امثال 25
| اینها نیز از امثال سلیمان است که مردان حزقیا، پادشاه یهودا آنها را نقل نمودند. | ۱ 1 |
Also these are the proverbs of Solomon, which the men of Hezekiah the king of Judah have collected.
| مخفی داشتن امر جلال خدا است، و تفحص نمودن امر جلال پادشاهان است. | ۲ 2 |
It is the honor of God to conceal a thing; but the honor of kings is to search out a matter.
| آسمان را در بلندیش و زمین را در عمقش، ودل پادشاهان را تفتیش نتوان نمود. | ۳ 3 |
As are the heavens for height, and the earth is for depth, so should the heart of kings be unsearchable.
| درد را از نقره دور کن، تا ظرفی برای زرگربیرون آید. | ۴ 4 |
Take away the dross from the silver, and there will come forth a vessel for the melter.
| شریران را از حضور پادشاه دور کن، تاکرسی او در عدالت پایدار بماند. | ۵ 5 |
Take away the wicked from before the king, and his throne will be firmly established in righteousness.
| در حضور پادشاه خویشتن را برمیفراز، و درجای بزرگان مایست، | ۶ 6 |
Do not glorify thyself in the presence of the king, and force thyself not into the place of great men;
| زیرا بهتر است تو را گفته شود که اینجا بالابیا، از آنکه به حضور سروری که چشمانت او رادیده است تو را پایین برند. | ۷ 7 |
For better it is that it be said unto thee, “Come up hither,” than that thou shouldst be put lower in the presence of the prince, which thy own eyes have [often] seen.
| برای نزاع به تعجیل بیرون مرو، مبادا درآخرش چون همسایه ات تو را خجل سازد، ندانی که چه باید کرد. | ۸ 8 |
Do not proceed to a contest hastily, lest [thou know not] what thou wilt have to do at its end, when thy neighbor hath put thee to confusion.
| دعوی خود را با همسایه ات بکن، اما رازدیگری را فاش مساز، | ۹ 9 |
Carry on thy cause with thy neighbor; but lay not open the secret of another:
| مبادا هر‌که بشنود تو را ملامت کند، وبدنامی تو رفع نشود. | ۱۰ 10 |
Lest he that heareth it put thee to shame, and thy infamy never be removed.
| سخنی که در محلش گفته شود، مثل سیبهای طلا در مرصعکاری نقره است. | ۱۱ 11 |
Like apples of gold among figures of silver is a word spoken in a proper manner.
| مودب حکیم برای گوش شنوا، مثل حلقه طلا و زیور زر خالص است. | ۱۲ 12 |
As an earring of gold, and a pendant of fine gold, so is a wise reprover toward an ear that listeneth.
| رسول امین برای فرستندگان خود، چون خنکی یخ در موسم حصاد می‌باشد، زیرا که جان آقایان خود را تازه می‌کند. | ۱۳ 13 |
As the cooling of snow on a harvest-day, so is a faithful messenger to those that send him; for he refresheth the soul of his master.
| کسی‌که از بخششهای فریبنده خود فخرمی کند، مثل ابرها و باد بی‌باران است. | ۱۴ 14 |
Like clouds and wind without rain, so is a man that vaunteth falsely of a gift.
| با تحمل داور را به رای خود توان آورد، وزبان ملایم، استخوان را می‌شکند. | ۱۵ 15 |
By long forbearing is a prince persuaded, and a soft tongue breaketh bones.
| اگر عسل یافتی بقدر کفایت بخور، مبادا ازآن پر شده، قی کنی. | ۱۶ 16 |
Hast thou found honey: eat so much as is sufficient for thee: lest thou consume too much of it, and have to vomit it forth.
| پای خود را از زیاد رفتن به خانه همسایه ات باز دار، مبادا از تو سیر شده، از تونفرت نماید. | ۱۷ 17 |
Make thy foot scarce in the house of thy friend: lest he have too much of thee, and so hate thee.
| کسی‌که درباره همسایه خود شهادت دروغ دهد، مثل تبرزین و شمشیر و تیر تیز است. | ۱۸ 18 |
A battle-axe, and a sword, and a sharpened arrow is a man that testifieth as a false witness against his neighbor.
| اعتماد بر خیانتکار در روز تنگی، مثل دندان کرم زده و پای مرتعش می‌باشد. | ۱۹ 19 |
Like a broken tooth and a foot out of joint, is confidence in a treacherous man in a time of distress.
| سراییدن سرودها برای دلتنگ، مثل کندن جامه در وقت سرما و ریختن سرکه بر شوره است. | ۲۰ 20 |
[As] he that taketh off his garment on a cold day, [as] vinegar is upon natron: so is he that singeth songs before an unhappy heart.
| اگر دشمن تو گرسنه باشد او را نان بخوران، و اگر تشنه باشد او را آب بنوشان، | ۲۱ 21 |
If thy enemy be hungry, give him bread to eat; and if he be thirsty, give him water to drink;
| زیرا اخگرها بر سرش خواهی انباشت، وخداوند تو را پاداش خواهد داد. | ۲۲ 22 |
For though thou gatherest coals of fire upon his head, yet will the Lord repay it unto thee.
| چنانکه باد شمال باران می‌آورد، همچنان زبان غیبتگو چهره را خشمناک می‌سازد. | ۲۳ 23 |
The north wind bringeth forth rain: so doth secret talking, angry countenances.
| ساکن بودن در گوشه پشت بام بهتر است ازبودن با زن جنگجو در خانه مشترک. | ۲۴ 24 |
It is better to dwell in the corner of a roof, than with a quarrelsome woman even in a roomy house.
| خبر خوش از ولایت دور، مثل آب سردبرای جان تشنه است. | ۲۵ 25 |
As cold water is to a fainting soul, so are good news from a far-off country.
| مرد عادل که پیش شریر خم شود، مثل چشمه گل آلود و منبع فاسد است. | ۲۶ 26 |
Like a turbid spring and a corrupt fountain, is a righteous man that giveth way before the wicked.
| زیاد عسل خوردن خوب نیست، همچنان طلبیدن جلال خود جلال نیست. | ۲۷ 27 |
To eat too much honey is not good: so is it honor to set a limit to men's honor.
| کسی‌که بر روح خود تسلط ندارد، مثل شهر منهدم و بی‌حصار است. | ۲۸ 28 |
Like a city that is broken in, and is without walls: so is the man that hath no control over his spirit.
