امثال 23

۱ 1 چون با حاکم به غذا خوردن نشینی، درآنچه پیش روی تو است تامل نما.

Wenn du sitzest und issest mit einem Herrn, so merke, wen du vor dir hast,

۲ 2 و اگر مرد اکول هستی کارد بر گلوی خودبگذار.

und setze ein Messer an deine Kehle, wenn du gierig bist.

۳ 3 به خوراکهای لطیف او حریص مباش، زیراکه غذای فریبنده است.

Wünsche dir nichts von seinen feinen Speisen; denn es ist falsches Brot.

۴ 4 برای دولتمند شدن خود را زحمت مرسان واز عقل خود باز ایست.

Bemühe dich nicht reich zu werden und laß ab von deinen Fündlein.

۵ 5 آیا چشمان خود را بر آن خواهی دوخت که نیست می‌باشد؟ زیرا که دولت البته برای خودبالها می‌سازد، و مثل عقاب در آسمان می‌پرد.

Laß dein Augen nicht fliegen nach dem, was du nicht haben kannst; denn dasselbe macht sich Flügel wie ein Adler und fliegt gen Himmel.

۶ 6 نان مرد تنگ نظر را مخور، و به جهت خوراکهای لطیف او حریص مباش.

Iß nicht Brot bei einem Neidischen und wünsche dir von seinen feinen Speisen nichts.

۷ 7 زیرا چنانکه در دل خود فکر می‌کند خود اوهمچنان است. تو را می‌گوید: بخور و بنوش، امادلش با تو نیست.

Denn wie ein Gespenst ist er inwendig; er spricht: Iß und trink! und sein Herz ist doch nicht mit dir.

۸ 8 لقمه‌ای را که خورده‌ای قی خواهی کرد، وسخنان شیرین خود را بر باد خواهی داد.

Deine Bissen die du gegessen hattest, mußt du ausspeien, und mußt deine freundlichen Worte verloren haben.

۹ 9 به گوش احمق سخن مگو، زیرا حکمت کلامت را خوار خواهد شمرد.

Rede nicht vor des Narren Ohren; denn er verachtet die Klugheit deiner Rede.

۱۰ 10 حد قدیم را منتقل مساز، و به مزرعه یتیمان داخل مشو،

Verrücke nicht die vorigen Grenzen und gehe nicht auf der Waisen Acker.

۱۱ 11 زیرا که ولی ایشان زورآور است، و با تو دردعوی ایشان مقاومت خواهد کرد.

Denn ihr Erlöser ist mächtig; der wird ihre Sache wider dich ausführen.

۱۲ 12 دل خود را به ادب مایل گردان، و گوش خود را به کلام معرفت.

Gib dein Herz zur Zucht und deine Ohren zu vernünftiger Rede.

۱۳ 13 از طفل خود تادیب را باز مدار که اگر او رابا چوب بزنی نخواهد مرد،

Laß nicht ab den Knaben zu züchtigen; denn wenn du ihn mit der Rute haust, so wird man ihn nicht töten.

۱۴ 14 پس او را با چوب بزن، و جان او را از هاویه نجات خواهی داد. (Sheol h7585)

Du haust ihn mit der Rute; aber du errettest seine Seele vom Tode. (Sheol h7585)

۱۵ 15 ‌ای پسر من اگر دل تو حکیم باشد، دل من (بلی دل ) من شادمان خواهد شد.

Mein Sohn, wenn dein Herz weise ist, so freut sich auch mein Herz;

۱۶ 16 و گرده هایم وجد خواهد نمود، هنگامی که لبهای تو به راستی متکلم شود.

und meine Nieren sind froh, wenn deine Lippen reden, was recht ist.

۱۷ 17 دل تو به جهت گناهکاران غیور نباشد، امابه جهت ترس خداوند تمامی روز غیور باش،

Dein Herz folge nicht den Sündern, sondern sei täglich in der Furcht des HERRN.

۱۸ 18 زیرا که البته آخرت هست، و امید تومنقطع نخواهد شد.

Denn es wird dir hernach gut sein, und dein Warten wird nicht trügen.

۱۹ 19 پس تو‌ای پسرم بشنو و حکیم باش، و دل خود را در طریق مستقیم گردان.

Höre, mein Sohn, und sei weise und richte dein Herz in den Weg.

۲۰ 20 از زمره میگساران مباش، و از آنانی که بدنهای خود را تلف می‌کنند.

Sei nicht unter den Säufern und Schlemmern;

۲۱ 21 زیرا که میگسار و مسرف، فقیر می‌شود وصاحب خواب به خرقه‌ها ملبس خواهد شد.

denn die Säufer und Schlemmer verarmen, und ein Schläfer muß zerrissene Kleider tragen.

۲۲ 22 پدر خویش را که تو را تولید نمود گوش گیر، و مادر خود را چون پیر شود خوار مشمار.

Gehorche deinem Vater, der dich gezeugt hat, und verachte deine Mutter nicht, wenn sie alt wird.

۲۳ 23 راستی را بخر و آن را مفروش، و حکمت وادب و فهم را.

Kaufe Wahrheit, und verkaufe sie nicht, Weisheit, Zucht und Verstand.

۲۴ 24 پدر فرزند عادل به غایت شادمان می‌شود، و والد پسر حکیم از او مسرور خواهد گشت.

Der Vater eines Gerechten freut sich; und wer einen Weisen gezeugt hat, ist fröhlich darüber.

۲۵ 25 پدرت و مادرت شادمان خواهند شد، ووالده تو مسرور خواهد گردید.

Laß sich deinen Vater und deine Mutter freuen, und fröhlich sein, die dich geboren hat.

۲۶ 26 ‌ای پسرم دل خود را به من بده، و چشمان تو به راههای من شاد باشد،

Gib mir, mein Sohn, dein Herz, und laß deinen Augen meine Wege wohl gefallen.

۲۷ 27 چونکه زن زانیه حفره‌ای عمیق است، و زن بیگانه چاه تنگ.

Denn eine Hure ist eine tiefe Grube, und eine Ehebrecherin ist ein enger Brunnen.

۲۸ 28 او نیز مثل راهزن در کمین می‌باشد، وخیانتکاران را در میان مردم می‌افزاید.

Auch lauert sie wie ein Räuber, und die Frechen unter den Menschen sammelt sie zu sich.

۲۹ 29 وای از آن کیست و شقاوت از آن که ونزاعها از آن کدام و زاری از آن کیست وجراحت های بی‌سبب از آن که و سرخی چشمان از آن کدام؟

Wo ist Weh? wo ist Leid? wo ist Zank? wo ist Klagen? wo sind Wunden ohne Ursache? wo sind trübe Augen?

۳۰ 30 آنانی را است که شرب مدام می‌نمایند، و برای چشیدن شراب ممزوج داخل می‌شوند.

Wo man beim Wein liegt und kommt, auszusaufen, was eingeschenkt ist.

۳۱ 31 به شراب نگاه مکن وقتی که سرخ‌فام است، حینی که حبابهای خود را در جام ظاهر می‌سازد، و به ملایمت فرو می‌رود.

Siehe den Wein nicht an, daß er so rot ist und im Glase so schön steht. Er geht glatt ein;

۳۲ 32 اما در آخر مثل مار خواهد گزید، و مانندافعی نیش خواهد زد.

aber danach beißt er wie eine Schlange und sticht wie eine Otter.

۳۳ 33 چشمان تو چیزهای غریب را خواهد دید، و دل تو به چیزهای کج تنطق خواهد نمود،

So werden deine Augen nach andern Weibern sehen, und dein Herz wird verkehrte Dinge reden,

۳۴ 34 و مثل کسی‌که در میان دریا می‌خوابدخواهی شد، یا مانند کسی‌که بر سر دکل کشتی می‌خسبد،

und wirst sein wie einer, der mitten im Meer schläft, und wie einer schläft oben auf dem Mastbaum.

۳۵ 35 و خواهی گفت: مرا زدند لیکن درد رااحساس نکردم، مرا زجر نمودند لیکن نفهمیدم. پس کی بیدار خواهم شد؟ همچنین معاودت می‌کنم و بار دیگر آن را می‌طلبم.

“Sie schlagen mich, aber es tut mir nicht weh; sie klopfen mich, aber ich fühle es nicht. Wann will ich aufwachen, daß ich's mehr treibe?”