امثال 19

۱ 1 فقیری که در کاملیت خود سالک است، از دروغگویی که احمق باشد بهتر است.

Afadhali mtu maskini ambaye mwenendo wake hauna lawama, kuliko mpumbavu ambaye midomo yake imepotoka.

۲ 2 دلی نیز که معرفت ندارد نیکو نیست و هر‌که به پایهای خویش می‌شتابد گناه می‌کند.

Sio vizuri kuwa na juhudi bila maarifa, wala kufanya haraka na kuikosa njia.

۳ 3 حماقت انسان، راه او را کج می‌سازد، و دلش از خداوند خشمناک می‌شود.

Upumbavu wa mtu mwenyewe huharibu maisha yake hata hivyo moyo wake humkasirikia Bwana.

۴ 4 توانگری دوستان بسیار پیدا می‌کند، اما فقیراز دوستان خود جدا می‌شود.

Mali huleta marafiki wengi, bali rafiki wa mtu maskini humwacha.

۵ 5 شاهد دروغگو بی‌سزا نخواهد ماند، و کسی‌که به دروغ تنطق کند رهایی نخواهد یافت.

Shahidi wa uongo hataacha kuadhibiwa, naye amwagaye uongo hataachwa huru.

۶ 6 بسیاری پیش امیران تذلل می‌نمایند، و همه کس دوست بذل کننده است.

Wengi hujipendekeza kwa mtawala na kila mmoja ni rafiki wa mtu atoaye zawadi.

۷ 7 جمیع برادران مرد فقیر از او نفرت دارند، وبه طریق اولی دوستانش از او دور می‌شوند، ایشان را به سخنان، تعاقب می‌کند و نیستند.

Mtu maskini huepukwa na ndugu zake wote: Je, marafiki zake watamkwepa kiasi gani! Ingawa huwafuata kwa kuwasihi, hawapatikani popote.

۸ 8 هر‌که حکمت را تحصیل کند جان خود رادوست دارد. و هر‌که فطانت را نگاه دارد، سعادتمندی خواهد یافت.

Yeye apataye hekima huipenda nafsi yake mwenyewe, yeye ahifadhiye ufahamu hustawi.

۹ 9 شاهد دروغگو بی‌سزا نخواهد ماند، و هر‌که به کذب تنطق نماید هلاک خواهد گردید.

Shahidi wa uongo hataacha kuadhibiwa, naye amwagaye uongo ataangamia.

۱۰ 10 عیش و عشرت احمق را نمی شاید، تا چه رسد به غلامی که بر نجبا حکمرانی می‌کند.

Haistahili mpumbavu kuishi katika anasa, itakuwa vibaya kiasi gani kwa mtumwa kuwatawala wakuu.

۱۱ 11 عقل انسان خشم او را نگاه می‌دارد، وگذشتن از تقصیر جلال او است.

Hekima ya mtu humpa uvumilivu, ni kwa utukufu wake kusamehe makosa.

۱۲ 12 خشم پادشاه مثل غرش شیر است، ورضامندی او مثل شبنم بر گیاه است.

Ghadhabu ya mfalme ni kama mngurumo wa simba, bali wema wake ni kama umande juu ya nyasi.

۱۳ 13 پسر جاهل باعث الم پدرش است، ونزاعهای زن مثل آبی است که دائم در چکیدن باشد.

Mwana mpumbavu ni maangamizi ya babaye, naye mke mgomvi ni kama kutonatona kusikoisha.

۱۴ 14 خانه و دولت ارث اجدادی است، امازوجه عاقله از جانب خداوند است.

Nyumba na mali hurithiwa kutoka kwa wazazi, bali mke mwenye busara hutoka kwa Bwana.

۱۵ 15 کاهلی خواب سنگین می‌آورد، و شخص اهمال کار، گرسنه خواهد ماند.

Uvivu huleta usingizi mzito, naye mtu mzembe huona njaa.

۱۶ 16 هر‌که حکم را نگاه دارد جان خویش رامحافظت می‌نماید، اما هر‌که طریق خود را سبک گیرد، خواهد مرد.

Yeye ambaye hutii mafundisho huulinda uhai wake, bali yeye anayezidharau njia zake atakufa.

۱۷ 17 هر‌که بر فقیر ترحم نماید به خداوند قرض می‌دهد، و احسان او را به او رد خواهد نمود.

Yeye amhurumiaye maskini humkopesha Bwana, naye atamtuza kwa aliyotenda.

۱۸ 18 پسر خود را تادیب نما زیرا که امید هست، اما خود را به کشتن او وامدار.

Mrudi mwanao, kwa maana katika hiyo kuna tumaini, usiwe mshirika katika mauti yake.

۱۹ 19 شخص تندخو متحمل عقوبت خواهدشد، زیرا اگر او را خلاصی دهی آن را باید مکرربجا آوری.

Mtu mwenye kukasirika haraka ni lazima atapata adhabu yake, kama utamwokoa, itakubidi kufanya hivyo tena.

۲۰ 20 پند را بشنو و تادیب را قبول نما، تا درعاقبت خود حکیم بشوی.

Sikiliza mashauri na ukubali mafundisho, nawe mwishoni utakuwa na hekima.

۲۱ 21 فکرهای بسیار در دل انسان است، اما آنچه ثابت ماند مشورت خداوند است.

Kuna mipango mingi ndani ya moyo wa mtu, lakini kusudi la Bwana ndilo litakalosimama.

۲۲ 22 زینت انسان احسان او است، و فقیر ازدروغگو بهتر است.

Lile mtu alionealo shauku ni upendo usio na mwisho, afadhali kuwa maskini kuliko kuwa mwongo.

۲۳ 23 ترس خداوند مودی به حیات‌است، و هرکه آن را دارد در سیری ساکن می‌ماند، و به هیچ بلاگرفتار نخواهد شد.

Kumcha Bwana huongoza kwenye uzima, kisha mtu hupumzika akiwa ameridhika, bila kuguswa na shida.

۲۴ 24 مرد کاهل دست خود را در بغلش پنهان می‌کند، و آن را هم به دهان خود برنمی آورد.

Mtu mvivu hutumbukiza mkono wake kwenye sahani, lakini hawezi hata kuupeleka kwenye kinywa chake!

۲۵ 25 استهزاکننده را تادیب کن تا جاهلان زیرک شوند، و شخص فهیم را تنبیه نما و معرفت رادرک خواهد نمود.

Mpige mwenye mzaha, naye mjinga atajifunza busara, mkemee mwenye ufahamu naye atapata maarifa.

۲۶ 26 هر‌که بر پدر خود ستم کند و مادرش رابراند، پسری است که رسوایی و خجالت می‌آورد.

Yeye amwibiaye baba yake na kumfukuza mama yake ni mwana aletaye aibu na fedheha.

۲۷ 27 ‌ای پسر من شنیدن تعلیمی را ترک نما، که تو را از کلام معرفت گمراه می‌سازد.

Mwanangu, ukiacha kusikiliza mafundisho, utatangatanga mbali na maneno ya maarifa.

۲۸ 28 شاهد لئیم انصاف را استهزا می‌کند، و دهان شریران گناه را می‌بلعد.

Shahidi mla rushwa hudhihaki hukumu na kinywa cha mtu mwovu humeza ubaya kwa upesi.

۲۹ 29 قصاص به جهت استهزاکنندگان مهیااست، و تازیانه‌ها برای پشت احمقان.

Adhabu zimeandaliwa kwa ajili ya wenye dhihaka na mapigo kwa ajili ya migongo ya wapumbavu.