امثال 21

۱ 1 دل پادشاه مثل نهرهای آب در دست خداوند است، آن را به هر سو که بخواهد برمی گرداند.

The king’s heart is in the LORD’s hand like the watercourses. He turns it wherever he desires.

۲ 2 هر راه انسان در نظر خودش راست است، اماخداوند دلها را می‌آزماید.

Every way of a man is right in his own eyes, but the LORD weighs the hearts.

۳ 3 عدالت و انصاف را بجا آوردن، نزد خداونداز قربانی‌ها پسندیده تر است.

To do righteousness and justice is more acceptable to the LORD than sacrifice.

۴ 4 چشمان بلند و دل متکبر و چراغ شریران، گناه است.

A high look and a proud heart, the lamp of the wicked, is sin.

۵ 5 فکرهای مرد زرنگ تمام به فراخی می‌انجامد، اما هر‌که عجول باشد برای احتیاج تعجیل می‌کند.

The plans of the diligent surely lead to profit; and everyone who is hasty surely rushes to poverty.

۶ 6 تحصیل گنجها به زبان دروغگو، بخاری است بر هوا شده برای جویندگان موت.

Getting treasures by a lying tongue is a fleeting vapor for those who seek death.

۷ 7 ظلم شریران ایشان را به هلاکت می‌اندازد، زیرا که از بجا آوردن انصاف ابا می‌نمایند.

The violence of the wicked will drive them away, because they refuse to do what is right.

۸ 8 طریق مردی که زیر بار (گناه ) باشد بسیار کج است، اما اعمال مرد طاهر، مستقیم است.

The way of the guilty is devious, but the conduct of the innocent is upright.

۹ 9 در زاویه پشت بام ساکن شدن بهتر است، ازساکن بودن با زن ستیزه گر در خانه مشترک.

It is better to dwell in the corner of the housetop than to share a house with a contentious woman.

۱۰ 10 جان شریر مشتاق شرارت است، و برهمسایه خود ترحم نمی کند.

The soul of the wicked desires evil; his neighbor finds no mercy in his eyes.

۱۱ 11 چون استهزاکننده سیاست یابد جاهلان حکمت می‌آموزند، و چون مرد حکیم تربیت یابد معرفت را تحصیل می‌نماید.

When the mocker is punished, the simple gains wisdom. When the wise is instructed, he receives knowledge.

۱۲ 12 مرد عادل در خانه شریر تامل می‌کند که چگونه اشرار به تباهی واژگون می‌شوند.

The Righteous One considers the house of the wicked, and brings the wicked to ruin.

۱۳ 13 هر‌که گوش خود را از فریاد فقیر می‌بندد، او نیز فریاد خواهد کرد و مستجاب نخواهد شد.

Whoever stops his ears at the cry of the poor, he will also cry out, but shall not be heard.

۱۴ 14 هدیه‌ای در خفا خشم را فرو می‌نشاند، ورشوه‌ای در بغل، غضب سخت را.

A gift in secret pacifies anger, and a bribe in the cloak, strong wrath.

۱۵ 15 انصاف کردن خرمی عادلان است، اما باعث پریشانی بدکاران می‌باشد.

It is joy to the righteous to do justice; but it is a destruction to the workers of iniquity.

۱۶ 16 هر‌که از طریق تعقل گمراه شود، درجماعت مردگان ساکن خواهد گشت.

The man who wanders out of the way of understanding shall rest in the assembly of the departed spirits.

۱۷ 17 هر‌که عیش را دوست دارد محتاج خواهدشد، و هر‌که شراب و روغن را دوست دارددولتمند نخواهد گردید.

He who loves pleasure will be a poor man. He who loves wine and oil won’t be rich.

۱۸ 18 شریران فدیه عادلان می‌شوند وخیانتکاران به عوض راستان.

The wicked is a ransom for the righteous, the treacherous for the upright.

۱۹ 19 در زمین بایر ساکن بودن بهتر است از بودن با زن ستیزه گر و جنگجوی.

It is better to dwell in a desert land, than with a contentious and fretful woman.

۲۰ 20 در منزل حکیمان خزانه مرغوب و روغن است، اما مرد احمق آنها را تلف می‌کند.

There is precious treasure and oil in the dwelling of the wise, but a foolish man swallows it up.

۲۱ 21 هر‌که عدالت و رحمت را متابعت کند، حیات و عدالت و جلال خواهد یافت.

He who follows after righteousness and kindness finds life, righteousness, and honor.

۲۲ 22 مرد حکیم به شهر جباران برخواهد آمد، وقلعه اعتماد ایشان را به زیر می‌اندازد.

A wise man scales the city of the mighty, and brings down the strength of its confidence.

۲۳ 23 هر‌که دهان و زبان خویش را نگاه دارد، جان خود را از تنگیها محافظت می‌نماید.

Whoever guards his mouth and his tongue keeps his soul from troubles.

۲۴ 24 مرد متکبر و مغرور مسمی به استهزاکننده می‌شود، و به افزونی تکبر عمل می‌کند.

The proud and arrogant man—“Scoffer” is his name— he works in the arrogance of pride.

۲۵ 25 شهوت مرد کاهل او را می‌کشد، زیرا که دستهایش از کار کردن ابا می‌نماید.

The desire of the sluggard kills him, for his hands refuse to labor.

۲۶ 26 هستند که همه اوقات به شدت حریص می‌باشند، اما مرد عادل بذل می‌کند و امساک نمی نماید.

There are those who covet greedily all day long; but the righteous give and don’t withhold.

۲۷ 27 قربانی های شریران مکروه است، پس چندمرتبه زیاده هنگامی که به عوض بدی آنها رامی گذرانند.

The sacrifice of the wicked is an abomination— how much more, when he brings it with a wicked mind!

۲۸ 28 شاهد دروغگو هلاک می‌شود، اما کسی‌که استماع نماید به راستی تکلم خواهد کرد.

A false witness will perish. A man who listens speaks to eternity.

۲۹ 29 مرد شریر روی خود را بی‌حیا می‌سازد، ومرد راست، طریق خویش را مستحکم می‌کند.

A wicked man hardens his face; but as for the upright, he establishes his ways.

۳۰ 30 حکمتی نیست و نه فطانتی و نه مشورتی که به ضد خداوند به‌کار آید.

There is no wisdom nor understanding nor counsel against the LORD.

۳۱ 31 اسب برای روز جنگ مهیا است، اما نصرت از جانب خداوند است.

The horse is prepared for the day of battle; but victory is with the LORD.