ଲୁକ 1
1 ଏ ତିଓପିଲସ୍, ଇମ୍ଣାକାର୍ ମା ବିତ୍ରେ କିଜ଼ି ମାଚି ଗଟ୍ଣାଂ ୱିଜ଼ୁ ବେସି ବିସ୍ରେ ରିତି ହୁକେ ଲେକିକିଦେଂ ମାନ୍ କିତାର୍,
To his Excellency, Theophilus. Many attempts have been already made to draw up an account of those events which have reached their conclusion among us,
2 ଆରମ୍ତାଂ ଇ ସବୁ ଗଟ୍ନା ହୁଡ଼୍ଜି ମାନି ମାନାୟାର୍ ଇନେସ୍ ହାର୍ଦି ନେକ୍ରିକାବୁର୍ ସୁଣାୟ୍କିନି ହେବାକାର୍ୟା ଆଡ, ହେ ଇସାବ୍ରେ ବାକି ବିସ୍ରେନିକିଂ ଲେକାତାତ୍ନ୍ନା ।
just as they were reported to us by those who from the beginning were eye-witnesses, and afterwards became bearers of the message.
3 ଲାଗିଂ, ହେ ମାନିନି ତିୟପିଲ୍, ଆରମ୍ତାଂ ୱିଜ଼ୁ ବିସ୍ରେ ସମାନ୍ ବାବ୍ରେ ଦାସ୍ତି ହେବେନି ଆରମ୍ତାଂ ହାରିହାରାନି କାତା ମି କାଜିଂ ଲେକିକିଦେଂ ଆନ୍ ପା ମାନେ କିତାଂ,
And, therefore, I also, since I have investigated all these events with great care from their very beginning, have resolved to write a connected history of them for you,
4 ଇନେସ୍କି ଏନ୍ ଇମ୍ଣି ୱିଜ଼ୁ ହିକ୍ୟା ପାୟା ଆତାୟ୍ନା, ହେ ସବୁ ବିସ୍ରେ ବୁଦି ଆର୍ଜା ଆନାୟ୍,
in order that you may be able to satisfy yourself of the accuracy of the story which you have heard from the lips of others.
5 ଜିହୁଦା ଦେସ୍ନି ରାଜା ହେରଦ୍ତି ୱାଡ଼ାଙ୍ଗ୍ “ଅବିୟତି ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାନ୍ ଦଲ୍ନି ଜିକରିୟ ଇନି ରକାନ୍ ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାନ୍ ମାଚାନ୍; ହେ କଗ୍ଲେ ହାରଣ୍ ଲାତ୍ରାନିକା ମାଚାତ୍, ହେଦେଲ୍ତି ତର୍ ଏଲିସାବେତ୍ ।
In the reign of Herod, king of Judea, there was a priest named Zechariah, who belonged to the division called after Abijah. His wife, whose name was Elizabeth, was also a descendant of Aaron.
6 ହେୱାର୍ ରିକାର୍ ମାପ୍ରୁତି ୱିଜ଼ୁ ବଲ୍ ଆରି ବିଦି ହୁକେ କାମାୟ୍ କିଜ଼ି ଦସି ଆୱାଦାଂ ବେବାର୍ କିଜ଼ି ଇସ୍ୱର୍ ମୁମ୍ଦ ଦାର୍ମି ମାଚାର୍ ।
They were both righteous people, who lived blameless lives, guiding their steps by all the commandments and ordinances of the Lord.
7 ମାତର୍ ହେୱାର୍ତି ହିମ୍ଣାୱାକ୍ଡ଼ା ହିଲ୍ୱାତାର୍, ଇନାକିଦେଂକି ଏଲିସାବେତ୍ ବାଞ୍ଜ୍ଣି ମାଚାତ୍, ହେୱାର୍ ଦସି ମାଚାର୍ ତାତାକେ ହିମ୍ଣା ୱାକ୍ଡ଼ା ହିଲ୍ୱାତାର୍ ହେୱାର୍ ବୟ୍ସ୍ ଆଦିକ୍ ଆଜ଼ି ମାଚାତ୍ ।
But they had no child, Elizabeth being barren; and both of them were advanced in years.
8 ହେୱାନ୍ ହେ କୁଦାନି ପାଲିହୁକେ ଇସ୍ୱର୍ ଲାଗାଂ ମନ୍ଦିର୍ତ ମାପ୍ରୁତି ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାନ୍ କାମାୟ୍ କିନି ୱେଡ଼ାଲିଂ,
One day, when Zechariah was officiating as priest before God, during the turn of his division,
9 ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାନ୍ କାମାୟ୍ନି ରିତି ହୁକେ ଦରମ୍ଗୁଲି ହୁଦାଂ ତା ମାପ୍ରୁ ମନ୍ଦିର୍ତ ହଣ୍ଜିପା ଦୁପ୍ନି ହିଦେଂ ପଡ଼ାତାତ୍,
it fell to him by lot, in accordance with the practice among the priests, to go into the Temple of the Lord and burn incense;
10 ଆରେ ଦୁପ୍ନି ହିନି ୱେଡ଼ାଲିଂ ୱିଜ଼ାକାର୍ ବାର୍ତ ମାନ୍ଞ୍ଜି ପାର୍ତାନା କିଜ଼ି ମାଚାର୍ ।
and, as it was the Hour of Incense, the people were all praying outside.
11 ହେ ୱେଡ଼ାଲିଂ ମାପ୍ରୁତି ର ଦୁତ୍ ଦୁପ୍ନି ଗାର୍ଣିନି ତିନି ପାଡ଼୍କାତ ନିଲ୍ଚି ହେୱାନିଂ ଚଞ୍ଜ୍ୟା ଆତାତ୍ ।
And an angel of the Lord appeared to him, standing on the right of the Altar of Incense.
12 ଜିକରିୟ ହେୱାନିଂ ହୁଡ଼୍ଜି କାବା ଆତାନ୍ ଆରି ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆତାନ୍ ।”
Zechariah was startled at the sight and was awe-struck.
13 ମାତର୍ ଦୁତ୍ ହେୱାନିଂ ଇଚାତ୍, “ଜିକରିୟ, ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆମା, ଇନାକିଦେଂକି ନି ପାର୍ତାନା କିନାକା ୱେଚାପ୍ନ୍ନା, ଆରି ନି କଗ୍ଲେ ଏଲିସାବେତ୍ ମି କାଜିଂ ର କାଡ଼୍ଦେ ଗାଟାଆନାତ୍, ଆରେ ଏପେଙ୍ଗ୍ ହେ ତର୍ ଜହନ୍ ହିନାଦେର୍ ।
But the angel said to him, ‘Do not be afraid, Zechariah; your prayer has been heard, and your wife Elizabeth will bear you a son, whom you will call by the name John.
14 ହେୱାନ୍ ମି ୱାରି ଆରି ଉପାସ୍ ଆନାନ୍, ଆରେ ଆଦିକ୍ ମାନାୟ୍ ତା ଜଲମ୍ତ କିତିତାକେ ୱାରି କିତାର୍ ।
He will be to you a joy and a delight; and many will rejoice over his birth.
15 ଲାଗିଂ ହେୱାନ୍ ମାପ୍ରୁତି ଲାଗେ ଗାଜା ଆନାନ୍; ହେୱାନ୍ ଅଙ୍ଗୁର୍ ରାସ୍ କି କାଲିଂ ଇନାୱାଡ଼ାଂପା ଉଣୁନ୍, ଆରେ ଆୟା ପଟତାଂ ପୁଇପୁୟା ଜିବୁନ୍ତ ପୁରା ଆନାନ୍,
For he will be great in the sight of the Lord; he will not drink any wine or strong drink, and he will be filled with the Holy Spirit from the very hour of his birth,
16 ଆରେ ହେୱାନ୍ ଇସ୍ରାଏଲ୍ ହିମ୍ଣାୱାକ୍ଡ଼ାକାଂ ପା ଆଦେକ୍ତିଂ ମାପ୍ରୁ ହେୱାରିଂ ଇସ୍ୱର୍ ନିପ ଲେଉଟାୟ୍ କିନାନ୍ ।
and will reconcile many of the Israelites to the Lord their God.
17 ଆବାର୍ତି ମାନ୍ ହିମ୍ଣାଂ କାଜିଂ ଆରି ଅବୁଜା ଲଗାଂ ଦାର୍ମିଲଗାଂ ଗିଆନ୍ତାଂ ବେବାର୍ କିନି କାଜିଂ ତାହିୱାଦେଂ ଆରି ମାପ୍ରୁ କାଜିଂ ଜାଲ୍ଦିନି ର ଲକୁ ମଣ୍ଡ୍ଲି ଜାଲ୍ଦିନି କିଦେଙ୍ଗ୍ ହେୱାନ୍ ଏଲିୟଙ୍ଗ୍ ଜିବୁନ୍ ଆରି ସାକ୍ତିତାଂ ହେୱାନ୍ ଆଗେ ହାନାନ୍ ।”
He will go before him in the spirit and with the power of Elijah, to reconcile fathers to their children and the disobedient to the wisdom of the righteous, and so make ready for the Lord a people prepared for him.’
18 ଇବେଣ୍ଡାଂ ଜିକରିୟ ଦୁତ୍ତିଂ ଇଚାନ୍, “ଆନ୍ ଇମ୍ଣି ଚିନ୍ ଲାହାଙ୍ଗ୍ ଇଦାଂ ପୁନାଙ୍ଗ୍? ଇନାକିଦେଂକି ଆନ୍ତ ବୁଡ଼୍ହି, ଆରେ ନା ୱାଣିପା ଜବର୍ ବାର୍ହୁ ଆତାତେ ।”
‘How can I be sure of this?’ Zechariah asked the angel. ‘For I am an old man and my wife is advanced in years.’
19 “ଦୁତ୍ ହେୱାନିଂ ଉତର୍ ହିତାନ୍, ଆନ୍ ଗାବ୍ରିଏଲ୍, ଇମ୍ଣି ଇସ୍ୱର୍ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ଇ ନେକ୍ରିକାବୁର୍ ୱେଚ୍ଚିନି କାଜିଂ ନାଙ୍ଗ୍ ପକ୍ୟାତାଂନା, ଆନ୍ ତା ମୁମ୍ଦ ନିଲ୍ଚି ମାନାଙ୍ଗ୍ ।
‘I am Gabriel,’ the angel answered, ‘who stand in the presence of God, and I have been sent to speak to you and to bring you this good news.
20 ହୁଡ଼ାଟ୍, ଇ ୱିଜ଼ୁ ଗିଟାୱିଦିନ୍ ପାତେକ୍ ଏପେଙ୍ଗ୍ ଗୁଲା ଲାକେ ବେଣ୍କିଦେଂ ଆଡୁଦେର୍, ଇନାକିଦେଂକି ନାଦାଂ ସବୁ ବଚନ୍ ସମାନ୍ ସମୁତ ପୁରା ଆନାତ୍, ହେ ୱିଜ଼ୁ ଏପେଙ୍ଗ୍ ପାର୍ତି କିୱାତାଦେର୍ ।”
And now you will be silent and unable to speak until the day when this takes place, because you did not believe what I said, though my words will be fulfilled in due course.’
21 ଇବେତାଂ ମାନାୟାର୍ ଜିକରିୟଙ୍ଗ୍ କାସି ମାଚାର୍, ଆରେ ମନ୍ଦିର୍ତ ହେୱାନ୍ତି ମାଲା ଆତିଲେ ହେୱାର୍ କାବା ଆଜ଼ି ମାଚାର୍ ।
Meanwhile the people were watching for Zechariah, wondering at his remaining so long in the Temple.
22 ମାତର୍ ହେୱାନ୍ ହସି ୱାଜ଼ି ହେୱାରିଂ ବେଣ୍ ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍ ଆଡ୍ୱାତାନ୍; ଇବେଣ୍ଡାଂ ହେୱାନ୍ ମନ୍ଦିର୍ତ ଚଞ୍ଜ୍ୟା ଆତାନ୍ନା ଇଞ୍ଜି ହେୱାର୍ ବୁଜାଆତାର୍, ଆରେ ହେୱାନ୍ ହେୱାରିଂ କେଇଚଚ୍ଚି ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍ ଲାଗାତାନ୍ ଆରି କନ୍ଦା ଆଜ଼ି ମାଚାନ୍ ।
When he came out, he was unable to speak to them, and they perceived that he had seen a vision there. But Zechariah kept making signs to them, and remained dumb.
23 ପାଚେ ହେ ହେବା ପାଲିନି ଦିନ୍ ସବୁ ୱିସ୍ତିଲେ, ହେୱାନ୍ ନିଜାର୍ ଇଞ୍ଜ ହାଚାନ୍ ।
And, as soon as his term of service was finished, he returned home.
24 ହେ ପାଚେ ହେ ଡକ୍ରୁହି ଏଲିସାବେତ୍ ମାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍ ଆସ୍ତାତ୍, ଆରେ ହେଦେଲ୍ ପାଞ୍ଜ୍ ମାସ୍ ପାତେକ୍ ଇନେରିଂ ୱେଚ୍ୱାଦାଙ୍ଗ୍ ମାଚାତ୍,
After this his wife, Elizabeth, became pregnant and lived in seclusion for five months.
25 ତା ପାଚେ ହେୱାନ୍ ଇଚାନ୍, “ମାନାୟାର୍ ତାକେ ନା ଲାଜ୍ ହାଚ୍ଚେଦେଂ ଇଞ୍ଜି ମାପ୍ରୁ ଦୟା କିଜ଼ି ନା କାଜିଂ ଏଲେଙ୍ଗ୍ କିତ୍ତାନ୍ନା ।”
‘The Lord has done this for me,’ she said, ‘he has shown me kindness and taken away the public disgrace of childlessness under which I have been living.’
26 ଚଅ ମାସ୍ ପାଚେ ଗାବ୍ରିଏଲ୍ ଦୁତ୍ ଇସ୍ୱର୍ ମାପ୍ରୁ ଲାଗାଂ ଗାଲିଲିନି ନାଜରିତିୟ ତର୍ଦି ଗାଡ଼୍ଦ ର ଗାଡ଼୍ଚେ ତାକେ ପକ୍ୟା ଆତାନ୍;
Six months later the angel Gabriel was sent from God to a town in Galilee called Nazareth,
27 ଦାଉଦ୍ ଲାତ୍ରାନି ଜସେପ୍ ତର୍ଦାକାନ୍ ରୱାନ୍ ଆଣ୍ଡ୍ରେନ୍ ଲାହାଙ୍ଗ୍ ହେଦେଲ୍ ମାଲାକିୟା ଆଜ଼ି ମାଚାତ୍; ହେ ଜିପଲି ତର୍ ମରିୟମ୍;
to a maiden there who was engaged to a man named Joseph, a descendant of David. Her name was Mary.
28 ହେୱାନ୍ ଇଞ୍ଜ ହଣ୍ଜି ହେ ଲାଗେ ୱାଜ଼ି ଇଚାନ୍, “ଆଗ ଦୟା ପାୟାଆତାକାୟ୍, ନିନ୍ଦାଂ ହାର୍ ଆଏତ୍, ମାପ୍ରୁ ନି ହୁଦାଂ ମାନାନ୍ ।”
Gabriel came into her presence and greeted her, saying, ‘You have been shown great favour – the Lord is with you.’
29 ମାତର୍ ହେଦେଲ୍ ଇ ବଚନ୍ତ କାବା ଆଜ଼ି ଇଦାଂ ଇନେସ୍ ବେରଣ୍ ଇଞ୍ଜି ମାନ୍ତ ବାବିକିଦେଂ ଲାଗାତାତ୍ ।
Mary was much disturbed at his words, and was wondering to herself what such a greeting could mean,
30 ହେବେଣ୍ଡାଂ ଦୁତ୍ ହେଦେଲିଂ ଇଚାତ୍, “ଏ ମରିୟମ୍, ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆମା, ଇନାକିଦେଂକି ଏନ୍ ଇସ୍ୱର୍ ଲାଗେ ଦୟା ପାୟା ଆତାୟ୍ନା ।
when the angel spoke again, ‘Do not be afraid, Mary, for you have found favour with God.
31 ଆରି ହୁଡ଼ାଟ୍ ଏନ୍ ଏସ୍ ପିସ୍ତିପା ର କାଡ଼୍ଦେଂ ଗାଟାଆନାତ୍ ଆରି ହେୱାନ୍ ତର୍ ଜିସୁ ତର୍ ହିନାଦେର୍ ।
And now, you will conceive and give birth to a son, and you will give him the name Jesus.
32 ହେୱାନ୍ ସିଗ୍ଦାକାନ୍ ଆନାନ୍ ଆରି ଇସ୍ୱର୍ ମାଜ଼ି ଇଞ୍ଜି ଡାକ୍ପୁଟା ଆନାନ୍; ମାପ୍ରୁ ଇସ୍ୱର୍ ହେୱାନିଂ ତାଞ୍ଜି ଆବା ଦାଉଦ୍ତି ଗାଦି ଦାନ୍ କିତାର୍,
The child will be great and will be called “Son of the Most High,” and the Lord God will give him the throne of his ancestor David,
and he will reign over the descendants of Jacob for ever; And to his kingdom there will be no end.’ (aiōn g165)
34 ମାତର୍ ମରିୟମ୍ ଦୁତ୍ଙ୍ଗ୍ ଇଚାତ୍, “ଇଦାଂ ଇନେସ୍ ଆନାତ୍? ଆନ୍ତ ଆଣ୍ଡ୍ରେନ୍ତିଂ ପୁନୁଙ୍ଗ୍ ।”
‘How can this be?’ Mary asked the angel. ‘For I have no husband.’
35 ଦୁତ୍ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ଉତର୍ ହିତାତ୍, “ନେକ୍ରି ଜିବୁନ୍ ନି ଜପି ଜୁଦ୍ନାତ୍ ଆରି ସିଗ୍ଦାକାନ୍ ଇସ୍ୱର୍ତି ସାକ୍ତି ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ଆସ୍ତାନାତ୍, ଲାଗିଂ ଇନେର୍ ଜଲମ୍ ଆନାନ୍, ହେୱାନ୍ ପୁଇପୁୟା ଜିବୁନ୍ ଆରି ଇସ୍ୱର୍ ମେହି ଇଞ୍ଜି ଡାକ୍ପୁଟାଆନାନ୍ ।
‘The Holy Spirit will descend on you,’ answered the angel, ‘and the Power of the Most High will overshadow you; and therefore the child will be called “holy,” and “Son of God.”
36 ଆରେ ହୁଡ଼ାଟ୍, ମି ଇଞ୍ଜି ଏଲିସାବେତ୍ ପା ବୁଡ଼ା ୱେଡ଼ାଲିଂ ର ମାଜ଼ିଂ ଗରବ୍ତ ଆସ୍ତାନ୍ନା । ଇନେର୍ ବାଞ୍ଜ୍ଣି ଇଞ୍ଜି ଡାକ୍ପୁଟା, ନଙ୍ଗ୍ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ଚଅ ମାସ୍ ଆତାତ୍ନ୍ନା;
And Elizabeth, your cousin, is herself also expecting a son in her old age; and it is now the sixth month with her, though she is called barren;
37 ଇନାକିଦେଂକି ଇସ୍ୱର୍ ମାପ୍ରୁ ବଚନ୍ ତାକେ ସବୁ ବିସ୍ରେ ଆୱାକା ଆନାତ୍ ।”
for no promise from God will fail to be fulfilled.’
38 “ଇବେଣ୍ଡାଂ ମରିୟମ୍ ଇଚାତ୍,” ହୁଡ଼ାଟ୍, “ଆନ୍ ମାପ୍ରୁତି ଆଡ଼ିୟାଣି; ମି କାତାହୁକେ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ଗିଟାଆଏତ୍ ।” ହେଦାଂ ପାଚେ ଦୁତ୍ତ ତା ତାକେଣ୍ଡାଂ ହାଚାତ୍ ।
‘I am the servant of the Lord,’ exclaimed Mary. ‘Let it be with me as you have said.’ Then the angel left her.
39 ଇୱାଡ଼ାଲିଂ ମରିୟମ୍ ନିଙ୍ଗ୍ଜି ମାଡ଼ି ରାଜି ଜିହୁଦା ଦେସ୍ନି ର ଗାଡ଼୍ଦ ଦାପ୍ରେ ହାଚାତ୍,
Soon after this Mary set out, and made her way quickly into the hill-country, to a town in Judah;
40 ଆରେ ଜିକରିୟ ଇଞ୍ଜ ହଣ୍ଜିପା ଏଲିସାବେତ୍ତିଂ ଜୁୱାର୍ କିତାତ୍ ।
and there she went into Zechariah’s house and greeted Elizabeth.
41 ଆରେ, ଏଲିସାବେତ୍ ମରିୟମ୍ତିଂ ଜୁୱାର୍ ୱେଚି ଦାପ୍ରେ ହିମ୍ଣା ତା ପଟତ ଏନ୍ନ୍ଦି ନିଙ୍ଗ୍ତାନ୍, ପାଚେ ଏଲିସାବେତ୍ ପୁଇପୁୟା ଜିବୁନ୍ତ ବାର୍ତି ଆଜ଼ି ଇଚାତ୍
When Elizabeth heard Mary’s greeting, the child moved within her, and Elizabeth herself was filled with the Holy Spirit,
42 ବେସି ଗାଜା କାଟ୍ ଆଜ଼ି ଇଚାତ୍, “କଗ୍ଲେ ବିତ୍ରେ ଏନ୍ ଦନ୍ୟବାଦ୍ ନି ଗରବ୍ନି ପାଡ଼୍ ।
and cried aloud, ‘Blessed are you among women, and blessed is your unborn child!
43 ଆରେ, ନା ମାପ୍ରୁ ତେହି ଜେ ନା ଲାଗେ ୱାନାତ୍, ନାଦାଂ ଇ କାରୁମ୍ ଇମେଣ୍ଡାଂ ଆତାତ୍?
But how have I this honour, that the mother of my Lord should come to me?
44 ଇନାକିଦେଂକି ହୁଡ଼ାଟ୍, ନି ଇଚି ବେରଣ୍ ୱେଚିଦାପ୍ରେ ହିମ୍ଣା ନା ପଟତ ମାନି କାଡ଼୍ଦେ ୱାର୍ୟା ଆଜ଼ି ଏନ୍ତାନ୍ ।
For, as soon as your greeting reached my ears, the child moved within me with delight!
45 ଇନେର୍ ପାର୍ତି କିତାର୍, ହେୱାନ୍ ଦନ୍ୟ, ଇନାକିଦେଂକି ମାପ୍ରୁତାଂ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ଇନା ଇନାକା ୱେଚ୍ଚାନ୍ନା, ହେ ସବୁ କାମ୍ ଆନାତ୍ ।”
Happy indeed is she who believed that the promise which she received from the Lord would be fulfilled.’
46 ଇବେଣ୍ଡାଂ ମରିୟମ୍ ଇଚାତ୍, “ନା ୱାସ୍କି ମାପ୍ରୁଙ୍ଗ୍ କେର୍କଣ୍ କେର୍ନାତା,”
And Mary said: ‘My soul exalts the Lord,
47 ଆରେ, “ନା ଜିବୁନ୍ ନାଙ୍ଗ୍ ବାଚାୟ୍କିତ୍ତି ଇସ୍ୱର୍ ମାପ୍ରୁତାକେ ୱାରି ହତ୍ନାତା;
and my spirit delights in God my Saviour,
48 ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାନ୍ ନିଜ୍ ଆଡ଼ିୟାଣି ପାତିଦିନିଦୁକ୍ କାଜିଂ ହୁଡ଼୍ନାର୍ । ଆରେ ହୁଡ଼ାଟ୍, ମୁଡ଼୍ଦାଂ ୱିଜ଼୍ନି ପାତେକ୍ ଲାତ୍ରା ୱିଜ଼ାର୍ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ଦନ୍ୟ ଇଞ୍ଜି ଇଞ୍ଜ୍ନାର୍;
for he has looked with favour on his humble servant girl. From now on all generations will call me blessed!
49 ଇନାକିଦେଂକି ଗାଜା ସାକ୍ତିକାଟାକାନ୍, ହେୱାନ୍ ନା କାଜିଂ ଗାଜା କାମାୟ୍ କିତାନ୍ନ୍ନା; ହେୱାନ୍ ତର୍ ପୁଇପୁୟା ।
‘For the Almighty has done great things for me, and holy is his name.
50 ଆରେ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆନାକାର୍ କାଜିଂ ହେୱାନ୍ତି ଦୟା ଜୁଗ୍ ଜୁଗ୍ ମାନ୍ଗାନାତ୍ ।
He has mercy on those who revere him in every generation.
51 ହେୱାନ୍ ନିଜ୍ କେଇନି ବାପୁତାଂ ଚଚ୍ଚାନ୍ନା; ଆକ୍ରିୟାରିଂ ହେୱାର୍ ମାନ୍ନି ମେହାଆନାକାରିଂ ଚିନ୍ବିନ୍ କିତାନ୍ନ୍ନା;
‘Mighty are the deeds of his arm! He has scattered the self-satisfied proud,
52 ହେୱାନ୍ ସାସନ୍ କାର୍ୟାରିଂ ରାଜା ଗାଦିତାଂ ପିହିକିତାନ୍ନା, ଅର୍କିତ୍ ଲଗାଙ୍ଗ୍ ନିକ୍ତାର୍ଣ୍ଣା,
he has cast down the mighty from their thrones, and he uplifts the humble,
53 ହେୱାନ୍ ନାସ୍କି ଲଗାଂ ହାର୍ଦି କାଦି ହିଜ଼ି ମାଚାନ୍, ହାଉକାର୍ରିକାଂ ୱାରା କେଇଦାଂ ପକ୍ତାନ୍ନ୍ନା ।
he has filled the hungry with good things, and the rich he has sent away empty.
54 ମା ଦାଦି ଆକର୍ କାଜିଂ ତା ପାର୍ମାଣ୍ ହେୱାନ୍ ରାକ୍ୟା କିତାନ୍ନ୍ନା ଆରି ତା ଆଡ଼ିଏନ୍ ଇସ୍ରାଏଲ୍ତିଂ ଦୟା କିତାନ୍ନା ।
‘He has stretched out his hand to his servant Israel, ever mindful of his mercy,
55 ହେୱାନ୍ ଜୁଗ୍ ଜୁଗ୍ କାଜିଂ ଅବ୍ରାହାମ୍ ଆରି ତା ୱିଜ଼ାର୍ ଲାତ୍ରାନିକାରିଂ ଦୟା ଚଚ୍ଚି କିଦେଙ୍ଗ୍ ବାଣାୱାତାର୍ଣ୍ଣା ।” (aiōn g165)
as he promised to our ancestors, to Abraham and his descendants for ever.’ (aiōn g165)
56 ଆରେ, ମରିୟମ୍ ତିନିମାସ୍ ପାତେକ୍ ଏଲିସାବେତ୍ ଲାହାଙ୍ଗ୍ ମାନ୍ଞ୍ଜି ନିଜାର୍ ଇଞ୍ଜ ହାଚାତ୍ ।
Mary stayed with Elizabeth about three months, and then returned to her home.
57 ପାଚେ ଏଲିସାବେତ୍ ପାର୍ହାଡ଼୍ ଆନି ଦିନ୍ ଏକାୱାତିଲେ, ହେଦେଲ୍ ର ମାଜ଼ି ଗାଟାଆତାତ୍,
When Elizabeth’s time came, she gave birth to a son;
58 ଆରେ ମାପ୍ରୁ ଜେ ହେ କାଜିଂ ବେସି ଦୟା କିତାନ୍ନ୍ନା, ଇଦାଂ ୱେନ୍ଞ୍ଜି ତା ପାଡ଼୍ହା ଲଗୁ ଆରି ୱାସ୍କିନିକାର୍ ତା ଲାହାଙ୍ଗ୍ ୱାରି କିଦେଙ୍ଗ୍ ଲାଗାତାର୍ ।
and her neighbours and relatives, hearing of the great goodness of the Lord to her, came to share her joy.
59 ଆଟ୍ ଦିନ୍ତାଂ ହେୱାର୍ ହିମ୍ଣାତିଂ ସୁନ୍ନତ୍ କିଦେଙ୍ଗ୍ ୱାତାର୍ ଆରି ତା ଲାତ୍ରାହି ତର୍ ଲାକେ ହେ ତର୍ ଜିକରିୟ ଇଡ୍ଦେଂ ମାନ୍କିତାର୍ ।
A week later they met to circumcise the child, and were about to call him Zechariah after his father,
60 ମାତର୍ ତା ତେହି ଇଚାତ୍, “ଆକାୟ୍, ତା ତର୍ ଜହନ୍ ଆନାତ୍ ।”
when his mother spoke up, ‘No, he is to be called John.’
61 ହେୱାର୍ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ଇଚାର୍, “ନି ୱାସ୍କିନିକାରିଂ ବିତ୍ରେ ତ ଇନେରିଂ ଇ ତର୍ ହିଲୁତ୍ ।”
‘You have no relation of that name!’ they exclaimed;
62 ଇବେଣ୍ଡାଂ “ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ଇମ୍ଣି ତର୍ ହିନାସ୍ ଇଞ୍ଜି ତାଞ୍ଜିଆବା ମାନ୍ କିନାନା, ହେଦାଂ ହେୱାର୍ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ଚାନ୍ୟା ଆଜ଼ି ୱେନ୍ବେଦେଂ ଲାଗାତାର୍ ।”
and they made signs to the child’s father, to find out what he wished the child to be called.
63 ହେ ପାଚେ ହେୱାନ୍ ର ଲେକିକିନି ପାଟା ଏନ୍ଚି ଲେକିକିତାନ୍; “ତା ତର୍ ଜହନ୍ ।” ଇବେ ୱିଜ଼ାର୍ କାବା ଆତାର୍ ।
Asking for a writing tablet, he wrote the words – “His name is John.” Everyone was surprised
64 ଆରେ, ହେ ଦାପ୍ରେ ତା ୱେଇ ଆରି ୱେନ୍ଦୁଲ୍ ଜେୟାଆତାତ୍ ଆରି ହେୱାନ୍ ବେଣ୍ ଇଞ୍ଜି ଇସ୍ୱର୍ ମାପ୍ରୁ ଦନ୍ୟବାଦ୍ କିଦେଙ୍ଗ୍ ଲାଗାତାନ୍ ।
and immediately Zechariah recovered his voice and the use of his tongue, and began to bless God.
65 ଇବେଣ୍ଡାଂ ହେୱାନ୍ ତା ଲାଗେ ଲାଗେ ନିକାର୍ ୱିଜ଼ାର୍ ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆଜ଼ି ହାଚାର୍, ଆରେ ଇ ୱିଜ଼ୁ କାତା ଜିହୁଦା ଦେସ୍ନି ମାଡ଼ିରାଜିନି ସବୁନିପ ଲକୁ ୱେଚ୍ପାୱେଚ୍ପି ଆତାର୍,
All their neighbours were awe-struck at this, and throughout the hill-country of Judea the whole story was much talked about.
66 ଆରେ ୱେନାକାର୍ ୱିଜ଼ାର୍ ହେ ୱିଜ଼ୁ ନିଜ୍; ନିଜାର୍ ମାନ୍ତ ଇଡ଼୍ଜି ଇଚାର୍, “ଇ କାଡ଼୍ଦେ ଇନାକା ଆନାତ୍?” ଇନାକିଦେଂକି ହାତ୍ପାନେ ମାପ୍ରୁ କେଇ ତା ହୁଦାଂ ମାନାତ୍ ।
All who heard it kept it in mind, asking one another – ‘What can this child be destined to become?’ For the Power of the Lord was with him.
67 ଆରେ, ତା ଲାତ୍ରାହି ଜିକରିୟ ପୁଇପୁୟା ଜିବୁନ୍ତ ବାର୍ତି ଆଜ଼ି ଇ ବେଣ୍ବାକ୍ଣାୟ୍କିନାକାନ୍ ଇଚାନ୍,
Then his father Zechariah was filled with the Holy Spirit, and, speaking under inspiration, said:
68 ଦନ୍ୟ ମାପ୍ରୁ, “ଇସ୍ରାଏଲ୍ନି ଇସ୍ୱର୍ ମାପ୍ରୁଙ୍ଗ୍,” ଇନାକିଦେଂକି ନିଜାର୍ ଲଗାଂ ଦୟା ହୁଡ଼୍ଜି ହେୱାନ୍ ମୁକ୍ତି କିତାନ୍ନ୍ନା;
‘Blessed is the Lord, the God of Israel, who has visited his people and wrought their deliverance,
69 ହେୱାନ୍ ନିଜାର୍ ଆଡ଼ିଏନ୍ ଦାଉଦ୍ନି ଲାତ୍ରାନି ରକାନ୍ ସାକ୍ତିନିକାନ୍ ମା କାଜିଂ ମୁକ୍ତି କିଦ୍ଦେଂ ମାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ହିତ୍ନ୍ନା,
and has raised up for us the strength of our salvation in the house of his servant David –
as he promised by the lips of his holy prophets of old – (aiōn g165)
71 ହେ ଲାକେ ମା ବିତ୍ରେ ସାତ୍ରୁର୍ତାଂ ଆରି ମା ୱିଜ଼ାକାର୍ ଗିଣ୍କାରିୟାର୍ କେଇଦାଂ ମୁକ୍ତି ପାୟାତାୟ୍ନା,
salvation from our enemies and from the hands of all who hate us,
72 ହେୱାନ୍ ଇଚାନ୍, ମା ଆକର୍ କାଜିଂ ଦୟା ଚଚ୍ୟାତାନ୍ନା, ଆରି ତାଂ ପୁଇପୁୟା ନିୟମ୍ ହେୱାନ୍ ନିତ୍ରେ ଏତୁ କିଜ଼ି ମାନେନ୍ ।
showing mercy to our ancestors, and mindful of his sacred covenant.
73 ମା ଆବା ଅବ୍ରାହାମ୍ ଲାଗେ ଇମ୍ଣି ପାର୍ମାଣ୍ କିଜ଼ି ମାଚାନ୍,
This was the oath which he swore to our ancestor Abraham –
74 ପାଚେ ଇନେସ୍ ସାତ୍ରୁ କେଇଦାଂ ମୁକ୍ଡ଼ା ଆଜ଼ି ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆୱାଦାଂ ଜିବୁନ୍ ମାନି ପାତେକ୍ ହେୱାନ୍ ଲାଗେ,
that we should be rescued from the hands of our enemies,
75 ଇନେସ୍କି ଆସେଙ୍ଗ୍ ପୁଇପୁୟା ଆରି ଦାର୍ମି ଆଜ଼ି ତାତି ପାର୍ତାନା କିଦେଙ୍ଗ୍ ଇଞ୍ଜି ମାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ଆସିର୍ବାଦ୍ କିଦ୍ନାନ୍ ।
and should serve him without fear in holiness and righteousness, in his presence all our days.
76 “ଏ ନା ମାଜ଼ି ଏନ୍ ସିଗ୍ଦାକାନ୍ ଇସ୍ୱର୍ତି ର ବେଣ୍ବାକ୍ଣାୟ୍କିନାକାନ୍ ଲାକେ ଡାକ୍ପୁଟା ଆନାୟ୍ । ଏନ୍ ମାପ୍ରୁତି ରୱାୟ୍ ଚାଣ୍ଡ୍ ଦୁତ୍ ଲାକେ ତା କାଜିଂ ତା ହାଜ଼ି ରଚ୍ନାୟ୍ ।
And you, child, will be called prophet of the Most High, for you will go before the Lord to make ready his way,
77 ପାପ୍ କେମା ପାୟା ଆନି କାଜିଂ ହେୱାର୍ ଜେ ମୁକ୍ତି ଆନାକା ଲାବ୍ ପାୟା ଆନାର୍ ତା ମାନାୟାରିଂ ଇ କାତା ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍ ହାନାନ୍,
to give his people the knowledge of salvation through the forgiveness of their sins,
78 ମା ଇସ୍ୱର୍ ଦୟାନିକାନ୍ ଆରି ହୁଦାର୍ ଜିବୁନ୍, ହେୱାନ୍ ମା କାଜିଂ ମୁକ୍ତି ଆନାକା ମା କାଜିଂ ୱେଡ଼ା ହନାତ୍,
through the tender mercy of our God, whereby the dawn will break on us from heaven,
79 ଇମ୍ଣାକାର୍ ହାତିଲାକେ ମାଜ୍ଗା ହିତ୍ଡ଼ିତ ବାହାକିନାର୍, ସୁସ୍ତା ହାଜ଼ିତ ହେୱାରିଂ ଅଜ଼ି ହାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍ ଇଞ୍ଜି ହେୱାନ୍ ୱିଜ଼ାର୍ ଜପି ସାର୍ଗେତାଂ ଅଜଡ଼୍ ହିଦେଙ୍ଗ୍ ଆଡ୍ନାନ୍ ।”
to give light to those who live in darkness and the shadow of death, and guide our feet into the way of peace.’
80 ପାଚେ, କାଡ଼୍ଦେ ଗାଜା ଆଜ଼ି ଜିବୁନ୍ତ ସାକ୍ତି ଆଦେଂ ଲାଗାତାନ୍ ଆରେ ଇସ୍ରାଏଲ୍ ଲାଗାଂ ପୁଟାଆୱି ପାତେକ୍ ବାଟାତ ମାଚାନ୍ ।
The child grew and became strong in spirit, and he lived in the wilds until the time came for his appearance before Israel.
