< امثال 23 >
چون با حاکم به غذا خوردن نشینی، درآنچه پیش روی تو است تامل نما. | ۱ 1 |
Gdy siądziesz, abyś jadł z panem, uważaj pilnie, kto jest przed tobą;
و اگر مرد اکول هستی کارد بر گلوی خودبگذار. | ۲ 2 |
Inaczej wraziłbyś nóż w gardło swoje, jeźlibyś był chciwy pokarmu.
به خوراکهای لطیف او حریص مباش، زیراکه غذای فریبنده است. | ۳ 3 |
Nie pragnij łakoci jego; bo są pokarmem obłudnym.
برای دولتمند شدن خود را زحمت مرسان واز عقل خود باز ایست. | ۴ 4 |
Nie staraj się, abyś się zbogacił; owszem, zaniechaj opatrzności twojej.
آیا چشمان خود را بر آن خواهی دوخت که نیست میباشد؟ زیرا که دولت البته برای خودبالها میسازد، و مثل عقاب در آسمان میپرد. | ۵ 5 |
I miałżebyś obrócić oczy twoje na bogactwo, które prędko niszczeje? bo sobie uczyni skrzydła podobne orlim, i uleci do nieba.
نان مرد تنگ نظر را مخور، و به جهت خوراکهای لطیف او حریص مباش. | ۶ 6 |
Nie jedz chleba człowieka zazdrosnego, a nie żądaj łakoci jego.
زیرا چنانکه در دل خود فکر میکند خود اوهمچنان است. تو را میگوید: بخور و بنوش، امادلش با تو نیست. | ۷ 7 |
Albowiem jako on ciebie waży w myśli swej, tak ty waż pokarm jego. Mówić: Jedz i pij, ale serce jego nie jest z tobą.
لقمهای را که خوردهای قی خواهی کرد، وسخنان شیرین خود را بر باد خواهی داد. | ۸ 8 |
Sztuczkę twoję, którąś zjadł, zwrócisz, a utracisz wdzięczne słowa twoje.
به گوش احمق سخن مگو، زیرا حکمت کلامت را خوار خواهد شمرد. | ۹ 9 |
Przed głupim nie mów; albowiem wzgardzi roztropnością powieści twoich.
حد قدیم را منتقل مساز، و به مزرعه یتیمان داخل مشو، | ۱۰ 10 |
Nie przenoś granicy starej, a na rolę sierotek nie wchodź.
زیرا که ولی ایشان زورآور است، و با تو دردعوی ایشان مقاومت خواهد کرد. | ۱۱ 11 |
Bo obrońca ich możny; onci się podejmuje sprawy ich przeciwko tobie.
دل خود را به ادب مایل گردان، و گوش خود را به کلام معرفت. | ۱۲ 12 |
Obróć do nauki serce twoje, a uszy twoje do powieści umiejętności.
از طفل خود تادیب را باز مدار که اگر او رابا چوب بزنی نخواهد مرد، | ۱۳ 13 |
Nie odejmuj od młodego karności; bo jeźli go ubijesz rózgą, nie umrze.
پس او را با چوب بزن، و جان او را از هاویه نجات خواهی داد. (Sheol ) | ۱۴ 14 |
Ty go bij rózgą, a duszę jego z piekła wyrwiesz. (Sheol )
ای پسر من اگر دل تو حکیم باشد، دل من (بلی دل ) من شادمان خواهد شد. | ۱۵ 15 |
Synu mój! będzieli mądre serce twoje, będzie się weseliło serce moje, serce moje we mnie;
و گرده هایم وجد خواهد نمود، هنگامی که لبهای تو به راستی متکلم شود. | ۱۶ 16 |
I rozweselą się nerki moje, gdy będą mówiły wargi twoje, co jest prawego.
دل تو به جهت گناهکاران غیور نباشد، امابه جهت ترس خداوند تمامی روز غیور باش، | ۱۷ 17 |
Niech nie zajrzy serce twoje grzesznikom; ale raczej chodż w bojańni Pańskiej na każdy dzień;
زیرا که البته آخرت هست، و امید تومنقطع نخواهد شد. | ۱۸ 18 |
Bo iż jest zapłata, przeto nadzieja twoja nie będzie wykorzeniona.
پس توای پسرم بشنو و حکیم باش، و دل خود را در طریق مستقیم گردان. | ۱۹ 19 |
Słuchaj, synu mój! a bądź mądry, i nawiedź na drogę serce twoje.
از زمره میگساران مباش، و از آنانی که بدنهای خود را تلف میکنند. | ۲۰ 20 |
Nie bywaj między pijanicami wina, ani między żarłokami mięsa;
زیرا که میگسار و مسرف، فقیر میشود وصاحب خواب به خرقهها ملبس خواهد شد. | ۲۱ 21 |
Boć pijanica i żarłok zubożeje, a ospały w łatach chodzić będzie.
پدر خویش را که تو را تولید نمود گوش گیر، و مادر خود را چون پیر شود خوار مشمار. | ۲۲ 22 |
Słuchaj ojca twego, który cię spłodził, a nie pogardzaj matką twoją, gdy się zstarzeje.
راستی را بخر و آن را مفروش، و حکمت وادب و فهم را. | ۲۳ 23 |
Kupuj prawdę, a nie sprzedawaj jej; kupuj mądrość, umiejętność i rozum.
پدر فرزند عادل به غایت شادمان میشود، و والد پسر حکیم از او مسرور خواهد گشت. | ۲۴ 24 |
Bardzo się raduje ojciec sprawiedliwego, a kto spłodził mądrego, weseli się z niego.
پدرت و مادرت شادمان خواهند شد، ووالده تو مسرور خواهد گردید. | ۲۵ 25 |
Niech się tedy weseli ojciec twój, i matka twoja; i niech się rozraduje rodzicielka twoja.
ای پسرم دل خود را به من بده، و چشمان تو به راههای من شاد باشد، | ۲۶ 26 |
Synu mój! daj mi serce twoje, a oczy twoje niechaj strzegą dróg moich.
چونکه زن زانیه حفرهای عمیق است، و زن بیگانه چاه تنگ. | ۲۷ 27 |
Bo nierządnica jest dół głęboki, a cudza żona jest studnia ciasna.
او نیز مثل راهزن در کمین میباشد، وخیانتکاران را در میان مردم میافزاید. | ۲۸ 28 |
Ona też jako zbojca zasadzki czyni, a zuchwalców między ludźmi rozmnaża.
وای از آن کیست و شقاوت از آن که ونزاعها از آن کدام و زاری از آن کیست وجراحت های بیسبب از آن که و سرخی چشمان از آن کدام؟ | ۲۹ 29 |
Komu biada? Komu niestety? Komu zwady? Komu krzyk? Komu rany daremne? Komu zapalenie oczów?
آنانی را است که شرب مدام مینمایند، و برای چشیدن شراب ممزوج داخل میشوند. | ۳۰ 30 |
Tym, którzy siadają na winie; tym, którzy chodzą, szukając przyprawnego wina.
به شراب نگاه مکن وقتی که سرخفام است، حینی که حبابهای خود را در جام ظاهر میسازد، و به ملایمت فرو میرود. | ۳۱ 31 |
Nie zapatruj się na wino, gdy się rumieni, i gdy wydaje w kubku łunę swoję, a prosto wyskakuje.
اما در آخر مثل مار خواهد گزید، و مانندافعی نیش خواهد زد. | ۳۲ 32 |
Bo na koniec jako wąż ukąsi, a jako żmija uszczknie;
چشمان تو چیزهای غریب را خواهد دید، و دل تو به چیزهای کج تنطق خواهد نمود، | ۳۳ 33 |
Oczy twoje patrzyć będą na cudze żony, a serce twe będzie mówiło przewrotności;
و مثل کسیکه در میان دریا میخوابدخواهی شد، یا مانند کسیکه بر سر دکل کشتی میخسبد، | ۳۴ 34 |
I będziesz jako ten, który leży w pośród morza, a jako ten, który śpi na wierzchu masztu;
و خواهی گفت: مرا زدند لیکن درد رااحساس نکردم، مرا زجر نمودند لیکن نفهمیدم. پس کی بیدار خواهم شد؟ همچنین معاودت میکنم و بار دیگر آن را میطلبم. | ۳۵ 35 |
Rzeczesz: Ubito mię, a nie stękałem, potłuczono mię, a nie czułem. Gdy się ocucę, udam się zaś do tego.