امثال 15

۱ 1 جواب نرم خشم را برمی گرداند، اماسخن تلخ غیظ را به هیجان می‌آورد.

Eyano ya kimia ekimisaka kanda, kasi maloba oyo ezokisaka ebakisaka kanda.

۲ 2 زبان حکیمان علم را زینت می‌بخشد، امادهان احمقان به حماقت تنطق می‌نماید.

Lolemo ya moto ya bwanya ekomisaka boyebi elengi, kasi monoko ya bato oyo bazangi mayele ebimisaka bozoba.

۳ 3 چشمان خداوند در همه جاست، و بر بدان ونیکان می‌نگرد.

Miso na Yawe ezalaka bisika nyonso mpo na kotala bato mabe mpe bato ya malamu.

۴ 4 زبان ملایم، درخت حیات‌است و کجی آن، شکستگی روح است.

Maloba ya kimia ezali lokola nzete ya bomoi, kasi maloba ya botomboki ezokisaka motema.

۵ 5 احمق تادیب پدر خود را خوار می‌شمارد، اما هر‌که تنبیه را نگاه دارد زیرک می‌باشد.

Moto oyo azangi mayele atiolaka mateya ya tata na ye, kasi moto oyo andimaka pamela akokoma mayele.

۶ 6 در خانه مرد عادل گنج عظیم است، امامحصول شریران، کدورت است.

Ezalaka na bomengo ebele kati na ndako ya moyengebene, kasi lifuti ya moto mabe ememaka pasi.

۷ 7 لبهای حکیمان معرفت را منتشر می‌سازد، اما دل احمقان، مستحکم نیست.

Bibebu ya moto ya bwanya esopaka boyebi, kasi ezali bongo te na motema ya zoba.

۸ 8 قربانی شریران نزد خداوند مکروه است، امادعای راستان پسندیده اوست.

Mbeka ya moto mabe ezalaka nkele na miso ya Yawe, kasi libondeli ya moto ya sembo esepelisaka Ye.

۹ 9 راه شریران نزد خداوند مکروه است، اماپیروان عدالت را دوست می‌دارد.

Nzela ya moto mabe ezalaka nkele na miso ya Yawe, kasi alingaka moto oyo alandaka nzela ya sembo.

۱۰ 10 برای هر‌که طریق را ترک نماید تادیب سخت است، و هر‌که از تنبیه نفرت کند خواهدمرد.

Moto oyo abimaka libanda ya nzela ya sembo akozwa pamela ya makasi; moto oyo aboyaka pamela akokufa.

۱۱ 11 هاویه و ابدون در حضور خداوند است، پس چند مرتبه زیاده دلهای بنی آدم. (Sheol h7585)

Ndenge mboka ya bakufi mpe mokili ya mozindo ezali penza polele liboso ya Yawe, ndenge wana mpe mitema ya bana ya bato ezali polele liboso na Ye. (Sheol h7585)

۱۲ 12 استهزاکننده تنبیه را دوست ندارد، و نزدحکیمان نخواهد رفت.

Moto ya moto makasi alingaka te moto oyo apamelaka ye, yango wana akendaka te epai ya bato ya bwanya.

۱۳ 13 دل‌شادمان چهره را زینت می‌دهد، اما ازتلخی دل روح منکسر می‌شود.

Motema ya esengo engengisaka elongi, kasi motema ya mawa elembisaka molimo.

۱۴ 14 دل مرد فهیم معرفت را می‌طلبد، اما دهان احمقان حماقت را می‌چرد.

Motema ya moto ya mayele elukaka boyebi, kasi monoko ya zoba ebimisaka kaka bozoba.

۱۵ 15 تمامی روزهای مصیبت کشان بد است، اماخوشی دل ضیافت دائمی است.

Mikolo nyonso ezalaka mabe mpo na moto oyo azali na pasi, kasi bomoi ya moto oyo azali na esengo ezalaka tango nyonso na feti.

۱۶ 16 اموال اندک با ترس خداوند بهتر است ازگنج عظیم با اضطراب.

Kozala na eloko moko kati na kotosa Yawe ezali malamu koleka kozala na bomengo mingi kati na komitungisa.

۱۷ 17 خوان بقول در جایی که محبت باشد بهتراست، از گاو پرواری که با آن عداوت باشد.

Kolia ndunda kati na bolingo ezali malamu koleka kolia ngombe ya mafuta kati na koyina.

۱۸ 18 مرد تندخو نزاع را برمی انگیزد، اما شخص دیرغضب خصومت را ساکن می‌گرداند.

Moto oyo atombokaka noki ayeisaka koswana, kasi moto oyo akangaka motema akitisaka koswana.

۱۹ 19 راه کاهلان مثل خاربست است، اما طریق راستان شاهراه است.

Nzela ya moto ya goyigoyi ezalaka lokola banzela mike ya banzube, kasi nzela ya bato ya sembo ezalaka ya kosembolama.

۲۰ 20 پسر حکیم پدر را شادمان می‌سازد، اما مرداحمق مادر خویش را حقیر می‌شمارد.

Mwana ya bwanya asepelisaka tata na ye, kasi moto oyo azangi mayele atiolaka mama na ye.

۲۱ 21 حماقت در نظر شخص ناقص العقل خوشی است، اما مرد فهیم به راستی سلوک می‌نماید.

Bozoba esepelisaka moto oyo azangi mayele, kasi moto ya mayele atambolaka alima na nzela na ye.

۲۲ 22 از عدم مشورت، تدبیرها باطل می‌شود، اما از کثرت مشورت دهندگان برقرار می‌ماند.

Mabongisi ekokisamaka te soki bato basangani te mpo na kopesa mayele, kasi ekokisamaka malamu soki bapesi toli bazali ebele.

۲۳ 23 برای انسان از جواب دهانش شادی حاصل می‌شود، و سخنی که در محلش گفته شودچه بسیار نیکو است.

Kozongisa eyano ya malamu epesaka moto esengo, mpe liloba oyo elobami na tango oyo ekoki ezalaka kitoko.

۲۴ 24 طریق حیات برای عاقلان به سوی بالااست، تا از هاویه اسفل دور شود. (Sheol h7585)

Nzela ya bomoi ememaka moto ya bwanya na likolo, mpo na kobatela ye ete akita na mboka ya bakufi te. (Sheol h7585)

۲۵ 25 خداوند خانه متکبران را منهدم می‌سازد، اما حدود بیوه‌زن را استوار می‌نماید.

Yawe abukaka ndako ya moto ya lolendo, kasi alendisaka libula ya mwasi oyo akufisa mobali.

۲۶ 26 تدبیرهای فاسد نزد خداوند مکروه است، اما سخنان پسندیده برای طاهران است.

Makanisi ya moto mabe ezalaka nkele na miso ya Yawe, kasi maloba ya malamu ezalaka peto na miso na Ye.

۲۷ 27 کسی‌که حریص سود باشد خانه خود رامکدر می‌سازد، اما هر‌که از هدیه‌ها نفرت داردخواهد زیست.

Moto oyo alukaka litomba na nzela ya sembo te amemaka mitungisi na libota na ye, kasi moto oyo aboyaka kanyaka akozala na bomoi.

۲۸ 28 دل مرد عادل در جواب دادن تفکر می‌کند، اما دهان شریران، چیزهای بد را جاری می‌سازد.

Motema ya moyengebene ekanisaka liboso ya kopesa eyano, kasi monoko ya moto mabe ebimisaka maloba ya mabe.

۲۹ 29 خداوند از شریران دور است، اما دعای عادلان را می‌شنود.

Yawe azalaka mosika ya bato mabe, kasi ayokaka libondeli ya bayengebene.

۳۰ 30 نور چشمان دل را شادمان می‌سازد، و خبرنیکو استخوانها را پر مغز می‌نماید.

Eloko oyo esepelisaka miso esepelisaka mpe motema; sango malamu elendisaka mikuwa.

۳۱ 31 گوشی که تنبیه حیات را بشنود، در میان حکیمان ساکن خواهد شد.

Moto oyo ayokaka pamela oyo epesaka bomoi avandaka kati na bato ya bwanya.

۳۲ 32 هر‌که تادیب را ترک نماید، جان خود راحقیر می‌شمارد، اما هر‌که تنبیه را بشنود عقل راتحصیل می‌نماید.

Moto oyo asundolaka koyekola atiolaka nde bomoi na ye moko, kasi moto oyo andimaka pamela akomaka mayele.

۳۳ 33 ترس خداوند ادیب حکمت است، وتواضع پیشرو حرمت می‌باشد.

Kotosa Yawe ezali eteyelo ya bwanya; komikitisa eyaka liboso ya nkembo.