امثال 22

۱ 1 نیک نامی از کثرت دولتمندی افضل است، و فیض از نقره و طلا بهتر.

Maqaan gaariin badhaadhummaa guddaa caalaa filatamaa dha; kabajamuunis meetii fi warqee caala.

۲ 2 دولتمند و فقیر با هم ملاقات می‌کنند، آفریننده هر دوی ایشان خداوند است.

Wanni sooressaa fi hiyyeessa wal fakkeessu kanaa dha: Uumaan hunda isaanii Waaqayyoo dha.

۳ 3 مرد زیرک، بلا را می‌بیند و خویشتن رامخفی می‌سازد و جاهلان می‌گذرند و در عقوبت گرفتار می‌شوند.

Namni hubataan balaa argee jalaa dhokata; wallaalaan immoo ittuma deemee adabama.

۴ 4 جزای تواضع و خداترسی، دولت و جلال وحیات‌است.

Gad of qabiisnii fi Waaqayyoon sodaachuun, qabeenya, ulfinaa fi jireenya namaa kennu.

۵ 5 خارها و دامها در راه کجروان است، اما هرکه جان خود را نگاه دارد از آنها دور می‌شود.

Karaa hamootaa irra qoraattii fi kiyyootu jira; namni lubbuu isaa eeggatu garuu waan kana irraa fagaatee jiraata.

۶ 6 طفل را در راهی که باید برود تربیت نما، وچون پیر هم شود از آن انحراف نخواهد ورزید.

Daaʼima tokko karaa inni irra deemuu qabu barsiisi; inni gaafa dulloome iyyuu karaa sana irraa hin jalʼatu.

۷ 7 توانگر بر فقیر تسلط دارد، و مدیون غلام طلب کار می‌باشد.

Sooressi hiyyeessa bulcha; liqeeffataan garbicha liqeessituu ti.

۸ 8 هر‌که ظلم بکارد بلا خواهد دروید، وعصای غضبش زایل خواهد شد.

Namni hammina facaasu rakkina haammata; uleen aarii isaas ni hurraaʼaa.

۹ 9 شخصی که نظر او باز باشد مبارک خواهدبود، زیرا که از نان خود به فقرا می‌دهد.

Namni arjaan waan nyaata isaa hiyyeeyyiif qooduuf ofii isaatii ni eebbifama.

۱۰ 10 استهزاکننده را دور نما و نزاع رفع خواهدشد، و مجادله و خجالت ساکت خواهد گردید.

Qoostuu of biraa ariʼi; lolli ni qabbanaaʼaa; wal diddaa fi arrabsoonis hin jiraatu.

۱۱ 11 هر‌که طهارت دل را دوست دارد، و لبهای ظریف دارد پادشاه دوست او می‌باشد.

Nama qulqullina garaa jaallatuu fi dubbiin isaa namatti tolu mootiin michuu isaaf taʼa.

۱۲ 12 چشمان خداوند معرفت را نگاه می‌دارد وسخنان خیانتکاران را باطل می‌سازد.

Iji Waaqayyoo xiyyeeffatee beekumsa ilaala; inni garuu dubbii nama hin amanamnee ni busheessa.

۱۳ 13 مرد کاهل می‌گوید شیر بیرون است، و درکوچه‌ها کشته می‌شوم.

Dhibaaʼaan, “Leenci ala jira! Ani karaa gubbaatti nan ajjeefama!” jedha.

۱۴ 14 دهان زنان بیگانه چاه عمیق است، و هر‌که مغضوب خداوند باشد در آن خواهد افتاد.

Afaan ejjituu boolla gad fagoo dha; namni dheekkamsa Waaqayyoo jala jiru achi keessa buʼa.

۱۵ 15 حماقت در دل طفل بسته شده است، اماچوب تادیب آن را از او دور خواهد کرد.

Gowwummaan yaada daaʼimaa keessatti hidhameera; uleen ittiin adaban garuu irraa fageessa.

۱۶ 16 هر‌که بر فقیر برای فایده خویش ظلم نماید، و هر‌که به دولتمندان ببخشد البته محتاج خواهد شد.

Namni qabeenya isaa guddifachuuf jedhee hiyyeessa hacuucuu fi kan sooressaaf kennaa kennu ni deega.

۱۷ 17 گوش خود را فرا داشته، کلام حکما رابشنو، و دل خود را به تعلیم من مایل گردان،

Qalbeeffadhuutii waan namni ogeessi jedhu dhaggeeffadhu; yaada kees gara waan ani barsiisuutti deebifadhu;

۱۸ 18 زیرا پسندیده است که آنها را در دل خودنگاه داری، و بر لبهایت جمیع ثابت ماند،

yoo ati qalbiitti qabattee hunduma isaa hidhii kee irratti qopheeffatte wanni kun nama gammachiisaatii.

۱۹ 19 تا اعتماد تو بر خداوند باشد. امروز تو راتعلیم دادم،

Akka abdiin kee Waaqayyo taʼuuf ani harʼa suma mataa kee iyyuu nan barsiisa.

۲۰ 20 آیا امور شریف را برای تو ننوشتم؟ شامل بر مشورت معرفت،

Ani jecha soddoma, jecha gorsaatii fi beekumsaa siif hin barreessinee?

۲۱ 21 تا قانون کلام راستی را اعلام نمایم، و توکلام راستی را نزد فرستندگان خود پس ببری؟

Kanas ani akka ati warra si erganiif deebii dhugaa kennituuf waan qajeelaa fi dhugaa si argisiisuufin barreesse mitii?

۲۲ 22 فقیر را از آن جهت که ذلیل است تاراج منما، و مسکین را در دربار، ستم مرسان،

Ati sababii inni hiyyeessa taʼeef jettee hiyyeessa hin saamin; rakkataas mana murtiitti hin cunqursin;

۲۳ 23 زیرا خداوند دعوی ایشان را فیصل خواهدنمود، و جان تاراج کنندگان ایشان را به تاراج خواهد داد.

Waaqayyo dubbii isaanii ni ilaalaaf; jireenya warra isaan saamaniis ni saamaatii.

۲۴ 24 با مرد تندخو معاشرت مکن، و با شخص کج خلق همراه مباش،

Nama dafee aaru michuu hin godhatin; nama akka salphaatti dheekkamu wajjinis tokkummaa hin qabaatin;

۲۵ 25 مبادا راههای او را آموخته شوی و جان خود را در دام گرفتار سازی.

yoo kana goote karaa isaa baratta; ofii kees kiyyootti galchita.

۲۶ 26 از‌جمله آنانی که دست می‌دهند مباش و نه از آنانی که برای قرضها ضامن می‌شوند.

Nama harka dhaʼee waadaa galu yookaan nama liqii namaatiif wabii taʼu hin taʼin;

۲۷ 27 اگر چیزی نداری که ادا نمایی پس چرابستر تو را از زیرت بردارد.

yoo ati waan baaftu dhabde, sireen kee iyyuu si jalaa fudhatama.

۲۸ 28 حد قدیمی را که پدرانت قرار داده اندمنتقل مساز.

Dhagaa daarii durii, kan abbootiin kee dhaaban hin dhiibin.

۲۹ 29 آیا مردی را که در شغل خویش ماهر باشدمی بینی؟ او در حضور پادشاهان خواهد ایستاد، پیش پست فطرتان نخواهد ایستاد.

Nama hojii isaa keessatti ogummaa qabu argitee? Inni fuula moototaa dura dhaabata; fuula namoota kaanii dura garuu hin dhaabatu.