ଲୁକ 13
1 ହେ ସମୁତ କେତ୍ଜାଣ୍ ମାନି କେତେକ୍ ଲକ୍ ଜିସୁଙ୍ଗ୍ ଇଚାର୍ ଜେ ଲକୁ ୱାଜ଼ି, ପିଲାତ ଇମ୍ଣି ଗାଲିଲିୟର୍ତି ନେତେର୍ ହେୱାର୍ତି ପୁଜା ଲାହାଙ୍ଗ୍ ମେହାୟ୍କିଜ଼ି ମାଚାର୍, ହେୱାର୍ ବିସ୍ରେ ହେୱାନିଂ ଜାଣାଇ କିତାର୍ ।
Just at that time some people had come to tell Jesus about the Galileans, whose blood Pilate had mingled with the blood of their sacrifices.
2 ହେବେତାଂ ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଉତର୍ ହିତାନ୍, “ଇଦାଂ ୱିଜ଼ୁ ବଗ୍ କିଦେଙ୍ଗ୍ ଇ ଗାଲିଲିୟର୍ ଜେକନି ୱିଜ଼ାର୍ ଗାଲିଲିୟର୍ ତାଙ୍ଗ୍ ଆଦିକ୍ ପାପିର୍ ଇଞ୍ଜି କି ଏପେଙ୍ଗ୍ ମାନେକିନାଦେରା?
“Do you suppose,” replied Jesus, “that, because these Galileans have suffered in this way, they were worse sinners than any other Galileans?
3 କି ଆନ୍ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ୱେଚ୍ନାଙ୍ଗା, ମାତର୍ ପାପ୍ ମାନ୍ବାଦ୍ଲାୟ୍ କିୱିତିସ୍ ଏପେଙ୍ଗ୍ ୱିଜ଼ାକାଦେର୍ ହେ ଲାକେ ନସ୍ଟ ଅନାଦେର୍ ।
No, I tell you; but, unless you repent, you will all perish as they did.
4 ଇଚିସ୍ ସିଲହତ ହେ ଅଟର ଜାଣ୍ ଜପି ମାଚା କାଡ଼୍ଜି ହେୱାର୍ତି ଜିବୁନ୍ ହାଚାତ୍, ହେୱାର୍ ବିସ୍ରେ ଇନାକା ବାବି କିନାଦେର୍? ହେୱାର୍ ୱିଜ଼ାର୍ ଜିରୁସାଲମ୍ ତାଙ୍ଗ୍ ଆଦିକ୍ ପାପିର୍ ଇଞ୍ଜି କି ଏପେଙ୍ଗ୍ ମାନେ କିନାଦେରା?
Or those eighteen men at Siloam on whom the tower fell, killing them all, do you suppose that they were worse offenders than any other inhabitants of Jerusalem?
5 ଆନ୍ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ୱେଚ୍ଚାନାଙ୍ଗ୍, ମାତର୍ ପାପ୍ତାଂ ମାନ୍ବାଦ୍ଲାୟ୍ କିୱିତିସ୍ ଏପେଙ୍ଗ୍ ୱିଜ଼ାକାଦେର୍ ହେ ଲାକେ ନସ୍ଟ ଆନାଦେର୍ ।”
No, I tell you; but, unless you repent, you will all perish in the same manner.”
6 ଆରେ, ଜିସୁ ଇ ଉତର୍ମୁଡ଼୍ ଇଚାନ୍, “ରକାନ୍ତି ଅଙ୍ଗୁର୍ ବାଡ଼୍ଦ ର ତଗା ମାର୍ ରୁଜ଼୍ଦି ମାଚାନ୍ । ମାଲିକ୍ ୱାଜ଼ି ହେବେନି ପାଡ଼୍ ଡେକ୍ତାନ୍, ମାତର୍ ଗାଟା ଆୱାତାନ୍ ।
And Jesus told them this parable – “A man, who had a fig tree growing in his vineyard, came to look for fruit on it, but could not find any.
7 ଲାଗିଂ ହେୱାନ୍ କାନାକାନ୍ ଇଚାନ୍, ହୁଡ଼ା, ଇ ତିନି ବାର୍ହୁ ଆତାତ୍ ଆନ୍ ୱାଜ଼ି ଇ ତଗା ମାର୍ତି ପାଡ଼୍ ଡେକ୍ନାଙ୍ଗା, ମାତର୍ ଗାଟା ଆଉଙ୍ଗା, ଇଦେଲିଂ କାଦିତୁସିୟା, ଇଦାଂ ଇନେକିଦେଂ ମେଦ୍ନିତିଂ ଆବାର୍ ଆହ୍ନାତା?
So he said to his gardener ‘Three years now I have come to look for fruit on this fig tree, without finding any! Cut it down. Why should it rob the soil?’
8 ମାତର୍ ମାଲିକ୍ତିଂ ଉତର୍ ହିତାନ୍, ମାପ୍ରୁ, ଇଦେଲିଂ ଇ ବାର୍ହୁ ପା ପିସ୍ତିହିଦା, ଆନ୍ ଇବେତାଂ ଇଦାଂ ଚାରିବେଣ୍ତାଂ କାର୍ଚି ଗାତ୍ ହିନାଙ୍ଗ୍,
‘Leave it this one year more, Sir,’ the man answered, ‘until I have dug around it and manured it.
9 ଆରେ ପାଚେ ପାଡ଼୍ ୱାତିସ୍ ହାର୍, ଆୱିତିସ୍ ହେଦେଲିଂ କାଦ୍ଦି ତୁସିହିନାଙ୍ଗ୍ ।”
Then, if it bears in future, well and good; but if not, you can have it cut down.’”
10 ରଗ ଜିସୁ ଜମ୍ନିବାର୍ତ ର କୁଟୁମ୍ ଇଞ୍ଜ ହିକ୍ୟା ହିଜ଼ିମାଚାନ୍ ।
Jesus was teaching on a Sabbath in one of the synagogues,
11 ଆରେ ହୁଡ଼ାଟ୍, ଅଟର ବାର୍ହୁ ପାତେକ୍ ବାନ୍ୟା ଜିବୁନ୍ କାଜିଂ ପାପିୟା ର କଗ୍ଲେ ହେବେ ମାଚାତ୍, ହେଦେଲ୍ କୁବ୍ଡ଼ି ଆଜ଼ି ଇନେସ୍ ଆଜ଼ି ପା ଜାରତିଂ ହାଣ୍କୁ କିଦେଙ୍ଗ୍ ଆଡ୍ୱାଦାଂ ମାଚାତ୍ ।
and he saw before him a woman who for eighteen years had suffered from weakness owing to her having an evil spirit in her. She was bent double, and was wholly unable to raise herself.
12 ଜିସୁ ହେଦେଲିଂ ହୁଡ଼୍ଜି ଲାଗାୟ୍ କୁକ୍ଚି ଇଚାନ୍, “ଏ କଗ୍ଲେ ନି ବେମାର୍ତାଂ ଉଜ୍ ଆତାୟ୍ ।”
When Jesus saw her, he called her to him, and said, “Woman, you are released from your weakness.”
13 ଆରେ, ଜିସୁ ହେ ଜପି କେଇ ଇଡ଼୍ତାନ୍, ହେବେତାଂ ହେଦେଲ୍ ହେ ଦାପ୍ରେ ହାଣ୍କୁ ଆଜ଼ି ଇସ୍ୱର୍ତିଂ ପାର୍ତାନା କିଦେଙ୍ଗ୍ ଲାଗାତାତ୍ ।
He placed his hands on her, and she was instantly made straight, and began to praise God.
14 ମାତର୍ ଜିସୁ ଜମ୍ନିବାର୍ତ ଉଜ୍ କିଦେଙ୍ଗ୍ କୁଟୁମ୍ ଇଲ୍ନି ମୁଡ଼୍ଦାକାନ୍ ରିସା ଆଜ଼ି ମାନାୟାର୍ ତାକେ ଉତର୍ ହିତାନ୍, “କାମାୟ୍ କିନି କାଜିଂ ଚଅ ଦିନ୍ ମାନାତ୍, ଲାଗିଂ ହେ ୱିଜ଼ୁନାଞ୍ଜିଙ୍ଗ୍ ୱାଜ଼ି ଉଜ୍ ଆଡୁ, ଜମ୍ନିବାର୍ ୱାମାଟ୍ ।”
But the synagogue leader, indignant that Jesus had worked the cure on the Sabbath, intervened and said to the people, “There are six days on which work ought to be done; come to be cured on one of those, and not on the Sabbath.”
15 ମାତର୍ ମାପ୍ରୁ ହେୱାରିଂ ଉତର୍ ହିତାନ୍, “ଏ କାପ୍ଟିୟାର୍, ଏପେଙ୍ଗ୍ ୱିଜ଼ୁ ଇନାକା ଜମ୍ନିବାର୍ତ ଜାର୍ ଜାର୍ ବାଡ଼୍ଦୁ କି ଗଦ ହାଡ଼ାତାଂ ରିକ୍ଚି ତାସି ଏଜ଼ୁଂ ଉଟ୍ପାମାଡୁ?
“You hypocrites!” the Master answered him. “Does not everyone of you let your ox or your donkey loose from its manger, and take it out to drink, on the Sabbath?
16 ଲାଗିଂ ହୁଡ଼ାଟ୍, ଅଟର ବାର୍ହୁ ପାତେକ୍ ସୟ୍ତାନ୍ ଲାହାଙ୍ଗ୍ ଇଚିସ୍ ଅବ୍ରାହାମ୍ ଗାଡ଼୍ହି ଇ କଗ୍ଲେ ଇନାକା ଜମ୍ନିବାର୍ ଜାର୍ ଗାଚ୍ଚି ତାଙ୍ଗ୍ ଉଜ୍ ଆନାକା ଇନାକା ହିଲ୍ୱାତାତ୍?”
But this woman, a daughter of Abraham, who has been kept in bondage by Satan for now eighteen years, ought not she to have been released from her bondage on the Sabbath?”
17 ଆରେ, ଜିସୁ ଇ କାତା ଇଚିଲେ, ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ବେରିୟାର୍ ୱିଜ଼ାର୍ ଲାଜୁ କିଦେଙ୍ଗ୍ ଲାଗାତାର୍, ମାତର୍ ମାନାୟାର୍ ଜିସୁ ଇଞ୍ଜି ମାନି ୱିଜ଼ୁ ଜାଜ୍ମାଲ୍ ଗାଜା କାମାୟ୍ ସାକାତାଂ ୱାରି କିଦେଙ୍ଗ୍ ଲାଗାତାର୍ ।
As he said this, his opponents all felt ashamed; but all the people rejoiced to see all the wonderful things that he was doing.
18 ହେବେତାଂ ଜିସୁ ଇଚାନ୍, “ଇସ୍ୱର୍ତି ରାଜି ଇନେର୍ ଲାକେ? ଆରି ଇନେର୍ ହାଙ୍ଗ୍ତାଂ ଆନ୍ ହେଦାଂ ତୁଲାୟ୍ କିନାଙ୍ଗ୍?
So Jesus said, “What is the kingdom of God like? And to what can I liken it?
19 ହେଦାଂ ଇ ଲାକେ ରଞ୍ଜାଙ୍ଗ୍ ହାର୍ହୁ ମାଞ୍ଜି ଲାକେ, ହେଦାଂ ଅଜ଼ି ରକାନ୍ ମାନାୟ୍ ଜାର୍ ବାଡ଼୍ଦ ୱିତ୍ତାନ୍, ଆରେ ହେଦାଂ ପାନ୍ଚି ମାର୍ ଆତାତ୍, ଆରି ବାଦାଡ଼୍ତାଂ ପଟିଂ ୱାଜ଼ି ହେ ଡାଡ଼୍ଦ ବାହା କିତିଂ ।”
It is like a mustard seed which a man took and put in his garden. The seed grew and became a tree, and the wild birds roosted in its branches.”
20 ଜିସୁ ଆରେ ଇଚାନ୍, “ଆନ୍ ଇନେର୍ ଲାହାଙ୍ଗ୍ ଇସ୍ୱର୍ ରାଜିତିଂ ତୁଲାୟ୍ କିନାଙ୍ଗ୍?
And again Jesus said, “To what can I liken the kingdom of God?
21 ହେଦାଂ ହଇନିରୁଟି ଲାକେ, ର କଗ୍ଲେ ହେଦାଂ ତାସି ମଣାତ ମଇଦା ବିତ୍ରେ ପ୍ଡାକ୍ଚି ଇଟ୍ତାତ୍, ଆରେ ହାରିହାରା ୱିଜ଼ୁ ହଇନି ଲାକେ ଆତାତ୍ ।”
It is like some yeast which a woman took and covered in three pecks of flour, until the whole had risen.”
22 ଇବେତାଂ ହେୱାନ୍ ଗାଡ଼୍ ଗାଡ଼୍ଦ ଆରି ନାସ୍କୁ ନାସ୍କୁ ବୁଲାଆଜ଼ି ହିକ୍ୟା ହିଉ ହିଉ ଜିରୁସାଲମ୍ ନିପ ହାଲ୍ଜି ମାଚାନ୍ ।
Jesus went through towns and villages, teaching as he went, and making his way towards Jerusalem.
23 ଆରେ, ରକାନ୍ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ଇଚାନ୍, “ମାପ୍ରୁଙ୍ଗ୍, ମୁକ୍ତି ଆନାକା ପାୟା ଆନି ମାନାୟାର୍ ହିସାବ୍ ଇନାକା ଅଲପ୍? ହେବେତାଂ ହେୱାନ୍ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍,”
“Master,” someone asked, “are there but few in the path of salvation?” And Jesus answered,
24 ହିରୁ ଦୁୱେର୍ତିଂ ହଣ୍ଡେଙ୍ଗ୍ କସ୍ଟକିୟାଟ୍, ଇନେକିଦେଂକି ଆନ୍ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ଇଞ୍ଜ୍ନାଙ୍ଗା, “ବେସି ହେନି ହଣ୍ଗିନି କାଜିଂ ସେସ୍ଟା କିନାର୍, ମାତର୍ ଆଡୁର୍ ।
“Strive to go in by the narrow door. Many, I tell you, will seek to go in, but they will not be able,
25 ଇଲ୍ ମୁଣିକା ନିଞ୍ଜି କାପାଟ୍ ବନ୍ଦ୍ କିତି ପାଚେ ଏଚେକାଡ଼୍ଦ ଏପେଙ୍ଗ୍ ବାର୍ତ ନିଲ୍ଚି ମାନାଦେର୍ ଆରି ଏ ମାପ୍ରୁ, ମା କାଜିଂ ଦୁୱେର୍ ଜେତା, ଇଦାଂ ଇଞ୍ଜି କାପାଟ୍ତ ଇଡ଼ିଦେଂ ଲାଗାନାଦେର୍, ହେ ପାଦ୍ନା ହେୱାନ୍ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ଉତର୍ ହିଦ୍ନାନ୍, ଏପେଙ୍ଗ୍ ଇମ୍ଣି ବାହାନି ମାନାୟ୍ ହେଦାଂ ଆନ୍ ପୁନୁଙ୍ଗ୍ ।”
when once the master of the house has got up and shut the door, while you begin to say, as you stand outside and knock, ‘Sir, open the door for us.’ His answer will be – ‘I do not know where you come from.’
26 ହେ ସମୁତ ଏପେଙ୍ଗ୍ ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍ ଲାଗାନାଦେର୍, “ଆପେଂ ନି ମୁମ୍ଦ ଉଟାପ୍ ଚିଚାପ୍, ଆରି ଏନ୍ ମାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ହାକ୍ଡିତ ହିକ୍ୟା ହିତାୟ୍ ।”
Then you will begin to say ‘We have eaten and drunk in your presence, and you have taught in our streets,’ and his reply will be –
27 ଆରେ, ହେୱାନ୍ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ଇଞ୍ଜ୍ନାନ୍, ଏପେଙ୍ଗ୍ ଇମ୍ଣି ବାହାନି ମାନାୟ୍, ହେଦାଂ “ଆନ୍ ପୁନୁଙ୍ଗ୍; ଏ ଅଦାର୍ମି ୱିଜ଼ାକାଦେର୍ ନା କଚଣ୍ତାଂ ଦେହାଆଡୁ ।
‘I do not know where you come from. Leave my presence, all you who are living in wickedness.’
28 ଏଚେକାଡ଼୍ଦ ଏପେଙ୍ଗ୍ ଅବ୍ରାହାମ୍, ଇସ୍ହାକ୍, ଜାକୁବ୍, ଆରି ୱିଜ଼ାର୍ ବେଣ୍ବାକ୍ଣାୟ୍କିନାକାରିଂ ଇସ୍ୱର୍ ରାଜିତ ମାନି ଆରି ଜାର୍ ଜାର୍ତିଂ ବାର୍ତ ତୁସିହିତାକା ହୁଡ଼୍ନାଦେର୍, ହେପାଦ୍ନା ହେବେ ଆଡ଼୍ବିସ୍ ଆରି ଟାଡାଙ୍ଗ୍ କାଟ୍ନାଦେର୍ ।
There, there will be weeping and grinding of teeth, when you see Abraham, Isaac, and Jacob, and all the prophets, in the kingdom of God, while you yourselves are being driven outside.
29 ଆରେ, ୱେଡ଼ାହତ୍ନି ଆରି ୱେଡାହାନି ନିପ, ତିନିପାଡ଼୍କା ଆରି ଡେବାପାଡ଼୍କାନି ଲକୁ ୱାଜ଼ି ଇସ୍ୱର୍ ରାଜିତିଂ ତିଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍ କୁଚ୍ନାର୍ ।
People will come from East and West, and from North and South, and take their places at the banquet in the kingdom of God.
30 ଆରେ ହୁଡ଼ାଟ୍, ଇମ୍ଣାକାର୍ ନଙ୍ଗୟ୍ ପାଚେ ମାନି କେତେକ୍ ପର୍ତୁମ୍ ଆନାର୍ ଆରି ପର୍ତୁମ୍ ମାନି କେତେକ୍ ପାଚେ ଆର୍ନାର୍ ।”
There are some who are last now who will then be first, and some who are first now who will then be last!”
31 ହେ ପାଦ୍ନା କେତେକ୍ ପାରୁସିର୍ ଜିସୁ ଲାଗେ ୱାଜ଼ି ଇଚାର୍, “ଇ ବାହା ପିସ୍ତି ହସି ହାଲାଟ୍, ଇନାକିଦେଂକି ହେରଦ୍ ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ଅସ୍ତେଦେଂ ମାନ୍ କିନାନା ।”
Just then some Pharisees came up to Jesus and said, “Go away and leave this place, for Herod wants to kill you.”
32 ହେବେତାଂ ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍, “ଏପେଙ୍ଗ୍ ହାଲ୍ଜି ହେ କଲ୍ୟାତିଂ ୱେଚାଟ୍, ହୁଡ଼ାଟ୍, ଆନ୍ ନେଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍ ଆରି ୱିଗା ପୁଦା ପିହିକିନାଙ୍ଗା ଆରି ଉଜ୍ କିନାଙ୍ଗା, ଆରେ ତିନି ଦିନ୍ତାଂ ଆନ୍ ପଡ଼୍କ୍ ଇନାଙ୍ଗ୍ ।
But Jesus answered, “Go and say to that fox ‘Look you, I am driving out demons and will be completing cures today and tomorrow, and on the third day I will have done.’
33 ଇନାକା ଆୟେତ୍, ନେଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍, ୱିଗା ଆରି ମାହିଙ୍ଗ୍ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ହାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍ ଆନାତ୍, ଇନାକିଦେଂକି ଜିରୁସାଲମ୍ନି ବାର୍ତ ବେଣ୍ବାକ୍ଣାୟ୍କିନାକାର୍ ନାସ୍ ଆନାକା ହାର୍ ଆକାୟ୍ ।”
But today and tomorrow and the day after I must go on my way, because it cannot be that a prophet should meet his end outside Jerusalem.
34 “ଏ ଜିରୁସାଲମ୍, ଏ ଜିରୁସାଲମ୍, ବେଣ୍ବାକ୍ଣାୟ୍ କିନାକାର୍ତି ଟୁଣାକାୟ୍ ଆରି ଜାର୍ ତାକେ ପକ୍ୟାତାକାରିଂ କାଲ୍ଅହିୟାନି । କୁଜ଼ୁ ଇନେସ୍ ମାରା ତାରେନ୍ ଜାର୍ ହିମ୍ଣାକାଂ ରବେ କିନାତ୍, ହେ ଲାକେ ଆନ୍ ଏଚେହଟ୍ ନି ହିମ୍ଣାକାଂ ରବେ କିଦେଙ୍ଗ୍ ମାନ୍ କିତାଙ୍ଗ୍, ମାତର୍ ଏପେଙ୍ଗ୍ ମାନ୍ କିୱାତାଦେର୍ ।
Jerusalem! Jerusalem! You who slays the prophets and stones the messengers sent to you – Oh, how often have I wished to gather your children around me, as a hen takes her brood under her wings, and you would not come!
35 ହୁଡ଼ାଟ୍, ମି ଇଲ୍ ମି କେଇଦ ପିସ୍ତାତାର୍ଣ୍ଣା; ଆରେ ଆନ୍ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ଇଞ୍ଜ୍ନାଙ୍ଗା, ମାପ୍ରୁ ତର୍ଦ ଇନେନ୍ ୱାନାନା, ହେୱାନ୍ ଦନ୍ୟ, ଏପେଙ୍ଗ୍ ଇମ୍ଣି ନାଜିଂ ଇ କାତା ଇନାଦେର୍, ହେ ଦିନ୍ୱାୱି ପାତେକ୍ ନାଙ୍ଗ୍ ହାତେନେ ଆରେ ହୁଡ଼୍ଦୁଦେର୍ ।”
Verily your house is left to you desolate! And never, I tell you, will you see me, until you say – ‘Blessed is He who comes in the name of the Lord.’”
