ଲୁକ 13
1 ହେ ସମୁତ କେତ୍ଜାଣ୍ ମାନି କେତେକ୍ ଲକ୍ ଜିସୁଙ୍ଗ୍ ଇଚାର୍ ଜେ ଲକୁ ୱାଜ଼ି, ପିଲାତ ଇମ୍ଣି ଗାଲିଲିୟର୍ତି ନେତେର୍ ହେୱାର୍ତି ପୁଜା ଲାହାଙ୍ଗ୍ ମେହାୟ୍କିଜ଼ି ମାଚାର୍, ହେୱାର୍ ବିସ୍ରେ ହେୱାନିଂ ଜାଣାଇ କିତାର୍ ।
Now there were some present at that very time who told Jesus about the Galileans whose blood Pilate had mixed with their sacrifices.
2 ହେବେତାଂ ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଉତର୍ ହିତାନ୍, “ଇଦାଂ ୱିଜ଼ୁ ବଗ୍ କିଦେଙ୍ଗ୍ ଇ ଗାଲିଲିୟର୍ ଜେକନି ୱିଜ଼ାର୍ ଗାଲିଲିୟର୍ ତାଙ୍ଗ୍ ଆଦିକ୍ ପାପିର୍ ଇଞ୍ଜି କି ଏପେଙ୍ଗ୍ ମାନେକିନାଦେରା?
Jesus responded to them, “Do you think that those Galileans were worse sinners than all the other Galileans because they suffered such things?
3 କି ଆନ୍ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ୱେଚ୍ନାଙ୍ଗା, ମାତର୍ ପାପ୍ ମାନ୍ବାଦ୍ଲାୟ୍ କିୱିତିସ୍ ଏପେଙ୍ଗ୍ ୱିଜ଼ାକାଦେର୍ ହେ ଲାକେ ନସ୍ଟ ଅନାଦେର୍ ।
No, I tell you, but if you do not repent, you will all likewise perish.
4 ଇଚିସ୍ ସିଲହତ ହେ ଅଟର ଜାଣ୍ ଜପି ମାଚା କାଡ଼୍ଜି ହେୱାର୍ତି ଜିବୁନ୍ ହାଚାତ୍, ହେୱାର୍ ବିସ୍ରେ ଇନାକା ବାବି କିନାଦେର୍? ହେୱାର୍ ୱିଜ଼ାର୍ ଜିରୁସାଲମ୍ ତାଙ୍ଗ୍ ଆଦିକ୍ ପାପିର୍ ଇଞ୍ଜି କି ଏପେଙ୍ଗ୍ ମାନେ କିନାଦେରା?
Or those eighteen who were killed when the tower in Siloam fell on them, do you think they were worse offenders than all the other people who dwell in Jerusalem?
5 ଆନ୍ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ୱେଚ୍ଚାନାଙ୍ଗ୍, ମାତର୍ ପାପ୍ତାଂ ମାନ୍ବାଦ୍ଲାୟ୍ କିୱିତିସ୍ ଏପେଙ୍ଗ୍ ୱିଜ଼ାକାଦେର୍ ହେ ଲାକେ ନସ୍ଟ ଆନାଦେର୍ ।”
No, I tell you, but if you do not repent, you will all likewise perish.”
6 ଆରେ, ଜିସୁ ଇ ଉତର୍ମୁଡ଼୍ ଇଚାନ୍, “ରକାନ୍ତି ଅଙ୍ଗୁର୍ ବାଡ଼୍ଦ ର ତଗା ମାର୍ ରୁଜ଼୍ଦି ମାଚାନ୍ । ମାଲିକ୍ ୱାଜ଼ି ହେବେନି ପାଡ଼୍ ଡେକ୍ତାନ୍, ମାତର୍ ଗାଟା ଆୱାତାନ୍ ।
Then he told this parable: “A man had a fig tree planted in his vineyard, and he came looking for fruit on it but did not find any.
7 ଲାଗିଂ ହେୱାନ୍ କାନାକାନ୍ ଇଚାନ୍, ହୁଡ଼ା, ଇ ତିନି ବାର୍ହୁ ଆତାତ୍ ଆନ୍ ୱାଜ଼ି ଇ ତଗା ମାର୍ତି ପାଡ଼୍ ଡେକ୍ନାଙ୍ଗା, ମାତର୍ ଗାଟା ଆଉଙ୍ଗା, ଇଦେଲିଂ କାଦିତୁସିୟା, ଇଦାଂ ଇନେକିଦେଂ ମେଦ୍ନିତିଂ ଆବାର୍ ଆହ୍ନାତା?
So he said to the vinedresser, ‘Behold, for three years I have come looking for fruit on this fig tree and have not found any. Cut it down! Why should it use up the soil?’
8 ମାତର୍ ମାଲିକ୍ତିଂ ଉତର୍ ହିତାନ୍, ମାପ୍ରୁ, ଇଦେଲିଂ ଇ ବାର୍ହୁ ପା ପିସ୍ତିହିଦା, ଆନ୍ ଇବେତାଂ ଇଦାଂ ଚାରିବେଣ୍ତାଂ କାର୍ଚି ଗାତ୍ ହିନାଙ୍ଗ୍,
But the vinedresser said to him in response, ‘Sir, allow it to remain for this year also, and I will dig around it and put manure on it.
9 ଆରେ ପାଚେ ପାଡ଼୍ ୱାତିସ୍ ହାର୍, ଆୱିତିସ୍ ହେଦେଲିଂ କାଦ୍ଦି ତୁସିହିନାଙ୍ଗ୍ ।”
If it bears fruit, fine; but if not, yoʋ can cut it down in the coming year.’”
10 ରଗ ଜିସୁ ଜମ୍ନିବାର୍ତ ର କୁଟୁମ୍ ଇଞ୍ଜ ହିକ୍ୟା ହିଜ଼ିମାଚାନ୍ ।
One Sabbath Jesus was teaching in one of the synagogues.
11 ଆରେ ହୁଡ଼ାଟ୍, ଅଟର ବାର୍ହୁ ପାତେକ୍ ବାନ୍ୟା ଜିବୁନ୍ କାଜିଂ ପାପିୟା ର କଗ୍ଲେ ହେବେ ମାଚାତ୍, ହେଦେଲ୍ କୁବ୍ଡ଼ି ଆଜ଼ି ଇନେସ୍ ଆଜ଼ି ପା ଜାରତିଂ ହାଣ୍କୁ କିଦେଙ୍ଗ୍ ଆଡ୍ୱାଦାଂ ମାଚାତ୍ ।
And behold, there was a woman who had suffered from a spirit of disability for eighteen years. She was bent over and could not stand up completely straight.
12 ଜିସୁ ହେଦେଲିଂ ହୁଡ଼୍ଜି ଲାଗାୟ୍ କୁକ୍ଚି ଇଚାନ୍, “ଏ କଗ୍ଲେ ନି ବେମାର୍ତାଂ ଉଜ୍ ଆତାୟ୍ ।”
When Jesus saw her, he called her over and said to her, “Woman, yoʋ are set free from yoʋr disability.”
13 ଆରେ, ଜିସୁ ହେ ଜପି କେଇ ଇଡ଼୍ତାନ୍, ହେବେତାଂ ହେଦେଲ୍ ହେ ଦାପ୍ରେ ହାଣ୍କୁ ଆଜ଼ି ଇସ୍ୱର୍ତିଂ ପାର୍ତାନା କିଦେଙ୍ଗ୍ ଲାଗାତାତ୍ ।
Then he laid his hands on her, and at once her back was made straight, and she began glorifying God.
14 ମାତର୍ ଜିସୁ ଜମ୍ନିବାର୍ତ ଉଜ୍ କିଦେଙ୍ଗ୍ କୁଟୁମ୍ ଇଲ୍ନି ମୁଡ଼୍ଦାକାନ୍ ରିସା ଆଜ଼ି ମାନାୟାର୍ ତାକେ ଉତର୍ ହିତାନ୍, “କାମାୟ୍ କିନି କାଜିଂ ଚଅ ଦିନ୍ ମାନାତ୍, ଲାଗିଂ ହେ ୱିଜ଼ୁନାଞ୍ଜିଙ୍ଗ୍ ୱାଜ଼ି ଉଜ୍ ଆଡୁ, ଜମ୍ନିବାର୍ ୱାମାଟ୍ ।”
But the ruler of the synagogue, indignant because Jesus had healed on the Sabbath, said to the crowd in response, “There are six days in which work should be done; so come and be healed on those days and not on the Sabbath day.”
15 ମାତର୍ ମାପ୍ରୁ ହେୱାରିଂ ଉତର୍ ହିତାନ୍, “ଏ କାପ୍ଟିୟାର୍, ଏପେଙ୍ଗ୍ ୱିଜ଼ୁ ଇନାକା ଜମ୍ନିବାର୍ତ ଜାର୍ ଜାର୍ ବାଡ଼୍ଦୁ କି ଗଦ ହାଡ଼ାତାଂ ରିକ୍ଚି ତାସି ଏଜ଼ୁଂ ଉଟ୍ପାମାଡୁ?
Then the Lord said to him in response, “Hypocrites! Do not each of you on the Sabbath untie yoʋr ox or donkey from the manger, lead it away, and give it water?
16 ଲାଗିଂ ହୁଡ଼ାଟ୍, ଅଟର ବାର୍ହୁ ପାତେକ୍ ସୟ୍ତାନ୍ ଲାହାଙ୍ଗ୍ ଇଚିସ୍ ଅବ୍ରାହାମ୍ ଗାଡ଼୍ହି ଇ କଗ୍ଲେ ଇନାକା ଜମ୍ନିବାର୍ ଜାର୍ ଗାଚ୍ଚି ତାଙ୍ଗ୍ ଉଜ୍ ଆନାକା ଇନାକା ହିଲ୍ୱାତାତ୍?”
Then should not this woman, a daughter of Abraham whom Satan has bound for eighteen long years, be released from this bondage on the Sabbath day?”
17 ଆରେ, ଜିସୁ ଇ କାତା ଇଚିଲେ, ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ବେରିୟାର୍ ୱିଜ଼ାର୍ ଲାଜୁ କିଦେଙ୍ଗ୍ ଲାଗାତାର୍, ମାତର୍ ମାନାୟାର୍ ଜିସୁ ଇଞ୍ଜି ମାନି ୱିଜ଼ୁ ଜାଜ୍ମାଲ୍ ଗାଜା କାମାୟ୍ ସାକାତାଂ ୱାରି କିଦେଙ୍ଗ୍ ଲାଗାତାର୍ ।
When he said this, all his adversaries were put to shame, and the entire crowd was rejoicing over all the glorious things he was doing.
18 ହେବେତାଂ ଜିସୁ ଇଚାନ୍, “ଇସ୍ୱର୍ତି ରାଜି ଇନେର୍ ଲାକେ? ଆରି ଇନେର୍ ହାଙ୍ଗ୍ତାଂ ଆନ୍ ହେଦାଂ ତୁଲାୟ୍ କିନାଙ୍ଗ୍?
Then Jesus said, “What is the kingdom of God like? To what should I compare it?
19 ହେଦାଂ ଇ ଲାକେ ରଞ୍ଜାଙ୍ଗ୍ ହାର୍ହୁ ମାଞ୍ଜି ଲାକେ, ହେଦାଂ ଅଜ଼ି ରକାନ୍ ମାନାୟ୍ ଜାର୍ ବାଡ଼୍ଦ ୱିତ୍ତାନ୍, ଆରେ ହେଦାଂ ପାନ୍ଚି ମାର୍ ଆତାତ୍, ଆରି ବାଦାଡ଼୍ତାଂ ପଟିଂ ୱାଜ଼ି ହେ ଡାଡ଼୍ଦ ବାହା କିତିଂ ।”
It is like a grain of mustard seed that a man took and sowed in his garden. It grew and became a large tree, and the birds of the sky nested in its branches.”
20 ଜିସୁ ଆରେ ଇଚାନ୍, “ଆନ୍ ଇନେର୍ ଲାହାଙ୍ଗ୍ ଇସ୍ୱର୍ ରାଜିତିଂ ତୁଲାୟ୍ କିନାଙ୍ଗ୍?
Again he said, “To what should I compare the kingdom of God?
21 ହେଦାଂ ହଇନିରୁଟି ଲାକେ, ର କଗ୍ଲେ ହେଦାଂ ତାସି ମଣାତ ମଇଦା ବିତ୍ରେ ପ୍ଡାକ୍ଚି ଇଟ୍ତାତ୍, ଆରେ ହାରିହାରା ୱିଜ଼ୁ ହଇନି ଲାକେ ଆତାତ୍ ।”
It is like leaven that a woman took and mixed into three measures of flour until it had all been leavened.”
22 ଇବେତାଂ ହେୱାନ୍ ଗାଡ଼୍ ଗାଡ଼୍ଦ ଆରି ନାସ୍କୁ ନାସ୍କୁ ବୁଲାଆଜ଼ି ହିକ୍ୟା ହିଉ ହିଉ ଜିରୁସାଲମ୍ ନିପ ହାଲ୍ଜି ମାଚାନ୍ ।
Then Jesus traveled through towns and villages, teaching and making his way to Jerusalem.
23 ଆରେ, ରକାନ୍ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ଇଚାନ୍, “ମାପ୍ରୁଙ୍ଗ୍, ମୁକ୍ତି ଆନାକା ପାୟା ଆନି ମାନାୟାର୍ ହିସାବ୍ ଇନାକା ଅଲପ୍? ହେବେତାଂ ହେୱାନ୍ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍,”
Someone said to him, “Lord, will only a few be saved?” Jesus said to them,
24 ହିରୁ ଦୁୱେର୍ତିଂ ହଣ୍ଡେଙ୍ଗ୍ କସ୍ଟକିୟାଟ୍, ଇନେକିଦେଂକି ଆନ୍ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ଇଞ୍ଜ୍ନାଙ୍ଗା, “ବେସି ହେନି ହଣ୍ଗିନି କାଜିଂ ସେସ୍ଟା କିନାର୍, ମାତର୍ ଆଡୁର୍ ।
“Strive to enter through the narrow gate. For many, I tell you, will seek to enter and will not be able to.
25 ଇଲ୍ ମୁଣିକା ନିଞ୍ଜି କାପାଟ୍ ବନ୍ଦ୍ କିତି ପାଚେ ଏଚେକାଡ଼୍ଦ ଏପେଙ୍ଗ୍ ବାର୍ତ ନିଲ୍ଚି ମାନାଦେର୍ ଆରି ଏ ମାପ୍ରୁ, ମା କାଜିଂ ଦୁୱେର୍ ଜେତା, ଇଦାଂ ଇଞ୍ଜି କାପାଟ୍ତ ଇଡ଼ିଦେଂ ଲାଗାନାଦେର୍, ହେ ପାଦ୍ନା ହେୱାନ୍ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ଉତର୍ ହିଦ୍ନାନ୍, ଏପେଙ୍ଗ୍ ଇମ୍ଣି ବାହାନି ମାନାୟ୍ ହେଦାଂ ଆନ୍ ପୁନୁଙ୍ଗ୍ ।”
Once the master of the house gets up and shuts the door, you will begin to stand outside and knock at the door, saying, ‘Lord, Lord, open the door for us.’ But he will answer you, ‘I do not know you or where you are from.’
26 ହେ ସମୁତ ଏପେଙ୍ଗ୍ ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍ ଲାଗାନାଦେର୍, “ଆପେଂ ନି ମୁମ୍ଦ ଉଟାପ୍ ଚିଚାପ୍, ଆରି ଏନ୍ ମାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ହାକ୍ଡିତ ହିକ୍ୟା ହିତାୟ୍ ।”
Then you will begin to say, ‘We ate and drank in yoʋr presence, and yoʋ taught in our streets.’
27 ଆରେ, ହେୱାନ୍ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ଇଞ୍ଜ୍ନାନ୍, ଏପେଙ୍ଗ୍ ଇମ୍ଣି ବାହାନି ମାନାୟ୍, ହେଦାଂ “ଆନ୍ ପୁନୁଙ୍ଗ୍; ଏ ଅଦାର୍ମି ୱିଜ଼ାକାଦେର୍ ନା କଚଣ୍ତାଂ ଦେହାଆଡୁ ।
But he will say, ‘I tell you, I do not know you or where you are from. Depart from me, all you workers of unrighteousness.’
28 ଏଚେକାଡ଼୍ଦ ଏପେଙ୍ଗ୍ ଅବ୍ରାହାମ୍, ଇସ୍ହାକ୍, ଜାକୁବ୍, ଆରି ୱିଜ଼ାର୍ ବେଣ୍ବାକ୍ଣାୟ୍କିନାକାରିଂ ଇସ୍ୱର୍ ରାଜିତ ମାନି ଆରି ଜାର୍ ଜାର୍ତିଂ ବାର୍ତ ତୁସିହିତାକା ହୁଡ଼୍ନାଦେର୍, ହେପାଦ୍ନା ହେବେ ଆଡ଼୍ବିସ୍ ଆରି ଟାଡାଙ୍ଗ୍ କାଟ୍ନାଦେର୍ ।
In that place there will be weeping and gnashing of teeth, when you see Abraham, Isaac, Jacob, and all the prophets in the kingdom of God, but you yourselves cast out.
29 ଆରେ, ୱେଡ଼ାହତ୍ନି ଆରି ୱେଡାହାନି ନିପ, ତିନିପାଡ଼୍କା ଆରି ଡେବାପାଡ଼୍କାନି ଲକୁ ୱାଜ଼ି ଇସ୍ୱର୍ ରାଜିତିଂ ତିଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍ କୁଚ୍ନାର୍ ।
People will come from east and west, and from north and south, and recline at the banquet table in the kingdom of God.
30 ଆରେ ହୁଡ଼ାଟ୍, ଇମ୍ଣାକାର୍ ନଙ୍ଗୟ୍ ପାଚେ ମାନି କେତେକ୍ ପର୍ତୁମ୍ ଆନାର୍ ଆରି ପର୍ତୁମ୍ ମାନି କେତେକ୍ ପାଚେ ଆର୍ନାର୍ ।”
And behold, some are last who will be first, and some are first who will be last.”
31 ହେ ପାଦ୍ନା କେତେକ୍ ପାରୁସିର୍ ଜିସୁ ଲାଗେ ୱାଜ଼ି ଇଚାର୍, “ଇ ବାହା ପିସ୍ତି ହସି ହାଲାଟ୍, ଇନାକିଦେଂକି ହେରଦ୍ ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ଅସ୍ତେଦେଂ ମାନ୍ କିନାନା ।”
On that same day some Pharisees came up and said to Jesus, “Leave this place and go somewhere else, for Herod wants to kill yoʋ.”
32 ହେବେତାଂ ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍, “ଏପେଙ୍ଗ୍ ହାଲ୍ଜି ହେ କଲ୍ୟାତିଂ ୱେଚାଟ୍, ହୁଡ଼ାଟ୍, ଆନ୍ ନେଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍ ଆରି ୱିଗା ପୁଦା ପିହିକିନାଙ୍ଗା ଆରି ଉଜ୍ କିନାଙ୍ଗା, ଆରେ ତିନି ଦିନ୍ତାଂ ଆନ୍ ପଡ଼୍କ୍ ଇନାଙ୍ଗ୍ ।
But he said to them, “Go tell that fox, ‘Behold, I will continue casting out demons and performing healings today and tomorrow, and on the third day I will finish my work.’
33 ଇନାକା ଆୟେତ୍, ନେଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍, ୱିଗା ଆରି ମାହିଙ୍ଗ୍ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ହାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍ ଆନାତ୍, ଇନାକିଦେଂକି ଜିରୁସାଲମ୍ନି ବାର୍ତ ବେଣ୍ବାକ୍ଣାୟ୍କିନାକାର୍ ନାସ୍ ଆନାକା ହାର୍ ଆକାୟ୍ ।”
Nevertheless, I must go on my way today, tomorrow, and the following day; for it is unthinkable that a prophet should perish outside of Jerusalem.
34 “ଏ ଜିରୁସାଲମ୍, ଏ ଜିରୁସାଲମ୍, ବେଣ୍ବାକ୍ଣାୟ୍ କିନାକାର୍ତି ଟୁଣାକାୟ୍ ଆରି ଜାର୍ ତାକେ ପକ୍ୟାତାକାରିଂ କାଲ୍ଅହିୟାନି । କୁଜ଼ୁ ଇନେସ୍ ମାରା ତାରେନ୍ ଜାର୍ ହିମ୍ଣାକାଂ ରବେ କିନାତ୍, ହେ ଲାକେ ଆନ୍ ଏଚେହଟ୍ ନି ହିମ୍ଣାକାଂ ରବେ କିଦେଙ୍ଗ୍ ମାନ୍ କିତାଙ୍ଗ୍, ମାତର୍ ଏପେଙ୍ଗ୍ ମାନ୍ କିୱାତାଦେର୍ ।
O Jerusalem, Jerusalem, the city that kills the prophets and stones those who are sent to yoʋ! How often I have wanted to gather yoʋr children together as a hen gathers her brood under her wings, but you were not willing!
35 ହୁଡ଼ାଟ୍, ମି ଇଲ୍ ମି କେଇଦ ପିସ୍ତାତାର୍ଣ୍ଣା; ଆରେ ଆନ୍ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ଇଞ୍ଜ୍ନାଙ୍ଗା, ମାପ୍ରୁ ତର୍ଦ ଇନେନ୍ ୱାନାନା, ହେୱାନ୍ ଦନ୍ୟ, ଏପେଙ୍ଗ୍ ଇମ୍ଣି ନାଜିଂ ଇ କାତା ଇନାଦେର୍, ହେ ଦିନ୍ୱାୱି ପାତେକ୍ ନାଙ୍ଗ୍ ହାତେନେ ଆରେ ହୁଡ଼୍ଦୁଦେର୍ ।”
Behold, your house is left to you desolate. I tell you, you will certainly not see me again until the time comes when you say, ‘Blessed is he who comes in the name of the Lord!’”
