امثال 29

۱ 1 کسی‌که بعد از تنبیه بسیار گردنکشی می کند، ناگهان منکسر خواهد شد وعلاجی نخواهد بود.

A reprover is better than a stiff-necked man: for when the latter is suddenly set on fire, there shall be no remedy.

۲ 2 چون عادلان افزوده گردند قوم شادی می‌کنند، اما چون شریران تسلط یابند مردم ناله می‌نمایند.

When the righteous are praised, the people will rejoice: but when the ungodly rule, men mourn.

۳ 3 کسی‌که حکمت را دوست دارد پدر خویش را مسرور می‌سازد، اما کسی‌که با فاحشه هامعاشرت کند اموال را تلف می‌نماید.

When a man loves wisdom, his father rejoices: but he that keeps harlots will waste wealth.

۴ 4 پادشاه ولایت را به انصاف پایدار می‌کند، امامرد رشوه خوار آن را ویران می‌سازد.

A righteous king establishes a country: but a transgressor destroys [it].

۵ 5 شخصی که همسایه خود را چاپلوسی می‌کند دام برای پایهایش می‌گستراند.

He that prepares a net in the way of his own friend, entangles his own feet in it.

۶ 6 در معصیت مرد شریر دامی است، اما عادل ترنم و شادی خواهد نمود.

A great snare [is spread] for a sinner: but the righteous shall be in joy and gladness.

۷ 7 مرد عادل دعوی فقیر را درک می‌کند، اماشریر برای دانستن آن فهم ندارد.

A righteous man knows how to judge for the poor: but the ungodly understands not knowledge; and the poor man has not an understanding mind.

۸ 8 استهزاکنندگان شهر را به آشوب می‌آورند، اما حکیمان خشم را فرومی نشانند.

Lawless men burn down a city: but wise men turn away wrath.

۹ 9 اگر مرد حکیم با احمق دعوی دارد، خواه غضبناک شود خواه بخندد او را راحت نخواهد بود.

A wise man shall judge nations: but a worthless man being angry laughs and fears not.

۱۰ 10 مردان خون ریز از مرد کامل نفرت دارند، اما راستان سلامتی جان او را طالبند.

Bloody men hate a holy [person], but the upright will seek his soul.

۱۱ 11 احمق تمامی خشم خود را ظاهر می‌سازد، اما مرد حکیم به تاخیر آن را فرومی نشاند.

A fool utters all is mind: but the wise reserves his in part.

۱۲ 12 حاکمی که به سخنان دروغ گوش گیرد، جمیع خادمانش شریر خواهند شد.

When a king hearkens to unjust language, all his subjects are transgressors.

۱۳ 13 فقیر و ظالم با هم جمع خواهند شد، وخداوند چشمان هر دوی ایشان را روشن خواهدساخت.

When the creditor and debtor meet together, the Lord oversees them both.

۱۴ 14 پادشاهی که مسکینان را به راستی داوری نماید، کرسی وی تا به ابد پایدار خواهد ماند.

When a king judges the poor in truth, his throne shall be established for a testimony.

۱۵ 15 چوب و تنبیه، حکمت می‌بخشد، اماپسری که بی‌لگام باشد، مادر خود را خجل خواهد ساخت.

Stripes and reproofs give wisdom: but an erring child disgraces his parents.

۱۶ 16 چون شریران افزوده شوند تقصیر زیاده می‌گردد، اما عادلان، افتادن ایشان را خواهند دید.

When the ungodly abound, sins abound: but when they fall, the righteous are warned.

۱۷ 17 پسر خود را تادیب نما که تو را راحت خواهد رسانید، و به‌جان تو لذات خواهدبخشید.

Chasten your son, and he shall give you rest; and he shall give honor to your soul.

۱۸ 18 جایی که رویا نیست قوم گردنکش می‌شوند، اما خوشابحال کسی‌که شریعت را نگاه می‌دارد.

There shall be no interpreter to a sinful nation: but he that observes the law is blessed.

۱۹ 19 خادم، محض سخن متنبه نمی شود، زیرااگر‌چه بفهمد اجابت نمی نماید.

A stubborn servant will not be reproved by words: for even if he understands, still he will not obey.

۲۰ 20 آیا کسی را می‌بینی که در سخن‌گفتن عجول است، امید بر احمق زیاده است از امید براو.

If you see a man hasty in [his] words, know that the fool has hope rather than he.

۲۱ 21 هر‌که خادم خود را از طفولیت به نازمی پرورد، آخر پسر او خواهد شد.

He that lives wantonly from a child, shall be a servant, and in the end shall grieve over himself.

۲۲ 22 مرد تندخو نزاع برمی انگیزاند، و شخص کج خلق در تقصیر می‌افزاید.

A furious man stirs up strife, and a passionate man digs up sin.

۲۳ 23 تکبر شخص او را پست می‌کند، اما مردحلیم دل، به جلال خواهد رسید.

Pride brings a man low, but the Lord upholds the humble-minded with honor.

۲۴ 24 هر‌که با دزد معاشرت کند خویشتن رادشمن دارد، زیرا که لعنت می‌شنود و اعتراف نمی نماید.

He that shares with a thief, hates his own soul: and if any having heard an oath uttered tell not of it,

۲۵ 25 ترس از انسان دام می‌گستراند، اما هر‌که برخداوند توکل نماید سرافراز خواهد شد.

[they] fearing and reverencing men [unreasonably] have been overthrown, but he that trusts in the Lord shall rejoice. Ungodliness causes a man to stumble: but he that trusts in his master shall be safe.

۲۶ 26 بسیاری لطف حاکم را می‌طلبند، اماداوری انسان از جانب خداوند است.

Many wait on the favor of rulers; but justice comes to a man from the Lord.

۲۷ 27 مرد ظالم نزد عادلان مکروه است، و هر‌که در طریق، مستقیم است نزد شریران مکروه می‌باشد.

A righteous man is an abomination to an unrighteous man, and the direct way is an abomination to the sinner.