ada! Di da Isala: ili fi ilia gaga: sudafa dunu galu!”

15 الیشع به او گفت: «یک کمان و چند تیر به اینجا بیاور.» او تیرها و کمان را آورد.

Ilaisia da ema amane hamoma: ne sia: i, “Dia dadi lama!” Yihoua: se da dadi lai.

16 الیشع گفت: «آن پنجره را که به سمت سوریه است، باز کن.» پادشاه پنجره را باز کرد. آنگاه الیشع به پادشاه گفت: «کمان را به دست بگیر.» وقتی پادشاه کمان را گرفت، الیشع دست خود را روی دست پادشاه گذاشت و دستور داد که تیر را بیندازد. پادشاه تیر را رها کرد. سپس الیشع به پادشاه گفت: «این تیر خداوند است که بر سوریه پیروز می‌شود، چون تو سپاه سوریه را در افیق شکست خواهی داد.

Ilaisia da ema amane sia: i, “Di amoga gala: musa: momagema!” Yihoua: se da amane hamobeba: le, Ilaisia da hina: lobo amo hina bagade ea lobo aduna da: iya ligisi.

17

Amalalu, Ilaisia da amane hamoma: ne sia: beba: le, hina bagade da fo misa: ne agenesi amo da Silia sogedili ba: le gai, amo doasi. Ilaisia da amane sia: i, “Dadiga gala: ma!” Hina bagade da gala: i dagoloba, balofede Ilaisia da amane sia: i, “Di da Hina Gode Ea dadi gala! E da amo dadiga, Silia hasalimu! Di da A: ifege moilaiga Silia fi doagala: le, gegenanu, ili hasalimu.”

18 حال تیرهای دیگر را بگیر و آنها را بر زمین بزن.» پادشاه تیرها را برداشت و سه بار بر زمین زد.

Amalalu, Ilaisia da hina bagadema amane sia: i, “Sou doboi eno lale, amoga osobo da: iya fama!” Hina bagade da udiana agoane osoba fane, yolesi.

19 اما نبی خشمگین شد و گفت: «تو می‌بایست پنج یا شش بار بر زمین می‌زدی، چون در آن صورت می‌توانستی سوریه را به کلی نابود کنی، ولی حالا فقط سه بار بر آنها پیروز خواهی شد.»

Amo ba: beba: le, Ilaisia da ougi ba: i. E da Yihoua: sema amane sia: i, “Di da osoba gafeyale o fesuale agoane famu da defea galu. Amai ganiaba, di da Silia dunu dafawanedafa hasalala: loba. Be wali di da gegesu udiana fawane, amoga ili hasalimu.”

20 الیشع مرد و او را دفن کردند. در آن روزگار، مهاجمین موآبی بهار هر سال به اسرائیل هجوم می‌بردند.

Ilaisia da bogole, uli dogone sali. Ode huluane amoga, Moua: be dunu gilisi ilia da Isala: ili sogega doagala: musa: golili dasu.

21 یک روز در حین تشییع جنازه‌ای، مردم سوگوار با این مهاجمین روبرو شده، از ترس جنازه را به داخل قبر الیشع انداختند و پا به فرار گذاشتند. شخص مرده به محض اینکه به استخوانهای الیشع برخورد، زنده شد و سر پا ایستاد.

Eso afaega, Isala: ili dunu oda da dunu bogoi uli dogone salaloba, ilia da Moua: be dunu ilima gegemusa: manebe ba: beba: le, ilia da bogoi da: i hodo Ilaisia ea bogoi uli dogoi gelaba gudu galagudulalu, hobea: i. Bogoi da: i hodo da Ilaisia ea gasa digibiba: le, bogoi dunu da bu uhini wa: legadoi.

22 در دورهٔ سلطنت یهواخاز، حزائیل (پادشاه سوریه) اسرائیل را سخت مورد تاخت و تاز قرار می‌داد،

Silia hina bagade Ha: sa: iele da Yihouaha: se ea ouligibi ode huluane amoga, Isala: ili fi doagala: le, ili banenesisu.

23 ولی خداوند به خاطر عهدی که با ابراهیم و اسحاق و یعقوب بسته بود نسبت به قوم اسرائیل بسیار بخشنده و رحیم بود و اجازه نمی‌داد آنها از بین بروند. او تا به امروز نیز به خاطر آن عهد به ایشان رحم می‌کند.

Be Hina Gode da Isala: ili fima asigiba: le, Ha: sa: iele da ili dafawanedafa hame gugunufinisisu. Hina Gode da Isala: ili fi fidisu. Bai E da Ea Gousa: su E da A: ibalaha: me amola Aisage amola Ya: igobe ilima hamoi, E da dawa: i galu. E da Ea fidifa hame gogolei.

24 پس از آنکه حزائیل پادشاه سوریه مرد، پسرش بنهدد به جایش به سلطنت رسید.

Silia hina bagade da bogobeba: le, egefe Beneha: ida: de da e bagia, Silia hina bagade hamoi.

25 یهوآش، پادشاه اسرائیل (پسر یهواخاز) سه بار بنهدد را شکست داد و شهرهایی را که در زمان پدرش به دست حزائیل افتاده بود، پس گرفت.

Amalalu, Isala: ili hina bagade Yihoua: se da udiana agoane Beneha: ida: de hasasali. Amola, e da moilai amo Beneha: ida: de da Yihouaha: se (Yihoua: se eda) amo ea ouligilaloba fefedelai, Yihoua: se da amo moilai huluane bu samogei.