< Fakkeenya 19 >
1 Gowwaa daba dubbatuu mannaa hiyyeessa amanamummaadhaan jiraatu wayya.
Mejor es el pobre que anda en su integridad, Que el de labios perversos y necio.
2 Namni beekumsa hin qabne gaarii miti; miilli jarjarus karaa irraa jalʼata.
La persona sin conocimiento no es buena, Y el que se apresura con sus pies tropieza.
3 Gowwummaan namaa karaa isaa jalʼisa; garaan isaa immoo Waaqayyotti aara.
La insensatez del hombre destruye su camino, Y luego su corazón se irrita contra Yavé.
4 Badhaadhummaan michoota hedduu nama argachiisa; hiyyeessi garuu michoota isaa irraa gargar baʼa.
Las riquezas atraen muchos amigos, Pero el pobre es abandonado por su amigo.
5 Namni sobaan dhugaa baʼu utuu hin adabamin hin hafu; namni soba odeessuus jalaa hin baʼu.
El testigo falso no quedará impune, Y el que alienta mentiras no escapará.
6 Namni hedduun bulchaa biratti surraa argachuu barbaada; namni hundis michuu nama waa namaa kennuu ti.
Muchos buscan el favor del generoso, Y todos son amigos del hombre que da regalos.
7 Obboloonni hiyyeessaa hundinuu isa jibbu; yoos michoonni isaa hammam caalaa isa irraa haa fagaatan ree! Inni kadhachaa isaan duukaa buʼu iyyuu isaan eessattuu hin argaman.
Todos los hermanos del pobre lo aborrecen, ¡Cuánto más se alejarán de él sus amigos! Los persigue con palabras, pero ya no están.
8 Namni qalbii qabu ofii isaa jaallata; namni hubannaa jaallatu ni milkaaʼa.
El que adquiere cordura se ama a sí mismo, Al que guarda la prudencia le irá bien.
9 Namni sobaan dhugaa baʼu utuu hin adabamin hin hafu; namni soba odeessus ni bada.
El testigo falso no se irá sin castigo, Y el que alienta mentiras perecerá.
10 Jireenya qananii jiraachuun gowwaaf hin malu; yoos ilmaan mootii bulchuun garbichaaf hammam caalaa haa hammaatu ree?
El lujo no conviene al insensato, ¡Cuánto menos al esclavo tener dominio sobre gobernantes!
11 Ogummaan nama tokkoo obsa kennaaf; balleessaa namaa irra darbuunis isaaf ulfina.
La cordura del hombre detiene su furor, Y su honra es pasar por alto la ofensa.
12 Dheekkamsi mootii akkuma aaduu leencaa ti, surraan isaa immoo akkuma fixeensa marga irratti.
Rugido de león es la amenaza del rey, Rocío sobre la hierba su favor.
13 Ilmi gowwaan abbaa isaatiif badiisa; niitiin nyakkiftunis akka mana yeroo hundumaa dhimmisuu ti.
El hijo necio es la ruina de su padre, Y gotera continua las contiendas de una esposa.
14 Manaa fi qabeenyi warra ofii irraa dhaalamu; niitii qalbii qabdu garuu Waaqayyotu namaaf kenna.
Casa y fortuna son herencia de los padres, Pero la esposa prudente es un regalo de Yavé.
15 Dhibaaʼummaan hirriba guddaa namatti buusa; namni hojii malee taaʼus ni beelaʼa.
La pereza produce un sueño profundo, Y la persona ociosa pasará hambre.
16 Namni ajaja eegu lubbuu isaa eeggata; kan karaa isaa tuffatu immoo ni duʼa.
El que guarda el mandamiento, guarda su vida, Pero el que menosprecia sus caminos morirá.
17 Namni hiyyeessaaf garaa laafu Waaqayyoof liqeessa; Waaqnis waan inni hojjete sanaaf isa badhaasa.
El que da al pobre presta a Yavé, Y Él le dará su recompensa.
18 Yeroo abdiin jirutti ilma kee adabadhu; akka inni duʼuufis calʼistee hin ilaalin.
Corrige a tu hijo mientras haya esperanza, Pero no se exceda tu alma para destruirlo.
19 Namni dafee aaru adabamuu qaba; ati yoo isa oolchite, amma illee akkasuma gochuu qabda.
El hombre de gran ira sufrirá castigo, Pero si lo perdonas, lo tendrá que aumentar.
20 Gorsa namaa dhaggeeffadhu; sirreeffamas fudhadhu; dhuma irratti ati nama ogeessa taata.
Escucha el consejo y acepta la corrección Para que seas sabio.
21 Garaa namaa keessa karoora baayʼeetu jira; garuu wanni fiixaan baʼu kaayyoo Waaqayyoo ti.
Muchos designios hay en el corazón del hombre, Pero el propósito de Yavé es el que prevalece.
22 Wanni namni hawwu jaalala dhuma hin qabnee dha; sobduu taʼuu mannaa hiyyeessa taʼuu wayya.
Lo que los hombres aprecian es la lealtad: Es preferible ser pobre que engañador.
23 Waaqayyoon sodaachuun jireenyatti nama geessa; yoos namni boqonnaadhaan jiraata; rakkinnis isa hin argatu.
El temor a Yavé es para vida, El que lo tiene vivirá satisfecho, Y no será visitado por el mal.
24 Dhibaaʼaan harka isaa waciitii keessa kaaʼa; gara afaan isaattis hin deebifatu!
El perezoso mete la mano en el plato, Pero ni aun a su boca lo llevará.
25 Qoostuu garafi; wallaalaan hubannaa argataa; nama qalbii qabu ifadhu; inni beekumsa argataatii.
Golpea al burlador, y el ingenuo será prudente, Corrige al entendido, y aumentará su saber.
26 Namni abbaa isaa saamu, haadha isaas kan manaa ariʼu, ilma qaanii fi salphina fiduu dha.
El que roba a su padre y echa fuera a su madre Es hijo que trae vergüenza y deshonra.
27 Yaa ilma ko, mee qajeelfama dhaggeeffachuu dhiisi; ati dubbii beekumsaa irraa ni baddaa.
Hijo mío, deja de oír consejos Que te apartan de las palabras de sabiduría.
28 Dhuga baʼaan faayidaa hin qabne murtii qajeelaa tuffata; afaan hamootaa immoo hammina liqimsa.
El testigo perverso se burla de la justicia, Y la boca de los impíos encubre la iniquidad.
29 Qoostotaaf adabbii, dugda gowwootaatiif immoo rukuttaatu qopheeffama.
Hay castigos preparados para los burladores, Y azotes para la espalda del necio.