ମାତିଉ 7
1 “ଏପେଙ୍ଗ୍ ଇନେସ୍ ବିଚାର୍କିୟା ଆଉଦେର୍, ଇଦାଂ କାଜିଂ ବିଚାର୍ କିମାଟ୍ ।
“Do not judge, so that you will not be judged.
2 ଇନେକିଦେଂକି ଇମ୍ଣି ବିଚାର୍ତ ବିଚାର୍ କିନାଦେର୍, ହେ ବିଚାର୍ତ ଏପେଙ୍ଗ୍ ବିଚାର୍ କିୟାନାଦେର୍; ଆରେ ଇମ୍ଣି ମାଣ୍ଦ ଲାଚ୍ନାସ୍, ହେ ମାଣ୍ତାଂ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ମାଣ୍ଦାଂ ହିଦ୍ୟା ଆନାତ୍ ।
For with the judgment you pronounce you will be judged, and with the measure you use it will be measured to you.
3 ନି କାଣ୍ଙ୍ଗାତ ୱେଜ଼୍ଗୁ ଗାତ୍ରା ମାନିହିଂ ନି ଟଣ୍ଡେନ୍ କାଣ୍ଙ୍ଗାତ ହାରୁ ଗାତ୍ରା ଇନେକିଦେଂ ଦିୟାନ୍ କିନାୟା?
Why do yoʋ see the speck in yoʋr brother's eye, but do not consider the beam in yoʋr own eye?
4 ଜାର୍ କାଣ୍ଙ୍ଗାତ ୱେଜ଼୍ଗୁ ଗାତ୍ରା ମାନୁ ମାନୁ ଏନ୍ ଇମ୍ଣି ସାସ୍ତର୍ତାଂ ନି ଟଣ୍ଡେନ୍ କାଣ୍ଙ୍ଗାତାଂ ଦୁଡ଼ି ହପ୍ଚି ହିଦ୍ନାଂ ଇଞ୍ଜି ଇନାୟା?
Or how will yoʋ say to yoʋr brother, ‘Let me take the speck out of yoʋr eye,’ when there is a beam in yoʋr own eye?
5 କାପ୍ଟିୟାର୍! ନି କାଣ୍ଗାନି ୱେଜ଼୍ଗୁ ଗାତ୍ରା ପର୍ତୁମ୍ ହପ୍ୟା । ତା ଆତିସ୍ ନି ଟଣ୍ଡେନ୍ କାଣ୍ଙ୍ଗାତ ଆର୍ଜି ମାନି ଦୁଡ଼ି ଏନ୍ ଆଡ଼୍ୱା ହୁଡ଼୍ଦେଂ ଆଡ୍ନାୟ୍ । ଆରି ହୁଡ଼୍ଦେଂ ଆଡ୍ନାଦେର୍ ।”
Hypocrite! First take the beam out of yoʋr own eye, and then yoʋ will see clearly to take the speck out of yoʋr brother's eye.
6 “ନିକୁଡ଼ିକାଂ ପୁଇପୁୟା ଜିନିସ୍ ହିମାଟ୍ । ଇନାକିଦେଂକି ହେଦାଂ ମାସ୍ଦି ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ କାପ୍ତେଦେଂ ଆଡ଼୍ଦାନାତ୍ । ପାଞ୍ଜି ମୁମ୍ଦ ମୁକ୍ତା ତୁହି ହିମାଟ୍ । ତା ଦାମ୍ ବୁଜାୱାଦାଂ ହେଦେଲିଂ ହେଦାଂ କେବଲ୍ ପାନାତ କୁହ୍ନାତ୍ ।
“Do not give what is holy to dogs, and do not throw your pearls before pigs, lest they trample them with their feet, and then turn and tear you to pieces.
7 ଏନା, ତା ଆତିସ୍ ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ହିଦ୍ନାତ୍; ଦାହା, ପାୟା ଆନାୟ୍; ଦୁୱେର୍ତ ଇଡ଼ା, ଦୁୱେର୍ ଜେୟାନାତ୍ ।
“Ask, and it will be given to you; seek, and you will find; knock, and the door will be opened for you.
8 ଇମ୍ଣାକାନ୍ ଏନ୍ନାନ୍, ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ହିୟାନାତ୍; ଇନେନ୍ ଦାହ୍ନାନ୍, ହେୱାନ୍ ଗାଟାନାନ୍; ଇନେନ୍ ଦୁୱେର୍ତ ଇଡ଼୍ନାନ୍, ତା କାଜିଂ ଦୁୱେର୍ ଜେସି ହିୟା ଆନାତ୍ ।
For everyone who asks receives; and he who seeks finds; and for him who knocks, the door will be opened.
9 ମି ବିତ୍ରେ ଏପେଙ୍ଗ୍ ଆବା ଇନେନ୍ ମାନାନ୍, ଇନେରିଂ ଜାର୍ ମାଜ଼ି ମିନ୍ ଏନ୍ତିସ୍ ହେୱାନ୍ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ମିନ୍ ବାଦୁଲ୍ ରାଚ୍ ହିନାନ୍, ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ଇନାକା କାଲ୍କୁ ହିନାୟ୍
Or what man is there among you, who, if his son asks him for bread, will give him a stone;
10 କି ହେୱାନ୍ ମିନ୍କୁ ଏନ୍ତିତିସ୍ ତାଙ୍ଗ୍ ଇନାକା ଏନ୍ ରାଚ୍ ହିନାୟ୍?
and if he asks for a fish, will give him a serpent?
11 ଲାଗିଂ ଏପେଙ୍ଗ୍ ଚୁଲ୍ଚୁଲିୟା ଆତିସ୍ ପା ଏଚେକାଡ଼୍ଦ ଜାର୍ ଜାର୍ କାଡ଼୍ଦେରିଂ ହାର୍ଦି ହାର୍ଦି ଦାନ୍ ହିଦେଂ ପୁନାଦେର୍, ତେବେ ମି ସାର୍ଗେନି ଆବା ତା ମୁମ୍ଦ ଏନ୍ନାକା ମାନାୟାରିଂ କେତେକ୍ ଆଦିକ୍ ହାର୍ଦି ହାର୍ଦି ଜିନିସ୍ ହିଉନ୍?”
If you then, being evil, know how to give good gifts to your children, how much more will your Father in heaven give good things to those who ask him!
12 ଲାଗିଂ ମାନାୟାର୍ “ମି କାଜିଂ ଇନାକା ସବୁ କିନାର୍ ଇଞ୍ଜି ଇଚା କିନାଦେର୍, ଏପେଙ୍ଗ୍ ପା ହେୱାର୍ କାଜିଂ ହେ ଲାକେ କିୟାଟ୍, ଇନେକିଦେଂକି ଇଦାଂ ନେ ମସାତି ବିଦି ଆରି ବେଣ୍ବାକ୍ଣାୟ୍ କିନାକାର୍ତି ଦରମ୍ ସାସ୍ତର୍ ହିକ୍ୟାନି ହାତ୍ପା ଅରତ୍ ।”
“Therefore whatever you wish that others would do to you, do the same also to them, for this is the Law and the Prophets.
13 “ହିରୁ ଦୁୱେର୍ତିଂ ହଣ୍ଡେଙ୍ଗ୍ କସ୍ଟକିୟାଟ୍ । ଇନେକିଦେଂକି ନାସ୍ କିଦେଙ୍ଗ୍ ଅସି ହାନି ହୁକେ ଓହାର୍ ଆରି ହାଜ଼ି ଓହାର୍, ଆରେ ହେଦାଂ ହିଜ଼ି ହଣ୍ଗାନାକାର୍ ହେନି ।
“Enter through the narrow gate, for wide is the gate, and broad is the way that leads to destruction, and there are many who enter through it.
14 ମାତର୍ ୱିଜ଼୍ୱି ଜିବୁନ୍ତିଂ ଅନି ହାଜ଼ି ବାନ୍ୟା ଆରି ତା ଦୁୱେର୍ ଚିପା ଆରେ ଅଲପ୍ ମାନାୟ୍ ଇ ହାଜ଼ି ଦାସ୍ତେଂ ଆଡ୍ନାର୍ ।”
How narrow is the gate, and restricted the way that leads to life, and there are few who find it!
15 “ଚାକ୍ରାୟ୍ ବେଣ୍ବାକ୍ଣାୟ୍କିନାକାର୍ ତାଙ୍ଗ୍ ଜାଗ୍ରତ୍! ହେୱାର୍ ବାର୍ତ ମେଣ୍ଡା ଲାକେ ଚଞ୍ଜାନାର୍, ମାତର୍ ହାତ୍ପା ହେୱାର୍ ରଞ୍ଜାଙ୍ଗ୍ ରଞ୍ଜାଙ୍ଗ୍ ହୁଣ୍ଡାର୍ ବୁର୍କା ।
“Beware of false prophets, who come to you in sheep's clothing but inwardly are ravenous wolves.
16 ହେୱାର୍ତି ପାଡ଼୍ ହୁକେ ଏପେଙ୍ଗ୍ ହେୱାରିଂ ଚିନ୍ କିନାଦେର୍ । ୱାଡ଼ି ମାର୍ତ ଅଙ୍ଗୁର୍ପାଡ଼୍ ଆହୁତ୍ କି ଲେକାଜାମୁ ମାର୍ତ ତଗା ପାଡ଼୍ ଆହୁତ୍ ।
By their fruits you will know them. Do people gather grapes from thorns, or figs from thistles?
17 ହାର୍ଦି ମାରତ ହାର୍ଦି ପାଡ଼୍ ଆହ୍ନାତ୍ । ବାନିୟାଁ ମାର୍ତିନି ପାଡ଼୍ ବାନିୟାଁ ।
In the same way, every good tree produces good fruit, but a bad tree produces bad fruit.
18 ହାର୍ଦି ମାର୍ତ ବାନିୟାଁ ପାଡ଼୍ ଆହୁତ୍ କି ବାନିୟାଁ ମାର୍ତିନି ପାଡ଼୍ ହାର୍ ଆଦେଂ ଆଡୁତ୍ ।
A good tree cannot produce bad fruit, neither can a bad tree produce good fruit.
19 ହାର୍ଦି ପାଡ଼୍ ଆହ୍ୱିତିସ୍ ମାର୍ତିଂ କାଦ୍ଦି ନାଣିତାକେ ଦେହ୍ନାର୍ ।
Every tree that does not produce good fruit is cut down and thrown into the fire.
20 ଲାଗିଂ ହେୱାର୍ତି ପାଡ଼୍ ହୁକେ ଏପେଙ୍ଗ୍ ହେୱାରିଂ ଚିନ୍ କିନାଦେର୍ ।”
Therefore by their fruits you will know them.
21 “ଇମ୍ଣାକାର୍ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ମାପ୍ରୁ ମାପ୍ରୁ ଇଞ୍ଜି କୁକ୍ତାନାର୍, ହେୱାର୍ ବିତ୍ରେ ୱିଜ଼ାର୍ ସାର୍ଗେ ରାଜିତ ହଣ୍ଡେଙ୍ଗ୍ ଆଡୁର୍ । ଇମ୍ଣାକାର୍ ସାର୍ଗେନି ଆବା ଇସ୍ୱର୍ତି ଇଚା ହୁକେ କାମାୟ୍ କିତାର୍, କେବଲ୍ ହେୱାର୍ ସାର୍ଗେ ରାଜିତ ହଣ୍ଡେଙ୍ଗ୍ ଆଡ୍ନାର୍ ।
“Not everyone who says to me, ‘Lord, Lord,’ will enter the kingdom of heaven, but only he who does the will of my Father in heaven.
22 ଗାଜା ବିଚାର୍ ଦିନ୍ ଏକାୱାତିସ୍ ହେନି ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ଇଞ୍ଜ୍ନାର୍, ମାପ୍ରୁ ନି ତର୍ଦାଂ ଆପେଂ ଇନାକା ଇସ୍ୱର୍ତି ନେକ୍ରି କାବୁର୍ ସୁଣାୟ୍ କିନାପା, ମାପ୍ରୁ, ନି ତର୍ନି ସାକ୍ତିତାଂ ବୁତ୍ ପିହିକିତାପ୍ନା ଆରେ ବେସି କାବାଆନି କାମାୟ୍ କିତାପ୍ନ୍ନା ।
Many will say to me on that day, ‘Lord, Lord, did we not prophesy in yoʋr name, and in yoʋr name cast out demons, and in yoʋr name do many miracles?’
23 ହେ ପାଦ୍ନା ହେୱାରିଂ ଆନ୍ ଇନାଙ୍ଗ୍, ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ଆନ୍ ପୁଞ୍ଜୁଙ୍ଗ୍ । ବାନ୍ୟାକାଦେର୍, ନା ଲାଗାଂତାଂ ଗୁଚା ଆଡ!”
Then I will declare to them, ‘I never knew you; depart from me, you who practice lawlessness.’
24 “ଇନେନ୍ ନା କାତା ୱେନ୍ଞ୍ଜି ପାଲି କିନାନ୍, ହେୱାନ୍ ଚେଚ୍ରା କାଲ୍ ଜପି ଇଲ୍ ରଚ୍ନି ବୁଦିକାର୍ୟା ମାନାୟ୍ ଲାକେ ।
“Everyone then who hears these words of mine and does them I will compare to a wise man who built his house on the rock.
25 ଅପ୍ରବଲ୍ ବାର୍ହା ଆତାତ୍, ନାଗୁଡ଼୍ ଏଜ଼ୁଂ ବାନ୍ଦ୍ ଜପି ଡ଼ିତାତ୍ ଆରି ହେ ଇଲ୍ ଜପି ଅପ୍ରବଲ୍ ଡ଼ୁଇ ଆତାତ୍, ମାତର୍ ହେ ଇଲ୍ ବାହ୍ଡ଼ା ୱାତାତ୍ ଇନାକିଦେଂକି ହେଦାଂ ଚେଚ୍ରା ଜପି ମୁଡ଼୍ କୁନାଦି ମାଚାତ୍ ।
The rain fell, the floods came, and the winds blew and beat on that house, but it did not fall, for it was founded on the rock.
26 ମାତର୍ ଇମ୍ଣାକାର୍ ନା କାତା ୱେନ୍ଞ୍ଜି ପାଲି କିଉର୍, ହେୱାର୍ ବାଲି ଜପି ଇଲ୍ ରଚ୍ଚି ମାଚି ଟେପ୍ରିୟା ଲାକେ ।
But everyone who hears these words of mine and does not do them will be compared to a foolish man who built his house on the sand.
27 ବେସି ବାର୍ହା ଆତାତ୍, ନାଗୁଡ଼୍ ଏଜ଼ୁଂ ଏକିତିକ୍ । ଅପ୍ରବଲ୍ ଡ଼ୁଇ ଆତାତ୍ ଆରି ଇଲ୍ ମେଦ୍ନିତ ମେହାଆତାତ୍ । ହେଦାଂ କେତେକ୍ ବଇଁକାର୍ ଆତାତ୍ ।”
The rain fell, the floods came, and the winds blew and beat against that house, and it fell, and great was its fall.”
28 ୱିଜ଼୍ନି ପାତେକ୍ ଜିସୁତି ଇ ୱିଜ଼ୁ କାତା ୱେନ୍ଞ୍ଜି ମାନାୟାର୍ ତା ହିକ୍ୟାତ କାବା ଆତାର୍ ।
When Jesus finished saying these things, the crowds were astonished at his teaching,
29 ହେୱାନ୍ ବିନ୍ବିନ୍ନିକାର୍ ଦରମ୍ ଗୁରୁରିଂ ଲାକେ ହିକ୍ୟା ହିୱାଦାଂ ଆଦିକାର୍ ପାୟାତି ମାନାୟ୍ ଲାକେ ହିକ୍ୟା ହିଜ଼ି ମାଚାନ୍ ।
because he was teaching them as one who had authority, and not as the scribes.
