Luqaas 9
1 Yesuus warra Kudha Lamaan walitti waamee, akka isaan hafuurota hamoo hunda baasanii fi akka dhibeewwan fayyisaniif humnaa fi taayitaa kenneef;
Atibakema balo komi ni ibele pamopeiatikuwapea uwezo ni mamlaka kunani ya nchela goti ni kubaponya atamwe.
2 inni akka isaan mootummaa Waaqaa labsanii fi akka dhukkubsattoota fayyisaniif isaan erge.
Atikubatuma bayende kuhubiri ufalme wa Nnongo ni kubaponya atamwe.
3 Akkanas isaaniin jedhe; “Adeemsa keessaniif waan tokko illee jechuunis ulee yookaan korojoo yookaan buddeena yookaan maallaqa akkanumas kittaa lama hin qabatinaa.
Atikuwabakiya “kana mtole chochote kwa ajili ya safariyinu wala fimbo, wala mkoba, walankate, wala mbanje, wala kana mtole nganju ibele.
4 Mana seentan kam iyyuu keessa hamma magaalaa sanaa baatanitti achuma turaa.
Mukaya yoyoti mwa mujingia, mutame poo mpaka mwampala bokanga mahala poo.
5 Yoo namoonni isin simachuu baatan, magaalaa isaaniitii baʼaatii akka ragaa isaanitti taʼuuf awwaara miilla keessanii dhadhaʼadhaa.”
Kwa balo babapokeite kwaa, pampala boka mji woo, mukungutange vumbi mumagolo yinu kwa ushuhuda kunani yabe.”
6 Isaanis achii baʼanii iddoo hundatti wangeela lallabaa, namootas fayyisaa ganda tokko irraa gara ganda kaanii deemaa turan.
Batiboka yenda peta muijiji, bakitangaza habari inanoga ni kuponya bandu kila mahali.
7 Heroodis bulchaan waaʼee waan taʼaa ture hundaa dhagaʼe. Innis waan namoonni tokko tokko Yohannis cuuphaan warra duʼan keessaa kaafameera jechaa turaniif,
Herode mtawala atiyowa goti yagabonekine atitaabika muno, kwa sababu yayowanike ni baadhi kwamba Yohana mbatizaji atifufuka bok mu'kiwo,
8 warri kaanis Eeliyaas mulʼateera jechaa waan turaniif, warri kaan immoo raajota durii keessaa inni tokko duʼaa kaʼeera jechaa waan turaniif akka malee burjaajaʼe.
Ni baadhi kwamba Eliya apitike ni kwabenge kwamba yumo kati ya manabii wa kunchogo atiuluka boka mu'kiwo kae.
9 Heroodis garuu, “Ani Yohannisin mataa isaa kuteen ture. Yoos namichi ani waaʼee isaa waan akkanaa dhagaʼu kun eenyu ree?” jedhe. Yesuusin arguufis ni hawwa ture.
Herode atibaya, “atikunchinja Yohana, lakini yono nyai kwabe yaniyowa habari gake? Ni Herrode atipala ndila ya kum'bona Yesu.
10 Ergamoonnis yommuu deebiʼanitti waan hojjetanii turan Yesuusitti himan. Innis ofitti isaan fudhate; isaanis ofumaan gara magaalaa Beetisayidaa jedhamtuu dhaqan;
Wakati papabuyangine balo babalagilwe, batikum'bakiya kila kilebe cha bakipangite. Atikubatola pamope ni ywembe, Atiyenda kichake katika mji waukemelwa Bethsadia.
11 namoonni baayʼeen garuu waan kana beekanii isa duukaa buʼan. Innis isaan simatee waaʼee mootummaa Waaqaa isaanitti hime; warra fayyuun isaan barbaachises ni fayyise.
Lakini bandu banyansima batiyowa kuhusu lino batikumkengama, ni kuwakaribisha ni atilongela nabo kuhusu ufalme wa Nnongo, ni atikubaponya balo babapala.
12 Gara galgalaatti warri Kudha Lamaan gara isaa dhufanii, “Waan nu as gammoojjii keessa jirruuf, akka namoonni kunneen gara gandootaatii fi baadiyyaa naannoo kana jiranii dhaqanii waan nyaatanii fi iddoo bultii barbaadataniif isaan gad dhiisi” jedhaniin.
Lichoba palitumbwile yomoka, balo komi ni ibele batiyenda kwake ni baya, “Batawanye bandu banyansima bayende katika ijiji ya papii ni mjini bakapalange papalya ni chakulya, kwa sababu tubile eneo lya mmwitu.”
13 Inni immoo, “Isinuu waan isaan nyaatan kennaafii” jedhee deebise. Isaanis, “Nama kana hundaaf nyaata yoo dhaqnee binne malee nu buddeena shanii fi qurxummii lama qofa qabna” jedhanii deebisan.
Lakini atikuwabakiya, “mwanga mubapei kile chalya.” Batibaya, “ntopo zaidi ya ipande itano ya nkate ni omba abele, papola tukapeme chakulya kwa ajili ya bandu aba banyansima.”
14 Dhiira gara kuma shantu achi ture. Inni garuu barattoota isaatiin, “Garee tokkoon tokkoon isaa gara nama shantama shantamaa qabuun isaan teessisaa” jedhe.
Pabile ni analome elfu tano palo. Atikuwabakiya anapunzi bake, “batamange pae katika makundi ya bandu hamsini kwa kila kundi.
15 Barattoonnis akkasuma godhan; namni hundis ni taaʼe.
Kwa nyoo batipanga nyo ni bandu batitama pae.
16 Innis buddeena shananii fi qurxummii lamaan fuudhee, gara samii ol ilaalee galata galchee caccabse. Ergasii akka isaan namootaaf dhiʼeessaniif barattootatti kenne.
Atitola mikate itano ni omba abele ni linga kumaunde, atikuibariki, ni kuimetwa katika ipande ipande, atikuwapa banapunzi bake linga waibeke nnonge ya bandu.
17 Isaan hundi nyaatanii quufan; barattoonnis hurraaʼaa hambifame gundoo kudha lama guutuu walitti qaban.
Boti batilya ni yukuta, ni ipande ya chakulya vyaigile vyatilokotwa ni tweliya ikapu komi ni ibele.
18 Gaaf tokko Yesuus kophaa isaa kadhannaa irra ture; barattoonni isaas isa wajjin turan. Innis, “Namoonni anaan eenyu jedhu?” jedhee isaan gaafate.
Nayo ibile kwamba, palobile kichake, benepunzi bake babile pamope ni ywembe, ni atikuwalokya baya, “bandu ubaya nenga ni nyai?”
19 Isaanis, “Namoonni tokko tokko inni Yohannis Cuuphaa dha jedhu; warri kaan inni Eeliyaas jedhu; kaan immoo raajota durii keessaa isa tokkotu duʼaa kaʼe jedhu” jedhanii deebisan.
Bayangwa, ni baya, “Yohana mbatizaji, lakini benge ubaya Eliya, ni benge ubaya yumo wa manabii wa nyakati za kunchogo atiuluka kae boka mu'kiwo.”
20 Innis, “Isin hoo? Eenyu anaan jettu?” jedhee gaafate. Phexrosis, “Ati Kiristoos Waaqaa ti” jedhee deebise.
Atikuwa bakya, “Lakini mwenga mubaya nenga na nyai? Petro kayangwa nikubaya, “Kristo boka kwa Nnongo.”
21 Yesuusis akka isaan waan kana nama tokkotti illee hin himneef jabeessee isaan akeekkachiise.
Lakini kwa kubakeleboya, Yesu kabaeleza kutobaya kwa yeyoti kunani ya lino,
22 Innis, “Ilmi Namaa waan hedduun dhiphachuu, maanguddootaan, luboota hangafootaa fi barsiistota seeraatiin tuffatamuu, ajjeefamuu fi guyyaa sadaffaatti immoo duʼaa kaʼuu qaba” jedhe.
Atibaya kwamba mwana wa Adamu lachima bantese kwa makowe yanamboneni kunkana ni apendo ni makuhani bakolo ni baandishi, ni atauwa, ni lichoba lya tatu apauluka boka mu'kiwo.
23 Ergasii inni hunduma isaaniitiin akkana jedhe; “Namni kam iyyuu yoo na faana dhufuu barbaade, inni of haa ganu; fannoo isaa guyyuma guyyaan baadhatees na duukaa haa buʼu.
Atikuwabakiya boti, “kati mundu yeyotri apala kunikengama, lachima aikane mwenr, atole msalaba wake kila lichoba, ni anikengame.
24 Namni lubbuu isaa oolfachuu barbaadu kam iyyuu lubbuu isaa ni dhabaatii; garuu namni naaf jedhee lubbuu isaa dhabu kam iyyuu lubbuu isaa ni oolfata.
Yeyoti ywa jaribu okowa maisha gake apala obiya, lakini yoyoti obiya maisha gake kwa faida yango, apala okoka.
25 Namni yoo addunyaa guutuu argatee ofii isaa immoo dhabe yookaan yoo gatame inni buʼaa maalii argata?
Je kipala kufaidia namani mwanadamu, muite apalike ulimwengu woti, lakini obiya au apatike asara ya nafsi yake?
26 Nama anattii fi dubbii kootti qaanaʼu kam iyyuu Ilmi Namaa yommuu ulfina isaatiin, ulfina Abbaatii fi ulfina ergamoota qulqulluutiin dhufutti isatti ni qaanaʼa.
Lini yoyoti ywa nibonia oni nee ni maneno gango, kwa ywembe mwana wa Adamu atikum'bonea oni paabile ni nkati ya utukufu wake, ni utukufu wa Tate ni malaika batakatifu.
27 “Ani dhuguman isinitti hima; warra as dhadhaabachaa jiran keessaa namoonni tokko tokko utuu mootummaa Waaqaa hin argin duʼa hin dhandhaman.”
Lakini natikuwabakiya ukweli, kui ni baadhi yinu batiyemanyanga, abata baonjike kwaa kiwompaka bauone ufalme wa Nnongo.”
28 Yesuus erga waan kana dubbatee gara guyyaa saddeetii booddee Phexros, Yohannisii fi Yaaqoobin fudhatee kadhannaadhaaf tulluu tokkotti ol baʼe.
Yapitike katika machoba nane baada ya Yesu baya maneno gaa kwamba atikubatola pamope ni ywembe Petro, Yohana ni Yakobo, batioboka kitombe loba.
29 Utuu inni kadhachaa jiruus bifti fuula isaa geeddarame; uffanni isaas adii calaqqisu taʼe.
Ni pabile katika loba, bonekana kwa kuminyo yake kutibadilika, ni nganju yake yabile nyeupe ni ng'ara.
30 Kunoo namoonni lama jechuunis Musee fi Eeliyaas, ulfina guddaadhaan mulʼatanii Yesuus wajjin haasaʼaa turan.
Ni lola, babilr analome abele batilongela nakwe babile Musa ni Eliya.
31 Isaanis ulfinaan mulʼatanii waaʼee addunyaa kana irraa deemuu isaa kan inni Yerusaalemitti raawwachuuf jiru sanaa dudubbachaa turan.
Babonekine katika utukufu. Batilongela kuhusu boka kwake, kikowe chakalibila timiza Yerusalem.
32 Phexrosii fi warri isa wajjin turan garuu akka malee mugan; yeroo dammaqanitti immoo ulfina Yesuusii fi namoota Yesuus wajjin dhadhaabachaa turan lamaan argan.
Nambeambe Petro ni balo babile pamope kwee babile batiyemanga pamope nakwe.
33 Phexrosis akkuma namoonni sun Yesuus biraa deemuu jalqabaniin, “Yaa Gooftaa, as jiraachuun nuuf gaarii dha. Daasii sadii jechuunis tokko siif, tokko Museef, tokko immoo Eeliyaasiif ni ijaarra” jedhe. Inni waan dubbatu hin beeku ture.
Yapitike kwamba pabile bakibokanga kwa Yesu, Petro atikum'bakiya, “Ngwana ni vizuri kwitu tama pano ni itupasa tengeneza makazi ya bandu atatu. Tengeneza limo kwaajili yako, limo kwaajili ya Musa, ni jimo kwaajili ya Eliya, Aelewite kwa chalongeite.
34 Utuma inni dubbachaa jiruu duumessi tokko dhufee isaan haguuge; isaanis yommuu duumessa sana keessa seenanitti ni sodaatan.
Patilongela aga, laichile liunde ni latikuwayobeka; ni batoyogopa pamweni batindilwe ni liunde.
35 Sagaleen, “Kun Ilma koo isa ani filadhee dha; isinis isa dhagaʼaa” jedhu tokko duumessicha keessaa dhufe.
Lilobe lya pitike kumaunde baya, “hayoo nga mwana wango mteule. Mumpekani ywembe.”
36 Yommuu sagaleen sun dubbatetti, Yesuus kophaa isaa argame. Barattoonnis ni calʼisan malee waan argan keessaa tokko illee yeroo sanatti nama tokkottuu hin himne.
Lilobe palikotwike, Yesu abile kichake. Batamile chichii, ni katika machiba galo babakiye kwaa yeyoti chochoti.
37 Guyyaa itti aanu, yommuu isaan tulluu irraa gad buʼanitti namoonni baayʼeen isatti dhufan.
Lichoba lenge, baada ya boka pakitombe, bandu banyansima batikwembana nakwe.
38 Namoota sana keessaas namichi tokko iyyee akkana jedhe; “Yaa Barsiisaa akka ati ilma koo naa ilaaltu sin kadhadha; inni anaaf mucaa tokkichaatii.
Lola, nnalome boka mu'bandu atilela kwa lilobe, baya, “Mwalimu nindaloba ulinge mwana wango, mana ni mwana wango wa pekee.
39 Hafuurri wayii itti kaʼa; gurbichis akkuma tasaa iyya; hafuurri sun lafaan dhaʼee isa dhidhiitachiisa. Gurbichis hoomacha afaaniin baasa; hafuurichi dafee irraa hin galu; yeroo hundas isa miidha.
Ubweni nchela hunkwamwa, ni mara ukombwa ndoti, ni kae umpanga changanyikiwa ni boywa pou mu'nkano, Nayo uboka kwa shida, na pia andaminya muno.
40 Ani akka hafuura sana baasaniif barattoota kee nan kadhadhe; isaan garuu hin dandeenye.”
Natikuwasihi benepunzi bako kuikemia iboke, lakini bawesike kwaa.”
41 Yesuusis deebisee, “Isin dhaloota hin amannee fi jalʼaa nana; ani hamma yoomiitti isin wajjin jiraadha? Hamma yoomiittis isinii obsa?” jedhe. Namichaanis, “Mee ilma kee as fidi” jedhe.
Yesu kayangwa nikubaya, “Enyi kizazi cha kiamini kwaa ni chakiobile, mpaka namwe toleana namwe? M, leti mwana wako pano.”
42 Utuma gurbaan sun gara Yesuus dhufaa jiruus, hafuurri hamaan sun lafaan dhaʼee isa dhidhiitachiise. Yesuus garuu hafuura xuraaʼaa sana ifate; gurbichas fayyisee abbaa isaatiif kenne.
Kijana ywaichile, roho chapu itntombwa paeni kumtikisa kwa pujo lakini Yesu atikemea yelo roho njapu, atikumponya ywa nnalome, ni kunkabidhi kwa tate bake.
43 Hundumti isaaniis humna Waaqaa isa jabaa sana ni dinqifatan. Utuu hundi isaanii waan Yesuus hojjete sana dinqisiifachaa jiranuu inni barattoota isaatiin akkana jedhe;
Boti batishangala ni ukolo wa Nnongo. Lakini pawabile batishangala boti kwa makowe goti yagatendite, baya kwa benepunzi bake,
44 “Waan ani isinitti himuuf jiru of eeggannaadhaan dhaggeeffadhaa: Ilmi Namaa dabarfamee harka namootaatti ni kennama.”
“Maneno yatame mmakutu ginu, kwa kuwa mwana wa Adamu atitolewa muluboko lwa bandu.”
45 Isaan garuu dubbii kana hin hubanne. Akka isaaniif hin galleefis isaan jalaa dhokfamee ture; isaan waaʼee waan kanaa isa gaafachuus ni sodaatan.
Lakini baelewite kwaa maana ya maneno ago, ni atihiya mminyo gabe, linga kana baelewe batiyogopa kumlokiya kuhusu neno lelo.
46 Isaan keessaa namni nama hundumaa caalu eenyu akka taʼe barattoota gidduutti wal falmiin kaʼe.
Boka po mgogolo utumbwike nkati yabe kunani ya namani apala panga nkolo.
47 Yesuusis waan isaan garaatti yaadan beekee mucaa xinnaa tokko fidee of bira dhaabe;
Lakini Yesu paatambwile chabalokiana munyoya yabe atikumtola mwana nchunu, ni kum'beka upande wake,
48 akkanas isaaniin jedhe; “Namni mucaa xinnaa kana maqaa kootiin simatu kam iyyuu na simata; namni na simatus isa na erge sana simata; namni isin hundaa gad taʼe inni hunda caalaatii.”
ni kubaya, “Kati mundu yeyoti ywampokeite mwana nchunu kati yono kwa lina lyango, anipokeite nee, ni yeyoti ywanipokeite nee, ampokeite ywaanitumile, kwa kuwa abile nchunu kati yinu nga nkolo.”
49 Yohannisis, “Yaa Barsiisaa, nu utuu namni tokko maqaa keetiin hafuurota hamoo baasuu arginee waan inni nu duukaa hin buuneef isa dhowwine” jedhe.
Yohana kayangwa ni kubaya, “Ngwana twamweni mundu akibenga moka kwa lna lyako ni tutikunkanikia kwa sababu akengamana kwaa ni twee.”
50 Yesuus garuu, “Isa hin dhowwinaa; namni isiniin hin mormine kam iyyuu gara keessan jiraatii” jedhe.
Lakini Yesu atikum'bakiya, “kana munknikiye, kwa kuwa ywa abile kwaa kinyume ni mwenga ni wa kwinu.”
51 Yesuusis yommuu yeroon inni itti gara samiitti ol fudhatamu gaʼetti Yerusaalem dhaquuf hidhatee kaʼe.
Yapitike kwamba, lingana na machoba yagabile karibu ni machoba gake ga yenda kumaunde, kwa uimara aelekezite minyo gake Yerusalemu.
52 Innis ergamoota of dura erge; isaanis waan isa barbaachisu qopheessuudhaaf ganda Samaariyaa tokko seenan.
Atumite ajumbe nnonge yake, nabo batiyenda ni jingiya katika ijiji ya Asamaria linga bantayarishie mahali.
53 Namoonni naannoo sanaa garuu sababii inni fuula isaa Yerusaalemitti deebifatee deemaa tureef isa hin simanne.
Lakini bandu bakwe bampokeite kwaa, kwa sababu abile atielekeza minyo gake Yerusalemu.
54 Barattoonni isaa jechuunis Yaaqoobii fi Yohannis yommuu waan kana arganitti, “Yaa Gooftaa, akka inni isaan balleessuuf, akka nu samii irraa ibidda gad waamnu barbaaddaa?” jedhan.
Benepunzi bake Yakobo ni Yohana palibweni leno, batibaya, “Ngwana upala tuamuru mwoto uhuluke pae boka kumaunde ubatiniye?”
55 Yesuus garuu garagalee isaan ifate.
Lakini atibagalambukiya nikubakanikiya.
56 Isaanis darbanii ganda biraa dhaqan.
Boka po batiyenda ijiji chenge.
57 Utuu isaan karaa deemaa jiranuus namichi tokko Yesuusiin, “Ani iddoo ati dhaqxu hundatti si duukaa nan buʼa” jedhe.
Pababile bakiyenda, katika ndela yabe, mundu yumo atikuwabakiya, “Nipala kukukengama kokoti kwa uyenda.”
58 Yesuusis deebisee, “Waangoonni boolla qabu; simbirroonnis manʼee qabu; Ilmi Namaa garuu iddoo itti mataa isaa irkifatu illee hin qabu” jedhe.
Yesu atikum'bakiya, “mbweha bana mayembwa, iyuni wa anga bana itundu, lakini mwana wa Adamu hana pa beka mutwe bake.”
59 Nama biraatiinis, “Na duukaa buʼi!” jedhe. Namichi garuu, “Yaa Gooftaa, dura akka ani dhaqee abbaa koo awwaalladhu naa eeyyami” jedhee deebise.
Ndipo atikum'bakiya mundu ywenge, “Nikengame.” Lakini ywembe atibaya, “Ngwana, uniruhusu kwanza niyende nikamchike tate bango,”
60 Yesuusis, “Warri duʼan duʼaa isaanii haa awwaallatan; ati garuu dhaqiitii mootummaa Waaqaa lallabi” jedheen.
Lakini ywembe atikum'bakiya, “mubaleke wafu bachikane wafu bene, lakini wenga uyende utangaze ufalme wa Nnongo kila mahali.”
61 Ammas namni biraa, “Yaa Gooftaa, anis si duukaa nan buʼa; garuu dura akka ani dhaqee maatii kootti nagaa dhaamadhu naa eeyyami” jedhe.
Pia mundu ywenge atibaya, “Nipala kukukengama, Ngwana, lakini uniruhusu kwanza nikawalage bababile kachango.”
62 Yesuusis deebisee, “Namni harkaan hordaa qabatee of duuba ilaalu kam iyyuu mootummaa Waaqaatiif hin malu” jedhe.
Lakini Yesu atikuwabakiya ntopo mundu, yajea luboko lwake lemana linga mchogo ywafaika kwa ufalme wa Nnongo.”
