اول پادشاهان 1
| داوود پادشاه بسیار پیر شده بود و هر چند او را با لحاف می‌پوشاندند، ولی گرم نمی‌شد. | 1 |
David lengpa jong ateh lheh tan, pon lum ijat asilpeh vang un, ama chu alum jou mong mong tapon ahi.
| مشاورانش به او گفتند: «درمان تو در این است که یک دختر جوان از تو پرستاری کند و در آغوشت بخوابد تا گرم بشوی.» | 2 |
Hijeh chun alhacha a pang hon David lengpa jah a, “Kapu, nang dingin nungah theng khat naumpi di le najen le dingin hol’u hite. Chutileh aman lum nasahna din naluppi le phate,” atiuve.
| پس در سراسر کشور اسرائیل گشتند تا زیباترین دختر را برای او پیدا کنند. سرانجام دختری بسیار زیبا به نام ابیشگ از اهالی شونم انتخاب شد. او را نزد پادشاه آوردند و او مشغول پرستاری از پادشاه شد، ولی پادشاه با او نزدیکی نکرد. | 3 |
Hiti chun amahon Israel gam sung pumpia nungah melhoi tah khat ahol un ahileh Shunem’a konin Abishag kitinu chu a mudoh un Lengpa kom a chun ahin puilut tauvin ahi.
| 4 |
Hiche nungahnu chu ahoi lheh jengin ama chun lengpa chu ave sui jin ajen le tan ahi. Ahin lah lengpa chun aki timatpi thei tapon ahi.
| پس از مرگ ابشالوم، پسر بعدی پادشاه به نام ادونیا که مادرش حجیت بود، به این فکر افتاد تا بر تخت سلطنت بنشیند. از این رو ارابه‌ها و ارابه‌رانان و یک گارد پنجاه نفره برای خود گرفت. ادونیا جوانی بود خوش‌اندام، و پدرش داوود پادشاه در تمام عمرش هرگز برای هیچ کاری او را سرزنش نکرده بود. | 5 |
Hiche phatlai chun David leh Haggith chapa Adonijah chun “Keima leng ka chan ding ahi” tin aki phongdoh tan ahi. Hichun aman sakol kangtalai tamtah aki semdoh in chu leh achung touthem ho jong akigo uvin chuleh ama masang nga lamhong a pang dingin mi-somnga a lhaisah in ahi.
| 6 |
Apa David Lengpan la “Ipi bol’a na him?” tin khat vei cha jong aphoh kha pon chule ahil jong ahil khapon ahi. Hiche Adonijah hi Absalom pen jouva peng’a ahin, ama jong hi mi melhoi tah khat ahi.
| ادونیا نقشهٔ خود را به اطلاع یوآب و اَبیّاتار کاهن رساند و آنها نیز قول دادند از او حمایت کنند. | 7 |
Lengmun alogotna a hin Adonijah in Zeruiah chapa Joab le Abiathar thempu pachu ama langa pang dingin ana kijol lut in chule amanin jong anop peh tan ahi.
| اما صادوق کاهن، بنایا، ناتان نبی، شمعی، ریعی و محافظان داوود از ادونیا حمایت نکردند. | 8 |
Ahinlah Zadok thempupa leh Jehoiada chapa Benaiah, themgao Nathan, Simei, Rei chuleh David veng themma pang mihat hon vang ana panpi pouvin ahi.
| یک روز ادونیا به عین روجل رفت و در محلی به نام «سنگِ مار» مهمانی مفصلی ترتیب داد و گاوان و گوسفندان ذبح کردند. او پسران دیگر پادشاه و مقامات دربار را که از یهودا بودند دعوت کرد تا در جشن شرکت کنند. | 9 |
Adonijah chun En-royal twinah komma Zoheleth song phunga chun ache in chule hilai mun ah chun kelngoiho, bongchal ho leh bongnou thaotah tah ho mangchan pumgo thilto ana boltan ahi. Hichea chun David lengpa chapate, a sopi ho chengse ho leh Judahh gamsung’a Lengpa ding’a pan mun neiho jouse jong ana koukhom in ahi.
| اما او ناتان نبی و بنایا و محافظان دربار و برادر ناتنی خود سلیمان را به آن مهمانی دعوت نکرد. | 10 |
Ahinlah aman Nathan themgao, Beniah chule lengpa veng tup a pang ho chujongleh a sopipa Solomon ana koupon ahi.
| پس ناتان نبی نزد بَتشِبَع مادر سلیمان رفت و به او گفت: «آیا می‌دانی که ادونیا پسر حجیت، خود را پادشاه نامیده و پادشاه ما داوود از این موضوع بی‌خبر است؟ | 11 |
Hichun Nathan chu Solomon nu Bethsheba komma achen, hiti hin aga dong tan ahi, “Haggith chapa Adonijah chu ama leh ama leng in aki sem tan ahi ti na jahdoh lou ham? Chuleh lengpan jong ana jahdoh khah lou ham?”
| اگر می‌خواهی جان خودت و پسرت سلیمان را نجات بدهی، آنچه می‌گویم، انجام بده. | 12 |
“Nang leh na chapa Solomon hinkho na hoidoh nom le keiman kaseipeh bang vang hin jui in,” atipeh tan ahi.
| پیش داوود پادشاه برو و به او بگو:”ای پادشاه، مگر قسم نخوردی که پسر من سلیمان بعد از تو پادشاه بشود؟ پس چرا حالا ادونیا پادشاه شده است؟“ | 13 |
Tun gang tah in Lengpa komma chen lang hitin ga seitan “Kapu Lengpa, nang in na chapa Solomon hi kei banna leng hung chang ding ahi neina tipeh lou ham? tua hi i-atileh Adonijah khu leng chang hitam?” ati.
| همان وقت که تو مشغول صحبت کردن با داوود هستی، من هم می‌آیم و حرف تو را تأیید می‌کنم.» | 14 |
Chule nang in hi tia chu akomma thu na na seipeh tah leh keima hung lut in ting na thusei chu ka hung suh det ding ahi.
| پس بَتشِبَع به اتاق پادشاه رفت. داوود پادشاه خیلی پیر شده بود و ابیشگ از او پرستاری می‌کرد. | 15 |
Hiti chun Bethsheba chu Lengpa lupna dan sunga chun alut in Lengpa chu ateh behseh tan Abishag chun ajen jing in ahi.
| بَتشِبَع جلو رفت و تعظیم کرد. پادشاه پرسید: «چه می‌خواهی؟» | 16 |
Bethsheba chu lengpa ang’a chun abohkhup in ahileh aman, “Ipi nadei ham?” ahin tin ahi.
| بَتشِبَع جواب داد: «ای پادشاه، برای این کنیزتان به خداوند، خدای خود قسم خوردید که بعد از شما پسرم سلیمان بر تختتان بنشیند؛ | 17 |
Amanun adonbut in, “Kapu Lengpa nang in Pakai, Pathen masang’a na kihahsel in ka kom ah hitin nana seijin ahi: na chapa Solomon hi kei banna ka laltouna munna hi leng hung chang tei ding ahi tin nana seijin ahi.
| ولی حالا ادونیا به جای او پادشاه شده است و شما از این موضوع بی‌خبرید. | 18 |
Ahinlah tun Adonijah hi ama leh ama Lengin akisem tan ahinlah nangin na hepha pon ahi.
| ادونیا جشن بزرگی گرفته و گاوان و گوسفندان زیادی قربانی کرده و تمام پسرانتان را با اَبیّاتار کاهن و یوآب فرماندهٔ سپاهتان به این جشن دعوت کرده اما خدمتگزارت سلیمان را دعوت نکرده است. | 19 |
Aman bongchal ho, bongnou thaotah tah ho leh kelngoi ho athat in pumgo thilto aboltan, Lengpa chate dangse akouvin kei chapa Solomon akou pon chu leh aman themgao Abiathar leh sepai lamkai Joab jong akouvin ahi.
| حال ای پادشاه، تمام قوم اسرائیل منتظرند تا ببینند شما چه کسی را به جانشینی خود انتخاب می‌کنید. | 20 |
Tuhin kapu Lengpa Israel mipite jousen nang banna leng chang ding hi koi pen na hisah ding ham? tia avet cheh u ahi,” ati.
| اگر زودتر تصمیم نگیرید، هنگامی که سرورم پادشاه نزد پدران خود بیارامد، با من و پسرم سلیمان مثل یک خطاکار رفتار خواهند کرد.» | 21 |
“Tua hi nang in pan nalah vahlou leh nathi nung leh ka chapa Solomon toh kei ni hi themmo nanei khat bang a eikibol lhon di ahitai,” ati.
| وقتی بَتشِبَع مشغول صحبت بود، به پادشاه خبر دادند که ناتان نبی می‌خواهد به حضور پادشاه شرفیاب شود. ناتان داخل شد و به پادشاه تعظیم کرد | 22 |
Amanun hitia thu ana sei sung in Nathan themgao chu akom aga lhung in ahi.
| 23 |
Nathan themgao ahung in na kimupi nom’e tichu Lengpa a seipeh tauvin, hichun Nathan themgao alut in Lengpa kom achun akhup boh in achun amai tol’a a sulut jeng tan ahi.
| و گفت: «ای سرور من، آیا شما ادونیا را جانشین خود کرده‌اید تا بر تخت سلطنت بنشیند؟ | 24 |
Nathan in “Kapu Lengpa nangin, Adonijah hi nang banna leng changding’a nana phondoh khah em?
| زیرا امروز ادونیا جشن بزرگی بر پا کرده و گاوان و گوسفندان بسیاری قربانی کرده و پسرانتان را با اَبیّاتار کاهن و فرماندهان سپاهتان به این جشن دعوت کرده است. هم اکنون ایشان می‌خورند و می‌نوشند و خوش می‌گذرانند و فریاد می‌زنند: زنده باد ادونیای پادشاه! | 25 |
Tu nin aman bongchal ho, bongnou thao tahtah ho leh kelngoi ho pumgo thilto abol in hiche’a chun Lengpa chate, sepai lamkai ho, Abiathar themgao pa akouvin ama hon aneuvin adon un leng Adoniah hingsot hen tin a sam un ahi.
| اما من و صادوق کاهن و بنایا و خدمتگزارت سلیمان به آن جشن دعوت نشده‌ایم! | 26 |
Aman kei leh thempupa Zadok leh Beniah chu leh na soh Solomon jong akou pon ahi.
| آیا این کار با اطلاع پادشاه انجام گرفته است؟ پس چرا پادشاه به ما نگفته‌اند که چه کسی را به جانشینی خود برگزیده‌اند؟» | 27 |
Kapu Lengpa nang in hiche hi nang ding’a panmun neiho hetsah louva nang banna leng chang ding hi nalhen khat tou hitam?” ati.
| با شنیدن این حرفها، پادشاه دستور داد بَتشِبَع را احضار کنند. پس بَتشِبَع به اتاق برگشت و در حضور پادشاه ایستاد. | 28 |
David lengpan ahin donbut in ajah a, “Bethsheba chu ga kouvin,” ati. Hichun amanu ahung in Lengpa masanga ading tan ahi.
| آنگاه پادشاه چنین گفت: «به خداوند زنده که مرا از تمام خطرات نجات داده، قسم می‌خورم که | 29 |
Hichun Lengpan aki hahselna chu avel sei kit in, “Keiman hahsatna kato channa eina huhdoh hing jing Pakai minna kasei ahi.
| همان‌طور که قبلاً در حضور خداوند، خدای اسرائیل برایت قسم خوردم، امروز کاری می‌کنم که پسرت سلیمان بعد از من پادشاه شود و بر تخت سلطنت من بنشیند!» | 30 |
Na chapa Solomon chun keima bantah a lengmun chu Pakai Israel Pathen minna ka kitepna dungjuija tuni tah a hi alo ding ahi tai,” ati.
| آنگاه بَتشِبَع در حضور پادشاه تعظیم کرد و گفت: «پادشاه همیشه زنده بماند!» | 31 |
Hichun Bethsheba chu akun in tol ah amai a sulut in Lengpa chu salam abol in asei tai, “Kapu Lengpa David hing sot hen!” ati.
| سپس پادشاه گفت: «صادوق کاهن و ناتان نبی و بنایا پسر یهویاداع را پیش من بیاورید.» وقتی آنها به حضور پادشاه شرفیاب شدند، | 32 |
Hichun David lengpan thu apen “Zadok thempupa, themgao Nathan le Jehoiada chapa Bennah ga kou un” ati. Ama ho lengpa angsung’a ahung lhunphat un,
| پادشاه به ایشان گفت: «همراه درباریان من، سلیمان را به جیحون ببرید. او را بر قاطر مخصوص من سوار کنید | 33 |
Lengpan amaho kom ah asei tan ahi, “Solomon leh kei ding’a pan mun nikho nei ho chengse chu Gihon tui putna mun’a chun pui unlang chu leh Solomon chu keima sakol pol chung’a chun tousah un.
| و صادوق کاهن و ناتان نبی وی را در آن شهر به عنوان پادشاه اسرائیل تدهین کنند. بعد شیپورها را به صدا درآورید و با صدای بلند بگویید: زنده باد سلیمان پادشاه! | 34 |
Hichea chun Thempupa Zadok le Themgao pa Nathan in Israel pumpi chung a Leng chang dingin Solomon chu thao ganu lhon hen lang saki pengkul chu mut un chuleh lengpa Solomon hingsot hen tin sam un.
| سپس سلیمان را همراه خود به اینجا برگردانید و او را به نام پادشاه جدید بر تخت سلطنت من بنشانید، چون من وی را رهبر قوم اسرائیل و یهودا تعیین کرده‌ام.» | 35 |
Chujou teng hilanga hinle puikit un ka laltouna a tousah un. Keima Lengmun lo ding leh Israel leh Judahh chung’a vaihom dinga keiman ka pansah ahi tai,” ati.
| بنایا پسر یهویاداع جواب داد: «آمین! باشد که خداوند، خدایت برای این کار به ما توفیق دهد. | 36 |
Jehoiadah chapa Benaiah chun adonbut in “Hihen, Kapu Lengpa Pakai Pathen in jong hichu guilhun sah hen” ati.
| همان‌طور که خداوند با تو بوده است، با سلیمان پادشاه هم باشد و سلطنت او را از سلطنت تو شکوهمندتر کند.» | 37 |
“Kapu Lengpa nangma nana umpi jing bang in Pakaiyin Solomon jong umpi hen chuleh Solomon vaihopna gamchu nanga sang in letsah jo hen!” atiuvin ahi
| پس صادوق کاهن، ناتان نبی و بنایا با محافظان دربار، سلیمان را بر قاطر داوود پادشاه سوار کردند و به جیحون بردند. | 38 |
Hiti chun Thempupa Zadok, Themgao pa Nathan leh Jehoiada chapa Benaiah chuleh Lengpa vesui sepai hon Gihon munlang’a chun Solomon chu apui jun apa sakolpol chunga chun a tousah un ahi.
| در آنجا صادوق کاهن، ظرف روغن مقدّس را که از خیمهٔ عبادت آورده بود، گرفته و روغن آن را بر سر سلیمان ریخته، او را تدهین نمود. بعد شیپورها را نواختند و تمام مردم فریاد برآوردند: «زنده باد سلیمان پادشاه!» | 39 |
Hiche mun achun thempupa Zadok chun indan thenga kon in Olive thao atheija um chu alan Solomon chu anu peh in ahi. Hijou chun saki sumkon chu amut un “Leng Solomon hingsot hen,” tin asam un ahi.
| سپس همه با هم شادی‌کنان به اورشلیم برگشتند. صدای ساز و آواز آنها چنان بلند بود که زمین زیر پایشان می‌لرزید! | 40 |
Hiche jou chun mipihon Solomon chu Jerusalem geijin ajui jin kuli amut’un kipahtah injong a sam un, akipanao o-gin kithong tah a a sap u chun leiset jeng jong a kithin sah leu jengin ahi.
| ادونیا و مهمانانش به آخر جشن نزدیک می‌شدند که این سر و صدا به گوششان رسید. وقتی یوآب صدای شیپورها را شنید پرسید: «چه خبر است؟ این چه غوغایی است که در شهر بر پا شده؟» | 41 |
Adonijah leh aloi agolho chun golvah abol chai jouvin Solomon lengchan husa thong jejun ajauvin saki pengkul kimut gin chu Joab in ajah doh phat in, “Khopi sung khubanga choh jeju khu ipi kibolna hitan tem?” atin ahi.
| حرف او هنوز تمام نشده بود که یوناتان پسر اَبیّاتار کاهن از راه رسید. ادونیا به او گفت: «داخل شو! تو جوان خوبی هستی و بی‌شک خبری خوش برایم آورده‌ای!» | 42 |
Hiche thu chu asei pet tah'un, Abiather Thempupa chapa Jonathan chu ahung lhung tan ahileh Adonijah in “Hunglutnin ajeh chu nanghi mipha na hin na thu poh jong thuphahi ngei inte,” atin ahi.
| یوناتان گفت: «خیر! سرورمان داوود پادشاه، سلیمان را جانشین خود کرده است! | 43 |
Jonathan in a donbut in ahinai saipoi David Lengpan tutah chun Solomon chu leng ahitai tin aphong doh in ahi” ati.
| او سلیمان را بر قاطر مخصوص خود سوار کرده، همراه صادوق کاهن، ناتان نبی، بنایا و محافظان پادشاه به جیحون فرستاده است. صادوق و ناتان، سلیمان را به عنوان پادشاه جدید تدهین کرده‌اند! اینک آنها برگشته‌اند و از این جهت تمام شهر جشن گرفته‌اند و شادی می‌کنند. این هلهلهٔ شادی از خوشحالی مردم است! | 44 |
Lengpan ama chu Gihon geijin asol suh in, Zadok Thempu pa le Nathan Themgaopa leh Jehoiada chapa Benaiah toh Lengpa vesuija pang sepai hon ahin juijun ahi. Lengpa Sakolpol achu Solomon atousah un ahi.
| 45 |
Zadok le Nathan in Gihon ah leng dingin thao anu lhon in ahi. Amaho chu tutah chun ahung kile uvin ahileh khopi pumpi chun a kipapi uva asap u ahi. Hichu ahi achoh jeju achu,
| سلیمان بر تخت سلطنت نشسته است | 46 |
Hiche bana jong chu laltouna a Leng in a tou tan ahi.
| و درباریان برای عرض تبریک نزد داوود پادشاه می‌روند و می‌گویند: خدای تو سلیمان را مشهورتر از تو بگرداند و سلطنت او را بزرگتر و باشکوهتر از سلطنت تو بسازد؛ و داوود پادشاه نیز در بستر خود سجده کرده | 47 |
Lengpa ding’a panmun nei Lamkai ho jousen jong leng David komma acheuvin Lengpa chu aga kipapi uvin, na Pathen in Solomon hi nang sangin minthang jo hen lang nang sang in jong vaihom lenjon hung kije sal jo hen atiuve. Lengpan jong alupna mun achun Pathen jana’n akun in ahi.
| به دعاهای خیر ایشان اینطور جواب می‌دهد: سپاس بر خداوند، خدای اسرائیل که به من طول عمر داده است تا با چشمان خود ببینم که خدا پسرم را برگزیده است تا بر تخت سلطنت من بنشیند و به جای من پادشاه شود!» | 48 |
Chuleh hiti chun aman “Israel Pathen chu thangvah in umhen, aman tuni’n keima hinkho sung in kamit mutah in ka khel’a laltouna a touding ei lhenpeh tan ahi” atin ahi.
| میهمانان ادونیا وقتی این خبر را شنیدند، ترسیدند و پا به فرار گذاشتند. | 49 |
Hichun Adonijah loile golho sese chu tijatah'in anehkhom na’u dokhanga kon chun aki thecheh gam jeng un ahi.
| ادونیا از ترس سلیمان به خیمهٔ عبادت پناه برد و شاخهای مذبح را به دست گرفت. | 50 |
Adonijah chun Solomon akicha lheh jengin alhai jin muntheng’a maicham saki teni chu aga tuhchah jengin ahi.
| به سلیمان خبر دادند که ادونیا از ترس او به عبادتگاه پناه برده و شاخهای مذبح را به دست گرفته است و می‌گوید: «سلیمان برای من قسم بخورد که مرا نخواهد کشت.» | 51 |
Adonijah chun kichatah in maichama saki teni chu atuh chah jeng e tithu ahung kithang in Leng Solomon in jong ajadoh tan ahi. Hichun Adonijah jong ataovin “Leng Solomon in eitha louna dingin ki hahsel hen” tin ahi.
| سلیمان گفت: «اگر ادونیا رفتار خود را عوض کند، مویی از سرش کم نخواهد شد. در غیر این صورت سزای او مرگ است.» | 52 |
Solomon in a donbut in, “Ama kitongkha ponte, ahinla achunga a phatmona aki mudoh leh thi ding ahi,” ati.
| سپس سلیمان افرادی را فرستاد تا ادونیا را از عبادتگاه بیرون بیاورند. ادونیا آمد و در حضور سلیمان پادشاه تعظیم کرد. سلیمان به او گفت: «می‌توانی به خانه‌ات برگردی.» | 53 |
Hiti chun Solomon in Adonijah chu akouvin ahi leh ama chu maichamma konin ama kom apui lut un, Ama jana neitah in Solomon Lengpa ang-a akun in ahileh aman na inlang’a che tan,” atin ahi.
