ମାର୍କ 7
1 ପାଚେ ପାରୁସିର୍ ଆରି ଜିରୁସାଲମ୍ ତାଙ୍ଗ୍ ୱାଜ଼ି ମାଚି କେତେକ୍ ଦରମ୍ ଗୁରୁର୍ ତା ତାକେ ରୁଣ୍ଡା ଆତାର୍ ।
Then the Pharisees, and some of the scribes gathered together to him, having come from Jerusalem.
2 ହେୱାର୍ ହେୱାନ୍ତି ଚେଲାର୍ ବିତ୍ରେ କେତେଜାଣ୍ ରାଡ଼ା, ଇଚିସ୍ କେଇ ନୁସ୍ୱାଦାଂ ତିନାକା ହୁଡ଼୍ତାର୍ ।
Now when they saw that some of his disciples ate bread with defiled, that is, unwashed, hands, they found fault.
3 ପାରୁସିର୍ ଆରେ ୱିଜ଼ାର୍ ଜିହୁଦି ଲକ୍ ପ୍ରାଚିନାର୍ ରିତି ନିତି ନିୟମ୍ କିଜ଼ି ହାର୍ କିଜ଼ି କେଇ ନୁଜ଼୍ୱାତାର୍ଚି ତିନୁର୍,
(For the Pharisees, and all Jewish people, do not eat unless they wash their hands and forearms, holding to the Tradition of the Elders.
4 ପାଚେ ଆଟ୍ ବାଜାର୍ ତାଙ୍ଗ୍ ୱାଜ଼ି ଜାର୍ ଜାର୍ ଜପି ଏଜ଼ୁଂ ଡ଼ଞ୍ଜ୍ୟା ଆୱିତିସ୍ କୁଲେର୍ ଉଣୁର୍; ଆରି ଗିିନା, ମତା ଆରେ ପିତାଡ଼୍ ତାଡ଼ିଆ ତ ଏଜ଼ୁଂ କ୍ଡୁପ୍କିସ୍ ନୁଜ଼୍ନାକା, କାଟେଲ୍ ଜପି ଏଜ଼ୁଂ ତିର୍ନାକା ଇୱାଙ୍ଗ୍ ବିନ୍ ବିନ୍ ବେସି ରିତି ନିତି ମାନି କିଦେଙ୍ଗ୍ ଇଞ୍ଜି ହେୱାର୍ ବଲ୍ ପାୟା ଆତାର୍ଣ୍ଣା ।
They do not eat when they come from the marketplace unless they wash. And there are many other things which they have received and hold to, the washing of cups and pitchers and copper vessels and dining couches.)
5 ଲାଗିଂ ପାରୁସିର୍ ଆରେ ଦରମ୍ ଗୁରୁର୍ ହେୱାନିଂ ୱେନ୍ବାତାର୍, ମି ଚେଲାର୍ ପ୍ରାଚିନାର୍ ରିତି ନିତି ନିୟମ୍ ତାଙ୍ଗ୍ “ଇନାକିଦେଂ ବେବାର୍ କିୱାଦାଂ ରାଡ଼ା କେଇଦ ତିନାରା?”
The Pharisees and the scribes asked him, "Why do your disciples not walk according to the Tradition of the Elders, but eat their bread with unwashed hands?"
6 ହେୱାନ୍ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍, ଆଡ଼େ କାପ୍ଟିୟାର୍, ଜିସାୟ୍ ମି ବିସ୍ରେ ସମାନ୍ ବାବ୍ରେ ବେରଣ୍ ୱେଚ୍ଚାତାନ୍ନା, ଇନେସ୍ ଲେକାମାନାତ୍, ଇ ଜାତି ମୁମ୍ଦ ମାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ୱାରି କିଦ୍ନାର୍, ମାତର୍ ହେୱାର୍ ମାନ୍ ମା ତାଙ୍ଗ୍ ଦେହା ମାନାତ୍ ।
He said to them, "Well did Isaiah prophesy of you hypocrites, as it is written, 'This people honors me with their lips, but their heart is far from me.
7 “ହେୱାର୍ ମାନାୟାର୍ତି ବିଦିଙ୍ଗ୍ ଦରମ୍ ବେରଣ୍ ଇଞ୍ଜି ହିକ୍ୟା ହିନାନ୍ ପଲ୍ୟା ମା ପାର୍ତାନା କିନାର୍ ।”
And in vain do they worship me, teaching instructions that are the commandments of humans.'
8 “ଏପେଙ୍ଗ୍ ଇସ୍ୱର୍ତି ବଲ୍ ପିସ୍ତି ମାନାୟାର୍ତି ରିତି ନିତି ଆସ୍ତି କୁଚ୍ଚା ଦେର୍ନା ।”
"For you set aside the commandment of God, and hold tightly to human tradition."
9 ଆରେ, ଜିସୁ ହେୱାରିଂ “ଏପେଙ୍ଗ୍ ଜାର୍ ଜାର୍ ରିତି ନିତି ମାନି କିନି କାଜିଂ ଇସ୍ୱର୍ତି ବଲ୍ ମାନି କିଉ ଦେରା ।”
He said to them, "Full well do you reject the commandment of God, that you may establish your tradition.
10 ଇନାକିଦେଂକି ମସା ରିତି ନିୟମ୍ ହିତ୍ତାନ୍ନା, “ଜାର୍ ଆବା ଆୟାକାଂ ୱାରି କିୟାଟ୍, ଆରେ ଇନେର୍ ତା ଆବା କି ଆୟାଂ ସାଇପ୍ ହିନାନ୍, ହେୱାନ୍ ହାକି ଡାଣ୍ଡ୍ ପାୟା ଆନାନ୍ ।
For Moses said, 'Honor your father and your mother;' and, 'Anyone who speaks evil of father or mother, let him be put to death.'
11 ମାତର୍ ଏପେଙ୍ଗ୍ ଇନାଟ୍, ଇନେର୍ ଏଚେକାଡ଼୍ଦ ଆବା କି ଆୟାଂ ଇନାର୍, ନା ତାଙ୍ଗ୍ ଇନାକାପା ମି ଉପ୍କାର୍ ଆତାତ୍ମା, ହେଦାଂ କର୍ବାନ୍, ଇଚିସ୍ ଅଡ଼୍ଗା ଆତାତ୍ନ୍ନା,
But you say, 'If anyone tells his father or mother, "Whatever profit you might have received from me is Corban, that is to say, given to God;"'
12 ଲାଗିଂ ଏପେଙ୍ଗ୍ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ତାଞ୍ଜି ଆବା କି ଆୟାଂ ଅଲପ୍ପା ଉପ୍କାର୍ କିଦେଙ୍ଗ୍ ହିୱାଦାଂ ମାଚିସ୍;
then you no longer allow him to do anything for his father or his mother,
13 ଇ ଲାକେ ଏପେଙ୍ଗ୍ ଚାଲାଆତି ବେରଣ୍ ରିତି ନିତି କାଜିଂ ଇସ୍ୱର୍ତି ବଚନ୍ ପଲ୍ୟା କିନାଦେରା ଆରି ହେ ଲାକେ ବେସି ବିସ୍ରେ କିନାଦେରା ।”
making void the word of God by your tradition, which you have handed down. You do many things like this."
14 ଜିସୁ ଆରେ ରଗ ମାନାୟ୍ଗଲି କଚଣ୍ତ କୁକ୍ଚି ହେୱାରିଂ ଇଚ୍ଚି, “ଏପେଙ୍ଗ୍ ୱିଜ଼ାକାଦେର୍ ନା କାତା ୱେନାଟ୍ ଆରି ବୁଜାଆଡୁ ।
And he called the crowd to himself again, and said to them, "Hear me, all of you, and understand.
15 ମାନାୟାର୍ତି ବାର୍ତ ଏପେଙ୍ଗ୍ ଇମ୍ଣି ବିସ୍ରେ ହିଲୁତ୍, ଇନାକା କି ତା ବିତ୍ରେ ହଣ୍ଜି ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ବିଟାଡ଼୍ କିଦେଙ୍ଗ୍ ଆଡ଼୍ଦାତାତ୍, ମାତର୍ ଇନା ଇନାକା ମାନାୟ୍ ତାଙ୍ଗ୍ ବାର୍ତ ହନାତ୍, ହେ ସବୁ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ବିଟାଡ଼୍ କିିନାତ୍ ।”
There is nothing from outside of the person, that going into him can defile him; but the things which proceed out of the person are what defile the person."
16 “ଜଦି ଇନେରିଂ ୱେଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍ କିତୁଲିଂ ମାନିଙ୍ଗ୍, ହେୱାନ୍ ୱେନେନ୍!”
17 ଆରେ, ହେୱାନ୍ ମାନାୟ୍ ତାକେଣ୍ଡାଂ ଇଲ୍ ବିତ୍ରେ ୱାତି ପାଚେ ତା ଚେଲାହିର୍ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ଉତର୍ମୁଡ଼୍ନି ଅରତ୍ ୱେନେବେଦେଂ ଲାଗାତାର୍ ।
When he had entered into a house away from the crowd, his disciples asked him about the parable.
18 ହେବେ ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଉତର୍ ହିତାନ୍, “ଏପେଙ୍ଗ୍ ପା ଇନାକା ହେ ଲାକେ ବୁଜାଆଉଦେରା?” ଇନାକା ଆୟେତ୍ ହୱେତ୍ ମାନାୟ୍ ବାର୍ତାଂ ବିତ୍ରେ ହଟିସ୍, ହେଦାଂ ତାଙ୍ଗ୍ ବିଟାଡ଼୍ କିଦେଙ୍ଗ୍ ଆଡୁତ୍,
He said to them, "Are you thus without understanding also? Do you not perceive that whatever goes into the person from outside cannot defile him,
19 “ଇନାକିଦେଂକି ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ହେ ମାନ୍ତ ହଣ୍ଡେଙ୍ଗ୍ ଆଡୁତ୍, ମାତର୍ ପଟତ ହାଲ୍ଜି ବାର୍ତ ହନାତ୍ ଆରେ ଏଲେଙ୍ଗ୍ ଆଜ଼ି ୱିଜ଼ୁ ତିନି କାଦି ସକଟ୍ ଆନାକା, ଇଦାଂ ଜିସୁ ଇଚାନ୍ ।”
because it does not go into his heart, but into his stomach, then into the latrine, cleansing all the foods?"
20 ଆରି, ଜିସୁ ଇଚାନ୍, “ଇନାକା ମାନାୟ୍ ତାକେଣ୍ଡାଂ ବାର୍ତ ହନାତ୍, ହେଦାଂ ନେ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ବିଟାଡ଼୍ କିନାତ୍ ।
He said, "That which proceeds out of the man, that defiles the man.
21 ଇନାକିଦେଂକି ବିତ୍ରେତାଂ, ମାନାୟ୍ ମାନ୍ତାଂ, ବାନ୍ୟା ଚିନ୍ତା ବାର୍ତ ହତ୍ନାତ୍ ।
For from within, out of a person's heart, proceed evil thoughts, adulteries, sexual sins, murders, thefts,
22 ଦାରି, ଚରି, ନାର୍ ଅହ୍ନାକା, ଦାରିହାନାକା, ଲାବ୍ଡ଼ି, ଚୁଲ୍ଚୁଲା ବଡ଼୍ପାଣିୟା, ନାଙ୍ଗ୍ରା, ବେରୁହୁଡ଼୍ନାକା, ନିନ୍ଦା, ଆକର୍, ଟେପର୍,
covetings, wickedness, deceit, lustful desires, an evil eye, blasphemy, pride, and foolishness.
23 ଇଦାଂ ୱିଜ଼ୁ ବାନ୍ୟା ବିସ୍ରେ ବିତ୍ରେତାଂ ହସି ମାନାୟ୍ତିଂ ବିଟାଡ଼୍ କିନାତ୍ ।”
All these evil things come from within, and defile the man."
24 ଇଦାଂ ପାଚେ ହେୱେନ୍ ହେବେଣ୍ଡାଂ ନିଙ୍ଗ୍ଜି ସର୍ ଗାଡ଼୍ଦ ନାସ୍କୁକାଂ ହାଚାନ୍, ଆରି ର ଇଞ୍ଜ ହଟାନ୍, ଇନେର୍ ଇନେସ୍ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ପୁନୁର୍, ଇଦାଂ ମାନ୍ କିଜ଼ି ମାଚାନ୍, ମାତର୍ ହେୱାନ୍ ଡ଼ୁଗ୍ଜି ମାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍ ଆଡ୍ୱାତାନ୍ ।
From there he arose, and went away into the region of Tyre and Sidon. He entered into a house, and did not want anyone to know it, but he could not escape notice.
25 ହେ ଦାପ୍ରେ ର କଗ୍ଲେ, ଇନେର୍ ଗାଡ଼୍ହିଙ୍ଗ୍ ବାନ୍ୟା ପୁଦା ଡୁଜ଼ି ମାଚାତ୍, ହେଦେଲ୍ ହେୱେନ୍ ବିସ୍ରେ ନି ବେରଣ୍ ୱେନ୍ଞ୍ଜି ତା କାଲ୍କୁ ତାରେନ୍ ୱାଜ଼ି ଡାଣ୍ଡାହାଡ଼୍ ମାଗ୍ତାତ୍ ।
But immediately a woman whose young daughter had an unclean spirit heard of him and came and fell at his feet.
26 ହେଦେଲ୍ ସୁରପୈନିକିୟା ନିପ ରଞ୍ଜେଲ୍ ଗ୍ରିକ୍ ଗାଡ଼୍ଚେ ମାଚାତ୍ । ତା ଗାଡ଼୍ହି ତାକେଣ୍ଡାଂ ପୁଦାଂ ପିିହି କିନି କାଜିଂ ହେଦେଲ୍ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ଗୱାରି କିଦେଙ୍ଗ୍ ଲାଗାତାତ୍ ।
Now the woman was a Greek, a Syrophoenician by race. She begged him that he would cast the demon out of her daughter.
27 ହେବେଣ୍ଡାଂ ଜିସୁ ହେଦେଲିଂ ଇଚାନ୍, “ପର୍ତୁମ୍ ହିମ୍ଣାକାଂ ପଟ ପାଞ୍ଜି କିୟାଟ୍, ଇନାକିଦେଂକି ହିମ୍ଣାଙ୍ଗ୍ତି ଆରାଣ୍ ଅଜ଼ି ନିକୁଡ଼ିଙ୍ଗ୍ କଚଣ୍ତ ତୁହିନାକା ହାର୍ ଆକାୟ୍ ।”
But he said to her, "Let the children be filled first, for it is not appropriate to take the children's bread and throw it to the dogs."
28 ମାତର୍ ହେଦେଲ୍ ହେୱେନିଂ ଉତର୍ ହିତାତ୍, ଆଁ, “ମାପ୍ରୁ, ନିକୁଡ଼ିଙ୍ଗ୍ ପା ପାଟା ତାରେନ୍ ଆର୍ତାକା ହିମ୍ଣାଂତି ଆରାଣ୍ ଲିତାଂ ତିନିିକ୍!”
But she answered him, "Yes, Sir. Yet even the dogs under the table eat the children's crumbs."
29 “ହେବେ ଜିସୁ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ଇଚାନ୍, ଇ କାତା ଇଚିଲେ ଏନ୍ ହାଲା, ନି ଗାଡ଼୍ ତାଙ୍ଗ୍ ପୁଦା ହସି ହାଚାତେ!”
He said to her, "For this saying, go your way. The demon has gone out of your daughter."
30 ଆରେ, ହେଦେଲ୍ ଇଞ୍ଜ ହାଲ୍ଜି କଇ ହିମ୍ଣା କାଟେଲ୍ତ ମାଗ୍ଜି ମାନାକା ଆରି ପୁଦା ହସି ହାଲ୍ଜି ମାନାକା ହୁଡ଼୍ତାତ୍ ।
And when she went away to her house, she found the child lying on the bed, the demon having left.
31 ଆରେ ରଗ ହେୱାନ୍ ସର ହାନ୍ଦିତାଂ ହାଲ୍ଜି ସିଦନ୍ ଆରେ ଦେକାପଲି ନି ହାନ୍ଦିମାଦିତିଂ ହାଲ୍ଜି ଗାଲିଲି ହାମ୍ଦୁର୍ ଲାଗେ ୱାତାନ୍ ।
Again he departed from the borders of Tyre, and came through Sidon to the sea of Galilee, through the midst of the region of Decapolis.
32 ଆରେ, ମାନାୟାର୍ ରୱାନ୍ ବୈରା ଆରି ଗୁଲାଂ ତା ଲାଗେ ତାଇୱାତାର୍ ତା ଜପି କେଇ ଇଡ୍ଦେଂ ଇଞ୍ଜି ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ଗୱାରି କିତାର୍ ।
They brought to him one who was deaf and had a speech difficulty, and they begged Jesus to lay his hand on him.
33 ଜିସୁ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ମାନାୟ୍ ତାକେଣ୍ଡାଂ ବିନେ କିଜ଼ି ରୱାନିଂ ଅଜ଼ି ହାଲ୍ଜି ହେୱାନିଂ ରି କିତୁଲିକାଂ ତା ୱାଚ୍କାଙ୍ଗ୍ ଇଟ୍ତାନ୍ ଆରି ଏୱିଡ଼ିଂ ଚୁପ୍ଜି ତା ୱେନ୍ଦୁଲ୍ତ ଡୁତାନ୍,
He took him aside from the crowd, privately, and put his fingers into his ears, and he spat, and touched his tongue.
34 ଆରି ସାର୍ଗେ ହୁଡ଼୍ଜି ରାଗ୍ଦାଙ୍ଗ୍ ନେନ୍ଞ୍ଜି ହେୱାନିଂ ଇଚାନ୍, “ଇପ୍ପତ, ଇଚିସ୍ ଜେୟା ଆୟେତ୍!”
Looking up to heaven, he sighed, and said to him, "Ephphatha." that is, "Be opened."
35 ହେବେଣ୍ଡାଂ ହେୱାନ୍ତି କିତୁଲିଂ ଜେୟା ଆତିକ୍ ଆରି ୱେନ୍ଦୁଲ୍ ଗାଚ୍ୟାତାକା ହେ ଦାପ୍ରେ ଜେୟା ଆତାତ୍, ଆରେ ହେୱାନ୍ ହାର୍ କିଜ଼ି ବେରଣ୍ ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍ ଲାଗାତାନ୍ ।
And his ears were opened, and the impediment of his tongue was released, and he spoke clearly.
36 ଆରେ, ଇ ବିସ୍ରେ ଇନେରିଂ ୱେଚ୍ମାଟ୍ ଇଞ୍ଜି ହେୱାନ୍ ହେୱାରିଂ ଆଟ୍ୱା କିିଜ଼ି ବଲ୍ ହିତାନ୍; ମାତର୍ ହେୱାନ୍ ହେୱାରିଂ ଏଚେକ୍ ମୁନାକିତାନ୍, ହେୱାର୍ ବେସି ହେଦାଂ ସୁଣାୟ୍ କିଦେଂ ଲାଗାତାର୍ ।
He commanded them that they should tell no one, but the more he commanded them, so much the more widely they proclaimed it.
37 ଆରେ, ମାନାୟାର୍ ବେସି କାବା ଆଜ଼ି ଇଚାର୍, “ହେୱାନ୍ ୱିଜ଼ୁ କାମାୟ୍ ହାର୍ କିଜ଼ି କିତାନ୍ନ୍ନା! ହେୱାନ୍ ବଇରାରିଂ ୱେନି ସାକ୍ତି ଆରି ଗୁଲାରିଂ ବେଣ୍ କିନି ସାକ୍ତି ହିନାନା!”
They were astonished beyond measure, saying, "He has done all things well. He makes even the deaf hear, and the mute speak."
