< ମାତିଉ 5 >
1 ଜିସୁ ମାନାୟ୍ ଗହ୍ଲି ହୁଡ଼୍ଜି ମାଡ଼ି ଜପି ଦୁମ୍ତାନ୍, ଆରେ କୁଚ୍ଚି ପାଚେ ହେୱାନ୍ତି ଚେଲାର୍ ହେୱାନ୍ ଚାର୍ବେଣ୍ତାଂ ବେଡ଼ି କିଜ଼ି ଲାଗେ ୱାତାର୍ ।
When Jesus saw the crowds, he went up on the mountain. And when he sat down, his disciples came to him.
2 ହେବେ ଜିସୁ ୱେଇ କିଜ଼ି, ହେୱାରିଂ ହିକ୍ୟା ହିଜ଼ି ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍ ଲାଗାତାନ୍ ।
Then he opened his mouth and taught them, saying,
3 ଜିବୁନ୍ତ କାକୁଲ୍ତି ଲକୁ ଦନ୍ୟ, ଇନାକିଦେଂକି ସାର୍ଗେ ରାଜି ହେୱାର୍ତି ।
“Blessed are the poor in spirit, for theirs is the kingdom of heaven.
4 ଆଡ଼୍ବିନି ଲକୁ ଦନ୍ୟ, ଇନାକିଦେଂକି ଇସ୍ୱର୍ ହେୱାରିଂ ଦୁକ୍ସାରାୟ୍ କିନାନ୍ ।
Blessed are those who mourn, for they will be comforted.
5 ସାଦୁ ଲକୁ ଦନ୍ୟ, ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାର୍ ପୁର୍ତିନି ଆଦିକାରି ଆନାର୍ ।
Blessed are the meek, for they will inherit the earth.
6 ଇସ୍ୱର୍ତି ଇଚାତାଂ ଇମ୍ଣାକାର୍ କାମାୟ୍ କିନି ମାନାୟ୍ ହେୱାର୍ ଦନ୍ୟ, ଇନାକିଦେଂକି ଇସ୍ୱର୍ ହେୱାରିଂ ସାରି ଆନାର୍ ।
Blessed are those who hunger and thirst for righteousness, for they will be filled.
7 ଇମ୍ଣାକାର୍ ବିନ୍ଲକାରିଂ କାର୍ମା ଆନାନ୍, ହେୱାର୍ ଦନ୍ୟ, ଇନାକିଦେଂକି ଇସ୍ୱର୍ ହେୱାରିଂ ଦୟା କିନାନ୍ ।
Blessed are the merciful, for they will receive mercy.
8 ଇନେର୍ତି ମାନ୍ ସକଟ୍ ହେୱାନ୍ ଦନ୍ୟ, ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାର୍ ଇସ୍ୱର୍ତିଂ ହୁଡ଼୍ନାର୍ ।
Blessed are the pure in heart, for they will see God.
9 ଇମ୍ଣାକାର୍ ସୁସ୍ତା ହୁଗ୍ଇଡ଼୍ଦେଂ ସେସ୍ଟା କିତାର୍ ହେୱାର୍ ଦନ୍ୟ, ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାର୍ ଇସ୍ୱର୍ତି ହିମ୍ଣାଂ ଇଞ୍ଜି ଡାକ୍ପୁଟାନାର୍ ।
Blessed are the peacemakers, for they will be called sons of God.
10 ଇସ୍ୱର୍ତି ଇଚାତ କାମାୟ୍ କିଜ଼ି ଇମ୍ଣାକାର୍ ନିନ୍ଦାପାୟାନାର୍ ହେୱାର୍ ଦନ୍ୟ, ଇନାକିଦେଂକି ସାର୍ଗେ ରାଜି ହେୱାର୍ତି ।
Blessed are those who are persecuted for righteousness' sake, for theirs is the kingdom of heaven.
11 ମାନାୟାର୍ ଏଚେକାଡ଼୍ଦ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ନା କାଜିଂ ନିନ୍ଦା ଆରି ଲାଜ୍କୁଇ କିଦ୍ନାର୍, ଆରେ ମିଚ୍ତ ମି ବିରୁଦ୍ତ ସବୁ ବାନ୍ୟା କାତା ଇଞ୍ଚିସ୍, ତେବେ ଏପେଙ୍ଗ୍ ଦନ୍ୟ ।
Blessed are you when others reproach you, persecute you, and say all kinds of evil against you falsely on my account.
12 ୱାରି କିଜ଼ି ୱାର୍ୟା ଆଡୁ, ଇନାକିଦେଂକି ସାର୍ଗେତ ମିଦାଂ ଇନାମ୍ ଜବର୍ । ହେ ଲାକେ ତ ହେୱାର୍ ମି ପୁର୍ବେନିକାର୍ ବେଣ୍ବାକ୍ଣାୟ୍କିନାକାରିଂ ନିନ୍ଦା କିଜ଼ି ମାଚାର୍ ।
Rejoice and be glad, for great is your reward in heaven; for in the same way they persecuted the prophets who were before you.
13 ଏପେଙ୍ଗ୍ ପୁର୍ତିନି ହର୍ ଲାକେ, ମାତର୍ ହର୍ ଜଦି ହୱାଦ୍ ଆୱିତିସ୍, ବାଟିଙ୍ଗ୍ ହେଦାଂ ଇମେ କାର୍ୟା ଆନାତ୍? ହେଦାଂ ଆରେ ଇମେତାକେ କାମାୟ୍ତ ୱାଉତ୍, କେବଲ୍ ବାର୍ତ ତୁହିଜ଼ି ମାନାୟାର୍ ପାନା ତାରେନ୍ କ୍ଡୁସ୍ପାୟ୍ ଆନି ଜଗ୍ ।
“You are the salt of the earth, but if salt loses its flavor, with what shall it be seasoned? It is no longer fit for anything but to be thrown out and trampled under people's feet.
14 ଏପେଙ୍ଗ୍ ପୁର୍ତିନି ଅଜଡ଼୍ । ମାଡ଼ି ଜପି ରଚ୍ଚି ଗାଡ଼୍ ଡ଼ୁଗ୍ଜି ମାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍ ଆଡୁତ୍;
“You are the light of the world. A city set on a hill cannot be hidden,
15 କି ମାନାୟାର୍ ବଇଟା କାଚାୟ୍ କିଜ଼ି ମାଣ୍ ତାରେନ୍ ଇଟୁର୍, ମତର୍ ବଇଟା ଇଟ୍ନି ଜପି ଇଟ୍ନାର୍, ହେବେ ହେଦାଂ ଇଞ୍ଜ ମାନି ୱିଜ଼ାରିଂ ଅଜଡ଼୍ ହିନାତ୍ ।
nor do people light a lamp and put it under a basket, but on a lampstand, and it shines for all who are in the house.
16 ହେ ଲାକେ ମି ଦିବାସ୍ ଲକୁର୍ ମୁମ୍ଦ ଦିବାସ୍ ଆୟେତ୍, ଇନେସ୍କି ହେୱାର୍ ମି ହାତ୍ପା କାମାୟ୍ତ ହୁଡ଼୍ଜି ମି ସାର୍ଗେ ମାନି ବାୱାତି ପାଣ୍ଦିଂ କେର୍ନାର୍ ।
Let your light shine before others in such a way that they may see your good works and glorify your Father in heaven.
17 ଆନ୍ ଜେ ମସାତି ବିଦି କି ବେଣ୍ବାକ୍ଣାୟ୍କିନାକାର୍ତି ଦରମ୍ ସାସ୍ତର୍ ବୁଡାୟ୍ କିଦେଙ୍ଗ୍ ୱାତାଂନ୍ନା, ଇଦାଂ ବାବିକିମାଟ୍; ବୁଡାୟ୍ କିଦେଙ୍ଗ୍ ୱାୱାତାଂନା ମାତର୍ ପୁରା କିଦେଙ୍ଗ୍ ୱାତାଂନ୍ନା ।
“Do not think that I have come to abolish the Law or the Prophets. I have not come to abolish them, but to fulfill them.
18 ଇନେକିଦେଂକି ଆନ୍ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ହାତ୍ପା ଇଞ୍ଜ୍ନାଙ୍ଗା, ସାର୍ଗେ ଆରି ପୁର୍ତି ବୁଡା ଆୱି ପାତେକ୍ ମସାତି ବିଦି ର ଟପା, ଇନେସ୍ ପା ବୁଡା ଆଉତ୍ । ୱିଜ଼ୁ ବିସ୍ରେନି ୱିଜ଼ୁ ବୁଡାଆୱି ପାତେକ୍ ଗିଟା ଆଉତ୍ ।
For truly I say to you, until heaven and earth pass away, not one letter or stroke of a letter will by any means pass from the law until all is accomplished.
19 ଲାଗିଂ ଇନେର୍କି ବିଦିନି ୱିଜ଼େତାଂ ଗାଜା ବଲ୍କୁ ମାନିକିୱାତାନ୍ଚି ଆରି ହେ ଲାକେ କିତିଲେ ବିନ୍ ଲକାଂ ହିକ୍ୟା ହିନାନ୍, ହେୱାନ୍ ସାର୍ଗେ ରାଜିତ ୱିଜ଼େ ତାଙ୍ଗ୍ ହାରୁ ଇଞ୍ଜି ଇନ୍ୟା ଆନାନ୍ ।
Therefore whoever does away with one of the least of these commandments and teaches others to do likewise will be called least in the kingdom of heaven, but whoever practices them and teaches them will be called great in the kingdom of heaven.
20 ଲାଗିଂ ଆନ୍ ଇଞ୍ଜ୍ନାଙ୍ଗା ଦରମ୍ ଗୁରୁର୍ ଆରି ପାରୁସିର୍ତାଂ ଆଦିକ୍ ପାର୍ତି କିଜ଼ି ଇସ୍ୱର୍ତି ଇଚା ଲାକେ କାମାୟ୍ କିତିସ୍ ହାଲ୍ଜି ଏପେଙ୍ଗ୍ ସାର୍ଗେ ରାଜିତ ହଣ୍ଡେଙ୍ଗ୍ ଆଡ୍ନାଦେର୍ ।
For I tell you, unless your righteousness surpasses that of the scribes and Pharisees, you will certainly not enter the kingdom of heaven.
21 ଏପେଙ୍ଗ୍ ୱେଚାଦେର୍ଣ୍ଣା ଜେ; ଆଗେ କାଡ଼୍ଦ ଲକାରିଂ ୱେଚ୍ଚାର୍ଣ୍ଣା, ନାର୍ ଅହ୍ମାଟ୍ । ଇନେର୍ ହେଦାଂ କିନାନ୍, ହେୱାନ୍ ବିଚାର୍ଣ୍ଣା କିୟାନାନ୍
“You have heard that it was said to those of old, ‘Yoʋ shall not murder,’ and, ‘Whoever murders will be subject to judgment.’
22 ମାତର୍ ଆନ୍ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ଇଞ୍ଜ୍ନାଙ୍ଗା, ଇନେର୍ ଇମ୍ଣି ଟଣ୍ଡେନ୍ ଜପି ଟାକ୍ରି ଆନାନ୍, ହେୱାନ୍ ବିଚାର୍ଣ୍ଣା ବାହାତ ଦାଣ୍ଡ୍ ପାୟାନାନ୍ । ଆରେ, ଇନେର୍ ଜାର୍ ଟଣ୍ଡେନିଂ ବକ୍ୱା ଇଞ୍ଜି ଇନାନ୍, ହେୱାନ୍ ଗାଜା ବିଚାର୍ଣ୍ଣାତ ଡାଣ୍ଡ୍ପାୟାନାନ୍, ଆରେ ଇନେର୍ ନାର୍ବକ୍ୱା ମୁର୍କିୟା ଇଞ୍ଜି ଇନାନ୍, ହେୱାନ୍ ନାଣିଡ଼ିଞ୍ଜ୍ନିତ ନରକ୍ତ ଡାଣ୍ଡ୍ ପାୟାନାନ୍ । (Geenna )
But I say to you that everyone who is rashly angry with his brother will be subject to judgment. Whoever says to his brother, ‘Yoʋ idiot,’ will be subject to the Sanhedrin. And whoever says, ‘Yoʋ fool,’ will be subject to the fires of hell. (Geenna )
23 ଲାଗିଂ, ଇସ୍ୱର୍ତି ବେଦି ଜପି ଗାର୍ଣି ଲାଗେ ଏପେଙ୍ଗ୍ ଜାର୍ ଆକାତ୍ ତାସି ମାନି ୱେଡ଼ାଲିଂ ମି ବିରୁଦ୍ତ ମି ଟଣ୍ଡେନ୍ ଇମ୍ଣି କାତା ମାନାତ୍ ଇଞ୍ଜି ହେବେ ମାନ୍ତ ଏତୁ ୱାତିସ୍,
So if yoʋ are offering yoʋr gift at the altar and there remember that yoʋr brother has something against yoʋ,
24 ତା ଆତିସ୍ ହେ ବାହାତ ଗାର୍ଣି ମୁମ୍ଦ ମି ଆକାତ୍ ଇଡ଼୍ଜି ହାଲାଟ୍, ଆଗେ ଜାର୍ ଟଣ୍ଡେନ୍ ହୁକେ ମେହାଆଡୁ, ଆରେ ତା ପାଚେ ୱାଜ଼ି ମି ଆକାତ୍ ହିୟାଟ୍ ।
leave yoʋr gift there before the altar and go. First be reconciled to yoʋr brother, and then come and offer yoʋr gift.
25 “ମି କୁର୍ଲିୟା ହୁକେ ହାଜ଼ିତ ମାନି ୱେଡ଼ାଲିଂ ବେଗି ତା ହୁକେ ମେହାଦେଂ ବାବ୍ନା ଚଞ୍ଜିୟାଡୁ, ଏଚେକାଡ଼୍ଦ କୁର୍ଲିୟା ନିଂ ବିଚାର୍କାର୍ୟା ମିଂ ମେଲ୍ୟାର୍ କେଇଦ ହେଲାୟ୍ କିଦ୍ନାନ୍, ଆରେ ବିଚାର୍ କାର୍ୟା ନିଂ ଜାମାନିର୍ କେଇଦ ହେଲାୟ୍ କିଦ୍ନାର୍, ଆରେ ଏନ୍ ଜେଲ୍ତ ଗେହ୍ୟାନାୟ୍ ।
Make friends with yoʋr adversary quickly while yoʋ are on the way with him, lest yoʋr adversary hand yoʋ over to the judge, and the judge hand yoʋ over to the guard, and yoʋ be thrown into prison.
26 ଆନ୍ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ହାତ୍ପା ଇଞ୍ଜ୍ନାଙ୍ଗା, ନି ଜପି ମାନି ଜରିମନାନି ଡାବୁଙ୍ଗ୍ ପା ହୁଜାୱି ପାତେକ୍ ଏପେଙ୍ଗ୍ ହେ ବାହାତାଂ ଇନେସ୍ ହସିୱାଦେଙ୍ଗ୍ ଆଡୁଦେର୍ ।”
Truly I say to yoʋ, yoʋ will certainly not come out of there until yoʋ have paid the last penny.
27 ଏପେଙ୍ଗ୍ ୱେଚାଦେର୍ଣ୍ଣା, ଲେକା ଆତାତ୍ନ୍ନା, ଦାରି କିମାଟ୍ ନାର୍ ଅହ୍ମାଟ୍ ।
“You have heard that it was said, ‘Yoʋ shall not commit adultery.’
28 ମାତର୍ ଆନ୍ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ଇଞ୍ଜ୍ନାଙ୍ଗା, ଇନେର୍ ଇମ୍ଣି କଗ୍ଲେତିଂ କାମାୟ୍ କାଜିଂ ହୁଡ଼୍ତିସ୍, ହେୱାନ୍ ତା ହୁକେ ମାନ୍ତ ମାନ୍ତ ଦାରି କିତାନେ ।
But I say to you that everyone who looks at a woman to lust after her has already committed adultery with her in his heart.
29 ଆରେ, ଜଦି ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ବାଦା ହିଦ୍ନାତା, ଏଚେକାଡ଼୍ଦ ମି ବାଦା ଆତିସ୍, ଇଚିସ୍ ହେ କାଣାଙ୍ଗାତିଂ ଉନ୍ଦ୍ଦି ତୁହି ହିୟାଟ୍, ଇନାକିଦେଂକି ମି ୱିଜ଼ୁ ଗାଗାଡ଼୍ ନରକ୍ତ ତୁହିୟାନି ବାଟା ର ପାଡ଼୍କା ନସ୍ଟ ଆନାକା ନି ପାକ୍ୟାତ ହାର୍ । (Geenna )
So if yoʋr right eye causes yoʋ to stumble, pluck it out and throw it away from yoʋ. For it is better for yoʋ to have one of yoʋr members perish, than for yoʋr whole body to be thrown into hell. (Geenna )
30 ଆରେ ମି ବୁଜ୍ଣି କେଇ ମିଦାଙ୍ଗ୍ ବାଦା ଆନାତ୍, ହେଦେଲିଂ ପା କାଦ୍ଦି ତୁହିୟାଟ୍ । ମିଦାଙ୍ଗ୍ ୱିଜ଼ୁ ଗାଗାଡ଼୍ ନରକ୍ତ ତୁହିୟାନି ବାଟା ର କେଇଗାଲ୍ ବାଦା ଆନାକା ମି ପାକ୍ୟା ହାର୍ । (Geenna )
And if yoʋr right hand causes yoʋ to stumble, cut it off and throw it away from yoʋ. For it is better for yoʋ to have one of yoʋr members perish, than for yoʋr whole body to be thrown into hell. (Geenna )
31 “ଜଦି ଇନେର୍ ଜାର୍ କଗ୍ଲେଂ ପିସ୍ତେଙ୍ଗ୍ ମାନ୍କିନାନ୍, ହେୱାନ୍ ତାଙ୍ଗ୍ ଲେକା ହୁଦାଂ ର ହେଲ ହିଏନ୍ ଇ ସିକ୍ୟା ଏପେଙ୍ଗ୍ ଆଗେତାଂ ପାୟାତାଦେର୍ଣ୍ଣା ।
“It was also said, ‘Whoever divorces his wife must give her a certificate of divorce.’
32 ମାତର୍ ଆନ୍ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ଇଞ୍ଜ୍ନାଙ୍ଗା ଜେ, ଜଦି ଇନେର୍କି ଜାର୍ ଡକ୍ରିଂ ହେଲ ନାଟ୍ନାନ୍ ହେୱାନ୍ ହେଦେଲିଂ ଦାରି କିନି ପାପ୍ତ ଦସି ଆନାନ୍ । ଜଦି ତା ଡକ୍ରୁହି ବିନ୍ ଲକୁ ଲାହାଙ୍ଗ୍ ମେହାତିସ୍, ତେବେ କେବଲ୍ ହେୱାନ୍ ହେଦେଲିଂ ହେଲ ନାଟ୍ନାନ୍ । ଜଦି ଇମ୍ଣି ମାନାୟ୍ ହେଲ ନାଟ୍ୟାତି ହେ କଗ୍ଲେଂ ବିବା କିତିସ୍ ତେବେ ହେୱାନ୍ ପା ଦାରି କାମାୟ୍ତ ପାପ୍ତ ଦସି ଆନାନ୍ ।”
But I say to you that whoever divorces his wife, apart from a matter of fornication, makes her commit adultery. And whoever marries a divorced woman commits adultery.
33 “ଆରେ ରଗ, ଏପେଙ୍ଗ୍ ୱେଚାଦେର୍ଣ୍ଣା ଜେ, ଆଗେନିକାରିଂ ୱେଚ୍ଚି ମାଚାର୍, ଏପେଙ୍ଗ୍ ମିଚ୍ ପାର୍ମାଣ୍ କିମାଟ୍, ମତର୍ ଜାର୍ ପାର୍ମାଣ୍ ସବୁ ମାପ୍ରୁତି ତର୍ଦ କାମାୟ୍ କିନାଦେର୍ ।”
“Again, you have heard that it was said to those of old, ‘Yoʋ shall not break an oath, but shall keep yoʋr oaths to the Lord.’
34 ମାତର୍ ଆନ୍ ମିଙ୍ଗ୍ ୱେଚ୍ଚାନାଙ୍ଗା, ମୁଡ଼୍କେ ପାର୍ମାଣ୍ କିମାଟ୍; ସାର୍ଗେନି ଜିଦ୍ କିମାଟ୍, ଇନାକିଦେଂକି ହେଦାଂ ଇସ୍ୱର୍ତି ଗାଦି,
But I say to you, do not swear at all, neither by heaven, for it is the throne of God;
35 କି ପୁର୍ତିନି ପାର୍ମାଣ୍ କିମାଟ୍, ଇନାକିଦେଂକି ହେଦାଂ ହେୱାନ୍ତି ତଗ୍ନିବାହା; ଜିରୁସାଲମ୍ନି ପାର୍ମାଣ୍ କିମାଟ୍, ଇନାକିଦେଂକି ହେଦାଂ ଗାଜା ରାଜାତି ଗାଡ଼୍;
nor by the earth, for it is the footstool of his feet; nor by Jerusalem, for it is the city of the great King.
36 କି ଜାର୍ କାପ୍ଡ଼ାନି ପାର୍ମାଣ୍ କିମାଟ୍, ଇନାକିଦେଂକି ହେଦାଂ ନି ର ତେମୁଲ୍ ଡ଼ିଚେଂ କି କାର୍ହାୟ୍ କିଦେଙ୍ଗ୍ ମି ସାକ୍ତି ହିଲୁତ୍ ।
Neither shall yoʋ swear by yoʋr head, for yoʋ cannot make one hair white or black.
37 ମାତର୍ ମିଦାଙ୍ଗ୍ ଆଁ କାତା ଆଁ ଆୟେତ୍, ଆକାୟ୍ କାତା ଆକାୟ୍ ଆୟେତ୍; ଇବେଣ୍ଡାଂ ଇନାକା ଆଦିକ୍, ହେଦାଂ ବାନ୍ୟାତାଂ ହନାତ୍ ।
But let your ‘Yes’ be ‘Yes’ and your ‘No’ be ‘No’; for whatever is more than these is from the evil one.
38 “ଏପେଙ୍ଗ୍ ୱେଚାଦେର୍ଣ୍ଣା, ଲେକା ମାନାତ୍, କାଣ୍ଙ୍ଗା ବାଦୁଲ୍ତ କାଣ୍ଙ୍ଗା ଆରି ଟାଡାଙ୍ଗ୍ ବାଦୁଲ୍ତ ଟାଡାଙ୍ଗ୍;
“You have heard that it was said, ‘An eye for an eye and a tooth for a tooth.’
39 ମାତର୍ ଆନ୍ ଇଞ୍ଜ୍ନାଙ୍ଗା, ଇନେର୍ ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ବାନ୍ୟା କିଦ୍ନାର୍ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ବାନ୍ୟା କିମାଟ୍ । ଜଦି ନି ବିନ୍ ତିନି କୁର୍ୱାତ ଇନେର୍ ଚାପ୍ଡ଼ା ଇଡ଼୍ଦାତାର୍, ଆରେ ରଞ୍ଜାଙ୍ଗ୍ ଚାପ୍ଡ଼ା ଇଡ଼୍ଦିନି କାଜିଂ ନି ଡେବ୍ରି କୁର୍ୱା ପା ଚଚାଟ୍ ।
But I say to you, do not resist one who is evil. Rather, if anyone slaps yoʋ on the right cheek, turn to him the other also.
40 ଜଦି ଇନେର୍ ନି ଆଙ୍ଗି ଅନି କାଜିଂ ମି ବିରୁଦ୍ତ ନାଡ଼ାଇ କିଜ଼ି ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ବିଚାର୍କିନି ତାକେ ଅଜ଼ି ହାଞ୍ଜ୍ନାନ୍, ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ନି ଆଙ୍ଗି ପା ଦାନ୍ କିୟା ।”
If anyone wants to sue yoʋ and take away yoʋr tunic, let him have yoʋr cloak also.
41 “ଜଦି ଇମ୍ଣି ମେଲ୍ୟା ବିତ୍ରେ ଇନେର୍ ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ତା ବଜ୍ ପିଣ୍ଡ୍ଜି ର କିଲମିଟର୍ ହାନି କାଜିଂ ରୁଟ୍ତାନାନ୍, ହେୱାନ୍ ହୁଦାଂ ରି କିଲମିଟର୍ ହାଲା ।
And if anyone presses yoʋ into service for one mile, go with him two.
42 ଇନେର୍ ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ଏନ୍ତାନାର୍, ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ହିୟାଟ୍, ମୁନା କିୱାଦାଂ ତାଙ୍ଗ୍ ହିୟା । ଇନେର୍ ଇନାକା ମୁକ୍ଡ଼ାୟ୍ ଏନ୍ତାନାର୍ ତାଙ୍ଗ୍ ହେଦାଂ ହିୟାଟ୍ ।”
Give to everyone who asks of yoʋ, and do not turn away from anyone who wants to borrow from yoʋ.
43 “ହାଙ୍ଗ୍ଦାକାରିଂ ଜିଉନୱାଟ୍, ସାତ୍ରୁରିଂ ଗିଣ୍ କିୟାଟ୍ । ଇ ହିକ୍ୟା ଆଗେତାଂ ୱେଚାଦେର୍ଣ୍ଣା ।
“You have heard that it was said, ‘Yoʋ shall love yoʋr neighbor and hate yoʋr enemy.’
44 ମାତର୍ ଆନ୍ ମିଙ୍ଗ୍ ଇଞ୍ଜ୍ନାଙ୍ଗା, ସାତ୍ରୁରିଂ ଜିଉନୱାଟ୍ । ଇମ୍ଣାକାର୍ ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ନିନ୍ଦା କିଦ୍ନାର୍, ହେୱାର୍ କାଜିଂ ପାର୍ତାନା କିୟାଟ୍ ।
But I say to you, love your enemies, bless those who curse you, do good to those who hate you, and pray for those who mistreat you and persecute you,
45 ଇଦାଂ କିତିସ୍ ସାର୍ଗେନି ଆବା ମାଜ଼ି ଇଞ୍ଜି ଚିନା ଆନାନ୍ । ଇନାକିଦେଂକି ଇସ୍ୱର୍ ଗାଜା ଆରି ଦାର୍ମି ଆରେ ଅଦାର୍ମି ମାନାୟାରିଂ ୱେଡ଼ା ଅଜଡ଼୍ ହିନାନ୍ ଆରି ହାର୍ କାମାୟ୍ ଆରି ବାନ୍ୟା କାମାୟ୍ କିନାକାରିଂ ୱିଜ଼ାରିଂ ବାର୍ହା ହିନାନ୍ ।
so that you may be sons of your Father in heaven. For he makes his sun rise on the evil and the good, and sends rain on the righteous and the unrighteous.
46 ଆରେ ଇମ୍ଣାକାର୍ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ଜିଉନଦ୍ନାର୍, ହେୱାରିଂ ଜିଉନତିସ୍, ଇସ୍ୱର୍ ଇନେକିଦେଂ ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ଇନାମ୍ ହିଦ୍ନାନ୍? ସିସ୍ତୁଏନ୍ନାକାର୍ ପା ହେଦାଂ କିତାର୍ ।”
For if you love those who love you, what reward do you have? Do not even the tax collectors do the same?
47 “ଆରେ ଏପେଙ୍ଗ୍ କେବଲ୍ ଜାର୍ ଜାର୍ ଟଣ୍ଡାରିଂ ଜୱାର୍ କିୟାଟ୍, ଲାଗିଂ ଏପେଙ୍ଗ୍ କି କାବାନି କାମାୟ୍ କିନାଦେରା? ପାର୍ତିକିୱି ଜିହୁଦିର୍ ପା ହେଦାଂ କିୱାତାର୍ଣ୍ଣା?
And if you greet only your friends, what are you doing that is out of the ordinary? Do not even the tax collectors do that?
48 ମି ସାର୍ଗେନି ଆବା ଇନେସ୍ ଦାର୍ମି, ଏପେଙ୍ଗ୍ ହେ ଲାକେ ଦାର୍ମି ଆନାକା ମାନାତ୍ ।”
You therefore shall be perfect, just as your Father in heaven is perfect.