متّی 5

۱ 1 خوشابحالها و گروهی بسیار دیده، بر فراز کوه آمد و وقتی که او بنشست شاگردانش نزد اوحاضر شدند.

to perceive: see then the/this/who crowd to ascend toward the/this/who mountain and to seat it/s/he to come near/agree it/s/he the/this/who disciple it/s/he

۲ 2 آنگاه دهان خود را گشوده، ایشان را تعلیم داد و گفت:

and to open the/this/who mouth it/s/he to teach it/s/he to say

۳ 3 «خوشابحال مسکینان در روح، زیرا ملکوت آسمان از آن ایشان است.

blessed the/this/who poor the/this/who spirit/breath: spirit that/since: since it/s/he to be the/this/who kingdom the/this/who heaven

۴ 4 خوشابحال ماتمیان، زیرا ایشان تسلی خواهند یافت.

blessed the/this/who to mourn that/since: since it/s/he to plead/comfort

۵ 5 خوشابحال حلیمان، زیرا ایشان وارث زمین خواهند شد.

blessed the/this/who gentle that/since: since it/s/he to inherit the/this/who earth: planet

۶ 6 خوشابحال گرسنگان و تشنگان عدالت، زیراایشان سیر خواهندشد.

blessed the/this/who to hunger and to thirst the/this/who righteousness that/since: since it/s/he to feed

۷ 7 خوشابحال رحم کنندگان، زیرا بر ایشان رحم کرده خواهدشد.

blessed the/this/who merciful that/since: since it/s/he to have mercy

۸ 8 خوشابحال پاک دلان، زیرا ایشان خدا راخواهند دید.

blessed the/this/who clean the/this/who heart that/since: since it/s/he the/this/who God to appear

۹ 9 خوشابحال صلح کنندگان، زیراایشان پسران خدا خوانده خواهند شد.

blessed the/this/who peacemaker that/since: since it/s/he son God to call: call

۱۰ 10 خوشابحال زحمت کشان برای عدالت، زیراملکوت آسمان از آن ایشان است.

blessed the/this/who to pursue because of righteousness that/since: since it/s/he to be the/this/who kingdom the/this/who heaven

۱۱ 11 خوشحال باشید چون شما را فحش گویند و جفا رسانند، وبخاطر من هر سخن بدی بر شما کاذبانه گویند.

blessed to be when(-ever) to revile you and to pursue and to say all evil/bad (declaration *k*) according to you to lie because of I/we

۱۲ 12 خوش باشید و شادی عظیم نمایید، زیرا اجر شما در آسمان عظیم است زیرا که به همینطور بر انبیای قبل از شما جفامی رسانیدند.

to rejoice and to rejoice that/since: since the/this/who wage you much in/on/among the/this/who heaven thus(-ly) for to pursue the/this/who prophet the/this/who before you

۱۳ 13 «شما نمک جهانید! لیکن اگر نمک فاسدگردد، به کدام چیز باز نمکین شود؟ دیگر مصرفی ندارد جز آنکه بیرون افکنده، پایمال مردم شود.

you to be the/this/who salt the/this/who earth: planet if then the/this/who salt be foolish in/on/among which? to salt toward none be strong still if: not not (to throw: throw *N(k)O*) out/outside(r) (and *k*) to trample by/under: under the/this/who a human

۱۴ 14 شما نور عالمید. شهری که بر کوهی بنا شود، نتوان پنهان کرد.

you to be the/this/who light the/this/who world no be able city to hide above mountain to lay/be appointed

۱۵ 15 و چراغ را نمی افروزند تا آن را زیر پیمانه نهند، بلکه تا بر چراغدان گذارند؛ آنگاه به همه کسانی که در خانه باشند، روشنایی می‌بخشد.

nor to kindle/burn lamp and to place it/s/he by/under: under the/this/who bucket but upon/to/against the/this/who lampstand and to shine all the/this/who in/on/among the/this/who home

۱۶ 16 همچنین بگذارید نور شما بر مردم بتابد تا اعمال نیکوی شما را دیده، پدر شما را که در آسمان است تمجید نمایند.

thus(-ly) to shine the/this/who light you before the/this/who a human that to perceive: see you the/this/who good work and to glorify the/this/who father you the/this/who in/on/among the/this/who heaven

۱۷ 17 «گمان مبرید که آمده‌ام تا تورات یا صحف انبیا را باطل سازم. نیامده‌ام تا باطل نمایم بلکه تاتمام کنم.

not to think that/since: that to come/go to destroy/lodge the/this/who law or the/this/who prophet no to come/go to destroy/lodge but to fulfill

۱۸ 18 زیرا هر آینه به شما می‌گویم، تاآسمان و زمین زایل نشود، همزه یا نقطه‌ای ازتورات هرگز زایل نخواهد شد تا همه واقع شود.

amen for to say you until if to pass by the/this/who heaven and the/this/who earth: planet iota one or one tittle no not to pass by away from the/this/who law until if all to be

۱۹ 19 پس هر‌که یکی از این احکام کوچکترین رابشکند و به مردم چنین تعلیم دهد، در ملکوت آسمان کمترین شمرده شود. اما هر‌که بعمل آورد و تعلیم نماید، او در ملکوت آسمان بزرگ خوانده خواهد شد.

which if therefore/then to loose one the/this/who commandment this/he/she/it the/this/who least and to teach thus(-ly) the/this/who a human least to call: call in/on/among the/this/who kingdom the/this/who heaven which then if to do/make: do and to teach this/he/she/it great to call: call in/on/among the/this/who kingdom the/this/who heaven

۲۰ 20 زیرا به شما می‌گویم، تاعدالت شما بر عدالت کاتبان و فریسیان افزون نشود، به ملکوت آسمان هرگز داخل نخواهیدشد.

to say for you that/since: that if not to exceed you the/this/who righteousness greater the/this/who scribe and Pharisee no not to enter toward the/this/who kingdom the/this/who heaven

۲۱ 21 «شنیده‌اید که به اولین گفته شده است “قتل مکن و هر‌که قتل کند سزاوار حکم شود.”

to hear that/since: that to say the/this/who ancient no to murder which then if to murder liable for to be the/this/who judgment

۲۲ 22 لیکن من به شما می‌گویم، هر‌که به برادر خود بی‌سبب خشم گیرد، مستوجب حکم باشد و هر‌که برادرخود را راقا گوید، مستوجب قصاص باشد و هرکه احمق گوید، مستحق آتش جهنم بود. (Geenna g1067)

I/we then to say you that/since: that all the/this/who to anger the/this/who brother it/s/he (in vain *KO*) liable for to be the/this/who judgment which then if to say the/this/who brother it/s/he fool liable for to be the/this/who council which then if to say foolish liable for to be toward the/this/who hell: Gehenna the/this/who fire (Geenna g1067)

۲۳ 23 پس هرگاه هدیه خود را به قربانگاه ببری و آنجا به‌خاطرت آید که برادرت بر تو حقی دارد،

if therefore/then to bring to the/this/who gift you upon/to/against the/this/who altar and there to remember that/since: that the/this/who brother you to have/be one according to you

۲۴ 24 هدیه خود را پیش قربانگاه واگذار و رفته، اول با برادرخویش صلح نما و بعد آمده، هدیه خود رابگذران.

to release: leave there the/this/who gift you before the/this/who altar and to go first be reconciled the/this/who brother you and then to come/go to bring to the/this/who gift you

۲۵ 25 با مدعی خود مادامی که با وی در راه هستی صلح کن، مبادا مدعی، تو را به قاضی سپارد و قاضی، تو را به داروغه تسلیم کند و در زندان افکنده شوی.

to be to reconcile the/this/who opponent you quick until who/which to be with/after it/s/he in/on/among the/this/who road not once/when you to deliver the/this/who opponent the/this/who judge and the/this/who judge (you to deliver *KO*) the/this/who servant and toward prison/watch: prison to throw: put

۲۶ 26 هرآینه به تو می‌گویم، که تا فلس آخر را ادا نکنی، هرگز از آنجا بیرون نخواهی آمد.

amen to say you no not to go out from there until if to pay the/this/who last/least penny

۲۷ 27 «شنیده‌اید که به اولین گفته شده است “زنامکن.”

to hear that/since: that to say (the/this/who ancient *K*) no to commit adultery

۲۸ 28 لیکن من به شما می‌گویم، هر کس به زنی نظر شهوت اندازد، همان دم در دل خود با او زناکرده است.

I/we then to say you that/since: that all the/this/who to see woman to/with the/this/who to long for (it/s/he *N(k)O*) already to commit adultery it/s/he in/on/among the/this/who heart it/s/he

۲۹ 29 پس اگر چشم راستت تو رابلغزاند، قلعش کن و از خود دور انداز زیرا تو رابهتر آن است که عضوی از اعضایت تباه گردد، ازآنکه تمام بدنت در جهنم افکنده شود. (Geenna g1067)

if then the/this/who eye you the/this/who right to cause to stumble you to take out/select it/s/he and to throw: throw away from you be profitable for you in order that/to to destroy one the/this/who member you and not all the/this/who body you to throw: throw toward hell: Gehenna (Geenna g1067)

۳۰ 30 و اگردست راستت تو را بلغزاند، قطعش کن و از خوددور انداز، زیرا تو را مفیدتر آن است که عضوی ازاعضای تو نابود شود، از آنکه کل جسدت دردوزخ افکنده شود. (Geenna g1067)

and if the/this/who right you hand to cause to stumble you to prevent it/s/he and to throw: throw away from you be profitable for you in order that/to to destroy one the/this/who member you and not all the/this/who body you toward hell: Gehenna (to go away *N(K)O*) (Geenna g1067)

۳۱ 31 «و گفته شده است هر‌که از زن خودمفارقت جوید، طلاق نامه‌ای بدو بدهد.

to say then (that/since: that *k*) which if to release: divorce the/this/who woman: wife it/s/he to give it/s/he divorce

۳۲ 32 لیکن من به شما می‌گویم، هر کس بغیر علت زنا، زن خود را از خود جدا کند باعث زنا کردن اومی باشد، و هر‌که زن مطلقه را نکاح کند، زنا کرده باشد.

I/we then to say you that/since: that (all the/this/who to release: divorce *N(k)O*) the/this/who woman: wife it/s/he except word sexual sin to do/make: do it/s/he (to commit adultery *N(K)O*) and which if to leave to marry to commit adultery

۳۳ 33 «باز شنیده‌اید که به اولین گفته شده است که “قسم دروغ مخور، بلکه قسم های خود را به خداوند وفا کن.”

again to hear that/since: that to say the/this/who ancient no to break an oath to pay then the/this/who lord: God the/this/who oath you

۳۴ 34 لیکن من به شما می‌گویم، هرگز قسم مخورید، نه به آسمان زیرا که عرش خداست،

I/we then to say you not to swear at all neither in/on/among the/this/who heaven that/since: since throne to be the/this/who God

۳۵ 35 و نه به زمین زیرا که پای انداز اواست، و نه به ارشلیم زیرا که شهر پادشاه عظیم است،

neither in/on/among the/this/who earth: planet that/since: since footstool to be the/this/who foot it/s/he neither toward Jerusalem that/since: since city to be the/this/who great king

۳۶ 36 و نه به‌سر خود قسم یاد کن، زیرا که مویی را سفید یا سیاه نمی توانی کرد.

neither in/on/among the/this/who head you to swear that/since: since no be able one hair white to do/make: do or black

۳۷ 37 بلکه سخن شما بلی بلی و نی نی باشد زیرا که زیاده براین از شریر است.

to be then the/this/who word you yes yes no no the/this/who then excessive this/he/she/it out from the/this/who evil/bad to be

۳۸ 38 «شنیده‌اید که گفته شده است.”چشمی به چشمی و دندانی به دندانی “

to hear that/since: that to say eye for eye and tooth for tooth

۳۹ 39 لیکن من به شمامی گویم، با شریر مقاومت مکنید بلکه هر‌که بررخساره راست تو طپانچه زند، دیگری را نیز به سوی او بگردان،

I/we then to say you not to oppose the/this/who evil/bad but who/which you (to slap toward *N(k)O*) the/this/who right cheek you to turn it/s/he and the/this/who another

۴۰ 40 و اگر کسی خواهد با تو دعواکند و قبای تو را بگیرد، عبای خود را نیز بدوواگذار،

and the/this/who to will/desire you to judge and the/this/who tunic you to take to release: permit it/s/he and the/this/who clothing

۴۱ 41 و هرگاه کسی تو را برای یک میل مجبور سازد، دو میل همراه او برو.

and who/which you to force mile one to go with/after it/s/he two

۴۲ 42 هر کس ازتو سوال کند، بدو ببخش و از کسی‌که قرض از توخواهد، روی خود را مگردان.»

the/this/who to ask you (to give *N(k)O*) and the/this/who to will/desire away from you to lend/borrow not to turn away

۴۳ 43 «شنیده‌اید که گفته شده است “همسایه خورا محبت نما و با دشمن خود عداوت کن.”

to hear that/since: that to say to love the/this/who near/neighbor you and to hate the/this/who enemy you

۴۴ 44 امامن به شما می‌گویم که دشمنان خود را محبت نمایید و برای لعن کنندگان خود برکت بطلبید و به آنانی که از شما نفرت کنند، احسان کنید و به هرکه به شما فحش دهد و جفا رساند، دعای خیرکنید،

I/we then to say you to love the/this/who enemy you (to praise/bless the/this/who to curse you well to do/make: do *K*) (the/this/who to hate *K(o)*) (you *K*) and to pray above/for the/this/who (to mistreat you and *K*) to pursue you

۴۵ 45 تا پدر خود را که در آسمان است پسران شوید، زیرا که آفتاب خود را بر بدان و نیکان طالع می‌سازد و باران بر عادلان و ظالمان می‌باراند.

that to be son the/this/who father you the/this/who in/on/among (the/this/who *o*) heaven that/since: since the/this/who sun it/s/he to rise upon/to/against evil/bad and good and to rain down upon/to/against just and unjust

۴۶ 46 زیرا هرگاه آنانی را محبت نمایید که شما رامحبت می‌نمایند، چه اجر دارید؟ آیا باجگیران چنین نمی کنند؟

if for to love the/this/who to love you which? wage to have/be not! and the/this/who tax collector the/this/who (it/s/he *NK(o)*) to do/make: do

۴۷ 47 و هرگاه برادران خود را فقطسلام گویید چه فضیلت دارید؟ آیا باجگیران چنین نمی کنند؟

and if to pay respects to the/this/who (brother *NK(O)*) you alone which? excessive to do/make: do not! and the/this/who (Gentile-like *N(K)O*) (the/this/who *no*) (it/s/he *N(k)O*) to do/make: do

۴۸ 48 پس شما کامل باشید چنانکه پدر شما که در آسمان است کامل است.

to be therefore/then you perfect (as/when *N(k)O*) the/this/who father you the/this/who (heavenly *N(K)O*) perfect to be

The Sermon on the Mount